– Kryeministri Isa Mustafa takim me shefen e re të Zyrës së BE-së /përfaqësuese e posaçme e BE-së në Kosovë, Natalia Apostolova, zëvendësshefen e Misionit të OSBE-së, Paivi Nikander dhe Ambasadorin e SHBA-së, Greg Delawie/

PRISHTINË, 16 Shtator 2016-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, ka zhvilluar sot një takim me shefen e re të Zyrës së BE-së /përfaqësuese e posaçme e BE-së në Kosovë, Natalia Apostolova, zëvendësshefen e Misionit të OSBE-së, Paivi Nikander dhe Ambasadorin e SHBA-së, Greg Delawie.
Njoftimi i dërguar nga zyra e shtypit e qeverisë kosovare thekson se, gjatë takimit, u bisedua për procesin e zbatimit të marrëveshjeve të arritura në bisedimet ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Serbisë, të lehtësuara nga BE-ja në Bruksel.
Në takim, u theksua përkushtimi i Republikës së Kosovës për zbatimin e marrëveshjeve dhe u vlerësua se ditëve të fundit është krijuar një atmosferë pozitive në këtë proces.
Gjatë takimit, po ashtu, u bë e ditur se është kompletuar Ekipi Menaxhues, i cili në bashkërendim me insititucionet e Republikës së Kosovës, OSBE-në, BE-në dhe me përkrahjen e Ambasadës Amerikane, do të punojë në hartimin e statutit të asociacionit të komunave me shumicë serbe, në harmoni të plotë me marrëveshjen e vitit 2013 dhe me vendimin e Gjykatës Kushtetuese të Kosovës./b.j/

Nga Dukagjin HATA/

 Arkitipi i keqbërjes dhe krimit, si pasojë e devijimeve dhe çrregullimeve të personalitetit, kushtëzohet nga shumë faktorë, qofshin socialë, kulturorë, ekonomikë, gjenetikë e të tjerë, qofshin të lindura në rrethana të kushtëzuara në faza të caktuara të jetës së njeriut. Por hakmarrja dhe gjakmarrja, si produkt kolektiv i një shoqërie, e kushtëzuar nga Kanuni dhe e ligjeruar në mbijetesën e maleve tona, ka të bëjë me mungesën e gjatë të shtetit në shoqërinë shqiptare. Kjo mungesë është ezauruar me anë të Kanunit të Lekë Dukagjinit, Kanunit të Skënderbeut, Kanunit të Dibrës, Kanunit të Papa Zhulit (në disa treva të jugut të vendit) si dhe disa lloj ligjësish të mishëruara në besëlidhje, karare e itifaqe, që kanë rregulluar bashkëjetesën e njerëzve në komunitet.

Në kohën e funksionimit të shtetit, qoftë dhe një funksionim i mangut e me një problematikë të mprehtë si ky i yni, Kanuni duhet të kishte vetëm vlera muzeale. Mbijetesa e Kanunit në Shqipëri, edhe në kushtet e funksionimit të shtetit dhe institucioneve, ka të bëjë me qasjen e grupeve kriminale ndaj traditës, për të   gjetur tek disa elementë të saj, strehë për vrasjet, trafiqet dhe keqbërjen e tyre.

Nevoja e bandave dhe grupeve kriminale për t’u mbështetur tek Kanuni ka qenë një nevojë e ngutshme, por ky nuk ka qenë një kanun real, por një kanun i modifikuar, sipas nevojës së tyre për të mbijetuar në terrenin e vështirë shqiptar.

Periudha tranzitive në Shqipëri, përveç zgjimit të energjive dhe resurseve të fjetura, të ndrydhura apo të keqpërdorura dikur të individit shqiptar, riaktivizoi të gjitha negativitetet e traditës, që iu kanë shërbyer dhe iu shërbejnë grupimeve të caktuara sociale dhe klaneve të aferave të ndryshme, për të mbijetuar në errësirën e botës së krimit dhe të devijimeve të tjera të arketipit social. Starti i lirisë në Shqipëri u projektua dhe funksionoi si start i më të “fortëve”, jashtë të gjitha skemave, formulimeve dhe rregullave institucionale, kodeve morale dhe atyre shpirtërore, që kanë në themel demokracinë e brendshme të individit dhe të shoqërisë, të vetëdijshëm për atë se çfarë kërkojnë të bëjnë në një stad të caktuar të mbijetesës së tyre. Një nga kodet më të keqpërdorura të kësaj tradite, siç e thamë, është Kanuni, simbolika konstitucionale e të cilit, e vlefshme në kohën kur mungonte shteti, po shndërrohet në një mjet ndëshkimi në luftën e egër të bandave të armatosura dhe elementëve të vetëpenalizuar në zeje kriminale, edhe tani, në kushtet e funksionimit të shtetit dhe të luftës së tij për të bllokuar botën e krimit. Në zonat ku kanuni ka vepruar si një rregullator i brendshëm i jetës së fisit, veçanërisht në Veri të vendit dhe në disa zona rurale të tjera, po shfaqet dukuria e shndërrimit të tij, në mjaft raste, në një selektiv të përgjakur të dimensionit kriminal të shoqërisë shqiptare. Por jo vetëm në këto zona. Ai po shndërrohet me përdhunë, në këto raste, në një keqinterpret të “së drejtës”, e cila shtegton nga njëra palë kriminale te tjetra, duke lënë prapa saga tragjike vrasjesh në errësirë që i etiketohen kanunit. Kështu, me anë të një kanuni të ri, lahen hesapet dhe qërohen llogaritë midis grupeve e bandave rivale, midis familjeve e fiseve mafioze, për interesa jashtëkanunore, që lidhen me aspekte të errëta të botës së trafiqeve, drogës, vrasjeve seriale, etj. Elementi shoqërisht i rrezikshëm në Shqipëri e ka përshtatur kështu kostumin kanunor të traditës, këtë relike që ka vetëm vlera muzeale, – dhe shteti me tërë energjinë e ligjit dhe të së drejtës lypset ta bllokojë funksionimin e kanunit me çdo kusht, – sipas qepjes së re të mafies.

Është më tepër se e dhimbshme, gati një fatalitet, të dëgjosh përditë lajme të trishta për familje të tëra që po shkojnë drejt shuarjes, për viktimat e radhës që mbushin kronikat e zeza nën okelion ” larje hesapesh”. Bie fjala, në rrethin e Tropojës, janë me qindra të vrarët në emër të këtij kanuni të ri, absurd, ku mpleksen të gjitha fijet e krimit të rëndomtë dhe atij të organizuar, me të gjitha prapavijat e hapura dhe të fshehta të segmenteve dhe klaneve mafioze, që menaxhojnë me “duar të pastra” këtë “rreth fatal”. Po kështu, në këtë “rreth fatal” të kësaj psikoze të re kanunore, janë shenjuar qindra viktima në Fushë Krujë, Mat, Vlorë, Fier, Berat, etj duke na kujtuar çdo ditë, se jetojmë në një vend ku jeta e njeriut vlen pak, shumë pak, aq sa ç´vlen një fjalë e lëshuar qesim ose një biletë e prerë për në parajsën e bardhë të drogës e të skemave të tjera mafioze.

Sot shumë krime që lidhen me luftën e trafikantëve të drogës dhe femrave i faturohen Kanunit, por për ç’Kanun bëhet fjalë kur në themel të këtij Kanuni aplikohet ligji i moscënimit të askujt për çfarëdo shkak apo arsye?! Bandat vrasin për llogari të tyre, cënojnë jetën e njerëzve, të fëmijëve dhe femrave, vrasin dhe përçudnojnë kufomën (të gjitha këto në kundërshtim flagrant me Kanunin) dhe e gjithë kjo jo se nuk kuptohet prejt tyre se është një devijim i skajshëm ndaj Kryedokumentit historik të së drejtës, por ashtu iu intereson t’i paraqesin motivimet e tyre kriminale, nën projeksionin e një tradite të cënuar e të marrë peng në mënyrën më cinike të mundshme.

Sot kur oferta e dyerve të Brukselit për Shqipërinë është më afër se kurrë, duket paradoksale dhe anakronike që fëmijë e gra në disa treva të veriut shqiptarë qëndrojnë të ngujuar nga frika e gjaksve, që fëmijët e familjeve në gjak nuk shkojnë në shkollë nga frika e hakmarrjes dhe gjakmarrjes, që familjarët në gjak nuk mund të punojnë tokat e tyre, duke rrezikuar familjet të vdesin nga uria, në kundërshtim me frymën e çdo mendësie kanunore në Shqipëri. Ky  ngërç i gjatë kriminal, ky oktopod gjigand, po mban peng rendin, stabilitetin social dhe pritshmëritë e shqiptarëve drejt BE-së. Rivaliteti mes bandave e grupeve krimnale për trafiqe droge, femrash etj, po kthehet në një përditshmëri të sëmurë shqiptare, e shoqëruar me përplasje, vrasje, inidicie dhe pasoja të rënda të veprimit të botës së krimit mbi shoqërinë shqiptare, duke ia faturuar të gjitha këto «mëkate» Kanunit.

Cinizimi dhe pafytyrësia e këtyre keqbërësve arrin deri atje sa të përfshijë në këtë soj «larje hesapesh», me anë të Kanunit, dhe individë që bëjnë punën e shtetit, qofshin në sektorët e antikrimit, qofshin në zyrat e shtetit ku iu jepet drejtim punëve të kësaj shoqërie.

Para disa kohësh, u dorëhoq nga policia efektivi i komisariatit të Rrëshenit Aranit Dedaj, i kërcënuar nga një trafikant me dy emra, ish funksionar i lartë i pushtetit vendor në  Mirditë. I akuzuar për mbjellje në sipërfaqe të mëdha dhe trafikim të lëndëve narkotike, ky person arriti ta kërcënonte punonjësin e policisë A. Dedaj brenda në ndërtesën e komisariatit si dhe në gjykatën e rrethit gjyqësor Lezhë, duke e quajtur atë fajtor për arrestimin e tij. Lënia nga Gjykata e Apelit në «gjendje të lirë» e këtij kultivuesi dhe trafikanti, i dha mundësinë këtij të fundit që të përndjekë ish oficerin e përkushtuar A. D, të cilin e akuzon me anë të «Kanunit» se i paska borxh!

Baronët e krimit, hakmarrjes dhe gjakmarrjes kanë kthyer vendin e shqiponjave në një tokë të rivalitetit të botës së keqbërjes, hashashit dhe krimit, duke e zhvendosur oferën e Bashkimit Evropian për Shqipërinë në kalendat greke.  Bota e krimit ordiner dhe atij të organizuar lyp që t’i vesh Kanunit dhe traditës një kostum moderniteti, por ky kostum iu rri atyre aq ngushtë, sa çdo përpjekje e tyre në këtë drejtim duket absurde dhe groteske.

Si pasojë e gjithë kësaj, hakmarrja dhe gjakmarrja në disa treva shqiptare ndodhin me një përpikmëri logaritmike, si vdekje të paralajmëruara nga bota e krimit dhe të pandëshkuara nga institucionet e shtetit dhe të së drejtës.

Shoqëria shqiptare, tejet e lodhur nga kjo histori, veçabnërisht familjet e përndjekura nga hijet e frikës së ndëshkimit dhe hakmarrjes, familjet në gjak dhe të ngujuara nga frika e krimit, apelon që më në fund të bllokohet nga shteti ky dimension antishoqëror me pasoja të rënda sociale, ekonomike e humane, të ndërpritet ky makth keqbërje e krimi pa alibi, që po e çon Shqipërinë vite të tëra pas në hartën e vendeve të sigurisë, të ndërpritet kjo aferë vdekjeje që kërcënon çdo ditë e me një agresivitet të rëndë rendin dhe stabilitetin qytetar.

Nga   Përparim   Hysi/
Që në fillim, dua t’ju bëj të  njohur me statusin tim. Nuk jam politikan, por si qytetar kam bindjen time politike. Jam i djathtë dhe “karrriera ime si djathtist” ka shkuar deri tek kandidimi im për deputet për PD në zgjedhjet e para plurariste. Nuk fitova dhe u munda nga një  socialist që, ende, nuk kish firmosur në bordero. Nuk kish firmosur ai, por babai ishte kuadër me “vlerë” në piramidën partiako-shtetërore të kohës. Pra u provua që nuk kisha “mizurën” për poltikan dhe,edhe si kryetar pushteti pluralist nuk pata sukses, dhashë dorëheqje dhe dola njëherë  e mirë nga politika.Por kjo nuk do të thotë që”vegjetoj” dhe nuk përjetoj në gjithë dinamikën e jetës në vend. E përjetoj këtë atmosferë që ndizet  e merr zjarr nga politikanë profanë dhe inatçorë. Sherrin e kanë në majë të hundës dhe, sikur të mos ekzistonte, zënë e shpikin. Nuk ndodh vetëm me njërin, por en-bloc. Harrojnë që kështu zënë e stresojnë një popull të tërë.Rrëfenjat që po sjell, janë veç përjetime të miat dhe, tek  i sjell për lexuesitt, them që fare lehtë mund të lexojnë atë që dua  të them.

*      *     *

Kam qenë “letraxhi” i thekur. Kaq pasion e kisha lojën me to, sa cilindo mik timin që aso kohe kishte fatin të dilte jashtë shtetit, të vetmen kërkesë që i bëja, ishte të më  sillte një palë letra. Qeshë bërë gati profesionist në lojën me to dhe, tek mundja kundërshtarë me radhë, e shpalla veten “Mjeshtër”. Po si nuk isha i tillë, kur me këdo fitoja?!!! Shkoj kjo “mjeshtëria” deri sa një ditë prej ditësh, hasa në një “hundëlesh”. Qe një plak aso kohe,që diellin e kish parë shumë kohë para meje. Ky,”hundëleshi”, pasi ma bëri kapërdisjen copë, qe dhe bilbilgjyzar nga goja: “… kur unë i thosha, prit dhe një”dorë”,as që mërzitej fare, por dha e dha, dhe e zbrazi:  “Ujku ishte duke e mbaruar gomarin së ngrëni, dhe,”gomari” thoshte:- Ishalla jam në ëndërr!!!
*      *      *

Edhe loja e shahut ka qenë pasioni im. Shahu është e vetmja lojë në botë që kundërshtari nuk ka se si të  bën hile. Nëse fiton apo humb, merita dhe faji është yti. Me shahun unë harroja të kthehesha në shtëpi dhe bukuria qëndronte se shahu nuk shihej  nga “normat e asaj kohe” me syrin që shiheshin letrat apo siç e përgjithësonin me të padrejtë: po lozin kumar!

Me shahun nuk është se hasa në”hundëlesh”, por njoha një njeri të zgjuar e dinak që nuk pranonte humbjen. Sado që nuk pranonte humbjen, i kish lezet arsyetiimi. Tek e sjell rrëfenjën për ju, ende nuk më ikën buzëqeshja. Ky burrë i zgjuar, ka qenë komisari im kur kryeja shërbimin ushtarak në Shëngjin. Kish qenë shahist dhe unë, riosh në atë kohë, nuk njihja as “kufi” që vinte rregullorja  e Ushtrisë së asaj kohe. E munda komisarin dy me një dhe, tek po i jepja dorën, i thashë:- Të munda, komisar!

Ai:- Jo, mikvëllai, nuk më ke mundur, por jemi  b a r a z i m !!!

– Po  si “barazim”?- e kundërshtova.

-Dëgjo,- më tha. Ti ke fituar  dy lojë. Unë një. Pra, ti ke një fitore të madhe dhe unë  një  të vogël.Pra, jemi “barazim!!!

*     *    *

Aty, pragviteve tetëdhjetë, kur thika e varfërisë (sidomos në fshat) po shkonte në palcë, ndiheshin dhe mungesa për një higjienë vetjake  të nxënësve në shkollë. Rrezikoheshin nxënësit nga parazitë dhe, nisur nga kjo, në shkollë kish ardhur një qarkore ku porositeshim që  djemtë t’i qethnim zero si ushtarët. Pak, drastike  qe qarkorja, por qe e domosdoshme.

Në një shkollë si jona me 700  e ca nxënës, kishte prej tyre që rebeloheshin. Dhe unë pikërisht për një nga rebelët do rrëfej. Ndërsa,pak nga pak, berberi po mbaronte punën e tij (ai punoi një javë në shkollën tonë), dëgjoj që të më thërres me emër. Afrohem dhe më tregon se Gjoleka ( po si mund ta harroj unë atë, “rebelin”), nuk dëgjonte të qethej. Atëherë e mora Gjolekën, e vendosa tek karrike e berberit, dhe i thashë berberit të vazhdonte punën. Për dhjetë minuta koka e Gjolekës u bë zero. U ngrit nga karrikja, ashtu me kokën zero dhe bërtiti:- Ja, të shohim: do qethem?!!!!

Tiranë,16  shtator  2016

Share

-Sa i kishte para më shumë se gjysëm shekulli?

-Në 6 korrikun e vitit 1962, gazeta tradicionale kosovare Rilindja shkruante se Kosova “fitoi këto ditë banorin e njimilionit…”/

-Në regjistrimin e popullsisë të vitit 1981, ku u përfshinë të gjitha etnitë, Kosova kishte një popullsi prej 1.584.440 banorësh/

-Prof. Dr. Rifat Blaku, ekspert i çështjeve demografike, në intervistë ekskluzive në gazetën Rilindja në fundvitin 2008: Vlerësohet se aktualisht Republika e Kosovës ka rreth 2.200.000 banorë brenda Kosovës (rezidentë) dhe rreth 500.000 jashtë Kosovës/

-Sipas regjistrimit të popullsisë të pranverës 2011, në Kosovë, pa veriun, u numëran 1.739. 825  banorë rezidentë,  92.93 % shqiptarë/

-Statistika: Kosova 1,771,604 banorë rezidentë, në fundvitin 2015. Por, numri i banorëve-shtetasëve të Kosovës është më i madh, meqë regjistrimi i popullsisë nuk ka përfshirë një të tretën e kosovarëve që vlerësohet se jetojnë e punojnë jashtë vendit/

-Ministria e Diasporës e qeverisë së Kosovës në vitin 2015 ka regjistruar rreth 200 mijë bashkatdhetarë në botë. Procesi i regjistrimit vazhdon në vitin 2016 dhe pritet një publikim përfundimtar i shifrave të detajuara në fillim të vitit 2017/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI /

 PRISHTINË, 17 Shtator 2016/ Kosova në verën e para më shumë se gjysëm shekulli arrinte numrin prej një milion banorëve. Në 6 korrikun e vitit 1962, gazeta tradicionale kosovare Rilindja shkruante se Kosova “fitoi këto ditë banorin e njimilionit…”

Sipas statistikave kosovare, në regjistrimin e popullsisë të vitit 1981, ku u përfshinë të gjitha etnitë, Kosova kishte një popullsi prej 1.584.440 banorësh.

Kosova në vitin 2015, në 31 dhjetor, vlerësohet se kishte 1,771,604  banorë rezidentë, sipas një publikimi sot të Agjencisë së Statistikave.

Gjatë vitit 2015, kishte 31,116 lindje, 8,884 raste vdekje dhe shtimi natyror ishte gjithsej 22,232 banorë.Numri i personave që kishin imigruar (ardhur) në Kosovë ishte 18,862  banorë, derisa numri i emigrantëve (të larguarëve) kosovarë ishte  74,434  banorë dhe bilanci i migrimit për vitin 2015 ishte – 55,572 persona.Përkundër një shtimi natyror prej 22,232 banorëve, popullsia rezidente e Kosovës për shkak të emigrimit (largimit) të theksuar në vitin 2015 u zvogëlua për 33,340 banorë.Këto shifra janë dhënë në 29 qershor 2016 zyrtarisht nga Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK), e cila ka publikuar raportin “Vlerësim: Popullsia e Kosovës  2015”.

Sipas regjistrimit të popullsisë të pranverës 2011, në Kosovë, pa veriun, u numëran 1.739. 825  banorë rezidentë,  92.93 % shqiptarë. Pjesa tjetër e përqindjeve iu takon komuniteteve pakicë, 1.58% boshnjakë, 1.47 %  serbë, 1.08 % turqë, etj.Por, numri i banorëve-shtetasëve të Kosovës është më i madh, meqë regjistrimi i popullsisë nuk ka përfshirë një të tretën e kosovarëve që vlerësohet se jetojnë e punojnë jashtë vendit.Ministria e Diasporës e qeverisë së Kosovës në vitin 2015 ka regjistruar rreth 200 mijë bashkatdhetarë në botë. Procesi i regjistrimit vazhdon edhe në vitin 2016 dhe pritet një publikim përfundimtar i shifrave të detajuara në fillim të vitit 2017.Përqindja e komunitetit serb do ishte më e lartë me përfshirjen e veriut në regjistrim. Në veri të Mitrovicës dhe tre komuna tjera veriore – Leposaviç, Zubin Potok e Zveçan, ku është refuzuar regjistrimi i popullsisë, sipas një shifre që e kanë përmendur autoritetet kosovare, jetojnë rreth 40 mijë serbë.

Në vjeshtën e këtij viti, edhe në veriun me shumicë serbe pritet regjistrimi i popullsisë, pasi qeveria në pranverë ka miratuar Projektligjin për Regjistrimin e Popullsisë, të Ekonomive Familjare dhe të Banesave në Komunat e Kosovës që nuk kanë marrë pjesë në regjistrimin e popullsisë në vitin 2011.Në vijim, nga gazeta tradicionale e Kosovës Rilindja – numri i saj  fundit – i 30 dhjetorit 2008, po sjellim një entervistë ekskluzive që kam zhvilluar si kryeredaktor i gazetes me Prof. Dr. Rifat Blakun, ekspert i çështjeve demografike, kryetar i Komisionit Republikan për regjistrimin e popullsisë, njëherit zëvendësministër i Ministrisë së Shërbimeve Publike (MSHP) në Qeverinë e Kosovës, në atë kohë.

RILINDJA, 30 DHJETOR 2008: EKSKLUZIVE/ SHTETI I KOSOVËS PRET VITIN 2009 ME 2 MILIONË E 700 MIJË BANORË

 -Dr. Rifat Blaku, zëvendësministër i Shërbimeve Publike në Qeverinë e Kosovës, ekspert i çështjeve demografike, kryetar i Komisionit Republikën për regjistrimin e popullsisë, që pritet vitin 2009, në  intervistë ekskluzive/

Kosova, shteti më i ri në botë, pret Vitin e Ri 2009, të parin pas shpalljes së pavarësisë në ditën historike të 17 shkurtit 2008, me mëse 2 milonë e 700 mijë banorë. “Vlerësohet se aktualisht Republika e Kosovës ka rreth 2.200.000 banorë brenda Kosovës (rezidentë) dhe rreth 500.000 jashtë Kosovës”, tha sot Dr. Rifat Blaku, ekspert i çështjeve demografike, kryetar i Komisionit Republikën për regjistrimin e popullsisë, që pritet vitin e ardhshëm, njëherit zëvendësministër i Ministrisë së Shërbimeve Publike (MSHP) në Qeverinë e Kosovës, në një intervistë ekskluzive, intervistuar nga Behlul Jashari.

Profesor Blaku tha se “janë bërë përgatitje të mira teknike e profesionale për mbajtjen të suksesshme të Regjistrimit të popullsisë, ekonomive familjare dhe të banesave”.

Sipas tij, “pritet vetëm vendimi politik për caktimin e datës optimale të mbajtjes së Regjistrimit të popullsisë”.

“Regjistrimi i popullsisë (ndërkombëtarisht i përfillshëm) është sot për Republikën e Kosovës edhe një detyrim – standard ndërkombëtar dhe se realiteti i ri shtetëror i vendit nuk mund të paramendohet pa një regjistrim të popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave sipas normave dhe standardeve ndërkombëtare”, tha ai.

Duke folur për përgatitjet dhe regjistrimin testues që u zhvillua me sukses në vjeshtë të vitit 2008, Blaku tha se “sipas të dhënave preliminare (nga ESK) pjesëmarrja në regjistrimin testues ishte 93.3%. Shqiptarët 96%, Serbët 71.1%, komunitetet tjera kishin pjesëmarrje 95%.”

Në vazhdim intervista e plotë: Blaku, do ju pyetja së pari edhe si ekspert i çështjeve demografike. Kosova, shteti më i ri në botë, sa banorë ka, sipa vlerësimit të përafërt, në këtë prag të festës së Vitit të Ri, të pritur për herë të parë në pavarësi?

–Vlerësohet se aktualisht Republika e Kosovës ka rreth 2.200.000 banorë brenda Kosovës (rezidentë) dhe rreth 500.000 jashtë Kosovës. Shteti më i ri në Botë Kosova ka popullsinë më të re dhe më vitale në Evropë. Vitaliteti biodinamik bënë që popullsia e Kosovës të ketë rreth 59% popullsi të re, kontingjent pune, një energji e madhe e resurseve humane. Valorizimi i kësaj energjie mund të bëjë kthesa të mëdha ekonomiko-shoqërore.

 Dhe në këtë numër të popullsisë, po sipas një vlerësimi të përafërt, cila është përqindja e komuniteteve?

-Pjesëmarrja e komuniteteve (pakicë – plotësim yni) në Republikën e Kosovës sillet rreth 8% deri në 9%. Pra, Kosova është një shtet multietnik në aspektin politik. Ndërsa, mbi 91% të homogjenitetit demografik etnik është popullsi rrënjëse.

 Kosova ka mungesën e madhe të regjistrimit të popullsisë, një kohë të gjatë, pse ndodhi kjo?

–Deri tani në përgjithësi, (për shkaqe të njohura të së kaluarës pa fat) të dhënat dhe informatat statistikore, në masë të madhe janë jo të plota, të pakompletuara e për disa fusha edhe mungojnë (rikujtojmë se regjistrimi i fundit është bërë me 1981).

Mungesa e regjistrimit në kohën sa më të shkurtër shkakton pengesa zingjirore në shumë sfera të tjera të shoqërisë duke krijuar edhe vështirësi në strategjitë planifikuese. Po ashtu prolongimi i regjistrimit shkakton kosto të mbajtjes së personelit aktiv të Zyrës së Regjistrimit të Popullsisë (ZRP); largimi – prolongimi i disa projekteve në Entin Statistikor të Kosovës (ESK); statistikat janë më pak të besueshme; mungesa e të dhënave reale për varfërinë dhe papunësinë në Kosovë; mungesa e të dhënave për gjendjen kualifikuese ndikon në mos llogaritjen dhe projeksionet e ndryshme të popullsisë si: vitalitetit, shtimit apo rënies të numrit të popullsisë, shpërndarjen e popullsisë në hapësirë etj.

Sidomos vështirësi ka në planifikimin e projekteve të ndryshme kombëtare e ndërkombëtare, vështirësi në planifikimet buxhetore në ndarjen e mjeteve nëpër komuna. Mungesa e të dhënave krijon edhe vështirësi në planifikimet e investitorëve të ndryshëm.Po ashtu mungesa e të dhënave statistikore sjell kritika të shumta nga institucionet dhe personat tjerë si: shkencëtarët, hulumtuesit, institucionet tjera në adresë të ESK.

-Kur pritet një regjistrim i përgjithshëm i popullsisë në Kosovë, dhe çfarë janë përgatitjet? A do të përfshijë ky regjistrim edhe kosovarët jashtë vendit?

–Në Republikën e Kosovës nevoja për regjistrimin e popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave është shumë e madhe – më e madhe se kudo në ndonjë shtet tjetër. Të dhënat statistikore të mirëfillta do t’i ofrojnë shtetit, administratës dhe publikut të gjerë shënime të besueshme për zhvillimet, transformimet dhe ecuritë administrative, demografike, ekonomike, sociale, materiale, shëndetësore, kulturore, arsimore, urbanistike, bujqësore dhe ambientale ekologjike.

Regjistrimi i popullsisë (ndërkombëtarisht i përfillshëm) është sot për Republikën e Kosovës edhe një detyrim – standard ndërkombëtar dhe se realiteti i ri shtetëror i vendit nuk mund të paramendohet pa një regjistrim të popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave sipas normave dhe standardeve ndërkombëtare.

Zhvillimet dhe ngjarjet dinamike të viteve të fundit kanë sjellë ndryshime të thella edhe në shtrirjen territoriale-hapësinore të popullatës. Mobiliteti dinamik hapësinor është shoqëruar edhe me migrime të shumta brenda për brenda Republikës, po ashtu edhe jashtë vendit, ndërkohë që edhe një numër i madh i të huajve (stafi ndërkombëtar) janë vendosur në shtetin tonë. Transformimet edhe në sferën e fertilitetit dhe riprodhimit biologjik dhe ripërtëritjes demografike si dhe ndryshime të mëdha në sistemin shëndetësor nuk janë shoqëruar me përcjellje kualitative statistikore. Këto si dhe ndryshime të tjera strukturale të shoqërisë kosovare e bëjnë që regjistrimi i ardhshëm të jetë i një rëndësie tepër të madhe për çfarë duhet të bërë hapa imediat e të përshpejtuar në realizimin e tij. Për më tepër të gjitha objektivat dhe projektet shtetërore jo vetëm ekonomike, sociale e zhvillimore varen nga rezultatet cilësore të regjistrimit të popullsisë ekonomive familjare dhe banesave. Ndërsa, përfitues do të jetë e tërë shoqëria kosovare që nga komunat, administrata shtetërore, vendore si dhe ajo ndërkombëtare.

ESK deri më tani ka realizuar tri pilot regjistrime. Regjistrimet pilot kanë pasur si qëllim testimin e të gjitha instrumenteve në një pilot të vetëm. Sipas vlerësimeve që janë bërë nga Organizatat Ndërkombëtare (KMN dhe EUROSTAT) regjistrimi i parë testues (nëntor, 2005) nuk është zhvilluar sipas rekomandimeve ndërkombëtare për regjistrime pilot.

Regjistrimi i dytë pilot është zhvilluar në nëntor, 2006 ku sipas raportit të KD dhe Organizatave Ndërkombëtare që kanë monitoruar regjistrimin pilot është theksuar se piloti ka plotësuar rekomandimet mbi regjistrime dhe ka qenë i organizuar (të gjitha fazat) në nivel të pranueshëm. Duhet theksuar se në regjistrimin e parë pilot kanë participuar të gjitha komunitetet në Kosovë, derisa në regjistrimin e dytë pilot nuk kanë participuar komuniteti serb dhe romët – romët në ato zona ku flasin gjuhen serbe dhe bashkëjetojnë me komunitetin serb.

Aktivitetet tjera – ESK – ZRP ka realizuar pothuaj të gjitha instrumentet e nevojshme për regjistrim, duke përgatitur materialet e nevojshme. Janë finalizuar si drafte: formularët dhe udhëzuesit e ndryshëm, plani i logjistikës (duke përfshirë trajnimet dhe ecurinë e punëve para, në dhe pas regjistrimit) është ndërtuar programi softuerik, janë ndarë zonat kadastrale në njësi më të vogla – Qarqet Regjistruese (QR) për tërë territori e Kosovës është përgatitur një material i ndryshëm për fushën senzibilizuese (fletushkat informuese, panot, reklamat dhe materialet tjera nga fusha informuese dhe publicistike) është bërë plani i tabelimit dhe analizave – të gjitha sipas normave dhe standardeve ndërkombëtare për regjistrime.

Janë bërë përgatitje të mira teknike e profesionale për mbajtjen të suksesshme të Regjistrimit të popullsisë, ekonomive familjare dhe të banesave.

Pritet vetëm vendimi politik për caktimin e datës optimale të mbajtjes së Regjistrimit të popullsisë.

Vlen për tu theksuar se në këtë regjistrim nëpërmes të një formulari të veçantë do të vjelën edhe tiparet kryesore për numrin dhe strukturat bazë të popullsisë kosovare jashtë vendit.

Cilat ishin rezultatat e test-regjistrimit të popullisë të mbajtur në vjeshtën e këtij viti, a tregojnë ato edhe për gatishmërinë e Kosovës për regjistrimin e përgjithshëm?

–Pas aprovimit të Ligjit (Nr. 2003/16) për Regjistrimin e Popullsisë, nga Kuvendi i Kosovës, Ministria e Shërbimeve Publike (MSHP) në janar të vitit 2003 ka themeluar Zyrën e regjistrimit të popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave në kuadër të Entit Statistikor të Kosovës.

Duke u bazuar në Ligjin mbi regjistrimin e popullsisë është formuar Komisioni Qendror i Regjistrimit të Popullsisë (KQR). Parlamenti i Kosovës me 14 mars 2008 ka rikonfiguruar Komisionin Qendror për Regjistrim i cili do të luaj një rol të rëndësishëm rreth regjistrimit të popullsisë.

Pas përgatitjeve që ishin bërë, ESK ka organizuar dhe ka zhvilluar deri më tani 3 pilot regjistrime. Regjistrimet pilot kanë pasur si qëllim testimin e të gjitha instrumenteve që do të kryhet regjistrimi.

Regjistrimi testues ka përfshire 6 Komuna (Prizren, Mamushë, Dragash, Lipjan, Prishtinë dhe Vushtrri), 12 vendbanime dhe 14 Qarqe të Regjistrimit (QR). Në këtë regjistrim testues janë përfshirë të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë. Pjesëmarrja e përafërt e ekonomive familjare sipas etnicitetit është: Shqiptarë rreth 28%, Serb 25.8%, Rom 11.7%, Ashkalij 9.6%, Egjiptas 7.0%, Turq 7.0%, Boshnjak 7.1% dhe Goran 3.7%.

Sipas të dhënave preliminare (nga ESK) pjesëmarrja në regjistrimin testues ishte 93.3%. Shqiptarët 96%, Serbët 71.1%, komunitetet tjera kishin pjesëmarrje 95%.

Përpunimi dhe analizimi i të dhënave do të bëhet deri në fund të këtij viti ku edhe do të përgatitet një raport final nga ESK. Raporti i Komisionit Drejtues Monitorues do t’iu dërgohet Komisionit Drejtues Menaxhues (të EUROSTAT-it).

Vlerësohet se regjistrimi i popullsisë është shumë i rëndësishëm dhe i nevojshëm për Kosovën, pse?

–Për historinë e një vendi (shteti) regjistrimet e popullsisë paraqesin momente të rëndësishme (të shënuara), me ç’rast evidentohet gjendja e saktë e vlerave të tij më të mëdha (kapitale) – e popullatës së tij. Duke i krahasuar gjendjet në çdo njërën prej atyre momenteve nxirret pasqyra e zhvillimit të popullsisë ndër vite, dekada e shekuj.

Konstatohen rritjet e rëniet e numrit të përgjithshëm, mësohet për ndryshimet e përbërjes së saj dhe kërkohen shkaqet që ato ndryshime i sollën. Popullsia është element dhe modifikator i hapësirës dhe kohës. Njohja e mirë e saj është me rëndësi të dorës së parë, pasi ajo është pasqyrë e së kaluarës, akter i së tashmes dhe bartës i së ardhmes.

Analiza shkencore objektive e shumë të dhënave statistikore ndihmon të njihen dhe vlerësohen transformimet në një hapësirë ku një popullsi jeton e punon, prodhon e shpenzon. Sot shënimet statistikore janë me interes mbarëkombëtar e mbarështetëror dhe sa më i zhvilluar, më i përparuar dhe më demokratik që të jetë një vend aq më të zhvilluar duhet ta ketë këtë veprimtari.

Çdo regjistrim mban karakteristikat e veta të përgjithshme, por edhe të veçanta, ku potencohen disa veçanti e risi varësisht nga kërkesat e kohës dhe rrethanat politike-shoqërore. Përndryshe, edhe ashtu, çdo regjistrim mban vulën e kohës kur bëhet.

Stafi i ri menaxhues, kabineti i ri ministror në MSHP ka bërë angazhime shtesë që ti ngritë organizativisht e profesionalisht çështjet dhe faktorët që ndikojnë në kualitetin e projektit të regjistrimit, ka identifikuar masat që mund të merren për ta përmirësuar, kontrolluar dhe matur kualitetin e regjistrimit (aspektin metodologjik, aktivitetet hartografike, dizajnimi kualitativ përmbajtësor i pyetësorëve si dhe rekrutimi, trajnimi i stafit sipas rekomandimeve më të fundme ndërkombëtare). 

1. Zëvendësministër e kryetar i Komisionit për Regjistrim të Popullsisë, faleminderit për këtë intervistë, dhe meqë jemi në përfundim të një viti historik për Kosovën e në prag të Vitit të Ri, keni ndonjë mesazh, apo cilat janë pritjet Tuaja për vitin 2009?

–Në memorien historike të shqiptarëve viti 2008 do të mbetet i regjistruar me data, ngjarje e zhvillime edhe gjeopolitike e gjeostrategjike të rëndësisë organike shtetërore e kruciale kombëtare. Urojmë që edhe viti 2009 e të tjerat vite të shoqërohen me korrigjime historike dhe gëzime të reja për shqiptarët.

***

RILINDJA NË 1962: KOSOVA FITOI BANORIN E NJIMILIONIT 

Gazeta tradicionale shqiptare në Kosovë RILINDJA e datës 6 Korrik 1962 shkruante se Kosova “fitoi këto ditë banorin e njimilionit…”“Simbas regjistrimit të fundit të 31 marsit të vitit të kaluem, në këtë teritor ka pasë 963.551 banorë…” shkruante gazeta duke shtuar se “asht interesante” se në Kosovë “ka afër 40 mijë mashkuj ma shumë se femna”.

Share

Share

Gratë e “Hope & Peace” takohen me Ambasadoren Sahatqija, Konsulle e Përgjithshme e Kosovës në New York/

Nga Mimoza Dajçi/

Manhattan, New York, 2016. Pak kohë kanë kaluar nga takimi që u mbajt me Ambadasoren e Republikës së Kosovës në New York Znj. Teuta Sahatqija dhe anëtaret e organizatës së gruas shqiptare – amerikane “Hope & Peace” në SHBA. Në bisedat e zhvilluara u fol për veprimtarinë humanitare e bamirëse të kësaj organizate, si dhe rolin që ato luajnë për fuqizimin e femrës shqiptare, e asaj amerikane në tëresi në dobi të familjes e komuniteteve. U fol për dhunën në familje dhe mënyrat e daljes nga kriza në situata të tilla. Bashkëpunimi që kjo organizatë ka me punonjës të rendit kryesisht në zonën 49-të në Bronx ka sjellë edhe mbështetjen e duhur përsa i përket mbarëvajtjes së jetës në familjet tona. “Hope & Peace” ka bashkëpunim të mirë me Asamblyman Mark Gjonaj dhe politikanë të tjerë të Distriktit 80 në Bronx, dhe Liderin e Stacionit Policor 49-të në Bronx Z. Joseph Thompson, Avokatin Stiven Kaufman, Presidentin e Fondacionit Shqiptaro – Amerikan Z. Esad Rizai, Presidentin e Shoqatës “Duart e Hapura” Z. Aleks Nilaj, etj.

Vajzat dhe gratë e kësaj organizate janë tepër aktive dhe japin një kontribut jo të vogël në aspektin human, bamirës dhe jetën kulturore ndër shqiptarë. Veprimtaritë që ato kanë ndërmarë janë të shumta e të larmishme, si në ndihma humanitare, me ushqime, veshje, promovime librash, promovimin e shfaqen e Filmit “Skënderbeu” me regji të Vladimir Priftit në bashkëpunim me Federatën “Vatra” dhe skenografin e njohur Z. Astrit Tota, etj. Ndër promovime librash po përmendim së fundi krijimtarinë letrare të poetes dhe humanistes shqiptare Znj. Rita Saliu, dekoruar edhe nga Presidenti Bamir Topi me Medajlen “Nënë Tereza”, që u mbajt në Monroe College në Bronx, inisiativë e përbashkët mes Organizatës “Vatra” dhe Lidhjes së shkrimtarëve dhe artistëve shqiptaro – amerikan, Profesorit të Monroe College Z. Haxhi Berishës dhe piktorit Z. Astrit Tota.

Ambasadorja Tetuta Sahatqija si një nikoqire e mirë, u serviri kafe e çaj mysafireve, i dëgjoi dhe u dha fjalën se, do të kenë së bashku një fryt të mirë bashkëpunimi.

Gratë shqiptare anëtare të organizatës The Women’s Organization “Hope & Peace” vlerësuan takimin, dhe ndiheshin të privilegjuara që patën rast të takoheshin nga afër me një ish ligjvënëse të Parlamentit të Kosovës, me një zonjë të aftë, të kulturuar e të guximshme për tu përballur me situata jo të lehta nëpër seancat parlamentare të Kosovës. Sipas përcjelljes së lajmeve mbi Kosovën ato thanë se jemi sot këtu me një politikane dhe dipllomate të fuqishme që është ndeshur jo rrallë në momente kritike dhe të vështira për zgjidhjen e probleme shqiptare në Kosovë. Pasi si ajo ashtu edhe shumë femra të tjera atje mbartin me vete edhe mentalitetin femër mashkull që akoma mbizotëron në Shqipëri e Kosovë.

Znj. Sahatqija me mençurinë, zgjuarsinë, kurajon e forcën e saj të herë pas herëshme ka ngritur zërin për të drejtat e gruas e vajzave shqiptare në Kosovë, në të drejtën e pronës, pavarësisë ligjore ekonomike, energjinë elektrike etj.

Ambasadorja Teuta Sahatqija është njëherësh edhe një bashkëshorte dhe nënë e shkëlqyer, fëmijët e saj kanë përfunduar dhe po studjojnë me sukses studimet nëpër universitet më prestigjoze e me rezultate të larta. Ajo ndihej krenare për fëmijët e saj dhe arritjet e tyre.

Gjatë këtij takimi ato së bashku u ndalën gjatë edhe në situatën që ndodhen sot femrat e dhunuara nga lufta në Kosovë, ku u përmendën për punë të mirë disa qendra që meren me kujdesin dhe shëndetin mjekësor të tyre. Për këtë rast u fol me respekt për zonjat Flora Brovina, Veprore Shehu, Sevdije Ahmeti, Sevdije Rexhepi, etj, të cilat me vullnet e pasion vazhdojnë të ndjekin këto veprimtari humane për t’ju gjendur pranë motrave dhe femrës shqiptare që vuajti padrejtësisht vrasjet, dhunën e përdhunimet nga makineria serbe në Kosovë, ku qindra prej tyre akoma nuk u gjenden eshtrat.

Në takim me Znj. Sahatqija ishin të pranishme këngëtarja e njohur shqiptare Sebahate Berlajolli, ekonomistja shqiptare me banim në Qytetin Quenss New York Dita Leka, Nexhi Hoxha me të bijën Majlinda Hoxhën – studente e juridikut, aktivistja Drita Çarçani, infermjerja amerikane Synthia Arzu, arsimtaret Gazmenda Tapija e Ludmilla Skënderi, gazetarja Mimoza Dajçi, etj. Takimi kaloi miqësor dhe i përzemërt dhe u la i hapur për veprimtari të tjera.

Share

Share

-Serbia duhet të kuptojë se as tash as në të ardhmen nuk ekziston shansi për anëtarësim në BE pa pranimin e pavarësisë dhe sovranitetit të Kosovës, të cilat de fakto janë të pranuara në Marrëveshjen e Brukselit, të cilën e kanë nënshkruara Beogradi dhe Prishtina/

PRISHTINË, 17 Shtator 2016-B.Jashari/ Eksperti ndërkombëtar i politikës, Daniel Serwer, ka deklaruar për shtypin në Beograd se Serbia nuk ka shans anëtarësimi në Bashkimin Evropian pa e njohur Kosovën.“Serbia duhet të kuptojë se as tash as në të ardhmen nuk ekziston shansi për anëtarësim në BE pa pranimin e pavarësisë dhe sovranitetit të Kosovës, të cilat de fakto janë të pranuara në Marrëveshjen e Brukselit, të cilën e kanë nënshkruara Beogradi dhe Prishtina”, citohet ai sot në gazetën “Blic”, e cila e prezanton ekspert botëror me ndikim i politikës.“Shtete të BE-së e kanë njohur Kosovën dhe nuk do t’i lejojë Serbisë të bëhet anëtare pa zgjidhjen e kësaj çështje”, shprehet Serwer.“Në fund të procesit, Beogradi do të jetë nën presion të madh që të heq të gjitha pengesat për anëtarësim, përfshirë edhe njohjen e Kosovës”, përfundon eksperti  për Ballkanin.

Deklaratën në gazetën e Beogradit e transmeton sot edhe media në Prishtinë duke theksuar që në titull se, “Serwer ia kujton Serbisë: Harrojeni BE-në pa e njohur Kosovën”.

Share

Share

Suzana Shkreli- A first generation American and outstanding public servant/

Suzanna Shkreli is a first generation American, born and raised in Michigan. Her parents are Albanian immigrants who came to the United States in search of a better life, and they taught Suzanna and her siblings the values of hard work and giving back. Suzanna worked her way through college and law school with student loans, and chose a career of public service as a Macomb County prosecutor, prosecuting homicide, drug crimes, assaults, and domestic violence.  She currently serves in the Child Protection Unit, where she prosecutes crimes against children involving physical and sexual abuse. Suzanna is an advocate for victim rights and has represented the United States Department of Justice in training law enforcement agencies on victim rights abroad. In Congress, Suzanna will take on tough fights to expand economic opportunity and to give all Michigan families a fair shot.

A champion for women and families

Suzanna has taken on tough fights in the courtroom and works tirelessly to help Michigan women and families get ahead. When elected, she will be a champion for working families in Washington. Suzanna is an advocate for the most vulnerable members of her community, supporting the Macomb County Warming Shelter and St. Jude Children’s Research Hospital, and helping her family carry on a Thanksgiving tradition of preparing and delivering hot meals for senior citizens in their community. Suzanna’s family came to the United States in search of educational and economic opportunity, and in Congress she will fight to break down barriers so that all Michiganders have a fair shot.

A vulnerable Republican incumbent in a swing district

Suzanna understands that the stakes couldn’t be higher for Michigan women and families in 2016. “This election is different,” Suzanna has said, and she has stepped up to fight for Michigan working families who need a new voice in Congress. Suzanna is running in a swing district against vulnerable incumbent Congressman Mike Bishop. Bishop has repeatedly put his extreme agenda ahead of what’s best for women and families, including opposing the Paycheck Fairness Act, voting for a national abortion ban, and cosponsoring legislation that would ban common forms of birth control. In January, EMILY’s List put Bishop “On Notice” for his outrageous record. Michiganders are ready to hold Bishop accountable, and Suzanna is running a strong campaign to bring new leadership to the district — but she needs the full support of EMILY’s List to flip this seat in November. Let’s all chip in to help Suzanna take her fight for Michigan women and families all the way to Washington.

Share

Share

Share

Share

1. -portret për luftëtarin e shquar kundër shovinistëve grekë-1854…
2. Nga Idajet Jahaj/  
   Historia e Tërbaçit ( në Lumin e Vlorës) është si një pyll i dendur me trima e kapedanë, ashtu si e gjithë Labërisë. Por muza popullore veçon disa prej këtyre trimave. U ka kënduar atyre më shumë, ka thënë për ta cilësorë më të zgjedhur.
   Një i tillë trim-ka qenë edhe Shako Xhakë Tërbaçi.
   Ai ka shkëlqyer në luftimet kundër grekërve, në Mecovë, në vitin 1854. Në krye të forcave të Vlorës, bashkë me kapedanë të tjerë si : Selam Hasan Velçën, Sokrat Lekë Qeparoin, etj. Ata i përzunë andartët që nga malet e Vlorës e deri poshtë, në kufijtë jugorë të vendit.
   Në Mecovë u bënë luftime të ashpra kundër forcave të gjeneral Grivës.
   Në vijën e frontit shqiptar komandonte Mahmud bej Vlora ( i ati i Ismail Qemalit), së bashku me vëllain e tij-Selim Pashë Vlorën, Halit bej Frashërin (i ati i Naimit), Çelo Picarin,  Hasan Çakon  nga Kurveleshi, etj.
           Shako Xhaka-trim i lartë,
           Gjezdis nëpër rigatë,
        Kërkonte kufij të saktë.¹⁾
   Sapo mori vesh invadimin e grekërve në jug, ai lëshoi kushtrimin:
    
   Kush doli në breg i pari?
   Shako Xhakë bajraktari,
   Pisqollë, jatagan-lari,
   Në çdo vend kordhëtari,
   Sokëllin sa tundej mali!
    
   Në ç’breg? Ka një breg në Tërbaç, i cili quhet “Bregu i alarmit”. Ai ka qenë vendi tradicional i kushtrimeve. Këtë herë armiku u shfaq larg në jug, por atdhetarët e japin kushtrimin që këtu, në malet e Labërisë. Bile Shako Xhaka “sokëllin në çdo vend”, me zërin e tij buçitës.
   “Shako Xhakë bajraktari”, dmth. se ishte flamurtar, prijës i një formacioni luftëtarësh popullorë. Ai dallohej nga pisqolla (koburja), jatagani, kordha, dhe zëri i tij i fortë në lugje e male.
   Kush u hodh Proto Mecovë?
   -I shkreti Mahmud bej Vlorë,
   Selami, një vetull-hollë…
    
   Por përkrah tyre ishte edhe:
    
   Shako Xhakë e Mahmud beu,
   Lumin përpjetë ç’e ktheu,
   Luftojnë sa tundet dheu.
   Shako Xhaka-ujk shëndreu,
   Brenda në armiq kërceu!…²⁾
    
   Imazhi i ujkut! Pasazhe madhështore të muzës së popullit.
   Sërish në Mecovë:
    
   Shako Xhakë bajraktari,
   Në Mecovë u hodh i pari;
   Ky Shako Xhakë Tërbaçi,
   I Shqipërisë ish ilaçi,
   Ilaçi i Shqipërisë,
   I vjen rreth e rreth kufisë,
   Për udut të Shqipërisë.¹⁾
    
   Vetëdija kombëtare shkëlqen në shumë vargje për këtë trim, i cili lufton për idealin e madh të atdheut te vet. Ashtu si tek trimi i madh Zenel Gjoleka më parë:
    
   Pse lufton, a derëzi,
   Sos për mua a për ti,
   Po për gjithë Shqipëri!
    
   “SHQIPËRIA”-emri flamur që u gurgullon gjakun luftëtarëve.
   Dhe këta luftëtarë bëhen bllok kundër armikut që donte të zhvaste toka të atdheut tonë:
    
   Me jataganë në brez,
   U lidhë me besa-besë,
   Që t’i venë fre Moresë…²⁾
    
   Kështu shkëlqyen trimat e Vlorës e të jugut atje në Mecovë:
    
   Korak’ e shkreta Korakë,
   Kush u hodh e u bë kajkë?³⁾
   Tepelenas e vlonjatë,
   Që rrojnë me bukë thatë,
   Me mish të pjekur në napë.
    
   Në të gjitha këto prita e sulme ka marrë pjesë edhe Shako Xhaka. Për të nderuar emrin e tij atë e thirrën me emrin e fshatit “Shako Xhakë Tërbaçi”. Luftëtarët vlonjatë, thotë kënga, “e mbodhën Grivën sa dora”:
    
   N’ato zjarre e beteja
   E shpunë Grivën te reja.
    
   24 vjet më vonë, sërish trimi i Tërbaçit, Shako Xhaka, në bllok me luftëtarët e Lumit të Vlorës e të Bregdetit, i doli përpara grekut, në Lëkurës e Sarandë. Atje Shakua u mësoi luftëtarëve si të hapnin llogore e të ruheshin, ndërsa armiqve t’u jepnin dërmën:
   O Shako, ç’e bëre mirë,
   Ngrite tabjet⁴⁾ në Muzinë,
   Një natë me suferinë,
   Ç’e përzunë gjiritlinë,
   Kapetan Kosta Forinë,
   Mbenë xathur, pa opingë,
   Si derrat në përcëllimë,
   S’e pa i pari të dynë,
   Lanë vrapin në Athinë…
   Në këtë betejë trimi Shako ishte 52 vjeç. Kujtesa e brezave i bën portretin: “Një trup i gjatë si bredh: i shkathët, mjeshtër i armëve; flinte edhe në borë. Ishte një shënues i rrallë. Merrte shenjë në llami”-siç thotë kënga për trimin e mëparshëm- “Beqir Labi gunëzi”, i 1847-ës. Muza i jep trimit Shako maksimën patriotike:
    
   “I Shqipërisë ish ilaçi”…
   _________________
   1)H.Skëndaj, “Gurra popullore e Tërbaçit”, T.2002, fq.17
   2)M.Kokalari, “Trima të kryengritjeve Popullore”, T.1979, fq.198  
          1)udute-kufi
   2)Greqisë
   3)theror
   4)llogoret

Share

Share

Rreth monografisë së Adriatik Matelit ”Sistemi tatimor në Shqipëri”, Tiranë 2016/

Nga Enver Lepenica/

I njohur në fushën e ekonomisë dhe i specializuar për sistemin tatimor  Adriatik Mateli ka konkretizuar përvojën e tij në studimin shumë vlerësh  “Sistemi tatimor në Shqipëri”, vepër e cila tashmë është në dorë të lexuesit.

Libri është i ndarë në 11 kapituj: Politika tatimore dhe taksat, Zhvillimi i sistemit tatimor në Shqipëri, Sistemi tatimor në periudhat: 1839-1912, 1912 – 2012, 1925-1939, 1945-1990, 1990-2012, 2002 – 2012, Administrtata tatimore dhe administrimi i tatimeve, Reforma tatimore, Ligji i ri i proçedurave tatimore, Sigurimet shoqërore dhe kujdesi shoqëror.

Në fund autori ka bërë konkluzionet e studimit , ka dhënë rekomandime  dhe një fjalor terminologjik.

Studimi i plotë “Sistemi tatimor në Shqipëti”, është mbështetur në një literaturë të shumtë dhe shteruese.

Kjo është shkurt përmbajtja e kësaj vepra të ekonomistit dhe specialistit të tatimeve Adriatik Mateli, i cili jo vetëm është thelluar në studimin e kësaj teme të vështirë, por ka ditur të vërë e të konkretizojë në libër përvojën e tij shumë vjeçare në fushën e administrimit të tatimeve.

Vepra është hartuar me konsulencën e Prof. Dr. Agim Binaj, Prof. Dr. GalentinaCanco,

recezentë: Prof. In. Alqi Naqellari, Konsulent Fiskal Fatmir Kazazi, çka do të thotë se kemi të

bëjmë me një vepër e studim të mirëfilltë shkencor në fushën e ekonomisë.

Prof. In. Alqi Naqellari në recencën e tij vë re me të drejtë se: “Monografia… është nga punimet e pakta të kësaj fushe… Vetëm një njohës i mirë i këtij sistemi si Adriatik Mateli mund të marrë përsipër të shkruaj një monografi sepse në këtë sektor ekziston një pyll i dëndur ligjesh mes të cilëve një ekonomist i zakonshëm humbet rrugën….    Autori ka trajtuar me thellësi dhe qartësi marrëdhënit historike në lidhje ekonomike dhe monetare ndërmjet qeverisë dhe individve, personave fizik dhe juridik për mbledhjen e të hyrave publike… Monografia e Adritik Matelit përbën një gur të çmuar në literaturën ekonomike të fushës së tatimeve. Ajo ju vjen në ndihmë studentëve, pedagogëve, punonjësve të tatimeve, trajnusve, historianëve dhe gjith lexuesve të thjeshtë që janë të interesuartë njohin sistemin tatimor, pjesë e historisë së Shqipërisë”.

*     *     *

Libri ka formatin B5 me 680 faqe dhe kushton 2000 lekë, dhe gjendet në të gjitha libraritë e vendit tonë.

E urojmë autorin të vazhdojë të na japë vepra të tjera me vlerë që pasqyrojnë  autoriten e një intelektuali që e do vendin e tij dhe shqetësohet për problemet e shoqërisë tonë.

Share

Share

NISI SOT NË QUEENS NJU JORK  PËR TË DYTIN VIT SHKOLLA SHQIPE”KUQ E ZI”/

Nga Dalip Greca

17 Shtator 2016-  Queens, Nju Jork- Së bashku me Harito Savën, ish punonjës në Institutin e monumenteve te kulturës në Tiranë, tash punonjës në UPS, u nisëm sot në mëngjes nga Bronksi për të asisituar në celjen e vitit të ri shkollor të Shkollës shqipe, e cila është celë me 7 mars 2015 në mjediset e Kafesë ” Kuq e zi”, në Queens, Nju Jork, pronë e bashkatdhetarit Kristaq Foto. Gjatë rrugës flasim dhe diskutojmë  edhe për shollën shqipe, ku Harito ka nipërit Mason dhe Eron Papa.Në orën 9, në cast fillimin e mësimit, grupi i fëmiëjve dhe prindërit e tyr ishin gati. Tufa lule për mësuesen si dhe për drejtuesin e Shkollës Kristaq Papa. I pranishëm është edhe kryetari i degës së Vatrës për Queensin dr. Skënder Murtezani me një grup vatranësh.

Insiatori i nismës për ta hapë dhe për ta mbajtë gjallë shkollën shqipe, Kristaq Papa, flet shkurt në ceremoninë e thjeshtë të hapjes. Ai i falenderon fëmijët dhe ju uron atyre vit të mbarë shkollor; nuk harron pa falenderuar Gazetën Dielli dhe degën e Vatrës e dr. Skënder Murtezani për mbështetjen, falenderon prindërit që kanë lënë punët e tyre dhe kanë shoqëruar fëmijët. Një pjesë prej tyre kanë ardhë nga zona jashtë Queens-it, si psh inxhinieri Besian Krasniqi me djalin e tij Reanin kanë ardhë nga  Mount Kisco , Westchester County, New York.

– Vitin e ardhshëm do të sjell dhe djalin tjetër, më thotë Besiani gjatë bisedës. Një pjesë e prindërve i sjellin fëmijët për të dytin vit, sic është Fred Tollja, që  për të dytin vit shkollor, fëmijëte  tij Ernea dhe Naile, po e ndjekin shkollën shqipe këtu.

Kristaq Papa, i pyetur nga Gazeta Dielli, për hapjen vitin e kaluar të shkollës dhe mbajtjen hapë të saj, thotë se: Kjo klasë-shkollë shqipe, u cel vitin e kaluar në Festën e Shkollës shqipe, me 7 Mars 2015. Me mbështetjen e Kristaq Fotos që afroi mjedisin për klasë, pranë kafesë së tij “Kuq e Zi”, ia arritëm të përcjellim një vit shkollor jo të lehtë, por të suksesshëm. Prindërit mbetën të kënaqur pasi fëmijët e tyre, një pjesë ishin në moshë të rritur, arritën të përvetësonin programin, të shkruanin e të flisnin shqip.

Kristaqi përmend emrat e nxënësev të avancuar në programin e shqipes si Liza Qehaja, Krist Bundo e të tjerë. Ai përmend  dhe nxënës të tjerë që e mbyllën kënaqshëm vitin shkollor 2015-2016 si: Reon Krasniqi, Ernei dhe Naile Tollja, Eleni Sikollo, Odeta dhe Kamela Papaj, Christian Bombaj, Donald Rapaj, Donil Beqo,  Eda Kulla, Elsa dhe Joana Kulla, Denis Qehaja e të tjerë.

I hedhim një sy regjistrit me emrat e fëmijëve: Enrik Myftari, Amelja Semini, Mason papa, Ejdon Dajlani, Eron Papa, Ernea Tollja, Naile Tollja, Rean Krasniqi, Premton Syla dhe emra të tjerë që janë në pritshmëri.

Për këtë vit, informon Kristaqi, krahas grupit të vitit të dytë, janë afruar dhe 6 fëmijë për grupin e parë. Do të përpiqemi, premton ai,që të bëjmë më të mirën e mundshme, por kemi nevojë që komuniteti të na mbështesë më shumë. Gjatë të gjithë kësaj Vere, kam bërë përpjekje maksimale që të afroj sa më shumë prindër të interesuar për shkollën shqipe, por qenka tepër e vështirë. Komuniteti shqiptar ka nevojë që të ndërgjegjësohet realisht për mësimin e gjuhës shqipe dhe ruajtjen e traditave dhe kulturës Kombëtare.

Në bisedat që zhvillojmë me prindërit e fëmijëve trajtojmë problemin e vështirësive që kanë shkolla të tilla që bëhen thjesht me inisiativa të  personave apo edhe të disa degëve të Vatrës, por që nuk gëzojnë mbështetje nga shteti shqiptar. Së paku të sjellë bazën mësimore!

Komuniteti shqiptar në Queens është shumë i madh në numër,dhe numri i nxënësve nuk i përgjigjet  numrit të nxënësve. Altin Bundo(babai i nxnëses Alba Bundo), Harito Sava(gjysh i dy nipërve), Erjon Myftari, babai i Enrik Myftari, mendojnë se duhet më shumë informacion.Duhet informuar komuniteti, dhe duhet punuar që ai të sensibilizohet në drejtim të ruajtjes së identitit kombëtar përmes shkollës shqipe. Amerika ta jep këtë mundësi, por vetë komuniteti tregohet inaktiv dhe e quan angari mësimin e gjuhës shqipe.

Ndoshta duhen sensibilizuar komunitetet fetare ku ka grumbullim komuniteti dhe të kërkohet ndihma e klerikëve. Në Queens vepron Kisha Orthodokse dhe Xhamia, ndoshat ata duhet t’u bëjnë apel shqiptarëve që të dërgojën fëmijët e tyre në shkollën shqipe sepse kështu ruhet gjuha shqipe.

Kristaq Papa nuk duhet lënë vetëm në nismën e tij, vecanërisht tani që shkolla ka hyrë në vitin e dytë të egzistencës së saj.

Nga ana e sja dhe dega e Vatrës në Queens duhet të punojë më shumë me anëtarësinë e vet, që prindërit vatarnë t’i dërgojnë fëmijët, apo nipër e mbesa, aty. Nëse sot janë dy klasa me nga 6 dhe 5 nxënës,(Kristaqi thotë se ka premtime se do të shtohet numri) për të ardhmen numri të rritet. Për këtë i gjithë komuniteti duhet të punojë….Për indiferentët le të sjellim ndërmend vargjet e Fishtës:

”Gjuha shqipe”…

…Porsi kanga e zogut t’verës,

qi vallzon n’blerim të prillit;

porsi i ambli flladi i erës,

qi lmon gjit e drandofillit;

porsi vala e bregut t’detit,

porsi gjâma e rrfès zhgjetare,

porsi ushtima e nji tërmetit,

ngjashtu â’ gjuha e jonë shqyptare.

Ah! po; â’ e ambël fjala e sajë,

porsi gjumi m’nji kërthi,

porsi drita plot uzdajë,

porsi gazi i pamashtri;

edhè ndihet tue kumbue;

porsi fleta e Kerubinit,

ka’i bien qiellvet tue flutrue

n’t’zjarrtat valle t’amëshimit.

Pra, mallkue njai bir Shqyptari,

qi këtë gjuhë të Perëndis’,

trashigim, që na la i Pari,

trashigim s’ia len ai fmis;

edhe atij iu thaftë, po, goja,

që përbuzë këtë gjuhë hyjnore;…

Share

Share

Ky festival i cili luan një rol të madh në prezantimin e filmit shqiptar jashtë vendorigjinës tonë, për audiencën shqiptare dhe amerikane ku për një javë, po mbahet në metropolin botëror, Nju Jork, nga data 16 shtator deri më 20 shtator, 2016, nxite edhe debate dhe hap një forum të tipit Q & A./

Share

Share

Catholic News Service/Pergatiti per Diellin:Gjon Kadeli/

Gjate nji ceremonije qe u organizue ne Orrganizaten e Kombeve te Bashkueme ne Nju Jork, me rastin e Shejtnimit te Nane Terezes, disa nga pjesemarrsit nder te tjera thane edhe Keto: Perfaqsuesi i perhershem i Selise se Shejte prane Kombeve te Bashkueme Kryeipeshkvi Bernerdino Auzo e pershkroi Shejtneshen e Kalkutes ftyre njerzore qe rrezaton shprese te perjetshme dhe qe mishnon parimet themeluese te Organizates se Kombeve te Bashkueme. Ai shtoi se Nane Tereza, ishte ndoshta, personi i pare, qe nga koha e Shen Franceskut te Asisit, qe u konsiderue Shejtneshe nga njerez te shume kombeve.

Share

Share

Shkruan: Avdi Ibrahimi/

S’ka pse tregohesh i mençur që të konstatosh se pozita e popujve në Gadishullin Ilirik, si dhe ajo e popujve të Europës nuk mundet assesi të krahasohet as për së afërmi me pozitën e popullit shqiptar, të cilët gjysma e tryre jetojnë në atmëmëdheun e tyre në Shqipëri, pjesa tjetër jetojnë të ndarë nga trungu amë në Kosovë, Maqedoni, Serbi, Mal të Zi, dhe Greqi. Nëse jemi sadopak të ndershëm duhet të themi të vërtetën ashti si është, pra kemi të bëjmë me një problem thelbësor i pazgjidhur i popullit shqiptar përgjithësisht në Gadishullin e Ilirikut… Në këtë rast definimi i Hapsirës kufitare me këto shtete fqinje të jetë atje ku jetojnë shqiptarët në shumicë, ndërsa miliona shqiptarëve që jetojnë në Turqi dhe në shtetet tjera të Botës t’u ipet e drejta e përbashkët e arsimimit në gjuhën e tyre amtare dhe e drejta e përbashkët kulturore shqiptare, kjo mund të ndihmojë që Gadishulli Ilirik të mos jetë më një vrimë e zezë e Europës së bashkuar, pra shqiptarët si komb i bashkuar me një shtet të bashkohen me Europën në të ardhmën.

Që të arrihet kjo zgjidhje politike që është i vetmi rast i padrejtë i një populli të ndarë në 5 shtete e që shteti Shqiptar është i vetmi vend në Kontinentin e Europës ku kufizohet edhe sot me popullin e vetë, zgjidhja është që së pari gjith shqiptarët të jenë të bashkuar që ta përfaqësojnë interesin e përbashkët kombëtarë për Ribashkim të Shqipërisë. Shqiptarët që janë të ndarë padrejtësisht në 5 shtete, si dhe miliona shqiptar që jetojnë në Turqi e diasporë, përfundimisht të deklarohen haptas pa u frikësuar nga askush, se e ndjejnë SHQIPËRINË, si atmëmëdhe të vetin, nga ana tjetër assesi nuk duhet lejuar arsyetimi i një grupi të vockël “shqipfolësish” se gjoja Qeveria në Shqipëri është fajtore për pozitën jo të mire të shqiptarëve jashtë kufijëve të shtetit shqiptar.

Nocioni i kufijëve shtetërorë në Europë tashmë e ka humbur kuptimin që kishte më pare.

Gjithçka flet e duket ditën për diell se vetëm Gadishulli Ilirik ka mbetur edhe sot e kësaj dite një nga territoret e fundit gjeopolitike ku koha e ndryshimeve të reja politike demokratike s’kanë dëpërtuar në ndryshimin e mentalitetit të ri.

Për dekada në ish-Jugosllavi kemi dëgjuar rrena patetike se kufijtë jugosllavë ishin më të hapurit në Europë dhe pakicat kombëtare edhe pse ne shqiptarët ishim shumicë autoktone në Trojet Tona Shqiptare, megjithkete politika jugosllave titisto-rankoviqiste e millosheviqjane trumbetonin se pakicat kombëtare ishin ura lidhëse të afrimit mes popujve. Fraza të tilla plot gënjeshtra u treguan ndaj popullit shqiptar që për gjysmë shekulli nuk guxuan të takohen me vëllezërit e motrat të shtetit shqiptar.

Që të mos na ndodh më fati i keq i ndarjeve të vëllaut me vëllanë, në mbarë hapsirat shqiptare të kemi një program të përbashkët politiko-kombëtar që të jet si qëllim dhe kusht i demokracisë që shqiptarët të jetojnë në një shtet të bashkuar Shqiptar.

Share

Share

Rreth 400 mijë qytetarë të Kosovës jetojnë në vende të ndryshme të Evropës dhe botës. Këto shifra janë evidentuar nga procesi i regjistrimit të diasporës, proces ky i filluar në vitin 2013.Qëllimi i regjistrimit është evidentimi i numrit të saktë të pjesëtarëve të diasporës dhe mërgatës, shtrirja e tyre gjeografike, struktura demografike në funksion të ruajtjes së identitetit kulturor, gjuhësor dhe arsimor.Zyrtarë të Ministrisë së Diasporës, për Radion Evropa e Lirë, kanë treguar se procesi i regjistrimit aktiv të diasporës ka përfunduar, kurse regjistrimi pasiv do të vazhdojë edhe pesë vjetët e ardhshëm, periudhë kjo kur pritet që të bëhen publike të dhënat përfundimtare tëkëtij procesi.

Këshilltari i lartë politik në Ministrinë e Diasporës, Kushtrim Sheremeti, thotë për Radion Evropa e Lirë, se ky proces, tashme është duke përfunduar.

“Procesi i regjistrit pasiv i diasporës do të vazhdojë edhe pesë vitet e ardhshme, ky është vendim i Qeverisë. Kurse, procesi i regjistrimit aktiv ka përfunduar këto dy vite. Do të thotë, vitin e kaluar edhe sivjet kemi pasur një regjistrim aktiv. Shifrat e përafërta mund të them se i kemi identifikuar, rreth400 mijë bashkatdhetarë për këtë proces të regjistrimit aktiv, që është një numër mjaft inkurajues për neve, dhe jemi shumë të lumtur më numrin që kemi arritur”, thotë Sheremeti.

Ai tregon për procedurat e procesit të regjistrimit pasiv, i cili pritet të fillojë vitin e ardhshëm. Ky proces do të realizohet në ambasadat dhe konsullatat e Republikës së Kosovës në vendet e ndryshme të Evropës dhe botës.

“Natyrisht, ambasadat aktualisht janë të furnizuara me fletëregjistrime, por faza e promovimit dhe shpjegimit të mundësive, por edhe të një trajnimi të zyrtarëve nëpër konsullata, do të bëhet deri në fund të këtij viti, që të jemi të përgatitur që prej vitit tjetër të vazhdojmë këtë punë.

Normalisht, që një ndihmë shumë të madhe në këtë drejtim po na jep edhe Ministria e Punëve të Jashtme, e cila të gjithë infrastrukturën e vet të zyrave konsullore, e ka vënë në shërbim të procesit të regjistrimit”, shpjegon Shermeti.

Pjesë e këtij regjistrimi është çdo person që ka vendbanim apo vendqëndrim jashtë Republikës së Kosovës, që ka lindur ose ka prejardhje nga Kosova.

Regjistrimi i diasporës është proces i duhur dhe i nevojshëm për të dhënat e tyre, thonë demografët, sipas të cilëve, autoritete kompetente janë duke e realizuar në nivel të duhur.

Demografi Rifat Blaku, për Radion Evropa e Lirë, thotë se ky proces edhe pse i vonuar, është i domosdoshëm, pasi natyra e emigrimit ka qenë e parregullt në dekadat e fundit, në vendet anëtare të Bashkimit Evropian.

“Në shtetet e Evropës kemi një kontingjent disa breza, dhe numri i tyre do të dalë jashtëzakonisht i madh. Meqë kemi disa breza, fëmijë të lindur në migracion, jo vetëm në Evropë, por edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, kështu që projekti i Ministrisë së Diasporës është i një rëndësie të veçantë dhe do të shërbejë që të kemi një bazë të tw dhënave të përafërta”, thotë Blaku.

Sipas tij, qytetarët kanë emigruar pasi në Kosovë kanë munguar burimet dhe mundësitë për t’i përmbushur nevojat dhe aspiratat e tyre.

Në bazë të regjistrimit të deritashëm, vërehet se numri më i madh i qytetarëve të Kosovës jetojnë në shtetin e Gjermanisë, pasuar nga Zvicra dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Ndryshe, sipas disa të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, vlerësohet se janë rreth 700 mijë kosovarë që jetojnë në vende të ndryshme të botës. (Kortezi:Nadie Ahmeti- REL)

Share

Share

Të paktën 29 persona janë plagosur nga një shpërthim në një qark të qytetit të New York-ut.Shkaku i shpërthimit të së shtunës në Chelsea mbetet akoma i paqartë.

Kryetari i qytetit, Bill de Blasio ka thënë se shpërthimi është i “qëllimshëm”, por ka shtuar se nuk ka akoma informacione se mund të jetë i lidhur me terrorizëm.Një tjetër mjet shpërthyes është gjetur më vonë në të njëjtin qark.

Asnjëri prej 29 personave të plagosur nuk është në rrezik për jetë, kanë njoftuar autoritetet amerikane. Shumica prej tyre kanë pësuar prerje dhe dëmtime të tjera të vogla, që janë shkaktuar nga thyerjet e xhamave.

Shpërthimi ka ndodhur rreth orës 21:00 sipas kohës lokale. Dëshmitarët kanë thënë se pas shpërthimit, njerëzit kanë filluar që të ikin në të gjitha drejtimet, raporton BBC.

Raporte ende të pakonfirmuara thonë se mjeti shpërthyer ishte futur në një kosh.

Disa blloqe në New York, tashmë janë mbyllur nga policia.

“Indikacionet e para thonë se ky është një akt i qëllimshëm”, tha de Blasio.

“Ne duam gjithashtu të themi se nuk kemi prova që e lidh këtë incident me terrorizëm”, ka shtuar tutje ai.

Zyrtarët e zbatimit të ligjit kanë thënë se mjeti i dytë shpërthyes që është gjetur në Chelsea, duket të jetë një tenxhere me presion, që kishte një qark elektrik dhe një telefon celular. Policia tha se ka arritur që ta largojë mjetin, njofton agjencia e lajmeve AFP.

Chelsea është njëri prej zonave më në modë në Manhattan, ku ka bare dhe restorante dhe zakonisht kjo zonë është e mbushur me njerëz gjatë fundjavës.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Barack Obama është duke u mbajtur i informuar lidhur me hetimet që po zhvillohet për këtë ngjarje, ka thënë një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë.

Hetuesit kanë filluar që të shikojnë regjistrimet e kamerave të vwzhgimit të lokaleve pranë vendit të shpërthimit.

CNN raporton se hetuesit janë duke shikuar një video ku duket një person afër zonës së shpërthimit, në mënyrë që të mësojnë nëse ai ka lidhje me shpërthimin.

Nga shpërthimi i fuqishëm janë thyer xhama. Banorët e kësaj zone kanë treguar se shpërthimi është dëgjuar edhe disa blloqe më larg.

Danilo Gabriel, 50-vjeçar, banorë i Chelsea, ka thënë për CNN se ishte në banesën e tij, që gjendet rreth një bllok larg vendit të shpërthimit.

“Isha në shtëpi duke shikuar TV. Ishte shpërthim i madh. E gjithë ndërtesa ku banoj u dridh. Më pas dola dhe shkova drejt vendit të shpërthimit. Banorët e kësaj zone ishin të parët që arritën në vendin e ngjarjes. Më pas erdhën zjarrfikësit dhe e bllokuan atë pjesë”, ka treguar ai.

“Skena ishte kaotike. Unë ndjeva një erë, që ngjante me erë sulfuri dhe më pas pash tym që dilte nga ndërtesa. Kam parë copëza metali, të cilat nuk ishin shumë të mëdha por as të vogla. Disa shok të mi kanë parë edhe xhama të thyer”, ka treguar ai.

Lidhur me këtë shpërthim është deklaruar kandidatja demorakte për presidente të SHBA-së, Hillary Clinton.

“Natyrisht se ne duhet të bëjmë gjithçka që të mbështesim zyrtarët që mbërrijnë të parët në vendin e ngjarjes dhe të lutemi për viktimat”, tha ajo.

“Mund të flas më shumë, kur të kem më shumë informacione”, ka shtuar Clinton.

Ndërkaq, duke folur gjatë një tubimi në Colorado, kandidati republikan, Donald Trump i ka njoftuar mbështetësit e tij për ngjarjen.

“Askush nuk e di me saktësi çfarë është duke ndodhur por ne jemi duke jetuar në një kohë, më mirë është që të bëhemi shumë të fortë”, ka thënë Trump.

Bombat në formë të tenxheres me presion ishin përdorur edhe më herët. Në Maratonën e Bostonit, ku u vranë tre persona dhe u plagosën 260 të tjerë, në vijën e finishit ishin shpërthyer dy bomba me presion, nga dy vëllezër çeçen.(M. Sadiku)

Share

Share

-Takime me përfaqësues të administratës amerikane, me përfaqësues të Bashkimit Evropian dhe vendeve anëtare të saj, drejtuesit më të lartë të Kombeve të Bashkuara si dhe me përfaqësues të shteteve që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës/

NJU JORK, 18 Shtator 2016-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, ka udhëtuar për në Nju Jork, ku do të zhvillojë takime me liderë të shteteve të cilët janë pjesë e aktiviteteve në kuadër të zhvillimit të punimeve të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.Njoftimi i dërguar nga Nju Jork thekson se, kryeministri Mustafa, gjatë vizitës do të marrë pjesë edhe në evente të veçanta të organizuara nga Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Barack Obama, nga Fondacioni Clinton si dhe do të takojë shumë presidentë, kryeministra dhe udhëheqës të delegacioneve shtetërore e drejtues të organizatave ndërkombëtare.

Gjatë qëndrimit në Nju Jork, ku shoqërohet nga ministri i Punëve të Jashtme, Enver Hoxhaj, kryeministri Isa Mustafa do të zhvillojë takime me përfaqësues të administratës amerikane, me përfaqësues të Bashkimit Evropian dhe vendeve anëtare të saj, drejtuesit më të lartë të Kombeve të Bashkuara si dhe me përfaqësues të shteteve që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.

Kryeministri Mustafa do të kërkojë mbështetjen e vendeve partnere për fuqizimin e mëtejmë të subjektivitetit ndërkombëtar të Kosovës, për anëtarësim në organizata ndërkombëtare si dhe do të lobojë për njohjen e Kosovës nga shtete që ende nuk e kanë marrë këtë vendim./b. Jashari/

Share

Share

(Mbresa )/

Nga Albana Lifschin*/

Ditë stuhie në Nju Jork. Erë e rrëmbyer dhe shi bashkë.

E para që e pësoi ishte çadra. Iu thyen  telat, u mblodh e pastaj u var si një plaçkë pa vlerë. M’u kujtua buzagazi i Lumes në Tiranë kur i thashë se do të marr edhe çadrën me vete.” “Vërtet, do të  duhet  çadra në Nju Jork?”

Kur niset njeriu prej andej për të ardhur këtu, përcillet nga vështrime lakmitare, si për në parajsën e ëndërruar që jo gjithkush e ka për fat. Varfëria e madhe, trysnia psiqike prej kohësh i ka shtyrë njerëzit të ikin, të ikin… duke e  menduar Amerikën si stacionin e fundit të prehjes, të qetësisë së shumëdëshiruar. Mjerisht edhe pas fitores së Demokracisë, ky mendim i përbindshëm që i rrëmben nënës fëmijën, familjes babain, gruas burrin, motrës vëllain, është ende prezent.

Stuhia vazhdon. Televizioni i këtushëm transmeton lajme e  pamje përmbytjesh, makina të zhytura në ujë, njerëz të futur në ujë deri në gju, por pa viktima si në Lezhë, Malbardhë në Shqipëri. Spikeri paralajmëron njerëzit të mos dalin nga shtëpia, vetëm në raste të domosdoshme. Nuk di pse padashur buzëqesh me vete. Televizioni ynë në Tiranë nuk bën përkujdesje të tilla. Tek ne kur ka shi dridhen xhamat dhe era e fortë shkakton një farë frike. Njerëzit vështrojnë vrundujt e erës që pështjellin lagjen, shtëpitë, çatitë. Shiu hyn nga dritaret jo të puthitura mirë, duke krijuar shpesh herë rrëkera uji. Më e tmerrshme është kur ke ndonjë xham të thyer. Kurse këtu nga nga dritarja, stuhia shihet, por nuk ndihet. … Përgatis një kafe me qumësht. E shoqëroj me “Stella d’oro”-një mëngjes i lehtë si kundër i thonë këtu. Janë ditët e para dhe sa herë ulem për të ngrënë, mendja më shkon tek njerëzit e mi në Shqipëri. Po ata çfarë kanë ngrënë sot? Të ketë ardhur vallë rracioni i sheqerit që kanë dy muaj pa e parë me sy?

Televizioni flet tani për Somalinë. Somalia, Somalia, Somalia. Skelete anatomike që zgjasin gavetat për të marrë pak ushqim.  Zë fytyrën me duar.  Ruajna o Zot!

Radioja   jep lajme në gjuhën shqipe ; “ Janë sulmuar dy italianë, pronarë të fabrikës së këpucëve… Nuk ka drita… “ Familja ime banon po në atë rrugë ku banom edhe presidenti Berisha. Është një rrugë fare e thjeshtë, por ne ishim më të privilegjuarit se nuk kishim gjithnjë errësirë. Dritat tek ne qëndronin më gjatë se të tjerët. Këtu  mungesa e dritave dhe e energjisë elektrike është një absurditet, diçka e pakonceptueshme.

Këpus disa kokrra rrushi të verdhë. Tek ne dikur ky quhej rrush tajg. Dikur, pasi prej kohësh nuk e ka parë njeri me sy. Rrush i blerë në “Little Italy”, në Bronks. Përmasat e frutave, kokrrat e genjtenjave, arrat e stërmëdha( sa shumë i kërkojnë këto muaj në Tiranë per të bërë bakllavanë e vitit të ri) të portokalleve, bollëku i paimagjinuar i ekspozuar nëpër vitrina e tegzat jashtë dyqaneve, këto forma fantastike më bëjnë ta ndjej veten sikur më kanë hedhur këtu për të jetuar përallën e Shllafarisë. Kur ishim të vegjël e kishim shumë qejf këtë përallë, pasi na dukej se kullufitnim njëherësh të gjitha llojet e ëmbëlsirave, frutave e gjithë të mirat e kësaj bote.

Këtu ndodhet edhe  redaksia e gazetës shqiptaro-amerikane  ILLYRIA. Gazetarët e Ilirisë janë mjaft të interesuar  për gjendjen në Shqipëri. Pyetjet e tyre janë të panumërta. Të interesuar, të shqetësuar, të përmalluar. Ç’tu them për një mbijetesë të dhimshme atje! Demokracia do ende punim,durim, tolerancë. Ajo nuk e gjen rrugën të shtuar me lule. Dhe biseda mbyllet me fjalët optimiste: “Do të rregullohet.” Dhe vështrojnë njeri-tjetrin në sy. Dhe përbrenda meje  mbetet varur e shqetësuese pyetja: Po kur vallë?

Dhjetor,1992. Botuar tek gazeta ILLYRIA

Share

Share

Prinder te ndergjegjshem, te perkushtuar e atdhetare – nxenes te rregullt e te perkushtuar/

 Nga Sadik ELSHANI/*

Lexova diku nje thenie te bukue dhe shume me vend: “Gjuhen shqipe e duam se eshte gjuha e zemres, gjuhen tjeter e mesojme se eshte gjuha e bukes”. Une do te shtoja se te dish me shume gjuhe te tjera eshte kulture, eshte tregues i nivelit intelektual te nje njeriu. Ta ruash gjuhen tende, ta flasesh e ta shkruash bukur, nuk eshte vetem kulture, por eshte nje detyrim, eshte atdhedashuri. Na duhen te dyja, edhe gjuha e zemres edhe gjuha e bukes. Njera na siguron jetesen ne vendet ku jetojme, ndersa gjuha shqipe na mban gjalle shpirtin, qenjen tone shqiptare. Shkollat dhe familja jane vatrat ku mesohet dhe ruhet gjuha shqipe. Ketu ne Amerrike dhe ne diaspore ne pergjithesi, na shqeteson numri shumer i vogel i shkollave shqipe. Kemi shume femije te moshes shkollore, kemi hapur pak shkolla shqipe, dhe ato shkolla i ndjekin pak nxenes – shume pak.

Sami Frasheri ka thene per gjuhen: “Shenja e kombesise eshte gjuha, cdo komb mbahet nga gjuha. Kur nje komb e humb gjuhen, humb edhe veten”. Ndersa dicka te ngjhashme ka thene edhe profesor Eqrem Cabej: “Gjuha pasqyron nje kombesi, ajo eshte pasqyra me e qarte e kombesise dhe e kultures se saj”. Ajo eshte identiteti, leternjoftimi yne, AND-ja jone qe nder shekuj tejcon, ruan qenjen tone shqiptare. Pa shqioptare nuk ka gjuhe shqipe dhe anasjelltas, pa gjuhe shqipe nuk ka shqiptare.Sa perpjekje mbinjerezore kane bere Rilindesit tane mendjendritur per ta ruajtur e per ta perhapur gjuhen shqipe ne te gjitha trevat dhe ngulimet (kolonite) shqiptare, per t’ua ngjalle shqiptareve dashurine per gjuhen e tyre, dashurine per Shqiperine. Me sa dashuri e adhurim poetet dhe atdhetaret tane: Naim Frasheri, Dom Ndre Mjeda, At Gjergj Fishta e shume te tjere, vargjet me te bukura ia kushtuan gjuhes sone, gjuhes se zjarrte. Shume atdhetare shqiptare e flijuan edhe jeten e tyre, vetem per arsyen se kishin hapur shkolla shqipe dhe u mesonin femijve abc-ne, gjuhen amtare, gjuhen shqipe, sillnin ne atdhe libra shqip dhe mundoheshin te shtypnin libra shqip. Te kujtojme Dhaskal Todhrin, Petro Nini Luarasin, Papa Kristo Negovanin e shume te tjere. Per kete gjuhe te bekuar eshte derdhur edhe gjak! Ishte e vetmja gjuhe ne Europe qe ishte e ndaluar dhe e mallkuar. Dhe vetvetiu te shkon mendja te perpjekjet, veprimtarite e ketyre atdhetareve qe vepruan ne kushte e rrethana teper te veshtira. E ne ne diaspore c’bejme sot per gjuhen tone? Ne qe sot jetojme ne kushte dhe rrethana shume me te pershtatshme se bashkatdhetaret tane te shekujve te kaluar. C’ ben Shqiperia, shteti i shqiptareve? Fatkeqsisht, shume pak, apo thene me mire, aspak. Jo me kot At Gjergj Fishta e ka leshuar nje mallkim per te gjithe shqiptaret, per te gjitha koherat:

“Pra, mallkue njai bir Shqyptari

qi kete gjuhe te Perendis’,

trashigim, qe na la i Pari,

trashigim s’ia len ai fmis’,

edhe atij, poi u thafte goja,

qe perbuze kete gjuhe hyjnore;

qi n’gjuhe t’huej, kur s’asht nevoja,

flet e t’veten e len mbas dore”.

(At Gjergj Fishta, “Gjuha Shqype”)

Pra t’i hapim shkollat shqipe, t’ua mesojme femijve tane gjuhen tone, te mos na ze mallkimi i At Gjergj Fishtes!

Me 11 shtator shoqata jone, “Bijte e Shqipes” ne Filadelfia i hapi dyert per femijet e bashkesise sone per te trembedhjetin vit. Ende pa mbaruar mire viti shkollor, ne mendojme per vitin e ardhshem shkollor dhe gjithmone kemi shqetesimin se, a do te na vijne nxenesit perseri ne vitin e ardhshem, sa nxenes te rinj do te na vijne? Me 11 shtator ndoshta numri i nxenesve nuk ishte ne nivelin e lakmueshem, por pervoja jone na tregon se ky numer vjen duke u rritur ne ditet ne vijim. Nga te gjitha veprimtarite tona te shumta: atdhetare, kulturore e sportive qe organizon shoqata, ne gjithmone e vecojme funksionimin e rregullt te shkolles sone si kryeveprimtarine tone. Misioni i shoqates sone eshte: ruajtja e trashegimise, gjuhes, tradites e kultures sone kombetare. E ku ka mision me te shenjte se kujdesi per gjuhen shqipe, ruajtjen dhe mbajtjen gjalle te saj?! E kush mund ta kryeje kete mision me mire se shkolla shqipe?! Nuk ka kenaqesi me te madhe se kur i sheh femijet tane duke folur shqip, duke recituar vjersha shqip, duke kenduar shqip, duke lozur shqip! Shkolla shqipe per femijet tane eshte nje kenaqesi shpirterore, nje pervoje jetesore, ku pervec njohurive qe marrin per gjuhen, letersine, artin, kulturen, historine tone, ata brumosen edhe me ndjenjat e atdhedashurise. Njihen me figurat e ndritura te kombit tone, me shqiptaret qe kane bere emer ne fusha te ndryshme te artit, shkences, sportit. Te ndihen krenar per prejardhjen e tyre, per kombin e tyre e jo te vuajne nga kompleksi i ultesise (inferiotetit). Se kombi qe ka dhene Skenderbeun. Shen Terezen, Aleksander Moisiun, Ferid Muratin, Ismail Kadarene e shume te tjere, permban ne vete dicka te madherishme. Shkollen shqipe duhet pare edhe ne rolin pak me te zgjeruar, jo vetem si mjedis ku mesohet gjuha ne menyre mekanike, por edhe si nje vater ku ngritet nderrgjegja kombetare dhe mbillet fara e atdhedashurise. T’ua mbajme te gjalle dashurine per Shqiperine, vendin e te pareve te tyre, vendin e tyre. Dhe nje dite, pse jo edhe te ndihmojne vendin e tyre. Edhe te merguar, kur kujdesemi dhe nuk e harrojme gjuhen tone, traditat, vlerat tona kombetare, atehere na duket sikur nuk e kemi lene atdheun prapoa shpines, por ate e kemi marre me vete. Ndoshta  kjo na ngushellon pak.

Per funksionimin sa me te mire te shkollave shqipe eshte i nevojshem, i domosdoshem angazhimi maksimal i te gjithe faktoreve te perfshire ne kete proces: drejtuesve te shkollave, mesueseve, prinderve, nxenesve. Pervoja jone ka treguar se prindi eshte faktori kryesor, pa perjashtuar faktoret tjere. Prinderit jane ata qe duhet t’i drejtojne femijet e tyre ne kete moshe te njome. Kur prinderit jane atdhetare, arsimdashes, te vendosur e te perkushtuar, edhe femijet e tyre jane nxenes te rregullt, nxenes te perkushtuar. Padyshim qe kjo eshte nje sackifice per prinderit qe jane te angazhuar me pune dhe te ngarkuar me detyrimet tjera familjare, por eshte nje sakrifice qe ia vlen te kryhet per te miren e femijve, per te miren e kombit tone. Kur femijet verejne se prinderit e tyre, bashkesia shqiptare i kushton kaq rendesi mesimit te gjuhes shqipe, atehere edhe te ata, qe ne moshe te njome do te lindin ndjenjat e atdhedashurise, pergjegjesise, sakrifices.

Bashkesia jone shqiptaro – amerikane ka nje potencial te madh njerezor, intelektual e profesional, prandaj duhet te jemi me te organizuar dhe t’i bashkerendojme me mire veprimet, punet tona. Ta shfrytezojme kete potencial per te miren e kesaj bashkesie, per te miren e kombit tone. Ajo qe po na mungon eshte perkushtimi, kembengulja, vendosmeria, vullneti i mire, ndjenja e sakrifices per te bere dicka me shume se vetja jone, per te ecur perpara. Pra, edhe per te hapur shkolla shqipe. Te perpiqemi qe shkollat qe jane hapur, te zgjerohen e te vazhdojne me sukses punen e tyre, duke mos i ndalur perpjekjet per te hapur edhe shume shkolla te reja. Gjithmone duke patur ne mendje rolin e familjes. Familja eshte e para, nuk ka shkolle qe mund ta zevendesoje familjen. Funksionimi i rregullt i shkollave, organizimi i veprimtarive te ndryshme, organizimi i nje rrjeti per te ndihmuar bashkatdhetaret tane, vendlindjen tone, pasqyrojne nje bashkesi te organizuar mire, nje bashkesi qe rrezaton vlera kombetare e njerezore. Brezat e rinj edukohen duke pare vepra te mira e jo duke degjuar fjale te kota.

Pune te mbare e suksese!

Filadelfia, 17 shtator, 2016

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

Share

Share

* Zonjat shqiptare të Shtunën me 24 Shtator 2016, në një mbrëmje Gala, do të vlerësohen për cilësitë e tyre të intelektit dhe dinjitetit që mundësuan integrimin e tyre në këtë kontinent të largët./

* I pranishëm do të jetë Presidenti i Republikës, Shkëlqesia e Tij Bujar Nishani…./

* Do të performojnë në skenën e teatrit Simphony space, Gjilberta Lucaj , Merita Halili, Hermira Gjoni , Xheni Rroji , Ida Tili Trebicka, Deshira Ahmeti Kërliu, Lindita Lole, e të tjerë artistë, që do të jenë surpriza por edhe magjia e kësaj nate  historike/

24 shtatori 2016 do të jetë një datë e paharruar për shqiptarët e New Yorkut ku për herë të parë zonjat shqiptare do të vlerësohen për cilësitë e tyre të intelektit dhe dinjitetit që mundësuan integrimin e tyre në këtë kontinent të largët. Ky vlerësim ju vjen atyre nga Shqipëria amë, përmes Albanian Excellence projekt ky i cili vjen në këtë stad të katërt të jetës së vet por tashmë në New York duke ngjitur në Simphony Space Theater zonjat shqiptare si modelin e gruas së shekullit 21. Drejtuesit e këtij eventi që do të nderohet nga pjesmarrja e Presidentit të Republikës së Shqipërisë, shprehen se është hera e parë që kjo skenë mu në zemër të Manhattanit do të ketë kaq shumë zonja. Presidentja e Albanian excelence zonja Flora Nikolla është shprehur per Albanian Culture TV  në Nju Jork se hapat e këtij projekti jo të lehtë për tu realizuar do të kurorëzohen me një botim ku historitë e integrimit do të shërbejnë si frymëzim për gratë dhe familjet shqiptare kudo ku ato jetojnë e punojne. Ndërsa drejtori i Bordit zoti Andis Gjoni, njëkohësisht regjizor i mbrëmjes Gala, falenderon artistët që do të performojnë në skenën e teatrit Simphony space, nga ku emra si Gjilberta Lucaj , Deshira Ahmeti Kërliu, Lindita Lole, e tjerë artistë, do të jenë surpriza por edhe magjia e kësaj nate  historike që nderon Zonjat shqiptare, ato që mbajnë gjallë e zbukurojnë jetën tone .

Rrugëtimi i Albanian Exellence do të vazhdojë, kështu shprehen dy nga organizatorët e natës Gala ,Zonja Nikolla  e Zoti Gjoni të cilët ftojnë komunitetin shqiptar të New Yorkut që të bëhet pjesë e kësaj nate të paharruar të 24 shtatorit 2016.

Share