Nga Astrit Lulushi/

“Kur, o Katilinë, do të pushosh të keqpërdorësh durimin tonë? Sa kohë do të vazhdosh me këtë çmenduri? Kur do t’i vijë fundi kapardisjes tënde si kjo tani? – kështu tha Ciceroni më shumë se 2000 vjet më parë, duke denoncuar një komplot në Senatin romak. Dhe ata e ndërprenë, apo vërtet e prenë, fizikisht.

Por ky shkrim ka të bëjë me daljen e njeriut në pension; ngjarje e dhimbshme dhe e lumtur – si dita e lindjes – tejkaluar vetëm nga vdekja.

Në demokraci ju keni një zgjedhje, duke votuar çdo 4 vjet – kur nuk jeni i kënaqur me udhëheqësin, ju votoni për një tjetër që garanton trajtim më të mirë – dhe ngadalë por me siguri, jeta juaj përmirësohet. Në regjim autoritar gjithashtu keni zgjedhje: votoni për tiranin; ikni, arratisuni; ose shkoni në burg. Disa njerëz guxojnë të dytë, dhe jeta e tyre merr për më mirë.

Por, “gjithcka që ju duhet në këtë jetë është injoranca dhe besimi, dhe pastaj suksesi është i sigurt”, thoshte Mark Twain me sarkazëm. Sepse të kujdesesh për për dije, apo cdo gjë tjetër, është akt pjekurie e cila fitohet me përvojë a moshë.

Ju urreni një punë që është nën kontroll të plotë të një njeriu i cili  i bën lajka bosit, ndërsa shtyp të tjerët për t’i bërë ata të ndjehen të pafuqishëm dhe të krejtësisht të varur. Ju e kuptoni se ju kanë uzurpuar kur zemra shtrengohet, ajri që thithni duket borxh, dielli shkëlqen nga bujaria e tjetrit, i cili – si krimb është fshehur brenda sistemit – nga qëndrimi i tij arrogant patronizues bën të mendoni se pa ‘të ju jeni asgjë; trupi bëhet pajetë, lejohet të lëvizë vetëm kur ai zgjedh. Kjo e bën atë snob, dhe ty të armiqsuar.

Njerëzit janë të frikësuar. “Unë kam qenë këtu për një kohë të gjatë. Nëse flas, humbas vendin e punës”, thonë ata dhe tërhiqen. Njerëzit të tillë janë të prapambetur, mendërisht jetojnë në të kaluarën, zakonet e tyre të këqija janë bërë tashmë traditë a normë e sjelljes së tyre. Ata përdorin çdo mashtrim e komplot për të abuzuar tjetrin, për ta shtypur a hequr nga rruga.

“O Tempora o mores”, Ciceroni bërtiti me zë të lartë – “Oh çfarë kohësh! Oh çfarë dokesh!” Të gjithë kundër të gjithëve, dhe në këtë gjendje natyrore, Hobbes shkroi shkëlqyeshëm, frika dominon çdo aspekt të jetës; bota i thyen të gjithë, pastaj disa bëhen të fortë në vendet e thyera, pranon Hemingway në fund të romanit ‘Lamtumirë Armë’.

Dikush diku dikur ka thënë se përpjekja për t’ia mbyllur gojën tjetrit është nderi më i madh që i atij i bëhet, që do të thotë se superioriteti i tij ndaj teje është i padiskutueshëm.

Nga: Sinan KAMBERAJ/

Një fshatar nga Muçivërci, që kish ra mbas lufte në shehër, ka vendosë ta shesë një banesë katërdhomëshe në Prishtinë. “E shes banesën në qendër të Prishtinës, mbrapa Skënderbeut të Bukoshit, pra afër BANKKOS-it të Qeverisë”, thotë ai. Ai shton se banesën ia ka lanë për shfrytëzim djali i tezes, kur ka ikë drejt Evropës, nëpër Hungari, dukë shtuar se nuk do të kthehet deri sa Hasha e Isa f’i liberalizojnë vizat me Evropën. Shitësi thotë se “blerësi mundet ‘me fjetë dathë’, sepse ka punë veç me mu”. Ja në vazhdim njoftimi i plotë i shitësit: Banesa i ka 4 dhoma. E ka nji dhomë gjumi (me mundësi fjetjejr prej orës 4:00 të mëngjesit deri në 7:00, kur flen kojshia mbi banesë). Dhomat tjera i kam shndërru’, pa e pyet hiç ish-pronarin, dmth. ish – tezakun, në tri sallone pritjeje për mysafirë. * I lindur në një familje të varfër, por tepër bujare, e kam dijtë se ka me ardhë nji ditë kur kam me pritë mysafirë që vijnë për dert në Spitalin e QKUK-së, e ku s’ka me pasë dhoma të lira për akomodim të nafakëpremëve. Parashikimi im ka dalë i saktë, mbasiqë ka kohë që Ministria e Shëndetësisë, që dikur moti i kanë thanë serpçe “za zdravlje”, – që shqip dmth.: kundër zhugës, – Drejtoria ka bashku shumë dhoma të Spitalit, për me i shndërru në sallone – rezidenca për anëtarë të, tashmë, ish – Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së, që po e vuajnë ose do ta vuajnë burgun, për shkak se pop’llin e kanë “çliru'” prej s’largu, pra prej “Rognerit” të Tiranës, larg vijave të frontit. Ky veprim i Ministrisë ka bërë që të zvogëlohet shumë kapaciteti spitalor për t’i akomoduar dasmorët e dalldisun e të çallamitun me kallasha gjatë sezonit të dasmave kosovare. Sallonet janë të shtrume me qylyma kuqezi me shqiponja dykrenare – dhuratë nga VV (në këmbim të gazit lotësjellës, që i ka pas’ metë prej luftes nji kushërini). Muret e salloneve janë të stolisuna me çiftelia që i ka shpëtu Shtabi i Zonës së Dukagjinit, pa i djegë serbët gjatë luftês – dhuratë nga AAK. Ato janë të stolisuna edhe me kumona të lopëve që kanë cofë mbas lufte në Drenicë nga smundja e gungau’ – dhuratë nga PDK, – ato që kishin pasë fat me shpëtu pa i pre Shtabi i Zonës sē Drenicës, për nevoja të veta. Pastaj, muret janë të stolisuna edhe me defa të madhësive të ndryshme të katundeve të Ferizajt, që i kanë çky gratë në dasma mbas lufte, tu knu kangën “Jena gëzu, jena tranu tu fluturu”, kur pat bâ kUalicion Lë-Dë-Kë me Py-Dy-Ky në zgjedhjet parlamÊntare. Muret janë të veshuna, dyfish, me tulla të Fabrikës së Prishtinës, e falimentume nga AKP-ja, për shkak të konkurrencës me nji të ngjashme në Zonën Opreative të Llapit. Pastaj ka stoli të tjera, si rrotë bicikletash të vjetra, të kohës kur ka lujtë me to në Zhabar, kryetari i Ri i Py-Dy-Ky-së, Zotriu Veseli, pak para se me u ba Shef i SHIK-it , etj.. Ka edhe stoli metalike, si psh. fenerë të ish-Hekurudhave tu Kosovës, zinxhirë të ndalim-parkingjeve të Isës, që i pat ‘zavencu’ me kunxha Shpeni, pastaj llampa të moçme me gaz, që s’janë veç stoli. Ato përdoren kur na çkyq shefi I Operatorit të KEK-ut, me kryeshef (pa kUnkurs) tezakun e nipit të burrit të hallës së shefit të Shefave, Grabovçit, si dhe stoli të tjera. Në muret e sallonit tjetër ka të mbështetun hûj gardhi, që dikur I kanë përdorë si mjete konkretizimi “mësuesit” e Zonës Operative të Nerodimes, që, mbasi e kanë çliru popllin, e kanë çliru edhe Universitetin dhe instUtucionet tjera tê shtetit tonë të p-a-v-a-r-u-r dhe de-mo-kra-tik. Në sallone mund të xhirohen emisione me kangë patriotike, nga RTK, sa me ua hjekë dhimbjet e prostatës disa veteranëve të LDK-së, që u kanë mbetë vathët në cica, qyshkur kanë thithë, disa prej të cilëve janë tezeq e baxhaneq me veteranê të PDK-së. Në Këto Sallone, deri tash janë xhiru emisione me rapsodë tek: nji këngëtare ose nji këngëtar, ose çift: nji këngëtare me nji si-kangëtar, ose e kundërta. Salloni i tretë asht i pajisun me aparate mjekësore që m’i ka pas’ pru dhuratë gabimisht ni nip prej Suedie, për shkak se nuk e kishte kuptu’ porosinë e nji donatori zemërbardhë, kur asht nisë për Kosovë. Momentalisht në këtë sallon asht i shtrimë nji mysafir fatkeq, që e kishte nxanë nata në Lagjen e Spitalit, i cili, tu mos dijtë ku me bujtë, hyn në QKUK. I lodhun, qysh kish qëllu , ia kish futē gjumë në nji dhomë në Pavionin e Kirurgjisë, tu’ menu’ se ndonji pasanik e ka lanë çelë derën e Kullës për mysafirë. “Mysafiri” kishte përfundu në zyrat e Policisë në Lagjen e Trimave, zonê zgjedhore e Ismet Ebu Bekirit. Mbasi kish bâ be e rrëfe se nuk kishte shku me vjedhë në spital, por me fjetë nji natë, sepse, – siç kishte thanë, – atU, pra në Spital, nuk kish mâ kush çka me vjedhë, përveç shiringave të ndryshkun dhe ndonji skalperi që e përdorin motrat me pre suxhuk. Mbas deklEratës, nji rreshter ia kish dhânë nji shkelm bythëve dhe një pusullë për antibiotik. Unë e kam vendosë në sallon përkohësisht, shumë të traumatizuem, – mbasiqë s’ka kush që ia heq dyshimin se në spital, kur ka qenë n’gjumë, e kanë ba synet, për të dytën herë në jetë, me ‘udhëzim’ të Dr. Mulla Krasiqit, një javë para Bajramit, për shkak të nji inati të vjetër. Ky Mullai që po flet gati çdo natë për gra në TV, kur ka qenë i vogël tu lu’jtë guxhaz, me fëmijë, me nder jush, e paska pasë dhi Abetaren në faqe 37 te germa U – e madhe e shtypit, u – e vogël e shtypit, “Ujku ra ndër dele”. Dhe, ‘musafiri i Spitalit’, e paska pasë tregu këtë ngjarje në nji dasmë. Dr. Mullai, e ka mohu’ këtë, por prej atëherë i ka mbetë “ves” me rrejtë. Fatkeqi i Lagjes sê Spitalit ka me banu nê Sallonin tim, deri sa të vjen kysmeti me e shitê banesën. Shitësi thotë se ka qef me e shitë banesën pa ardhë tezaku i tij prej ‘jashti’ dhe shton se për çmim, merremi vesh lehtë. Emnin e shitësit e ka Agjencia e Patundshmërive “PALLATE, KULLOSA e GURËTHYES”

NGA KRISTAQ TURTULLI/

Meditim/

Mëngjes. Qielli është i kthjellët dhe ajri i freskët verior të mbush mushkëritë. Ne jemi të çlodhur pas një gjumi të rehatshëm në rezorsin ‘Pishat shkëmborë,’ pranë qytezës interesante Haliburton, 105 kilometra larg hyrjes në Algonkuin. Rezorsi është ndërtuar mes të pyllit, përpara kaltëron liqeni me mjegullën e përhime që ngrihet shtëllungë, shatërvani hedh stërkala dhe në krah si qilim, gjelbëron fusha e golfit.

Makina jonë vrapon në rrugën e asfaltuar, drejt hyrjes së parkut të Algonkuinit, në të dy anët lartohen pishat hijerënda dhe panjat e drejta. Pyje të pafund lartohen drejt qiellit e shfaqen dhe rishfaqen përpara syve të mi me flladin jetëdhënës. Befasisht shfaqen dhe na mahnitin liqenet e shumtë, kaltëroshë që nanuritin, vezullojnë e vizatojnë në gji të tyre me ngjyrat më të bukura pemët halorë e panjat që kanë filluar shpërthimin e veçantë si rrallë gjetkë të ngjyrave vjeshtake.

Kur s’e prisnim, mbasi sytë na kishin mbetur të mbërthyer te gjelbërimi dhe kaltërsia, njëzet metra përpara nesh, në rrugë, parakaloi me kërcime të hijshme një dre i bukur dhe u hodh në anën tjetër. Qëndroi një moment, me sytë e mëdhenj e të kthjellët na vështroi i habitur dhe pastaj me vrap u fut në thellësi të pyllit.

Kam qenë i informuar qysh herët me Algonkuinin, parkun provincial nga bisedat me miqtë dhe gjithnjë e kam menduar e dëshiruar shkuarjen në këtë vend gati përrallor në veri të Ontarios, ku të lë ndjesinë e një kohe të largët dhe të afërt njëherësh dhe sheh së afërmi sa zemërgjerë dhe e papërsëritshme është Mëma Natyrë.

Instinktivisht të shkon mendja te vendlindja ime e dashur, ku pyjet e larta legjendare janë rrafshuar, kanë mbetur vetëm shkëmb e gurë. Lura e mrekullueshme është bërë në ditë të hallit dhe ‘Syri  i kaltër’ po verbohet prej dertit të madh…

Nejse…

Algonkuin gjendet rreth 300 kilometra në veri të qytetit të madh të Torontos dhe është park provincial në Canada i pa prekur nga dora e njeriut. Ky park i madh me pyje të pafund dhe liqene të pastër si kristali është me të vërtet një vend i mrekullueshëm dhe i paharrueshëm për të gjithë vizitorët që shkojnë e shijojnë këtë vend magjik. Si një ikje gjithmonë më e rëndësishme nga mënyra e jetesës sonë të ngarkuar urbane.

Algonkuin, provincial park është shumë i pasur me histori dhe shumëllojshmëri. Fjala Algonquin rrjedh prej një fisi indianësh të Amerikës që jetonin përgjatë lumit të Otavës dhe në veri të liqenit Superior, të dialektit Oixhibue dhe sipas specialistëve është gjuhë muzikale indianësh.

Hapësira e pyjeve dhe liqeneve në veri të Kanadasë dhe në veçanti të provincës së Ontarios është i pafund. Vetëm parku Algonkuin krijuar në vitin 1893 është parku më i vjetër, natyral dhe më i famshëm i Provincës së Ontarios, me 36 mijë kilometra katrore dhe me mbi 2400 liqene të  madhësive të ndryshme. Këto vende të admirueshme shërbejnë si një lidhje e rëndësishme jetese me një të kaluar, ku mund të dëgjosh zërat e ndryshme të shumëllojshmërisë së shpendëve dhe kafshëve. Ku mund të kalosh disa minuta të papërsëritshme vetmie dhe mund të rilidhesh shpirtërisht me Mëmë Natyrën.

Ecën në monopate mes pemëve të larta, të ndalet fryma nga bukuria, heshtja, qetësia, madhështia, nuk mund të ndalesh dhe është e pamundur sa shijosh të gjithin. Do ta përfshish me një shikim por vështrimi yt tretet, kthehet në një pikë vese dhe gjurmë kënge të lashtë në këtë madhështi natyre…

Pa dyshim kjo tokë është përdorur nga indianët para se të krijohej parku provincial. Në hyrje të parkut Algonkuin lartohet një shtyllë e gdhendur në formën e emblemës të cilën e kanë punuar indianët, Algonkuinët. Kjo shtyllë i prezantohet të gjithë shteteve në shenjë paqeje dhe pajtimi dhe tregon histori të rëndësishme nëpërmjet simboleve që janë gdhendur në këtë shtyllë. Këto histori vijnë nga ngjarjet e paraardhësve dhe të na kujtojnë të gjithëve neve për përgjegjësinë ne kemi për gjeneratat që do të vijnë.

Me një trishtim të brendshëm pak më sipër thashë: ‘Nejse…’

Por…përsëri gjuha shkon aty ku dhemb dhembi. Tek mëmëdheu, …rrëgjimi i tij, te zhurma e madhe për një shesh që prishet dhe shtrohet sa herë vijnë dhe ikin qeveritë dhe partitë. Gjergj Kastrioti Skënderbeu, qejfpaprishur, lëviz me kalë nga një cep në tjetrën të sheshit, s’mund tu a prishë qeverive dhe partive. (Mirë dhe me kaq, se andej nga Azia e vogël, ku përgjon e ngrehur ëndrra e perandorisë së vjetër, kanë ngritur krye mëritë e vjetra për Gjergjin e madh që mbrojti e luftoi heroikisht si asnjë burrë tjetër për njëzetepesë vjet për një komb dhe një Evropë.)

Më vijnë nëpër mend, malet tona të zhveshura, që duhet të bëheshin pjellore si dhe fushat. Fshatrat e braktisura si Currajt i epërm që është fshati i thellë malor por konsiderohet si fshati më i bukur i alpeve shqiptare, me një bukuri të mahnitshme, ku dikur thoshin se çdo shtëpi i këtij fshati lindte dragonj. ‘Ylberi mbi Alpe’ i është dhënë epiteti këtij fshati, me tradita të mëdha Ky fshat ka qenë i banuar qysh në kohën e broncit të vonë rreth një mijë vjet para Krishtit. Fshatrat rrafshohen  së bashku me pyjet…

Por…kështu ka qenë, është dhe do të jetë te ne, përse?!

Ne rrudhemi, rrëgjohemi dhe themi, punë e madhe,  në s’ do ketë gjë pas nesh..!

Ndërsa vendet e qytetëruara përpiqen të ruajnë vlera dhe t’u a lënë ato të paprekura brezave që vijnë…

BE-Kosovës: Liberalizimi, kur të plotësohen kriteret/

Bruksel-Gazeta DIELLI/Ministri i Punëve të Jashtme i Republikës së Kosovës, Enver Hoxhaj, pas takimit me Përfaqësuesen për Politikë të Jashtme dhe Siguri të BE-së, Frederica Mogherini, ka takuar sot në Bruksel edhe Komisionierin për Fqinjësi dhe Zgjerim, Johannes Hahn me të cilin ka diskutuar për raportet Kosovë-BE, liberalizimin e vizave dhe veçmas për zbatimin e MSA-së.Pas takimit, Hoxhaj ka thënë ta ketë informuar Komisionerin Hahn për zhvillimet politike në Kosovë dhe angazhimin e qeveirsë së Kosovës në zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asocimit pas  hyrjes në fuqi të saj.Sipas Hoxhajt, BE-ja edhe më tej është aspirata e të gjithë qytetarëve të Kosovës dhe liderët e zgjedhur të saj do të bëjnë çmos që të punojnë për të arritur këtë.“Gjatë ditës së sotme kam takuar Përfaqësuesen e Lartë për Politikë të Jashtme të BE-së, Mogherini dhe Komisionierin për Zgjerim, Hahn. Me të dy kam diskutuar për tema të rëndësishme, por fokusi kryesor ka qenë në dy procese të mëdha. Së pari, sa i takon të ardhmes evropiane ku ne presim gjatë muajit tetor të mbahet Këshilli i Stabilizim Asocimit BE-Kosovë, që do të jetë një hap i parë i rëndësishëm i zbatimit të marrëdhënies kontraktuale të Kosovës me BE-në. Dhe së dyti, kemi biseduar që BE-ja, Mogherini dhe Hahn të bëjnë presion mbi Serbinë për zbatimin e marrëveshjeve që Kosova i ka arritur deri më tani”, ka thënë Hoxhaj.Po ashtu, temë diskutimi kanë qenë edhe çështjet e zhvillimeve të fundit politike në Kosovë, veçmas demarkacioni me Malin e Zi dhe votimi./b.j/

***

BE-Kosovës: Liberalizimi, kur të plotësohen kriteret

-Shtypi: Gjermanët: Liberalizimi, kur t’i plotësoni kriteret. BE-ja kërkon rezultate konkrete në luftimin e korrupsionit te profilet e larta/

PRISHTINË, 13 Shtator 2016-Gazeta DIELLI/Ambasada e Gjermanisë ka ripërsëritur se vetëm atëherë kur të plotësohen kriteret e vëna nga Bashkimi Evropian, mund të liberalizohen vizat.  Sipas tyre Komisioni Evropian ka propozuar liberalizimin e vizave për Kosovën, deri në miratimin e këtij propozimi nga Parlamenti Evropian dhe Këshilli, Kosova do të duhet të ratifikojë Marrëveshjen e kufirit me Malin e Zi dhe të fuqizojë luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit

Ambasada e Gjermanisë dhe Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë pos demarkacionit kërkojnë edhe luftimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit si kushte për liberalizimin e vizave, sipas shtypit të sotëm në Prishtinë.

Gazeta Zëri me kryetitull balline “Gjermanët: Liberalizimi, kur t’i plotësoni kriteret”shkruan se, për Ambasadën gjermane në Prishtinë, çështja e demarkacionit mes Kosovës dhe Malit të Zi është qartësuar përfundimisht përmes komisionit ndërkombëtar të krijuar nga ish-presidentja e vendit, i cili duhet të plotësohet si kriter, për të mundësuar liberalizimin e vizave.

Anën tjetër, Zyra e Bashkimit Evropian bën me dije se zgjidhja e çështjeve të kufirit për secilin vend duhet të bëhet në fazë sa më të hershme të procesit integrues.

Ambasada e Gjermanisë ka ripërsëritur se vetëm atëherë kur të plotësohen kriteret e vëna nga Bashkimi Evropian mund të liberalizohen vizat.

Me titullin në ballinë “BE-ja kërkon rezultate konkrete në luftimin e korrupsionit te profilet e larta”, gazeta Koha Ditore shkruan se, ratifikimi i Marrëveshjes së demarkacionit me Malin e Zi nuk ia siguron Kosovës heqjen e vizave. Është edhe kushti tjetër që ka vënë Brukseli- luftimi i krimit të organizuar e korrupsionit.

Njohës të rrethanave politike dhe integrimeve evropiane kanë thënë se qeveria po insiston në demarkacion më shumë për ta shpëtuar vetveten, duke anashkaluar kriterin tjetër. Sipas tyre, Kosova deri më tani nuk ka dëshmuar përkushtim të madh në ndjekjen e profileve të larta, që dyshohen se janë përfshirë në afera korruptuese, shkruan gazeta.

Institucione të rëndësishme në nivel qendror e lokal vazhdojnë të udhëhiqen nga njerëz që kanë aktakuza, edhe pse BE-ja ka kërkuar që kësaj praktike t’i jepet fund. Ato që kanë munguar deri më tani janë vendimet e formës së prerë në rastet e ndjekjes së rasteve të korrupsionit./b.j/

-Gjatë fundvitit formalizohet raporti i ri me Aleancën/

-Kryediplomati Hoxhaj është takuar edhe me Përfaqësuesin e Përhershëm të SHBA-së në NATO,  Douglas Lute/Bruksel, 12 shtator 2016-Gazeta DIELLI/ Ministri i Punëve të Jashtme i Kosovës, Enver Hoxhaj pas takimeve në selinë e BE-së, është pritur edhe në NATO ku është takuar me Zëvendës/Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-së, Ambasadorin Alexander Vershbow, Ambasadorin amerikan në NATO dhe zyrtarë të tjerë të lartë të Aleancës.Në këto takime, Hoxhaj ka ngritur nevojën e thellimit të marrëdhënieve kontraktuale mes Kosovës dhe NATO-së që janë të rëndësishme jo vetëm për paqen dhe sigurinë në Kosovë, por edhe mbarë rajonin.Ministri Hoxhaj është shprehur optimist për këtë raport të ri që mund të formalizohet në fund të këtij viti.

“NATO vazhdimisht ka qenë një përkrahës dhe mbështetës i rëndësishëm i Kosovës. Por në takimin që sot kisha me zv/Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-së, biseduam si të kemi një bashkëpunim më të ngushtë bilateral ndërmjet NATO-s dhe Kosovës. Shpresoj që nga fundi i këtij viti kjo marrëdhënie e re do të formalizohet”, ka thënë Hoxhaj.

Kryediplomati Hoxhaj është takuar edhe me zyrtarë të kabinetit të Sekretarit të Përgjithshëm, si dhe me Përfaqësuesin e Përhershëm të SHBA-së në NATO,  Douglas Lute.

Paradite, Enver Hoxhaj ka zhvilluar takime të ndara me Përfaqësuesen për Politikë të Jashtme dhe Siguri të BE-së, Frederica Mogherini dhe Komisionerin për Zgjerim, Johannes Hahn./b.j/

                                                                                       NGA URAN BUTKA/

Libri “Shqipëria dhe çështja e kufijve shqiptaro-grekë” i Dr.Nuçi Kottës u botua në vitin 1946 në Paris në gjuhën frënge dhe pas 60-vjetësh u ribotua në vendlindjen e tij, i shqipëruar nga Viktor Bakillari.

Për mendimin tim, është  punimi më i mirë i këtij zhanri në literaturën shqiptare, ndoshta edhe europiane. Ai i përmbahet rigorozisht një parashtrimi shkencor, mbështetur tërësisht në dokumente dhe dëshmi autentike me origjinë ndërkombëtare e shqiptare të garantuara, si dhe në autorë tejet të njohur, kryesisht të huaj; ai të befason me argumentet historike, juridike dhe llogjike të pakundërshtueshme, që të çojnë tek e vërteta; të bind me ndershmërinë, paanshmërinë, objektivitetin, saktësinë, përballjen dhe debatin konstruktiv;  të bën krenar me  atdhetarizmin e kombtarizmin  e  kulluar, por edhe me respektin e thellë për popujt dhe kombet e tjerë, si edhe për personalitetet e kohës që kanë ndihmësuar në zgjidhjen  drejtë të çështjes shqiptare.

Këtë përkushtim autori e shpreh qysh në krye të punës  së tij dhe  i mbetet besnik gjatë gjithë trajtimit të temës, por edhe e përsiat në përfundim të saj: “E pamë të nevojshme që të përpiqemi  ta studiojmë këtë çështje ndershmërisht dhe me ojektivitet… Ne nuk e fshehëm qysh në fillim se do të mbronim kauzën kombëtare, por, gjithashtu, jemi përpjekur të tregojmë se ajo përkon  me të vërtetën dhe me drejtësinë, si dhe jemi përpjekur që veprën ta bëjmë të dobishme, të paanshme dhe, nisur nga këto, shkencore. Ne nuk besojmë se i jemi shmangur përkushtimit të imponuar vullnetarisht për të mos u rrëmbyer nga pasioni, i cili rrezikon të çojë në shtrëmbërim dhe në përbuzje ndaj së vërtetës”.

Autori ia ka arritur plotësisht qëllimit, që i kishte vënë vetës në këtë përballje të rëndësishme dhe të vështirë historiko-juridike, duke ndjekur një metodë rigorozisht shkencore për dhënien me vërtetësi të marrëdhënieve brendakombëtare, ndërkombëtare , por edhe të marrëdhënieve  shqiptaro-greke dhe shqiptaro-serbe, në veçanti. Kështu studimi merr peshë kombëtare, ballkanike dhe ndërkombëtare, jo vetëm për nga historia e këtyre marrëdhënieve gjatë periudhës që merret në shqyrim, por edhe, çka është më e rëndësishme, për dobinë e njohjes së tyre nga popujt përkatës, për nxjerrjen e mësimeve e të përgjegjësive nga politikat e atëherëshme dhe të sotme të shteteve, qeverive dhe personaliteteve, pra, merr një vlerë sa historike, ashtu edhe aktuale.

Autori, ky njohës dhe analist i mirëfilltë  i  marrëdhënieve ndërkombëtare, i së drejtës juridike ndërkombëtare dhe kombëtare, i konventave dhe marrëveshjeve të fshehta e të hapura europiane, i vendimeve të forumeve më të larta si Konferenca e Paqes në Paris, Konferenca e Ambasadorëve, Lidhja e Kombeve, Gjykata e Përherëshme e Drejtësisë Ndërkombëtare, i skenave dhe prapaskenave kundrejt Shqipërisë etj, shtron, analizon dhe vërteton teza në themel, i ballafaqon ato me tezat e hipotezat kundërshtare, i rrëzon ato me argumente juridike e faktike dhe nxjerr konkluzione të papërballueshme, që i rezistojnë çdo kohe. Një sfidues dhe një vizionar shqiptar i kalibrit europian, por jo i vetmi.

Dhe këtë punë e bën me shumë aftësi, elokuencë dhe kulturë, madje me një thjeshtësi e finesë të admirueshme sjelljeje dhe bisedimi intelektual, që na bën të ndihemi mirë ne si shqiptarë, të akuzuar shpesh si të rrëmbyer, të paditur dhe të pakulturuar.

Në pjesën e parë të studimit “Përcaktimi i kufijve shqiptaro-grekë më 1913 dhe më 1921 dhe pasojat e marrëdhënieve mes dy vendeve”,  autori, së pari, bën një trajtesë historike  të së drejtës ndërkombëtare dhe të drejtës kombëtare shqiptare, duke nisur qysh nga Traktati i Berlinit ( 13 korrik 1878), që i jepte një pjesë të Shqipërisë Serbisë dhe Malit të Zi, duke vijuar me Lidhjen Shqiptare të Prizrenit, që mbrojti kombëtarisht  territoret shqiptare, e duke përfunduar me vendimet e Konferencës së Paqes në Paris për Shqipërinë në vitin 1913 dhe reagimin shqiptar kundrejt coptimit. Ndonëse fare konçiz në këtë parashtresë historike, autori nxjerr disa konkluzione të rëndësishme, që vlejnë të theksohen:

-“Porta e Lartë e kishte përkrahur Lidhjen Shqiptare në fillesat e saj, duke menduar të përfitonte nga protestat shqiptare  për të mos përmbushur detyrimet e caktuara në Berlin, edhe pse ishte, siç dihet, e detyruar të luftonte  nën urdhrat e Fuqive ndëshkuese të Berlinit. Por qëndrimi i saj ndryshoi krejtësisht , kur Lidhja vendosi të ndërpriste lidhjet e vasalitetit të Shqipërisë dhe t’i kthente vendit pavarësinë”.

-“Kryengritja e përgjithshme shpërtheu më 1912 në provincën e Kosovës. Kryengritësit morën Shkupin dhe kërcënuan Manastirin., por nuk ditën ta shfrytëzonin plotësisht suksesin e tyre dhe, duke hyrë para kohe në kontakt me qeverinë turke, u mjaftuan me një autonomi të gjerë në vend që të shpallnin në mënyrë të njëanshme pavarësinë. Ky gabim solli si rezultat lënien jashtë të pothuajse gjysmës së territorit të Shqipërisë”…

-“Për të ruajtur paqen mes Fuqive të Mëdha, Shqipëria paguante  një haraç të madh dhe e shihte veten të gjymtuar pa krahinat e pasura të Kosovës dhe të Çamërisë. Rreth një milion shqiptarë gjendeshin të ndarë nga mëmëdheu”…

-“Sigurisht, ne mendojmë që Kosova, herët a vonë duhet t’i kthehet Dheut Amë”.

Pas këtyre konsideratave dhe parashikimeve, autori trajton me themel marrëdhëniet shqiptaro-greke dhe veçanërisht problemin e kufijve mes tyre, çështje që vështirësoheshin nga pretendimet absurde të palës greke dhe mbështetjes së tezës së saj të pabazuar nga disa Fuqi të Mëdha. Përpara Konferencës së Ambasadorëve në Londër  1913, qeveria greke kërkonte aneksimin e të gjitha territoreve të pushtuara nga ushtritë greke gjatë Luftës ballkanike, përfshirë vilajetin e Janinës dhe kazatë e Korçës e të Gjirokastrës! Kërkesat greke mbështeteshin mbi argumente të stisura si : karakteri grek i këtyre krahinave me një prani të konsiderueshme të popullsisë me besim ortodoks, duke njësuar besimin ortodoks me kombsinë greke dhe duke i konsideruar ortodoksët shqiptarë grekë; së dyti, me ekzistencën e shkollave greke dhe së treti, nisur nga arsyetimi  që ushtritë greke  gjatë Luftës Ballkanike i kishin çliruar këto krahina nga zgjedha otomane.

Kërkesat e palës shqiptare qëndronin në përfshirjen në teritorin e Shqipërisë të katër vilajeteve të dikurshme shqiptare : Shkodrës, Kosovës, Manastirit dhe Janinës, bazuar mbi kriteret historike dhe etnike.

Autori, me paanësi të admirueshme,  i gjen të dyja pretendimet greke dhe shqiptare mbi baza të paqëndrueshme. Ai mendon se kriteri i vetëm i përcaktimit të territoreve dhe të kufijve, duhet të ishte ai etnik dhe  kombëtar i popullsisë.

Sipas tij, kërkesat e palës greke  në vitin 1913 dhe vijimisht më pas, ishin të komprometuara, sepse karakteri i lashtë dhe i pandërprerë shqiptar i popullsisë së i këtyre krahinave të Shqipërisë së Jugut ishte vërtetuar nga dokumente historike dhe autorë të huaj, të vjetër e bashkëkohorë, grekë dhe europianë, të cilët autori i citon; së dyti,  është gënjeshtër që Greqia e ka çliruar Shqipërinë e Jugut  në vitin 1912. Në çastin kur shpërtheu Lufta Balkanike, Shqiptarët e kishin fituar autonominë e tyre, më pas edhe pavarësinë, ndërsa ushtritë greke erdhën në krahinat tona për t’i robëruar e masakruar, siç ndodhi në të vërtetë,  dhe jo për t’i çliruar; nga pikpamja historike janë shqiptarët  e Greqisë Xhavella, Boçari etj që kontribuan fuqimisht në pavarësinë e Greqisë; së treti, të njësosh ortodoksët me grekët, do të thotë të shpërfillësh kriteret e vërteta të kombësisë. Rumunët, serbët, bullgarët, madje edhe rusët janë ortodoksë, por nuk janë grekë. Kriteri fetar nuk vlen fare; së katërti, shkollat greke ekzistonin me lejën e Patrikanës Greke të Stambollit, sepse shkollat shqipe ishin të ndaluara. Për më tepër, shkollat greke u shndërruan në vatra të helenizmit dhe iu kundërvunë të nxënit shqip, kulturës dhe qënies shqiptare. Lufta e ndërmarrë kundër gjuhës sonë është një provë e dukshme e karakterit shqiptar të këtyre krahinave, polemizon autori.

Edhe ndaj kërkesave shqiptare autori ka rezerva lidhur me përfshirjen e katër vilajeteve te kohës së Turqisë në territorin e Shqipërisë së pavarur, sepse përfshirja e krejt viseve natyrore të këtyre vilajeteve, do të krijonte shumë minoritete dhe probleme me ta, edhe me fqinjët.

Autori është i prirë për një Shqipëri etnike, që të përfshinte krahinat me popullsi tërësisht shqiptare apo me shumicë shqiptare, tezë e nacionalizmit rilindës shqiptar, por edhe një zgjidhje e drejtë dhe e qëndrueshme.

Në fakt, edhe Komisioni Ndërkombëtar për caktimin e kufijve jug-lindorë, e nisi punën në shtator 1913, duke marrë parasysh kombësinë e popullsive kufitare. Mirëpo hyri menjeherë në lojë dredhija greke e manipulimit dhe e mashtrimit. Autori e trajton gjerësisht këtë farsë, që u mor shpesh si e vërtetë. Kjo lojë e rrezikshme vijoi edhe pas protokollit të Firences 17 Dhjetorit 1913. Ushtritë greke detyroheshin të tërhiqeshin brenda muajit mars 1914 nga krahinat e pushtuara të prefekturës së Korçës, Gjirokostrës, nga Delvina dhe ishulli i Sazanit. Autori i Librit rrëfen me dokumente dhe fakte për masakrat  greke mbi popullsinë shqiptare të këtyre krahinave, jo vetëm nëpërmjet ushtrisë së rregullt, por edhe nëpërmjet “batalioneve të shenjta” të rekrutuara nga ortodoksë grekomanë dhe  të destinuara për të luftuar krahas ushtrisë greke. Nga ana tjetër, banda kriminelësh dhe andartësh, kryesisht të sjellë nga Kreta, depëruan nëpër ato krahina, duke bërë presione dhe krime të përbindshme. “Pikërisht më 28 shkurt, në vigjilje të datës së evakuimit, të caktuar nga Fuqitë e Mëdha, ish-ministri i Jashtëm i Greqisë, Z.Kristaqos Zografos, krijoi, nën mbrojtjen e kretasve, një qeveri kryengritëse  të “Epirit autonom”, të përbërë nga personalitete  të huaja me të ashtuquajturën origjinë nga “Epiri i Veriut”- shkruan autori Kotta. Kjo ishte një manovër tjetër greke, për ta marrë kalanë nga brenda. Më 27 mars Gjirokastra u lirua nga trupat e ushtrisë greke, por u sulmua nga kretasit dhe përkrahësit e të ashtuquajturës qeveri e “Vorio Epirit”,. Formalisht edhe qyteti i Korçës ishte zbrazur nga ushtria e rregullt greke, por ky evakuim ishte vetëm në parim- konstaton autori, sepse një numër i madh ushtarësh kishin qëndruar aty si të sëmurë dhe, më 2 prill 1914 shpërtheu një kryengritje e organizuar nga peshkopi grek Germanos. Ushtarët grekë “të sëmurë” dhe “patriotët vorio-epirotë”, të pajisur me armë automatike , pushtuan ndërtesat publike të qytetit, por sakaq ndërhyri gjithë popullsia, që u reshtua në krah të xhandërmarisë shqiptare”.

Dr.Kotta sjell për këto ngjarje dëshmi të oficerëve hollandezë, në mënyrë të veçantë të gjeneralit De Veer, që  ndodhej me detyrë në Korçë, të Justin Godart, që vizitoi Shqipërinë, si edhe opinionet e Z.Albert Musei dhe Profesor Simonardit për kompromisin e turpshëm të Korfuzit dhe përgjegjësinë e qeverisë greke, “Ngjarjet që do të pasojnë  dhe që janë rrjedhojë e këtyre dredhive, në të vërtetë duhet të konsiderohen si kryengritje të rreme. Por Grekët ditën ta vërtisnin mirë versionin e rezistencës spontane, sa problemi u kthye përmbys”- shkruante  Simonardi.

Analisti politik N.Kotta, jep një tabllo të zhvillimeve politike gjatë Luftës së Parë Botërore, ndërkohë që përqëndrohet tek shpallja e Vetëqeverimit shqiptar të Korçës dhe e qenies së saj shqiptare, apo siç e quan autori “Revolucioni  i 10 dhjetorit 1916”, një bashkëpunim i shkëlqyer franko-shqiptar. Ai zbulon se ishte kryesisht vullneti dhe përpjekja e popullsia shqiptare e qarkut të Korçës, që vendosi për këtë vepër madhore në mes të vorbullës së luftës. E dëshmon edhe protokolli i nënshkruar mes përfaqësuesve të popullit dhe autoriteteve ushtarake franceze. “Në përputhje të plotë me vullnetin e popullsisë shqiptare të shprehur nëpërmjet përfaqësuesve të saj, kazaja e Korçës me krahinat e Bilishtit, Kolonjës, Oparit dhe Gorës, u shndërrua në një rreth autonom i administruar nga autoritetet shqiptare nën mbrojtjen e autoriteteve ushtarake franceze”.( Protokolli i 10 dhjetorit 1916)

Komandanti i trupave frënge,  kolonel Deskuën, shkruante: “Gjë unike në historinë e bërë nga vullneti i lirë i një populli, energjitë e të cilit bashkoheshin në të njëjtin ideal lirie. Revolucioni u krye pa dhunë. Ky popull i vogël po i  jepte botës  një mësim të madh”.

Autori i librit zbulon gjithashtu, se shkaku i shpalljes së vetëqeverimit shqiptar të Kazasë së Korçës, ishte rreziku i aneksimit grek të Korçës, siç e provuan katërcipërisht ngjarjet gjatë dhe pas luftës, Traktati i fshehtë i Londrës 1915, marrëveshja e fshehtë Titoni-Venizellos,1919 etj për aneksimin nga Greqia të Shqipërisë së Jugut. Përpjekjet e qeverisë greke për aneksimin e Shqipërisë së Jugut, të ashtuquajtur “Vorio-Epir”, vijuan edhe në vitet e mëpastajmë në Konferencën e Paqes në Paris, po ashtu edhe në Lidhjen e Kombeve, madje edhe pas Luftës së Dytë Botërore, në Konferencën e Paqes më 1946 e më tutje.

Nuçi Kotta, në cilësinë e juristit të shquar dhe njohësit të mirë të së drejtës Ndërkombëtare, ndalet tek reflektimi i marrëdhënieve shqiptaro-greke dhe e kufijve mes tyre edhe në Lidhjen e Kombeve. Më 2 tetor, me kërkesë të qeverisë shqiptare, Asambleja e Lidhjes së Kombeve ftoi Këshillin të nginte një komision hetimor, i cili duhej të shkonte në Shqipëri për të bërë investigime të thella lidhur me mosmarrëveshjen shqiptaro-greke dhe turbullirat që po ndodhnin në kufi. Komisioni i kryesuar fillimisht nga Ralf Teslefi dhe mandej nga profesor Sederholm, bëri një punë të gjithanëshme dhe të paanshme.

“Dërgimi nga Lidhja e Kombeve  e një komisioni hetimor në Shqipëri ka qenë shumë i dobishëm nga një këndvështrim i dyfishtë. Fillimisht kontriuboi, falë pranisë së tij përkrah Komisionit të përcaktimit të Kufijve, për të shmangur konfliktet midis Shqipërisë dhe fqinjëve të saj dhe për t’i sheshuar këto probleme. Pastaj, nga ana tjetër e këndvështrimit, ky komision përcaktoi me saktësi dhe paanësi karakterin etnik dhe kombëtar të popullsive të Shqipërisë së Jugut. Leximi i punimeve të këtij  komisioni është i domosdoshëm për cilindo që kërkon të njohë një herë e mirë çështjen e mprehtë të kufijve shqiptaro-grekë”- analizon doktori i shkencave juridike të Francës, Nuçi Kotta. Ai evidenton konkluzionet e Komisionit Ndërkombëtar, të vlefshme për në atë kohë, por edhe për sot: “Fillimisht duhet thënë se në Korçë popullsia është krejtësisht shqiptare dhe se atje gjendet nje numër krejt i papërfillshëm elementësh grekë. Është krejt e natyrshme që kjo i kundërvihet në përgjithësi çdo ndërhyrjeje të huaj në punët fetare apo politike të brendshme”( Raporti i prof.Sederholm)

Me këtë rast, studiuesi Kotta trajton edhe problemin e minoritetteve. “Minoriteti grek në Shqipëri, thekson ai, jeton në krahinën e Gjirokastrës dhe në zonën e Çamërisë, përballë pjesës veriore të ishullit të Korfuzit deri në gjirin e Prevezës. Minoriteti grek në Shqipëri, i cili, sipas statistikave të përgjithshme shqiptare të vitit 1930, arrin në 37.270 vetë, shifër kjo që përputhet me të dhënët ë Komisionit të hetimit të Profesor Sederholmit (1922-1923), gëzon të gjitha të drejtat që u njihen minoriteteve nga traktatet ndërkombëtare, si edhe sipas deklaratës të përfaqësuesit të Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve, Fan Nolit, më 2 tetor 1921. Madje edhe në regjimin e E.Hoxhës, minoriteti grek gëzonte gjithë të drejtat, bile prova më e mire, z.Manol Konomi, minoritar grek, është ministër i Drejtësisë në Shqipëri.

Ndërsa pakica shqiptare që jeton në greqi, kryesisht popullsia autoktone çame, nuk gëzon asnjë të drejtë, që u njihen minoriteteve nga traktatet”. Kotta denoncon shkeljen e konventës së Lozanës nga qeveria greke, e cila shkëmbeu (dëboi) padrejtesisht popullsinë shqipare në Turqi gjoja si popullsi turke, në vitet 1923-1925, duke realizuar një spastrim të gjerë etnik. Po ashtu, ai denoncon masakrat ndaj popullsisë çame në vitet e Luftës së Dytë botërore, si edhe përzënien e tyre nga trojet etnike. “Kështu, për shkak të dobësisë së Lidhjes së Kombeve, pakica shqiptare në Greqi, vazhdon të mos gëzojë anjë nga garancitë që u njihen minoriteteve, nën mëshirën e arbitraritetit të qeverisë së Athinës” – konkludon N.Kotta.

Ai nxjerr në pah konstatimet e Komisionit Hetimor me ekspertë të huaj të paanshëm, se krahas politikës greke, “ndihej edhe ndërhyrja e klerit dhe sidomos e Mitropolive greke, të cilët punojnë hapur për shkëputjen e Shqipërisë Jugore  dhe bashkimin e saj me Greqinë”. Më tej, ekspertët, major Menihu dhe profesor Sederholmi, tregojnë sesi më i zellshmi i këtyre mitropolitëve, peshkopi i Korçës Jakov, – një grek për nga kombësia dhe zëdhënës i helenizmit në Shqipëri, i cili duket tejet i zënë me çështje sa politike aq edhe fetare, ushtronte ndikimin e vet mbi pjesën tradicionaliste, për të organizuar një fushatë propagandistike në dobi të Greqisë.

Autori  nënvizon se ëndrra dhe depërtimi  i helenizmit  ishte nxitur  e realizuar nëpërmjet propagandës, arsimimit në shkollat  greke dhe kishës ortodokse greke, mbështetur prej rolit të Patriarkut grek të Stambollit. Pikërisht kjo trinitri, e shndërruar nga qeveria greke në mjet politik, bëri ços për të penguar dhe ndëshkuar shkollat dhe mësuesit e shqipes, si edhe për të penguar ngritjen e kishës shqiptare në SHBA, veçanërisht të themelimit të Kishës Autoqefale Shqiptare në Shqipëri me përpjekjen e Fan Nolit, Vasil Markos, Kristo Kirkës, Visarion Xhuvanit  etj dhe të besimtarëve  atdhetarë ortodoksë, por edhe ndihmesën e shtetit shqiptar.

Kjo veprimtari e ethshme dhe e vazhduar e politikës greke, i ka ndërlikuar dhe vështirësuar marrëdhëniet shqiptaro-greke. Filozofi Kotte nxjerr konkluzione shkaksie: “Nëse neve na u duk me vend t’i shtonim në punimin tonë edhe marrëdhëniet e fesë, e bëmë ngaqë mendojmë se shërbejmë për të sqaruar shkakun e vërtetë  të marrëdhënieve të vështira shqiptaro-greke. Populli grek,  më besimtar se populli shqiptar, qysh nga e shkuara e vet e ka ruajtur me besnikëri besimin, ndoshta edhe më shumë sesa ndjenjën kombëtare dhe ai mund ta kuptojë me vështirësi që një shqiptar i krishterë ndihet shqiptar, ashtu si myslimani shqiptar dhe shumë pranë këtij të fundit sesa vetvetes”.

Këto përfundime, N.Kotta i përqas edhe me konstatime dhe konkluzione të studiuesve apo personaliteteve europiane, veçanërisht të Komisionit ndërkombëtar Hetimor, c cili arriti në përfundimin se jo vetëm që ekziston një komb shqiptar, por edhe ekzistenca e tij është një domosdoshmëri. Komisioni shpaloste arsyet mtë cilat ishtë bazuar ky konkluzion:

1.Arsye teknike: Komisioni vlerësonte se raca shqiptare “me shumë gjasa  e vetmja racë krejtësisht autoktone, që gjallonte në ballkan, ka ditur të ruante në malet e saj pastërtinë e gjakut, të gjuhës dhe të dokeve”.

2.Arsye kombëtare, domethënë e karakterit psikologjik dhe ndjesor: me gjithë sundimet, të cilat e kanë penguar të formojë një unitet politik, shqiptarët, sidomos pas vdekjes së Skënderbeut e quanin veten me krenari  që formonin një kombësi të dallueshme dhe e shihnin njëri-tjetrin si bashkatdhetarë. Duke studiuar në teren akuzën sipas së cilës ekzistenca e tri feve të ndryshme e bënte të pamundur çdo qeveri të Shqipërisë nga shqiptarët, komisioni vuri re një tolerancë të shkëlqyer fetare falë dokeve të njëjta, traditave  dhe lidhjeve të ngushta familjare, që bashkojnë shumë shqiptarë të tri feve”( Përfundime të Komisionit Hetimor ndërkombëtar)

Justin Godart, shkruante pas udhëtimit të tij të parë nëpër Shqipëri: “Bindja jonë është se nuk ka asnjë fanatizëm në Shqipëri, se çdo shqiptar është para së gjithash shqiptar. Në Shqipëri partiotizmi qëndron mbi fenë. Shqiptari, edhe kur është fetar, e ndan besimin nga kombësia, e vë atë në vartësi të kombësisë”.

Polemisti Kotta nënvizon:  Akoma më e vlefshme është dëshmia e një greku, z.Lefkoparidi, drejtor i revistës “Les Balkans”, i cili shënonte, pasi studjoi historinë shqiptare: ”Shumëllojshmëria e kulteve , nganjëherë e ka komprometuar bashkimin kombëtar, por shqiptarët kanë ditur të japin mëse një herë shembullin e një ndërgjegjeje kombëtare, kur janë gjendur përpara konfliktesh fetare. Historia e luftrave  të tyre për fitoren e pavarësisë e ilustron mahnitshëm këtë pohim. Sa herë që atyre u është dashur të luftojnë për liri, çështjet fetare  i kanë kaluar në plan të dytë”.

Zoti Lefkoparidis konkludonte: “Shqipëria është fort e vendosur për të mbrojtur të drejtën e saj për të jetuar dhe se tashmë ka ardhur koha t’i shikojmë problemet e shqiptare në vetvete, duke pyetur veten, jo cili do të jetë qëndrimi i Fuqive ndaj Shqipërisë , por krejt ndryshe, cili do të jetë qëndrimi i Shqipërisë ndaj Fuqive”. Një vlerësim, që ka brenda edhe pofetësinë.

Nuçi Kotta mendon  se populli shqiptar, të cilit të tjerët i kanë rënë në qafë, është treguar gjithsesi paqësor, tolerant dhe thellësisht përëndimor. Shqiptarët dhe grekët as nuk e përbuzin dhe as nuk e urrejnë njëri-tjetrin. Nëse marrëdheniet  shqiptaro-greke kanë qenë të këqia, kjo ka ndodhur vetëm për shkak të imperializmit politik të ndjekur nga qeveritë e Athinës kundrejt Shqipërisë. Ne, thotë vizionari Kotta, nuk dyshojmë se një erë e re marrëveshjeje dhe mirëkuptimi i ndërsjellë do të nisë midis dy popujve dhe do të kontriubojë për të vendosur paqen dhe qetësinë në këtë pjesë të Europës.

[1] Nuçi Kotta, doktor i shkencave juridike në Francë, zv.sekretar I Organizates “Asambleja e Kombeve te Bashkuara të Europës”. Anëtar i Komitetit “Shqipëria e Lirë”, autor i botimeve “Shqipëria dhe çështja e kufijve shqiptaro-grekë”, “Njeriu me 40 eku” etj.

Armëpushimi i negociuar nga Rusia dhe SHBA-ja që nga mbrëmja (12.09) ka hyrë zyrtarisht në fuqi. Armët duhet të heshtin menjëherë. Eshtë megjithatë e paqartë, nëse palët e konfliktit do t’i përmbahen marrëveshjes.

Deri para pak pas fillimit të armëpushimit kishte dyshime nëse ai do të realizohet, sepse luftimet në orët e fundit para mbrëmjes u intensifikuan. Gjatë sulmeve nga ajri në provincën Idlib të kontrolluar prej rebelëve janë vrarë të pakëtn katër civilë. Avionët luftarakë fluturuan edhe në afërsi të metropolit verior të Sirisë Aleppo, siç njoftuan qendra vorjtimi të afërta me opozitën. Luftime ka pasur edhe në terren.

Armëpushimi prej 48 orësh duhet të vlejë për të gjitha forcat, që nga OKB-ja nuk janë klasifikuar si terroriste. Ndaj milicët terroristë të “Shtetit Islamik” janë të përjashtuar ngamarrëveshja. Nëse armëpushimi respektohet për shtatë ditë, atëherë SHBA dhe Rusia duan të veprojnë bashkarisht kundër grupeve terroriste në Siri.

Ndërkaq kreu i pushtetit Asad demonstron vendosmëri për të rimarrë të gjitha territoret e vendit nën kontroll, siç deklaroi ai gjatë një vizitë në Daraja pranë Damaskut pas një lutjeje me rastin efestës mysliamne të kurbanit Eid al-Adha. Udhëheqja në Damask e miratoi armëpushimin të shtunën, e po ashtu edhe sipas të dhënave nga Moska, marrëveshja është negociuar me qeverinë.

Disa grupe rebelësh sinjalizuan se do t’i përmbahen marrëveshjes së armëpushimit.

Ndërkohë që Turqia do të vazhdojë ofensivën e nisur në fund të gushtit, siç deklaron derisa „të mposhten të gjithë terroristët dhe kufijtë tanë të jenë të sigurtë“. Këtë e tha shefi i shtabit të përgjithshëm Hulusi Akar gjatë një vizite tek trupat, vë në dukje agjencia e lajmeve Anadolu.

Plani Kerry-Lavrov parashikon, që Moska t’i bindë trupat qeveritare siriane të tërhiqen nga qyteti i rrethuar Aleppo dhe të sigurojnë kështu aksesin e ndihmësve humanitarë. Në këmbim SHBA duhet të verënë lëvizje grupet aleate të rebelëve që të mos bashkëpunojnë me me frontin islamist Fateh-al-Scham.

Nga: Gresa KAMBERAJ/New York/

… Gjyshen time e duen të gjithë. Edhe djemtë, edhe vajzat, edhe nipat, edhe mbesat. Të gjithë thonë “asht e imja”.Them edhe unë. Por, vonë e kam kuptu’ se, përveç meje, gati të gjithë të tjerët e kanë me ngapak “hile”.

Po ju tregoj pse: e duen për shkak të – trashëgimisë.

Me Gjyshen Zade

Të gjithë duen me trashëgu’ diçka prej saj… Anipse ajo s’ka as pallate, as dyçane, as vilë në bregdet. E ka vetēm një konto të pensionit të moshës dhe, nga bota materiale – kaq.

Eh, ç’pasuri tjetër ka Ajo?!

Çfarë trashëgimie të madhe që ka: i ka mbushë 94 vjet, gati nji shekull jetë, pa u idhnu kush prej saj dhe pa e idhnu kend ajo.

Të gjithë çohen dhe e lusin për kafe; e lusin çka don me hangër e me pi.

– Me “hile” e kanë, oj Gjyshe, i kam thanë asaj, yhy … shumë vjet ma parë – se i kam ndëgju tu’ thanë: “Gjenet … gjenet … Kqyrmi sytë! Sytë e saj – sytë e mi. Goja e saj … “.

Dhe, i kam pas’ thanë asaj: kur ta kthejnë shpinën, thonë “ishalla i trashëgoj gjenet e saj”!

94 vjet!

Kur i ndëgjoj, shpesh më vjen me u thanë: veç pritni!

Ajo, jam e sigurt, më ka dashtë dhe më don mu’ ma së shumti. I kam pas’ tregu edhe vjet pse e duen, ose pse thonë se e duen kaq shumë.

Dhe, ajo ka qeshë shumë … Kur qeshte ajo, më dukej se gurgullonte kroni i katundit të Babit.

Vetëm njiherë e kam pa tu’ qajtë;  ka qajtë shumë, fshehtas; ditën që jam nda prej saj, kur jam nisë me shku’ te Babi në Amerikë …

Më kanë pasë marrë me zor, ose ma mirë me thanë m’kanë mashtru, mami dhe motra me dy vllaznit e mi ma të mëdhej se unë. Kam qenë gjashtë vjeçe, por e mbaj mend  se jam mërzitë shumë dhe, ashtu si ajo, kam qajtë shumë, shumë, kur ma ka ba me dorë në Aeroport … Derisa kam hy mbrenda në avion.

Kur ka fluturu’ aeroplani, m’asht dukë se ka fluturu në qiell edhe gjyshja, në anën tjetër të aeroportit. Sikur në atë lojën: “Fluturon, fluturon …”, kur luejshim në Dragodan.

(Tash i thonë Arbëri. Bile, si për inati, mu aty ku dikur rrijshin shumë milicë serbë dhe i rrehshin e i detyrojshin shqiptarët me thanë ‘këtu asht Serbia’, sot po ndërtohet Ambasada Amerikane).

Ku e kisha fjalën? Po, te loja me Gjyshen “Fluturon-fluturon!…”

Eh, çfarë loje ka qenë ajo! Kur më vinte radha mu’ me thanë: “Fluturon, fluturon …” dhe unë thojsha: “Fluturon Gjyshja!”, ajo  e çonte gishtin nalt “gabimisht”, tue ba: uh – uh!, mue më dukej se nuk kishte fëmi ma të lumtun në botë.

Por, kur në Aeroport u binda se nuk do të “fluturonte” Gjyshja, por unë dhe, kur e kam pa se ajo po qante me dënesë, bile ma shumë se të gjithë njerëzit që kishin dalë me i përcjellë të vetët, kam qenë fëmiu ma i pikëlluem në botë.

Ajo skenë kurrë nuk m’asht hjekë prej syve.

*

Para katër muejsh, kur shkova nga Nju Jorku në Prishtinë për vizitë, Gjyshja u gëzu’ pa masë dhe u çu’ me ma qitë vetē nji kafe, për qef.

– Sa vjet i mbushe , oj Gjyshe?, i thashë.

– Shumë. Tash nuk po numroj mâ, – tha ajo me humorin e saj …

Ajo ka kujtesë të jashtëzakonshme. Nuk harron kurrgja. Më pyeti për të gjithë në Amerikë, emën për emēn.

Tu’ pi kafe, ia kujtova lojën “Fluturon, fluturon … “, në Arbëri, kur “fluturonte maca”, “fluturonte tavolina”, “teVelizori” …

– Atëherë fluturonte gjithçka, moj Gresë. Edhe në  Aeroport, kur ke “fluturu'” ti, ka pasë fluturu’ gjithçka … Rruga, automobilat, unë, Gjyshi yt, krejt Prishtina …

Mu’ gati m’u mbushën sytë me lot. Si ishte e mundun t’i dukej edhe asaj atëherë, krejt si mu’, në të njëjtën kohë, me fluturu’ gjithçka në aeroport, kur ndahet njeriu prej njerëzve të dashtun.

Papritmas, ajo filloi me qeshë. “Fluturon – fluturon!, – përsëriti. Edhe tash fluturojnë e shkojnë, po edhe fluturojnë e vijnë, oj Gresë”, tha ajo.

Për fat të mirë, kur kam “fluturu'” unë për Nju Jork, me Gjyshen patën  mbetë në Prishtinë edhe shumë nipa e mbesa, që e donin dhe e duen atë, sa unë.

Dhe, edhe ajo i don të gjithë – sa mu.

Tjetër punë asht se unë po du’ me bâ pak shaka.

– Hë? – ma ban, – dhe pret me e pyet si atëherë kur isha e vogël, – kë e don ma së shumti.

Unë nuk ia ndaj sytë dhe ajo ngutet:

– Krejt, si nipat, si mbesat, janë të barabartë. Po, do të tjerë ishin pak ma të barabartë se nipat e mbesat. Dhe, tha diçka si … “mjalti i mjaltit”    …

–  Çka asht kjo, –  i thashë. – Vete Nânën tane. Ajo asht gjyshe, unë stërgjyshe, oj Gresë!

– Sa i ke gjithsej, gjyshe?, – i thashë.

– I kam, – tha, – shyqyr, shumë. Nalu niherë, nalu, oj çikë … Dhe nisi me i numru: 1, 2, 3 … gjashtë… Manej, nipa e mbesa …

Nuk i dolën gishtat e saj dhe m’i mori hua të mitë .. 11, 12, 13 … 20. S’i dolën as gishtat e mi … 24, djem e çika, nipa, mbesa, stërmbesa, stërnipa … – Kam ni

diçka, – më tha, me zä pak ma të ulët. Po vjen edhe ni stërnip, dhe ni stërmesë.  Mirëseardhshin 26.  Prej tyne, pa nalu pak, niherë … 9 në Kosovë, 7 në Gjermani, 8 në Amerikë. Prej tyne 15 – jashtë Kosovës.

S’di a ju thashë se gjyshja ime mban mend shumë … Ngjarje, emna, jashtëzakonisht shumë …

Ec e mos lakmo të keshë memorje si ajo!

Ajo i ka përjetu’ dy lufta. – Të Parën e mbaj mend mirë, si sot, – thotë ajo. Kishte qenë e fejueme dhe e kishte pritë Gjyshin me u kthy prej ushtrie. Partizanët serbë, tregon ajo, e kishin çu’ me zor larg, deri në Austri, me “i ndjekë” gjermanët. Në  luftën e Dytē, – thotë ajo, – para 17 vjetësh, kemi ikë vetë – tash po prej atij rodi të “partizanëve” serbë, nëpër tym e flakë prej Prishtine, nëpër Bllacë e në Shkup, me e pshtu’ kryet. Prej aty – në Francë. Se, Serbia dojke me i qitë fare krejt kosovarët.

Ajo thotë se kur ka pa shumë aeroplanë tu’ fluturu’ prej Shkupit, plot njerëz, plot thmi, gra, njerëz të smutë, familje të ndame, desh e ka lshu shpirti.

– Luftë e flliqtë. Mos na raftë me e harru’! – thotë ajo.  – Eh, sa aeroplanat kanë fluturu’ … Kanë bajtë njer’z  që ikshin pej zorit …

–  Sot asht tjetër gja. Për gëzim, – thotë ajo, – prapë “fluturon, fluturon.. gjyshja”.

Ajo ka qenē në Gjermani, para lufte, për qef. Atje e ka pasë dhe ka një pjesë të familjes. Dëshiron me shku’ prapë, por, thotë se nuk shkon pa sebep.

– Më duhet me shku’ kur të dilomojnë Miloti e Loni në Fakultet. Edhe për Anilën,  Lirakun e Arditin,  “në m’çofshin fjalë”. Dhe, ngutet: Pēr Lenën, Labin e Malin, s’kam pasë nevojë me “fluturu”. Këta kanë diplomu këtu. Edhe Likun, e pres, kismet!

– Ana e Bledi m’kanë pas’ thirrë n’Amerikë, kur kanë diplomu’, për nji ditë. Kam ardhë, ti e mban mend, me Gjyshin tand. Për Tilin jo, po nashta vi për tjetrin gëzim të tij. A të thashë se kam ni diçka?

– A e harrove dikend tjetër, Gjyshe? Ajo rrudhë krahët. Mu’, – i thashë. – Uh, uh, – bani, – si në atë lojën e vjetër, “Fluturon, fluturon …”.

Atëherë, më ka pas metë pak hatri n’ ty, – i thashë.

– E di, – tha. – I ka fajet baba yt. Kurrë s’e kisha lanë pa ardhë  edhe për ty …

– Të ka hije me ardhë sivjet në Nju Jork, – i thashë, pēr Florën. Të regjistrohet stërmbesa në Fakultet.

– Vi, vi, po ma mirë me ardhë kur të diplomon, – tha tu’ qeshë.

– Unë të fali, – i thashë, – që nuk ke ardhë për mu’. A po ndëgjon? Të fali, (mendova, hajt ta korruptoj) – nëse më jep diçka mu, “ryshfet”. I hapi sytë. Diçka nga “trashëgimia” jote… A po më kupton? – i thashë.

– Po, po, – më tha. Atë për çka më dojnë të tjerët … qysh më ke thanë ti. S’kam nevojë me të thanë as me të dhânë kurgja. Ti je si unë. Krejt si unë…

Kur u sigurova mirë, vendosa ta ndaj me ju këtë status në fb. dhe, sidomos me ata që i kam “konkurentë”, – me vëllaznit dhe motrën time, Ardianën, që thotë se, gjoja, të gjithë thonë se  i ngjan asaj, se “ia ka këputë kry’t gjyshes”.

Bana pak shaka. I thashë se krejt çka kemi folë sot du me e “bâ status në fejs-buk”.  “Në telefon? Jo ishalla!, – tha shpejt e shpejt. Po ban hajgare. Din ti me shkru shqip, a ?”, më pyeti. Kur i thashë se ma përkthen Ardiana prej anglishtes, – se m’ka borxh, – tha se po dojshe me na ba “prrallë”.

– Si ato përrallat që m’i ke tregu’ në Arbëri?, – i thashë.

– Tjera janë ato. Atëherë s’ka pasë telefona me gisht… – tha. Dhe, më dha leje, ma në fund me “çkru” çka të du.

– Me telefon? Keni m’u çorru me këta telefona, – tha dhe filloi me qeshë. Erjoni më ka pasë thanë kur asht kanë i vogël, – kur më patën hupë diku syzat, – ishalla s’i gjen ma kurrë, oj gjyshe, se i ke çorru syzat tu bä vegëza me krrabëza!

Sa e mirë asht Gjyshja, mendova. Si duket e “la” keq Erjonin. Dhe e korrigjoi “gabimin”, pa u hetu.

– A harrova tjetër? – më pyeti. – Rronin, – i thashë. – Uh! – ma të mirin e shpisë, lazdranin e qerdhes!

Gjyshja ka qinda nipa e stërnipa nga ana e motrave dhe vëllazënve të saj, shumicës prej të cilëve thotë se ua din emnat …

Dhe, tash, seriozisht. Do të kisha dashtë shumë me trashëgu diçka nga mirësia, bujaria, zemërgjanësia dhe mbi të gjitha fisnikëria e saj.

Të gjitha gjyshet janë të mrekullueshme, por Gjyshja ime, Zade Bajraktari – Kamberaj, e lindur në janar 1922 në Rudicë të Dukagjinit, asht ma e mira në Botë.

NJË FOTO ME NÂNË TEREZEN DHE VËLLAU IM ‘XHELOZ’

Dje, kur vendosa ta dërgoj për botim si dhe ta postoj në fb. këtë shkrim, kur po mundohesha me e zgjedhë një foto me gjyshën time, Zaden, e gjeta foton që e kisha bâ me Nanë Terezën, në Nju Jork, në vitin 1995, foton time jashtëzakonisht të dashtun. (Bashkë me të, efhe një distingtiv të argjentë, dhuratë prej saj, që e ruej si nji gja të shtrejtë).

       Gishtat magjikë të Nanë Terezës

Ky takim e ka nji histori. Sapo kishim ardhë nga Kosova dhe ishim bashku’ me Babin, unë, mami, motra ime ma e madhe dhe dy vllaznit, poashtu ma të medhej se unë. Mbas nji debati të vogël, babi vendosi me më marrë mu’ në takimin që e kish organizu’ me Nanë Terezen, Misioni i Shqipërisë. Ata që do të takoheshin me Nanë Terezën mund të merrshin me veti vetën nga një fëmi.

–  E bajmë me short, thanë motra dhe dy vëllaznit e mi, po babi zbatoi kriter tjetër: vjen ma e vogla. Pikë.

Të tretë varën buzët. Më i ashpër u ba, vëllau im i dytë, Tili. Por, vendimi nuk ndryshoi.

Kur u kthyem nga Takimi, plot krenari fillova rrëfimin tim. Uh, uh, çfarë duersh të ngrohta kishte Nanë Tereza! Ah, sa e lumtun që jam, duer si të Gjyshes! Të ngrohta, të buuuta! I thosha këto me ua shtu’ xhelozinë atyne që u pëlqente shorti ma shumë se vendimi i babit.

– Më ka pyet nga jam. I kam tregu’. Më ka thënë God Bless you, Gresa!

Tili shpërthei plot inat: – Patjetër që të ka thanë. Kur të ka pa kështu si je, ka mendu’ se ke ardhë nga Kalkuta!, – shfryu.     –  Ani pra, plas ti ?, – ia ktheva pa e kuptuar ironinë.

Disa vjet ma vonë, kur e kam lexu’ reportazhin e babit nga Takimi me Nanë Terezen, konstatimi i tij se “fytyra e Nanë Terezës asht mishnim i të gjitha fytyrave të nanave shqiptare, i atyne nanave që sa ma shumë u randojnë vitet mbi supe, fytyrat e tyne bahen gjithnjë e ma engjëllore”, mendoj se asht shumë i saktë.

Gjyshja ime, – padyshim edhe gjyshet tueja, -ka fytyrë të tillë: të butë, me sy që shkëlqejnë, plot dritë e fisnikëri …

Nana Terezë para pesë ditësh u shpall E SHEJTË!

Çfarë fati kam pasë unë që e kam taku’ Nânë Terezën. Ia kam prekë duert, m’i ka përkëdhelë flokët, më ka ledhatu, bash si Gjyshja ime në Aeroport dy dekada ma parë, kur kamë ikë nga Kosova. Ajo kishte gishta magjikë dhe sy që rrezatonin dritë hyjnore.

Ajo tashma asht Shejtorja jonë!

9 shtator 2016

______________________

Shënim për autoren:

Gresa Kamberaj ka ardhë  nga Kosova në Amerikë më 1994, bashkē me familjen, në moshën gjashtë vjeçare.

Ka mbaru studimet për Ekonomi e Financa në New York, ku jeton dhe punon

Gjatë shkollimit të mesëm e ka redaktu’ Gazetën e Akademisë “Saint Catharine” në Bronx.

Nga Frank Shkreli/

 Javën që kaloi, kandidati i Partisë Republikane për president të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump deklaroi se nëqoftse zgjidhet president ai do të ketë marrëdhënie të mira me presidentin e Rusisë, Vladimir Putin.  Gjatë fushatës për president ai ka vazhduar të shprehet në mënyrë të favorshme për udhëheqsin rus, madje kohët e fundit, krahasoi presidentin amerikan Barak Obama me Vladimir Putin, duke thënë se Vladimir Putini është president më i mirë presdienti Obama. Deklaratat lavdëruese të Donald Trump-it për udhëheqsin rus kanë shkaktuar reagime të ashpra, përfshirë kandidaten e Partisë Demokrate për president, Hillary Clinton e cila i ka quajtur deklaratat e kundërshtarit të saj republikan në favor të Putinit, si “jo patriotike”.  Kritikat e ashpra kundër Donald Trump për qëndrimin e tij ndaj Vladimir Putinit po bëhen jo vetëm nga demokratët por edhe nga përfaqsues të lartë të Partisë Republikane. Gazeta Washington Post shkruan se udhëheqsi i Republikanëve në Dhomën e Përfaqsuesve të Shteteve të Bashkuara, Paul Ryan, pa dashur të futej në hollësi në lidhje mbi këtë çështje,  u shpreh  se presidenti i Rusisë, Putin është  “një agresor, i cili nuk mbështetë interesat tona” dhe shtoi se presidenti rus sillet si një kundërshtar i yni. 

Ndërsa Senatori republikan Lindsey Graham i cili ishte kandidat për president i Partisë Republikane gjatë fushatës paraprake, u shpreh se deklaratat e kandidatit republikan për president në lidhje me Putinin, “e shqetësojnë atë deri në palc”.  Ai u citua nga media të jetë shprehurmë  ashpër ndaj deklaratave të Donald Trump për admirimin e tij për Putinin, duke thënë se ai e vlerson udhëheqsin rus si “Një gangster, diktator dhe udhëheqës autokrat, i cili vret përfaqsuesit e opozitës nepër rrugët e Rusisë.”  Senatori amerikan shtoi (duke iu referuar Donald Trump) se, “Nëqoftse bën fushatë për tu zgjedhur si udhëheqës i botës së lirë dhe njëkohsisht je admirues i Putinit, atëherë unë këtë nuk e kuptoj.”  Ai citohet nga Washington post të ketë thënë se Vladimir Putin, “Shkatërroi çdo instrument të demokracisë në vendin e tij, duke i zhdukur fizikisht kundërshtarët e tij politikë.”   Për më tepër,“Ai, me forcë ushtarake copëtoi vendet fqinje dhe po përfiton nga marrëdhëniet e tija me kasapin e Damaskut”, tha senatori republikan Lindsey Graham i Karolinës së Jugut.

Kritikat vazhdojnë  ndaj lavdërimit që Donald Trump i akordon Vladimir Putinit edhe nga media dhe qarqe të tjera.  Një koment që ka tërhequr vëmendjen e medias dhe të publikut është ai i shkruar para disa ditësh nga dy ekspertë të sigurimit kombëtar të cilët kanë shërbyer gjatë viteve në detyra të larta qeveritare, si në administrata republikane ashtu edhe demokrate.  Michael Morell dhe Mike Vickers i drejtohen Donald Trump-it duke shkruar se, “Me gjithë respektin që kemi për ty si kandidat për president i Partisë Republikane, ti nuk mund të shërbejsh si kryekomandant i forcave të armatosura të Shteteve të Bashkuara, nëqoftse mbështetë presidentin rus, Vladimir Putin.” 

Në shkrimin e tyre drejtuar Donald Trump, ata nënvijojnë  se udhëheqsi rus ka treguar vazhdimisht se është një kundërshtar i vendosur i Shteteve të Bashkuara dhe se gjatë gjithë karierës së tij, ai ka ndjekur politika kundër interesave amerikane si dhe kundër interesave të aleatëve dhe partnerëve tanë.  Bashk-autorët Michael Morell dhe Mike Vickers përmendin ndërhyrjet e Rusisë në vendet fqinje, okupimin e Ukrainës dhe të Gjorgjisë, përfshirë edhe aneksimin e Krimesë.  Qëllimi i Putinit ka qenë vazhdimisht që kombet e ish-Bashkimit Sovjetik të mos kenë lidhje të ngushta, në të ardhmen, me Europën dhe Perëndimin. Ata i kujtojnë Donald Trump një listë të gjatë veprimesh të mbrendshme dhe të jashtme të Rusisë së Putinit me të cilat ai nuk duhej t’i ishte dakort. Ata shkruajnë se Putini, “Ka burgosur dhe ka vrarë kundërshtarët politikë. Ai ka arrestuar dhe ka vrarë gazetarë. Ai ka neutralizuar median ruse deri në një pikë sa që tani ai ushtron kontroll të plotë mbi mesazhet dhe lajmet që i transmetohen popullit rus. Ai gëzon popullaritetin që ju admironi aq shumë vetëm e vetëm sepse ai vendosë se çfarë duhet të lexojnë, dëgjojnë dhe të shikojnë rusët për veprimtarinë e tij dhe të qeverisë së tij”, shkruajnë dy ekspertët amerikanë të çështjeve të sigurimit kombëtar.

Më në fund, ata i kërkojnë Donald Trump që në vend që ai të lavdërojë Vladimir Putinin, kandidati republikan për president t’i kërkojë udhëheqsit rus që t’i japë fund , “Agresionit jashtë vendit. Dhe t’i kërkojë atij që t’u japë fund veprimeve diktatoriale mbrenda vendit.”  Ata i bëjnë thirrje kandidatit republikan për president që në vend të lavdërimeve, t’i komunikojëudhëheqsit rus, se ai Donald Trump, “Do të zbatojë angazhimet (e Shteteve të Bashkuara) ndaj aleancës euro-atlantike, NATO dhe se do të mbroni, nëqoftse paraqitet nevoja, shtetet baltike. I thuaj gjithashtu” udhëheqsit rus, shkruajnë ata, se natyrisht do të dëshironit të punonit me ‘të për të zgjidhur problemet e botës  — por për një gjë të tillë ai (Vladimir Putin) duhet të jetë më i sjellshëm” si mbrenda vendit ashtu edhe në fushën ndërkombëtare. “Kështu do të duhej të vepronte një kryekomand i vërtetë i forcave të armatosura të Shteteve të Bashkuara”, sfidojnë kandidatin republikan për president,ish-zyrtarët e lartë amerikanë Michael Morell dhe Mike Vickers. 

Gazeta Washington Post shkruan se madje edhe mbështetsit më të zellshëm të Donald Trump do të dëshironin që në vend që ai të lavdërojë Vladimir Putinin, kandidati republikan të kritikojë marrëdhëniet e Hillary Clinton me Rusinë, gjatë mandatit të saj si Sekretare Amerikane e Shtetit.

Por, në mbrojtje të Donald Trump në lidhje me këtë çështje foli ish-kryetari i bashkisë së New York-ut, Rudy Giuliani i cili krahasoi Trump-in e Putin-in me ish-presidentin amerikan Ronald Reagan dhe ish-udhëheqsin sovjetik Mikhail Gorbaçov, të cilët duke bashkpunuar me njëri tjetrin në vitin 1986 arritën një marrveshje në Rejkjavik të Islandës për pakësimin e numrit tëarmëve bërthamore dhe eventualisht,  bashkpunuan me njëri tjetrin,për t’i dhanë fund luftës së ftohtë midis dy sistemeve të ndryshme politike.

Megjithë respektin dhe reputacionin që gëzon në vend Rudy Giulani,  ndryshimi midis Ronald Reagan dhe Donald Trump, si njerëz dhe si politikanë, është shumë i madh.  Donald Trump nuk është Ronald Reagan.  As Putini nuk është Gorbaçov.  Ronald Reagan që në fillim të mandatit të tij nuk lëvdoi Gorbaçovin as sistemin politik produkt i të cilit ishte ai, por përkundrazi e kishte shpallur ish-Bashkimin Sovjetik komunist si, “perandorinë e të këqiave” në këtë botë.Qëndrimi i Ronald Reagan-it ishte parimor dhe i qartë për të gjithë, përsa i përkiste komunizmit dhe udhëheqsve të atij sistemi, përfshirë Mikhail Gorbaçovin.  Pa marrë parasyshë deklaratën e Rudy Giulianit, nuk besoj se Ronald Reagan do të ishte i kënaqur me lëvdatat që Donald Trump i bën Vladimir Putinit, një ish-agjenti të policisë sekrete komuniste sovjetike KGB,i cili tani si udhëheqës i Rusisë po përpiqet me gjithçka mundet dhe me gjithçka di, që – ndryshe nga Gorbaçovi i cili me politikat e tija solli shpërbërjen e ish-Bashkimit Sovjetik —  të ri-krijojë madje edhe me forcë ish-Bashkimin Sovjetik në një formë ose tjetër, dhe të rivendosë përsëri influencën dhe kontrollin e Rusisë mbi ish-territorin e “perandorisë së keqe” komuniste, duke shpërbërë gjithçka që është arritur në Europë dhe në botë gjatë çerek shekullit të kaluar, si përfundim i shëmbjes së komunizmit në Europë dhe shpërbërjes së ish-Bashkimit Sovjetik.

Deklaratat lavëdruese të kandidatit republikan për president, Ronald Trump ndaj presidentit rus Vladimir Putin, nuk janë pritur aspak mirë as nga një numër i konsiderueshëm amerikanësh me origjinë nga Europa Lindore.  Ndoshta, drejtuesit e fushatës së Donald Trump nuk e kanë menduar mirë se deklarata të tilla të favorshme në llogari të udhëheqsit rus, sidomos këtij udhëheqsi rus,  nuk priten mirë nga qindra mijëra votues me origjinë nga ish-vendet komuniste të Europës lindore të dominuara nga komunizmi rus për gjysëm shekulli  — votues të cilët normalisht mund të kenëvotuar për republikanët në të kaluarën pikërisht për qëndrimin historikisht të fortë të republikanëve kundër komunizmit – por që kësaj radhe mund të votojnë ndryshe ose mos të votojnë fare.

NGA SADIK ELSHANI*/

*Me rastin e 13 Shtatorit, pervjetorit te 109 te Lindjes /

*“Kam punuar pa interes vetiak, bile kunder interesit vetiak. Nuk kam ndjekur kurre pasurimin tim…”

*Mitrush Kuteli, letra shkruar bashkeshortes se tij Efterpi)/

*Vete jetoi ne varferi, por kombit tone, letersise dhe kultures sone i ka lene trashegim thesare./

….Sot me 13 shtator eshte ditelindja e Dhimiter Paskos, me mire i njohur si Mitrush Kuteli. Ai eshte njeri nder shkrimtaret, perkthyesit, publicistet dhe financieret me te njohur shqiptare. Ai mbi te gjitha, shquhet si mjeshter i tregimit te shkurter dhe se bashku me Ernest Koliqin (1903 – 1975) eshte themelues i kesaj gjinie letrare ne letersine shqipe. Per motivet e tregimeve te tij u mbeshtet ne traditen e pasur te prozes popullore, legjendat, perrallat, rrefimet, baladat, sidomos ato nga jugu i Shqiperise. Populli, historia e tij me gjithe vuajtjet, sfidat dhe qendresen heroike nder shekuj, ishin muza e Mitrush Kutelit. Mitrush Kuteli shquhet per atdhetarizmin e tij ne jete dhe ne krijimtari, prandaj veprat e tij jane shume te fuqishme. Te kujtojme krijimet e tij poetike, “Poem Kosovar” e “Balte shqiptare”. “Poem Kosovar” eshte historia dhe qendresa e shqiptareve te Kosoves per mbrojtjen e qenjes dhe tokes se tyre, shprehur me vargje shume te fuqishme me plot ndjenja atdhedashurie, shkruar nga nje atdhetar i pashoq. Kuteli e shkroi kete poeme pasi ai e kishte vizituar Kosoven me 1943, tani te bashkuar me Dheun Meme pas nje sundimi 30 vjecar te eger serb.

Mitrush Kuteli lindi me 13 shtator te vitit 1907 ne Pogradec. Ne fillim te shekullit te 19-te familja e tij ishte shperngulur nga qyteti i Artes ne Malesine e Pogradecit. Babai i tij, Pandi, kishte emigruar ne Rumani ku punonte si rrobaqepes dhe bojaxhi. Atje ishte takuar me shume atdhetar shqiptare dhe kishte mesuar te shkruante shqip. Fshehurazi sillte libra shqip ne Shqiperi qe atehere ishte nen sundimin turk. Pas shpalljes se pavaresise se Shqiperise, babai i tij hapi nje librari me libra shqip dhe aty Mitrushi i ri u njoh me krijimet e Naimit, Cajupit, Gramenos, Lumo Skendos, etj. Shkollen fillore e kreu ne Pogradec me 1919, ndersa me 1921 Kuteli shkoi ne Selanik dhe u regjistrua ne Shkollen Tregtare Rumune. Ishte nje nga themeluesit dhe drejtuesit e Shoqerise “Konstandin Kristoforidhi” te nxenesve shqiptare qe ndiqnin shkollat e Selanikut. Ne vitin 1928 shkoi ne Rumani dhe u regjistrua ne Akademine e Shkencave te Larta Ekonomike. Ne te njejten kohe ai ndiqte edhe kurse te letersise, kritikes dhe folklorit. Lexonte frengjisht, rumanisht, italisht, latinisht e greqisht. U diplomua me 1931, ndersa me 1934 mori doktoraten ne shkencat bankare e monetare. Gjate qendrimit ne Rumani punoi edhe ni Ministrine e Financave dhe ka qene mjaft i angazhuar ne veprimtarite atdhetare e kulturore te bashkesise shqiptare te Rumanise. Ne vitin 1942, kohe mjaft e trazuar, u kthye ne Shqiperi dhe pas kapitullimit te Italise punoi ne Banken Kombetare te Shqiperise. Pastaj pati kundershtime me gjermanet dhe u largua ne zonat qe nuk kontrolloheshin prej tyre. Pas perfundimit te luftes dhe pas themelimit te bankes, emerohet anetar i keshillit te pare dhe drejtor i drejtorise qendrore. Gjate ushtrimit te kesaj detyre ai zbatoi disa nga operacionet me te rendesishme financiare te pasluftes, si: vulosjen e monedhave, emetimi i ceqeve monedhe per plotesimin e nevojave te para financiare. Me 1946 dha doreheqje pasi nuk pranoi kursin e kembimit te caktuar nga shteti shqiptar mes lekut dhe dinarit jugosllav. Po ashtu, ai kishte shprehur pakenaqesi per ripushtimin e Kosoves nga forcat jugosllave. Me 16 maj 1947 e arrestojne dhe e denojne si “Armik te popullit” me 5 vjet heqje lirie. Pas prishjes se marredhenieve me Jugosllavine, ate e lirojne me 1949 dhe pastaj punoi si perkthyes. Vdiq me 4 maj 1967. Mitrush Kuteli eshte autor i dhjeterra permbledhjeve me tregime, kritika e studime letrare. Ka perkthyer me mjeshteri vepra te klasikeve ruse e atyre boteror. Perkthimi i romanit “Shpirtera te vdekur” te Gogolit eshte nje perkthim mjeshteror e mjaft poetik.

E bera kete hyrje ndoshta pak si te gjate vetem per ata lexues te ketij shkrimi qe nuk kane patur rastin per te degjaur apo lexuar dicka me teper per figuren e Mitrush Kutelit. Por qellimi kryesor, ajo qe me ka nxitur per t’i thuruer keta rreshta eshte letra qe Kuteli i ka shkruar bashkeshortes se vet, Efterpi. Kjo leter nuk eshte vetem nje testament, por ne kete leter paraqiten qarte pikepamjet e tij per jeten, filozofia e tij jetesore, qendrmet e tij te larta morale, ndergjegja e larte dhe e paster. Shume eshte shkruar per Kutelin si letrar, shkrimtar e perkthyes, por pak eshte shkruar per te si atdhetar, si nepunes, shembelltyre e sherbestarit te shtetit e te popullit, njeri me vlera e parime te larta e te palekundshme njerezore– asnjehere i komprometuar. Ja si shprehet vete ne kete leter:

“Kam punuar pa interes vetiak, bile kunder interest vetiak. Nuk kam ndjekur kurre pasurimin tim, sepse ky pasurim mund te behej vetem me dy mjete: me vjedhje ( ka njemije e nje menyra vjedhjeje dhe une s’kam perdorur asnjeren) dhe me tratheti, duke u sherbyer te huajve per te grabitur vendin dhe duke marre para per kete sherbim. Zgjodha rrugen e kundert: luften kunder atyre qe donin te grabisnin, atyre qe grabisnin. Nuk i ndala dot te tera, jo se s’desha, jo se s’kisha interes, po s’munda. Kaq munda, kaq bera. Kunder grabitjeve italiane, kunder grabitjeve gjermane, kunder grabitjeve jugosllave. Nuk zgjodha kurre rrugen e rehatit vetiak, udhen urte e bute e lugen plolt… Si ish drejtor tri bankash (gjithnje i varfer) di se fitimi i vjeter nuk ngopet me fitim te ri, sic nuk ngopet deti me uje”. Pastaj vazhdon me disa porosi per femijet: “Femijet i porosit ta duan vendin dhe gjuhen tone gjer ne vuajtje. Te mos u shqare zemra kunder Shqiperise as kur do te vuajne pa faj. Atdheu eshte atdhe, bile atehere kur te vret”.

Keshtu veprojne atdhetaret e vertete. Keshtu veprojne ata qe e duan vendin, popullin e vet: sakrifikojne mireqenjen e tyre dhe nuk pasurohen ne kurriz te popullit te varfer. E sot udheheqesit tane, politikanet tane, ata qe jane ne krye te institucioneve tona, partive tona, e bejne te kunderten. Pozitat e tyre udheheqese  i shfrytezojne per t’u pasuruar ne menyre te paligjshme dhe per kete aspak nuk i bren nderrgjegja, sepse ata nuk kane nderrgjegje. Atyre u mungon atdhedashuria, perkushtimi, ndergjegja, vetedija kombetare. Joshjet dhe lakmite vetjake, vjedhjet, korrupsioni ua kane turbulluar mendjen ua kane verbuar syte. Do t’u kisha thene qe ta ndjekin shembullin e Mitrush Kutelit, pork am frike se nje pjese e mire e tyre nuk e dine se kush eshte ai.

Kjo leter eshte nje krijim i bukur, i fuqiushem i Mitrush Kutelit dhe duhet te lexohet ne oret e mesimit kur flitet per Mitrush Kutelin dhe mund t’u sherbeje nxenesve ne jeten e tyre si nje shembull se si duhet te veproje nje njeri ne jeten e tij private e publike. Mitrush Kuteli edhe pse kishte mundesi te pasurohej per vete, ai kurre nuk e beri kete. Jetoi ne varferi, vdiq ne varferi, por jetoi me nder e dinjitet dhe vdiq me nder e dinjitet – gjithmone me koken lart, edhe atehere kur shumica qe do te ndodheshin ne poziten e tij ndoshta do ta ulnin koken.

Prandaj, sot e pergjithmone ai do te mbetet nje figure e nderuar kombetare, jo vetem si letrar, por edhe si njeri atdhetar qe me tere qenjen e tij i sherbeu kombit dhe atdheut.Vete jetoi ne varferi, por kombit tone, letersise dhe kultures sone i ka lene trashegim thesare.

Philadelphi, 13 shtator, 2016.

*Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

• Shpend Ahmeti dhe Erion Veliaj diskutuan edhe për konkretizimin e unionit të bashkive/komunave kryesore shqiptare në rajon/

PRISHTINË, 13 Shtator 2016-Gazeta DIELLI/Komunën e Prishtinës e vizitoi sot një delegacion i Bashkisë së Tiranës, i udhëhequr nga Kryebashkiaku Erion Veliaj. Ata u pritën nga Kryetari Shpend Ahmeti, dhe përfaqësues të tjerë të kësaj Komunës së Prishtinës. Në këtë takim të parë të kësaj vizite dyditore, u diskutuan për projekte të përbashkëta si dhe u shkëmbyen përvoja nga të dy qytetet, meqë edhe problemet janë të ngjashme.

Ahmeti dhe Veliaj diskutuan edhe për konkretizimin e unionit të bashkive/komunave kryesore shqiptare në rajon. Ata u dakorduan që në fundjavën para Ditës së Pavarësisë, në datat 26 dhe 27 nëntor, të takohen në Tiranë me kryetarët e komunave si Tetova, Presheva e Ulqini, ku do të diskutojnë për tema konkrete që prekin direkt mënyrën e jetesës së qytetarëve nëpër këto komuna.

Delegacioni nga Bashkia e Tiranës do të qëndrojë për dy ditë në Prishtinë, ku do të merr pjesë nëpër aktivitete të ndryshme të kësaj komune, si dhe do të zhvillojë takime me drejtori të caktuara për të forcuar edhe më tepër bashkëpunimin në fusha konkrete./b.j/

SHKOLLA  SHQIPE “ GJUHA  JONE “ NE FILADELFIA  HAP DYERT  PER VITIN E  RI SHKOLLOR 2016-2017 /

Nga Tajar  Domi */

Qendra Social-Kulturore e komunitetit shqiptar në qytetin historik të Filadelfias, këtë të dielë , “e prishi” qetësinë e pushimeve të verës , nga zërat e fëmijve e të prindërve të tyre, që i kishin sjellë këta fëmijë, për të mësuar gjuhën shqipe dhe kulturën e historinë tonë kombëtare, pranë shkollës shqipe “Gjuha Jonë ”. Atmosferë festive e gëzimi, dukej jo vetëm në ambjentet e shkollës, por edhe në fytyrat e nxënësve, dikush fare i vogël për tu regjistruar në klasë të parë, e të tjerë që vinin nga klasat e vitit të kaluar shkollor e që dëshironin ta vazhdonin shkollën, deri në klasën e pestë që është edhe klasa më e lartë që mund të ndiqet në këtë shkollë. Takime e shtrëngime të duarve të tyre të vogla, me shokët e shoqet e klasës, me mësueset e tyre që u kishin munguar për dy muajt e verës, por për të cilat kishin marre tufa lulesh për tua dhuruar në ditën e parë të shkollës. Nga ana tjetër, shikon prindër që nxitojnë duke mbushur formularin e regjistrimit në shkollë, pasi kanë lënë diçka për të bërë këtë ditë, gjatë kohës që fëmijtë ndjekin shkollën, për tu kthyer përsëri për ti marrë ata pas përfundimit të mësimit. Përpara derës dhe në hollin e ndërtesës, shikon shqetësimin e antarëve të kryesisë të shoqatës atdhetare-kulturore “Bijtë e Shqipes” për numrin e nxënësve që do të vijnë, dhe për të sistemuar gjithcka në vendin e vet. Llazari e Vlashi, me formularët e librat në duar, mundohen të ndihmojnë cilindo. Bujari i financës, mundohet të jetë i gatshëm për cdo gjë. Ndërsa, Hakiu, Bashkimi e Bujari tjetër, ndihmojnë mësueset duke orientuar nxënësit nëpër klasa.  Nga ana e tyre mësueset me përvojë, Rajmonda, Kozara, Irini dhe Adelina, duke mos e fshehur gëzimin që të jep dita e parë e shkollës, janë në shqetësimin e ardhjes të nxënësve të tyre. Në këtë atmosferë të krijuar, gradualisht nxënësit filluan të mbushin hapësirën e godinës, në ballin e së cilës brenda saj, flamuri ynë kombëtar i vendosur aty, i fton nxënësit të këndojnë hymnin e tij , sic bëjnë cdo ditë mësimi. Por sot , flamuri shndriste edhe më shumë. Ishte nje flamur i ri, të cilin e solli Milot Rukiqi, me origjinë nga Kosova. Arti, djali ë Milotit që do të vazhdojë klasën e dytë këtë vit, ishte mjaft i gëzuar, pasi për ditën e parë të shkollës e kishin shoqëruar, përvec babit, edhe gjyshi dhe xhaxhai Genci, të cilët kishin ardhë për qëndrim të përkohshëm këtu në Amerikë. Faleminderit familjes Rukiqi.

Kështu,pasi u urohet mirëseardhja nxënësve nga kryetari ë shoqatës, të vendosur përballë flamurit kombëtar, të gjithë të pranishmit, nxënës, prindër, mësuese e të tjerë, kënduan hymnin tonë kombëtar. Pas tij nxënësit shpërndahen nëpër klasa, ku mësueset ishin kujdesur që të kishin gjithëka gati dhe mësimi vazhdoi normalisht.

Shkolla shqipe “Gjuha Jonë ” hapi dyert 12 vite më parë, duke shtuar çdo vit numrin e nxënësve që e frekuentojnë atë, por duke rritur edhe cilësinë e mësimit dhe volumin e nxënies prej tyre. Gjatë kësaj kohe janë ulur në bankat e saj rreth 600 nxënës , që kanë marrë njohuritë e domosdoshme jo vetëm për gjuhën shqipe, por edhe për kulturën, traditën dhe historinë tonë kombëtare. Tashmë dihet, se një gjuhë e huaj më tepër, të hap një dritare në jetën tënde. Ndërsa gjuha e kombit tënd, të hap një derë që nuk mbyllet kurrë, për komunikimin me dheun dhe me njerëzit, në vendin e origjinës tënde, për mbajtjen gjallë të atdhedashurisë. Këtë , duket se një pjesë e mirë e bashkatdhetarëve tanë në Filadelfia, e ndjejnë në qenien e tyre dhe po bëjnë sakrificën e nevojshme për t’ju dhenë fëmijve të tyre këto njohuri të domosdoshme. Asgjë nuk është e lehtë, dhe nuk vjen pa sacrificë. Por për gjëra shumë të rëndësishme siç është të mësuarit e gjuhës shqipe, edhe sakrifica më të mëdha janë të domosdoshme.

Dita e parë e këtij viti shkollor ishte me më shumë nxënës se cdo vit tjetër. U regjistruan dhe nisen mësimet plot 34 nxënës ne klasa te ndryshme, ndërsa parashikojmë që ditët që vijnë të kemi mbi 60 . Vargjet plot emocion të poetit Vlashi Fili, të vendosur në njoftimin e fillimit të shkollës në FB e shoqatës “Bijtë e Shqipes”, me sa duket shërbyen edhe si thirrje e fëmijve për prindërit e tyre :

FLISNI SHQIP

Jam i vogël, jam fëmi
Kam nevojë për ndihmën tuaj
Që në fis, me njerëzit e mi
Të mos ndjehem si i huaj!!

Shokëve dua që t’u them
Kjo është gjuhë e nënës time
Dhe krenar për ju të jem
Për së gjalli e në kujtime.

Pra ju prindër, u kërkoj
Në shtëpi të flisni shqip
Që edhe unë ta mësoj
Ta mësoj e mos ta harroj.

Duke uruar nxënësve e prindërve bashkatdhetar te Filadelfias : “Gëzuar ditën e parë të shkollës shqipe”, nuk mund të lëmë pa përmendur për të disatën herë, mungesën e papërgjegjshmerinë e shtetit dhe të qeverisë shqiptare për të siguruar librat e nevojshme , shkollave shqipe në diasporë, sic është edhe shkolla “Gjuha Jonë ”. Si ka mundësi që këtu në këto shkolla bëhet punë vullnetare nga shumë e shumë bashkatdhetarë, ndërsa shteti ynë që e ka detyrim të paisë me libra ato, e te kujdest per problemet e diaspores vet, nuk e bën një gjë të tillë?

Kur do të marrë fund kjo?

*Kryetar i Shoqatës Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”

Filadelfia,
11Shtator    2016

-Shefja e re e Zyrës së BE-së/Përfaqësuese e Posaçme e Bashkimit Evropian (PPBE) në Kosovë, Natalia Apostolova: Që nga viti 1999, tre miliardë dollarë të asistencës së BE-së në Kosovë. Duam ta sjellim MSA-në më afër njerëzve, për këtë kemi krijuar një instrument të ri të quajtur Axhenda Evropiane e Reformës. Për liberalizimin e vizave, BE-ja është shumë e vetëdijshme se sa i rëndësishëm është për Kosovën/

-Dimitris Avramopolous i ka deklaruar Minsitrit te Jashtem, kryediplomatit te Kosoves, z. Enver Hoxhaj, se beson që kilometri i fundit i Kosoves drejt Evropës pa viza nuk do të zgjasë edhe shumë/

PRISHTINË, 13 Shtator 2016-Gazeta DIELLI-Behlul Jashari/ Avancimi i rrugës evropiane të Kosovës është biseduar sot në një takim njoftues të kryeministrit Isa Mustafa me shefen e re të Zyrës së BE-së/Përfaqësuese e Posaçme e Bashkimit Evropian (PPBE) në Kosovë, Natalia Apostolova.

“Në takimin me kryeministrin e përsërita edhe një herë përcaktimin tonë të plotë që Kosova është lartë në axhendën evropiane dhe se Kosova do të vazhdojë të ketë përkrahjen e BE-së në rrugën e saj evropiane”, u shpreh ajo pas pritjes në kryeministri.

Apostolova tha se, Bashkimi Evropian është partneri, donatori dhe përkrahësi kryesor tregtar i Kosovës. “Që nga viti 1999 tashmë kemi shpenzuar 3 miliardë dollarë të asistencës së BE-së. Kemi krijuar vende pune, po e ndihmojmë ekonominë e vendit dhe po bëjmë gjithçka që qytetarët e Kosovës të jetojnë më mirë”, theksoi ajo.

Në të njëjtën kohë, vijoi Apostolova, i thashë kryeministrit se tash që Marrëveshja e Stabilizim Asociimit (MSA) është nënshkruar, puna e vështirë fillon tani.

“Puna do të jetë shumë intensive. Bashkimi Evropian, Zyra e BE-së dhe PPBE do të ju qëndrojnë pranë për t’ju përkrahur në këtë rrugëtim shumë sfidues. I theksova kryeministrit që duam ta sjellim MSA-në më afër njerëzve. Për këtë ne kemi krijuar një instrument të ri të quajtur Axhenda Evropiane e Reformës. Shumë shpejtë do të kemi vizita në Kosovë nga Drejtori i Përgjithshëm Danielsson dhe Komisioneri Hahn për të shpjeguar iniciativat konkrete që rrjedhin nga kjo Axhendë e Reformave në mënyrë që të paraqesin idenë evropiane te qytetarët”, tha ajo.

Shefja e Zyrës së BE-së dhe Përfaqësuese e Posaçme e BE-së bëri të ditur se i ka thënë gjithashtu kryeministrit që janë të interesuar për zhvillimin e institucioneve në Kosovë dhe në këtë kontekst sidomos për shtyllën e qeverisjes së mirë.

“I kërkova kryeministrit të na njoftojë me masat konkrete që qeveria po ndërmerr në luftën kundër korrupsionit dhe nepotizmit, sepse kjo është diçka ku Kosova ka hapësirë për përmirësim. Ne jemi këtu për ta ndihmuar qeverinë në këtë përpjekje”, theksoi përfaqësuesja e BE-së.

Apostolova tha se në takim me kryeministrin Mustafa kanë folur edhe për dialogun ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, i cili është shumë i rëndësishëm. “Siç tha edhe kryeministri, ne jemi të interesuar shumë për intensifikimin e tij”, vijoi ajo.

Përfaqësuesja e BE-së tha se, u pajtuam me kryeministrin që të kemi takime të rregullta në mënyrë që zyrat tona të gjejnë mënyrat për të avancuar më tej axhendën evropiane të Kosovës.

“Për liberalizimin e vizave, theksova se BE-ja është shumë e vetëdijshme se sa i rëndësishëm është për Kosovën. Ne po punojmë shumë me Parlamentin Evropian dhe me shtetet anëtare për këtë çështje. Por, Kosova duhet gjithashtu të veprojë sa i përket demarkacionit të kufirit si dhe luftës kundër korrupsionit. Do të ndihmojmë kryeministrin dhe qeverinë në këtë përpjekje gjithashtu”, tha ajo.

Si PPBE, vijoi Apostolova, kam theksuar se të drejtat e njeriut, të drejtat e minoriteteve, shoqëria civile, të drejtat e grave dhe fëmijëve do të jenë prioriteti im. “Unë do të punoj ngushtë me kryeministrin dhe zyrën e tij në këto çështje, si dhe në luftën kundër terrorizmit i cili është një kërcënim për të gjithë ne”, tha përfaqësuesja e BE-së.

Apostolova në përfundim të fjalës e falënderoi shumë kryeministrin për këtë vizitë të parë duke u shprehur se pret që të kenë një bashkëpunim të dobishëm në të ardhmen.

Ndërsa, fillimisht tha se është e nderuar dhe me entuziazëm po e merrte detyrën e re si Shefe e Zyrës së BE-së dhe Përfaqësuese e Posaçme e BE-së në Kosovë.

“Po e them këtë duke e pasur në mendje përvojën time shtatë vjeçare në procesin negociator të vendit tim Bullgarisë me Bashkimin Evropian. Prandaj, ajo që i thashë kryeministrit është se e njoh shumë mirë se çfarë pune të vështirë keni para vetes por që unë jam shumë e gatshme të ju përkrah pa rezervë në këtë proces”, tha ajo.

Shefja e re e Zyrës së Bashkimit Evropian/Përfaqësuese e Posaçme e BE-së në Kosovë, Nataliya Apostolova, me kombësi bullgare, takimin e parë njohës e ka zhvilluar me presidentin Hashim Thaçi, një ditë pasi mori detyrën në 1 shtator, kur në të njëjtën datë kanë marrë pozitat tre krerë të pranisë ndërkombëtare në Kosovë – edhe Shefja e re e Misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit (EULEX), grekja Alexandra Papadopoulou dhe komandanti i ri i KFOR-it, Gjeneral Majori italian, Giovanni Fungo.

DEKLARATA E PLOTË E KRYEMINISTRIT ISA MUSTAFA:Pata nderin të pres në takim njoftues znj. Natalia Apostolova, e cila tash e tutje do të jetë Shefe e Zyrës së Bashkimit Evropian në Prishtinë, si dhe Përfaqësuese e Posaçme e BE-së në Kosovë.

I dëshirova mirëseardhje dhe suksese në detyrën e saj e cila ka rëndësi për avancimin e shumë proceseve për Kosovën në Bashkimin Evropian.

Duke  pasur parasysh përvojën shumë të pasur të znj. Apostolova në kuadër të Bashkimit Evropian në Bullgari, por edhe përfaqësimit të saj në vendet e tjera mbi 25 vjet, besoj se ne do të vazhdojmë bashkëpunimin e shkëlqyer dhe rezultativ që e kemi pasur edhe me përfaqësuesit e Bashkimit Evropian, në mënyrë që Kosova të gjejë vendin e vet dhe të intensifikohen edhe më tutje marrëdhëniet me Bashkimin Evropian.

Gjatë takimit biseduam për proceset konkrete që kanë të bëjnë me avancimin e rrugës evropiane të Kosovës.

Biseduam për procesin e Stabilizim Asocimit,  proces i cili po tregohet i suksesshëm në Kosovë, por që dëshirojmë që edhe më tutje ta dinamizojmë dhe të implementojmë me sukses këtë marrëveshje.

Biseduam po ashtu për procesin e dialogut me Serbinë dhe përkushtimin e Kosovës për dialogun, por po ashtu theksova nevojën që Bashkimi Evropian të bëjë trysni mbi Serbinë, në mënyrë që të implementohen marrëveshjet e deritanishme të arritura, sepse ka zvarritje të këtyre marrëveshjeve, të cilat ndikojnë pastaj edhe në zvarritjen e proceseve europianizuese, për të cilat ne jemi të interesuar në mënyrë esenciale.

Biseduam po ashtu edhe për procesin e liberalizimit të vizave, si një proces shumë i rëndësishëm për ne. Theksova përkushtimin tonë që ne të përplotësojmë edhe kriterin e fundit, i cili ka mbetur, por po ashtu edhe falënderova për vendimin e LIBE-s, që me këtë të procedohet në Parlamentin Evropian, që është një besim për Kosovën, por po ashtu edhe për të gjithë atë që Kosova ka bërë deri më tani në plotësimin e të gjitha kritereve, të cilat kanë qenë shumë më shumë sesa kriteret që i kanë pasur vendet e tjera të Bashkimit Evropian.

Bashkimi Evropian me të gjithë mekanizmat po përkrahë Kosovën, por ne po ashtu kërkojmë përkrahje edhe më të madhe rrugës integruese evropiane të Kosovës, pasi që konsideroj që Kosova dhe populli i saj meriton plotësisht një përkushtim më të madh që t’i bashkëngjitet familjes së madhe evropiane.

Ne jemi thellësisht të bindur se edhe Bashkimi Evropian ka nevojë për Kosovën dhe për potencialin e saj progresiv, human, ekonomik, politik dhe aspekte të tjera, që e pasurojnë atë.

Ne do të punojmë me përkushtim me znj. Apostolova dhe të gjithë përfaqësuesit tjerë të Bashkimit Evropian që Bashkimi Evropian kërkon prej nesh, për anëtarësimin tonë sa më parë në Bashkimin Evropian

Konsiderojmë që integrimet euroatlantike janë aspiratë jona, vizion, përkushtim dhe synim i padiskutueshëm i qytetarëve të Republikës së Kosovës dhe institucioneve të saj.

Faleminderit znj. Apostolova, të uroj mirëseardhje dhe sukses në Kosovë.

***

TAKIMI I KOMISIONERIT  PER MIGRACION DHE PUNE, Z. AVRAMOPOLOUS  ME MINISTRIN E JASHTEM

-Në takim me ministrin e Punëve të Jashtme të Kosovës, Enver Hoxhaj, Komisioneri për Migracion dhe Punë të Brendshme të BE-së, Dimitris Avramopolous, ka deklaruar se beson që kilometri i fundit drejt Evropës pa viza nuk do të zgjasë edhe shumë/

Strasburg, 13 shtator 2016-Gazeta DIELLI/ Ministri i Punëve të Jashtme i Republikës së Kosovës, Enver Hoxhaj ka takuar në Strasburg, Komisionerin për Migracion dhe Punë të Brendshme të BE-së, Dimitris Avramopolous me të cilin ka diskutuar për çështjen e liberalizimit të vizave për qytetarët e Kosovës.Në takim me Avramopolous, i cili është njëri prej mbështetësve kryesor të Kosovës në BE për heqjen e vizave, Hoxhaj e ka njoftuar me zhvillimet e brendshme dhe zotimin e Qeverisë së Kosovës për ti përmbushur obligimet e saj.Njëherësh, ministri Hoxhaj ka kërkuar edhe vendim pozitiv në javët që vijnë sapo të përmbushen këto kritere, thekson njoftimi i dërguar nga Strasburg.“Në takimin që kisha me Komisionerin Avramopolous dhe me shumë deputetë të tjerë të Parlamentit Evropian, kemi marrë një zotim të madhë dhe të plotë se qytetarët e Kosovës do të udhëtojnë pa viza drejt Evropës në momentin kur i plotësojmë kriteret e fundit që kanë mbetur pa u plotësuar” ka thënë Hoxhaj.Nga ana e tij, Avramopolous ka deklaruar se beson që kilometri i fundit drejt Evropës pa viza nuk do të zgjasë edhe shumë.“Jam shumë i lumtur që e takoj sërish një mik të vjetër dhe të mirë, Enver Hoxhaj, ministrin e punëve të Jashtme të Kosovës. Ne zhvilluam një diskutim shumë të mirë, si gjithnjë. Edhe njëherë ritheksuam vullnetin tonë për të lëvizur përpara. E dini që në këto muajt e fundit, së bashku, Qeveria e Kosovës dhe Komisioni kanë punuar për ti tejkaluar pengesat e fundit që nuk janë arritur ende në mënyrë që të arrijmë atë moment ku qyetetarët e Kosovës ti gëzojnë të drejtat dhe ti gjejnë dyert e hapura për të lëvizur pa viza në Evropë. Ashtu siç e kam theksuar gjatë vizitës sime të fundit në Prishtinë, ne jemi në kilometrin e fundit. Ju siguroj që ky kilometër nuk do të zgjasë edhe më”, ka thënë Avramopolous pas takimit me Hoxhajn.

Në margjina të punimeve vjeshtore të Parlamentit Evropian në Strasburg, Hoxhaj ka takuar ndaras edhe eurodeputeten, Ulrike Lunacek, raportuesin në hije për Kosovën nga grupi S&D, Antonio Panzeri, udhëheqësin e Delegacionit për Kosovë dhe BeH, Tonino Picula, Kryetarin e grupit S&D, Gianni Pittella së bashku me Tanja Fajon, raportuesin për Kosovën, David McAllister dhe bashkëudhëheqësin e Komitetit për Politikë të Jashtme të PE, Elmar Brok.

Në këto takime, ministri Hoxhaj i ka njoftuar për zhvillimet e fundit politike në Kosovë, raportin mes Kosovës dhe BE-së, si dhe për dialogun Kosovë Serbi. Po ashtu, ka kërkuar mbështetje për procesin e liberalizimit të vizave.Në ditën e parë të vizitës në Bruksel, Hoxhaj ka takuar Komisionierin Hahn, Shefen për Politikë të Jashtme, Mogherini dhe takime në NATO./b.j/

….NJË  “SHTËPI MUZE”  MODEL  PËR  ATDHETARËT  E  VERIUT…?

Shtëpia ku ka lindur Nene Tereza u shkatërrua nga tërmeti i rëndë i vitit 1963. Në këtë vend, sot qendron një pllakë përkujtimore në mbishkrimin e së cilës ndër të tjera thuhet: „Bota nuk është vetëm e uritur për bukë, por për dashuri“./

                                                          SHTËPIA E AT GJERGJ FISHTËS, ZADRIMË 2016./

SHTËPIA KU KA LINDUR DIKTATORI ENVER HOXHA 2016…/

Nga Fritz Radovani/ Melbourne, Australi/

20 SHKURT 1946 …

■“… Kallxon nji zojë e cila, aso kohe bante punën si përkthyese në shërbim përsonal të sekretarit të Partisë Enver Hoxhës, në marrëdhanje diplomatike me ambasadën e Jugosllavisë në Tiranë, si nji ditë me nji bashkëfjalim ndërmjet ambasadorit titist e Enverit, ky i fundit shend e verë i paska pasë kumtue përfaqësuesit të Beogradit gati-gati si tue u krenue: “E mbytëm Patër Anton Harapin e, me té kemi plagosë për vdekje Klerin Katolik!..” Simbas rrëfimit të grues, ambasatori diplomat i vjetër pan-serbian i paska pasë përgjegjë: “Po, po! Po keni endè gjallë Patër Gjon Shllakun, i cili peshon shumë, duhet” – vazhdoi ai “si mbas porosisë që kam prej qeverisë sime, të zhdukni Shllakun dhe të shkatrroni kulm e temel çerdhen e Klerit Katolik në Shkodër, me në krye Françeskanët!” Shkruen At Daniel Gjeçaj O.F.M. tek libri “Martirizimi i Kishës Katolike Shqiptare 1944 – 1990” fq. 36, 1993.

***

2016…VAZHDON POROSIA…

■Na lajmëroni datën e ekzekutimit dhe vullnetin e tyre të fundit.

Ministri i Luftës dhe i Mbrojtjes Kombëtare

Gjeneral Kolonel Enver Hoxha d.v.

■Dëshira e tyre e fundit ishte:

■“Ah sikur… të kisha lindur në Gjirokastër!!!”

Ministria e Jashtme ka prezantuar aplikacionin konsullor E-Konsullata, i cili pritet të krijojë një sërë lehtësirash për qytetarët. Me 13 shtator 2016, MPJ në bashkëpunim me kompaninë Telekom Albania organizuan aktivitetin promovues të aplikacionit konsullor E-Konsullata. Ky aplikacion vjen ne kuadër te reformës së ndërmarrë nga MPJ ne fushën e shërbimeve konsullore. Aplikacioni konsullor E-Konsullata mund të shkarkohet nga Appstore dhe Playstore në çdo aparat celular apo tabletë që ka akses në internet dhe mund të përdoret kudo, duke shërbyer si një platforme interaktive komunikimi dhe informimi për te gjithë qytetaret shqiptarë kudo që ndodhen. Në aplikacion ndodhen kontaktet e sakta dhe koordinatat e çdo përfaqësie shqiptare në botë; informacion mbi procedurat e legalizimeve të dokumenteve; shërbimet e tjera konsullore brenda dhe jashtë vendit; si dhe informacione mbi situatën politike dhe shëndetësore për secilin vend prej 181 vendeve pjesë e E-Konsullata. Ajo është një portë e drejtpërdrejt komunikimi me Ministrinë e Punëve të Jashtme pasi nëpërmjet saj mund t’i drejtoheni dhe raportoni në Drejtorinë e Shërbimeve Konsullore te MPJ-së. Nëpërmjet këtij aplikacioni do të gjeni përgjigjen e shumë pyetjeve për shërbimet  që mund të ofrojë Ministria e Punëve te Jashtme dhe selitë diplomatike e konsullore të Republikës së Shqipërisë në botë, duke shërbyer njëkohësisht dhe si një udhërrëfyes për sigurinë e shtetasve shqiptarë që ndërmarrin udhëtime në çdo vend të botës. Reforma e shërbimeve konsullore ka hyrë tashmë në një fazë të avancuar ku veç ofrimit të një sërë shërbimesh të sigurta, transparente dhe me kosto të ulët, dhe jo më radhë të gjata dhe shërbime sipas xhepit po shkojmë drejt digjitalizimit të plotë. Në fjalën e tij, Ministri i Punëve te Jashtme Ditmir Bushati evidentoi se aplikacioni konsullor e-konsullata ka qëllim të dyfishtë, ai do t’i shërbejë gati 1/3 së qytetarëve tanë që jetojnë dhe punojnë jashtë vendit, gjithashtu ai shërben si një udhërrëfyes për çdo shtetas shqiptar që do të udhëtojë jashtë duke dhënë informacion për 181 shtete që ndodhen në të. Ai është një instrument i rëndësishëm pasi ofron informacion të integruar tepër te nevojshëm dhe për operatorët turistikë, agjencitë e investimeve, dhomat e investimeve por vjen në ndihmë dhe për procesin e regjistrimit të shqiptarëve që jetojnë jashtë vendit. CEO i Telekom Albania vlerësoi se Shteti shqiptar është pionier në aplikimin e teknologjive digitale në shërbimet që ofron administrata publike duke shfrytëzuar teknologjinë moderne. Gjithsesi le te shohim si do zbatohen keto aplikime per shqiptaret kudo qe jane. {Sipas njoftimit zyrtar te MPJ}.

-Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, në Forumin e Torontos. Mbrëmë mori pjesë në pritjen e organizuar nga shoqatat e komunitetit shqiptar nga rajoni i Torontos në Kanada. Me rastin e fillimit të vitit të ri shkollor, për brezat e rinj shpërndau edhe Abetaren tonë shqipe/

• Hashim Thaçi: Komunitetin tonë e garantova se do të kenë vëmendjen e plotë të institucioneve të Republikës së Kosovës dhe se ata do të jenë ura jonë lidhëse me Kanadanë. Gjithashtu, falënderova edhe qeverinë dhe popullin kanadez për mbështetjen e madhe gjatë periudhës së luftës më ‎1998 – 1999, për kontributin në kuadër të KFOR-it dhe për përkrahjen për pranimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare./

TORONTO,  14 Shtator 2016-Gazeta DIELLI/Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, sot ishte panelist në edicionin e 10-të jubilar të Forumit Ndërkombëtar Ekonomik “Toronto Global Forum”, që po i zhvillon punimet nën patronazhin e Forumit Ndërkombëtar të kontinentit të Amerikës (IEFA).

Njoftimi dërguar nga Toronto thekson se, në forumin e titulluar “Udhëheqja në kohë të pasigurta”, para mbi 100 folësve dhe 2600 delegatëve nga mbi 400 shtete, presidenti Thaçi ka thënë se rasti i Kosovës është shumë specifik për shkak se zhvillimi i shtresës së mesme është shoqëruar me sfida të shumta.Kreu i vendit ka folur për rrugëtimin e vështirë dhe rrethanat e pafavorshme nëpër të cilat kaloi Kosova që nga periudha e paraluftës, rindërtimin, sfidat e mëdha në procesin e shtet-ndërtimit, si dhe vështirësitë në zhvillimin ekonomik, posaçërisht në vitet e para të pavarësisë që përkuan me krizat më të mëdha në botë.

Presidenti Thaçi ka thënë se përkundër sfidave, Kosova ia doli që t’i tejkalojë të gjitha këto probleme të panumërta dhe shënoi rritjen më të shpejtë ekonomike në rajonin e Ballkanit, në shkallë prej 4 për qind të rritjes mesatare të Bruto Prodhimit Vendor.Ai ka thënë se ishte jetike që të investojmë në siguri për të siguruar investime.

“Pas luftës, strategjia jonë e parë e ekonomisë politike ishte të investojmë në siguri për të siguruar investime. Ndërkohë që shumicën e energjive dhe burimeve i kishim të orientuara në rindërtim dhe në fushën e sigurisë, ne u fokusuam edhe në reformat e ekonomisë së tregut me privatizimin e ndërmarrjeve shoqërore, në reformat fiskale me uljen e tatimeve dhe heqjen e tyre për shtresat e varfra. Gjithashtu, u përqendruam edhe në reformat arsimore dhe edukative, me krijimin e kushteve për shkollim pa pagesë dhe libra falas, në reformat në shëndetësi dhe në rritjen e pagave për tërë sektorin publik”, ka thënë presidenti Thaçi.Njëkohësisht me këto reforma, presidenti Thaçi ka thënë se për zbutjen e diferencimeve sociale dhe zbutjen e papunësisë janë rritur investimet edhe në përmirësimin e infrastrukturës dhe mirëqenies për banorët e zonave rurale.“Kosova u bë prijëse në fushën e reformave dhe tani arritëm ta nënshkruajmë edhe Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit me BE-në”, ka thënë presidenti Thaçi, duke i ftuar investitorët e pranishëm që të vijnë dhe të investojnë në Kosovë.Ai ka theksuar se Kosova ka pasur një periudhë të rëndë tranzitore, por prej vitit 2008 janë shënuar hapa të mëdhenj për zhvillimin e shtresës së mesme, bën të ditur njoftimi i dërguar.

Ndërsa Presidenti Thaçi ka shkruar në ‘facebook’:Mbrëmë pata nderin të marrë pjesë në pritjen e organizuar nga shoqatat e komunitetit shqiptar nga rajoni i Torontos në Kanada. I falënderova nga afër bashkatdhetarët tanë për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm ndër vite dhe i përgëzova për integrimin e tyre në jetën sociale, ekonomike e politike të Kanadasë.U ndjeva krenar për të arriturat e tyre të cilat u konfirmuan edhe nga Ministrja e Ontarios për Shtetësi dhe Imigrim, znj. Laura Albanese, nga Kryetarja e Bashkisë së Mississaugas, znj. Bonnie Crombie, si dhe nga deputetë të Parlamentit të Ontarios.

Komunitetin tonë e garantova se do të kenë vëmendjen e plotë të institucioneve të Republikës së Kosovës dhe se ata do të jenë ura jonë lidhëse me Kanadanë. Gjithashtu, falënderova edhe qeverinë dhe popullin kanadez për mbështetjen e madhe gjatë periudhës së luftës më ‎1998 – 1999, për kontributin në kuadër të KFOR-it dhe për përkrahjen për pranimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare.

Me rastin e fillimit të vitit të ri shkollor, për brezat e rinj shpërndamë edhe Abetaren tonë shqipe.

Me pjesëmarrësit e pritjes kalova çaste të këndshme./b.j/

Java e Filmit Shqiptar 2016 do të jetë pjesë e Edition të 5-të në kuadër të prezantimit të kulturës dhe traditave të komunitetit shqiptar/

Nga Beqir SINA – New York City/

Bow Tie Kinema NYC : Java e filmit shqiptar është Festivali i parë shqiptar i filmit në Shtetet e Bashkuara, e themeluar dhe udhëhequr, qysh në vitin 2012 nga Mrika Krasniqi. Ajo si për çdo edicion do të mbahet në Nju Jork, kësaj radhe nga 16 shtator deri më 20 shtator 2016.Java e filmit shqiptar, i cili luan një rol të madh në prezantimin e filmit shqiptar edhe për audiencën Amerikane, është e konsideruar si ngjarja artistike më e madhe, komunitetit të artistëve shqiptarë në SHBA.Në këtë Edicion të 5-të të Javës shqiptare të filmit do të shfaqën 25 filma, përfshirë filma të shkurtër dhe filma dokumentarë.Finalistët janë përzgjedhur nga veprat e kineastëve shqiptarë dhe të huaj rreth botës.

Java e Filmit Shqiptar 2016 do të jetë pjesë e Edition të 5-të në kuadër të prezantimit të kulturës dhe traditave të komunitetit shqiptar.Një pjesë e fitimeve nga biletat e shitura përgjatë aktivitetit, ka deklaruar organizatori do të shkojnë në mbështetje të organizatës “GREEN LINE ALBANIA” nën udhëheqjen e z. Ervin Shehaj – i cili ka organizuar deri më tani 6 fushata kombëtare nën moton “TË PASTROJMË SHQIPËRINË”.Vetë z. Shehaj pritet të marrë pjesë në këtë aktivitet në Nju York.Kështu që në Red Carpet Gala (të premten, 16 shtator) në Bow Tie Kinema, në qytetin e New Yorkut”, komuniteti i artistëve shqiptarë në Shtetet e Bashkuara, do të hap siparin e Festivalit Javor të Filmit Shqiptar, në bashkëpunim me Konsullatën e Përgjithshme të Republikës së Kosovës në Nju Jork, Ministria e Diasporës dhe Ministria e Kulturës.

Ngjarja më e madhe e vitit artistike në New York, me themeluese dhe Presidente e AWF producenten Mrika Krasniqi, thotë se ka nderin të ju ftojë, të gjithë ju shqiptarëve të zonës së Tri-Shteshit, për të marrë pjesë, në edicionin e 5 të Javës Filmit Shqiptar në Red Carpet Gala, i cili do të hapet me një ekzaminim të filmit “Crom” nga producenti i talentuar Bujar Alimani, dhe do të jetë filmi i natës së parë të hapjes të AWF.

Ajo është shprehur se organizimi i këtij festivali është një mundësi e mirë e promovimit të kulturës dhe artit shqiptar në përgjithësi, ndërsa arrin një komunikim më të afërt në mes të artistëve shqiptarë dhe artistëve amerikan.Mrika Krasniqi i tha gazetës tonë se :’ Qëllimi ynë për këtë festival të filmit Shqiptarë në SHBA, është për të treguar një pjesë të kulturës dhe historisë shqiptare nëpërmjet filmit për komunitetin amerikano-shqiptar në Nju Jork. Ne e vlerësojmë mbështetjen tuaj të madhe për artet dhe filmit për komunitetin artistik NY. Ne do të jemi të nderuar nga prania tuaj” thotë Krasniqi.Shqiptarja nga Kosova, Mrika Krasniqi, është nderuar këtë vit si “Gruaja e Vitit 2016” nga Kongresi Amerikan për punën e saj ndërkombëtare në fushën e artit, kulturës dhe biznesit.Ka qenë Senatori nga New Yorku Charles E. Schumer, ai që i ka kërkuar Kongresit Amerikan, disa muaj më parë, që të ngrihet flamuri Amerikan për nder të Mrika Krasniqi, si një grua fymëzuese, dhe një figurë e shquar, e cila ka krijuar marëdhënie shumëpalëshe nëpërmjet artit dhe biznesit ndërmjet Amerikë-Kosovë-Shqipëri-Maqedoni-Itali.Mrika, për ne shqiptarët e Amerikës, është e njohur si organizatore e “Albanian Week Film Festival” në Amerikë, festival i cili prezanton filmin shqiptar në SHBA. Veç kësaj ajo po punon si producente, regjisore dhe skenariste në kompaninë e saj të produksionit “Nil Production” me seli në Prishtinë dhe New York, si dhe bashkëpunon me kompani të tjera ndërkombëtare në Europë e Amerikë.Para pak muajve ajo ka pasur premierën e dokumentarit të saj “Soldier”, pas organizmit me sukses në Nju Jork të Javës së Filmit Shqiptar, që i kushtohet promovimit të filmit dhe të artistëve shqiptarë kudo në botë.Një nga veprat më të fundit të realizuar nga Mrika Krasniqit është dokumentari “You are not alone”, i cili u kushtohet fëmijëve me sindromin doën, ndërkohë që duke ju referuar intervistave të saj në shtyp, është në përgatitje për një film me metrazh të gjatë.

Kozeta Turishta dhe Lulzim Bucolli, janë moderatorët e Javës së V-të të Filmit Shqiptar në New York…Festivali i filmit shqiptar në SHBA po vazhdon me përgatitjet e tij finale për tu prezantuar para publikut shqiptaro-amerikan me prezantimin e programit të sivjetmë.Para pak dite festivali prezantoi jurinë profesionale të përbërë nga: Mike Dusi-aktor dhe producent në Holliwood, Dhimiter Ismailja – regjisor, skenarist dhe kameraman, Xhevat Limani-regjisor dhe dramaturg, Leonora Mehmetaj-aktore, Bashkim Hasanaj – fotograf i mirënjohur.Pas jurisë profesionale, festivali paraqet emrat e moderatorëve të cilët do të prezantojnë festivalin “Java e Filmit Shqiptar 2016” që do te zhvillohet prej 16 deri 20 shtator në Manhattan.Moderatorja e mirënjohur shqiptaro-amerikane Kozeta Torishta dhe aktori i mirënjohur Lulzim Bucolli do të jenë prezantuesit e 5 netëve të festivalit që do të shpalos programin prej 26 filmave nga kinematografia shqiptare, si dhe tre filma nga kompeticioni ndërkombëtar.Festivali sivjet organizohet në bashkëpunim me Konzulatën e Përgjithshme të Kosovës në New York, dhe ka disa sponsorizues të fuqishëm përfshirë kompaninë e njohur Famous Famiglia Pizza të vëllezërve Kolaj.

Foto: BYLIS

FOTO:AMANTIA 

• Bylis në kodrat e Mallakastrës ,Amantia në kodrën e Kudhës – Gërhotit  dhe  në  më gjer dhe më tej  në kodrinat e Shpiragut janë rrënojat e Dimalit…/

Nga Gëzim Llojdia/

*Dr. Xhelal Mitrovica, së bashku me disa intelektualë tjerë, si: Xhafer Deva, Rexhep Mitrovica, Bedri Pejani, Bedri Gjinaj, Ago Agaj, Tafil Boletini, Ymer Lutfiu, Kudret Kokoshi, Gjon Logoreci, Ferat Draga, Vehbi Frashëri, Ali Draga, Pajazit Boletini, Shaban Mustafa e të tjerë, ndër të tjera  u angazhua me tërë qenien për organizimin e pushtetit lokal e administratën në gjuhën shqipe, për hapjen e shkollave shqipe në Prefekturën e Mitrovicës (Mitrovicë, Vushtrri, Podujevë e Pazar të Ri-Novi Pzari i sotëm). Ishte shumë dinamik, prandaj përcillte dhe ndihmonte çdo aktivitet me karakter politik, kulturor, arsimor etj”…/

Në Mitrovicë, nën patronazhin e kryetarit të Komunës, Agim Bahtiri dhe në prani të një numri të madh pjesëmarrësish, që kishin ardhur nga  e tërë Kosova, Shqipëria e Mali i Zi, është shënuar 100 vjetori i lindjes së atdhetarit të devotshëm, intelektualit të shquar dhe gazetarit rtë njohur, Dr Xhelal Mitrovica. Në tubim ishin edhe tri vajzat dhe djali i tij, që jetojnë në Kanada, Belgjikë, Shqipëri e gjetiu.

Pasi i përshëndeti të pranishmit në emër të kryetarit të komunës, Agim Bahtiri, i cili mungonte për shkak se ndodhet në udhëtim zyrtar jashtë, nënkryetari i Komunës, Safet Kamberi, falënderoi në mënyrë të veçantë pinjollët e atdhetarit dhe intelektualit Dr Xhelal Mitrovica që kishin ardhur nga shtete të ndryshme të botës në Mitrovicë, disa prej tyre për herë të parë, për të marrë pjesë në shënimin e 100 vjetorit të lindjes së babit të tyre.

Ai në vazhdim tha se mitrovicasit, por edhe të gjithë shqiptarët duhet  të ndjehen krenarë që kanë  pas një personalitet të shquar, intelektual të jashtëzakonshëm, atdhetar të devotshëm, gazetar të shkëlqyeshëm, çfarë ishte Dr Xhelal Mitrovica.

“Dr. Xhelal Mitrovica, së bashku me disa intelektualë tjerë, si: Xhafer Deva, Rexhep Mitrovica, Bedri Pejani, Bedri Gjinaj, Ago Agaj, Tafil Boletini, Ymer Lutfiu, Kudret Kokoshi, Gjon Logoreci, Ferat Draga, Vehbi Frashëri, Ali Draga, Pajazit Boletini, Shaban Mustafa e të tjerë, ndër të tjera  u angazhua me tërë qenien për organizimin e pushtetit lokal e administratën në gjuhën shqipe, për hapjen e shkollave shqipe në Prefekturën e Mitrovicës (Mitrovicë, Vushtrri, Podujevë e Pazar të Ri-Novi Pzari i sotëm). Ishte shumë dinamik, prandaj përcillte dhe ndihmonte çdo aktivitet me karakter politik, kulturor, arsimor etj”, tha ndër të tjera nënkryetari Kamberi.

Ai i njoftoi pjesëmarrësit në tubim, se kryetari Bahtiri dhe komuna e Mitrovicës, duke pas parasysh faktin se Dr Xhelal Mitrovica vërtetë ka dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për çështjen kombëtare dhe lirinë e popullit shqiptar, e kanë vlerësuar lartë këtë kontribut. Komuna e ka emërtuar një rrugë me emrin e Dr Xhelal Mitrovicës, ndërsa kryetari Bahtiri i ka propozua Presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, të dekoroj me ndonjërin nga çmimet e Presidencës këtë atdhetar të devotshëm.

Iniciatori I shënimit të ëktij përvjetori të figurës së madhe Dr. Xhelal Mitrovica, profesor Fazli Hajrizi, kishte përgatitur nergut për këtë tubim një dokumentar mbi jetën dhe veprimtarinë e patriotit Mitrovica, duke e ilustruar me fotografi ët vjetra të kohës, disa nga të cilat u publikuan për herë të parë.

“Dr. Xhelal Mitrovica, thekson Zef Pashko Deda në shkrimin nekrologjik për të, botuar në vitin 1974, në jetën e tij u ba simbol dhe shprehje ma e gjallë e dinamike e mija të rijve kosovarë, të cilët, si të rij idealistë nuk dëshirojshin ma shumë se të mundeshin me folë e me shkrue si foli e shkroi ai gjatë gjithë jetës së tij, për të drejtat etnike, politike e kombëtare, gjithkah flitet gjuha shqipe. Çlirimi i Kosovës dhe bashkimi i saj me nanën Shqipni qenë për Xhelal Mitrovicën si dy faqet e nji flamuri, të cilin ai kurrë nuk e hoqi nga zemra derisa vdiq më 10 nëntor 1974”, tha profesor Fazli Hajrizi.

Në vazhdim ai shtoi se Dr. Xhelal Mitrovica ishte njeri shumë dinamik dhe zhvillonte një aktivitet të shumanshëm. Sipas tij ai ishte njëri ndër anëtarët më të respektuar të organizatës “Lidhja Popullore Shqiptare” që u themelua në gusht të vitit 1941 në Mitrovicë.

Prof. Dr. Nexhemdin Spahiu, tha se Radio Televizioni i Mitrovicës që pas 6 ditësh mbush 17 vjetorin e themelimit,  ka nderin dhe privilegjin që si një nga organizatorët të identifikohet me figurën madhore të Dr. Xhelal Mitrovices, djali i Dervish Mitrovicës, i cili së bashku me Rexhep Mitrovicën shpallën pavarësinë e Shqipërisë më 28.11.1912, për të shtuar se ai po ashtu ishte djalë motre i Xhafer Devës, atdhetarit dhe vizionarit më të madh të kohës,  që parashikoi me kohë rrezikun nga partizanët komunistë.

“Tani kur Kosova po krijon identitetin e vet politik, apo më saktë atë kombëtar, ajo ka nevojë që ta pastroje pluhurin e harresës për figurat më të shquara të saj, të së  kaluarës, të cilët përbëjnë boshtin e këtij identiteti. Dr. Xhelal Mitrovica dhe baba i tij Dervish Mitrovica, si dhe daja i tij Xhafer Deva, janë shtylla kurrizore e identitetit të Kosovës. Këta, secili në fushën e vet, i dhanë Kosovës shndritjen më të madhe në histori, kurse Shqipërisë ia dhanë shkëlqimin e Kosovës”, tha ndë të tjera Spahiu.

Për veprimtarinë e suksesshme në gazetari të intelektualit Dr. Xhelal Mitrovica, foli gazetari Hysni Syla. Ai ndër të tjera tha se Xhelal Mitrovica ka lëruar me mjeshtri të gjitha gjinitë e publicistikës dhe ka ngritur probleme madhore që lidhen me çështjen tonë kombëtare: me kulturën, ekonominë, arsimin, politikën, historinë etj. Ai ishte njëri ndër intelektualët më të fuqishëm në fushën e gazetarisë dhe publicistikës shqiptare, ishte një emblemë e kësaj fushe, drejtues i disa gazetave.

Ndërkaq, në emër të familjes Mitrovica, ka folur vajza e madhe Lolita Mitrovica-Kupi. Sipas saj, pjesa më e madhe e nacionalistëve sot janë lënë në harresë ose ju është hedhur baltë prej të cilës ende nuk kanë dalë. Ajo ka bërë të ditur se e ka njohur Xhelalin si një bashkëshort dhe baba të dashur, të përkushtuar dhe të interesuar për zhvillimet shoqërore, intelektuale e njerëzore të Kombit shqiptar.

Nënkryetari i komunës, Safet Kamberi ia dorëzoi zonjës Kupi mirënjohjen që ia dedikoi, pas vdekjes, kryetrai Bahtiri dhe Emblemën e Komunës së Mitrovicës.

Ambasadori Donald Lu: Në rajon ka pasur 93 vendime fajësie me 35 të dyshuar të tjerë aktualisht në gjykim.  Bosnja ka gjetur fajtorë 12 persona dhe 8 të tjerë janë aktualisht në gjykim.  Kosova ka marrë të pandehur 75 persona dhe ka siguruar vendime fajësie në mbi 50 çështje.  Maqedonia tashmë ka 18 vendime fajësie për akuza që lidhen me luftëtarët e huaj.  Dhe Shqipëria më herët këtë vit, dënoi 9 persona me 152 vite gjithsej/

Nga Donald Lu*/

I nderuar Zv/Kryeministër Peleshi, z. Klosi, Gjeneral Lleshi, miq të komunitetit të besimeve, kolegë diplomatë, zonja dhe zotërinj,

Më pëlqeu shumë që z. Peleshi citoi Malala Yousafzai. Vajza ime që është 11 vjeç lexoi autobiografinë e Malalas këtë verë dhe i lindën shumë pyetje, pyetje për konfliktet dhe botën në të cilën jetojmë. Por gjatë kësaj jave të ditëve të para të shkollës për fëmijët në mbarë botën, mendoj se është një kujtesë e bukur se si një vajzë e re mund të na frymëzojë të gjithëve.

Më 10 gusht, policia shqiptare arrestoi një kosovar me precedentë kriminalë. Dijar Xhema u arrestua si i dyshuar për kryerjen e veprave terroriste dhe nxitjen për vepra terroriste në qytetin shqiptar të Vlorës.

Policia tha që Xhema u përpoq të hipte me forcë në makinën e tij tri persona, gjatë një periudhë dy orëshe, ndërsa thërriste: “Allahu Ekber! Jam i dërguari i Allahut!” dhe “Dua t’ju vras të gjithëve!”.

Fatkeqësisht, shumica e ekstremistëve të dhunshëm nuk dallohen kaq lehtë dhe janë shumë më të sofikstikuar se z. Xhema.  Ata përdorin teknika dhe teknologji që e vështirësojnë identifikimin dhe e bëjnë të vështirë kapjen e tyre, teksa rekrutojnë luftëtarë të huaj ose përpiqen të kryejnë vepra të dhunshme.

Por vendet e Ballkanit Perëndimor kanë qënë jashtëzakonisht të suksesshme dhe duhet të jenë krenare për sukseset e tyre të fundit në arrestimin dhe ndjekjen penale të luftëtarëve terroristë të huaj.  Në rajon ka pasur 93 vendime fajësie me 35 të dyshuar të tjerë aktualisht në gjykim.  Bosnja ka gjetur fajtorë 12 persona dhe 8 të tjerë janë aktualisht në gjykim.  Kosova ka marrë të pandehur 75 persona dhe ka siguruar vendime fajësie në mbi 50 çështje.  Maqedonia tashmë ka 18 vendime fajësie për akuza që lidhen me luftëtarët e huaj.  Dhe Shqipëria më herët këtë vit, dënoi 9 persona me 152 vite gjithsej për rekrutimin dhe pjesëmarrjen në organizata terroriste.

Shqipëria ka ulur gjithashtu lëvizjen e luftëtarëve terroristë nga territori i saj, nga mbi 90 persona në vitin 2013 dhe 2014 në zero gjatë dy viteve të fundit, sipas Institutit Shqiptar për Studime Ndërkombëtare.  Kjo është një arritje e jashtëzakonshme, e pakrahasueshme me asnjë vend tjetër në Ballkanin Perëndimor.

Por, tani Shqipëria dhe Ballkani Perëndimor janë shqetësuar në lidhje me një kërcënim të ri — kërcënimi i mundshëm i luftëtarëve të huaj që kalojnë tranzit si refugjatë që largohen prej Irakut, Sirisë dhe Afganistanit. Shtetet e Bashkuara janë krenare që mbështesin udhëheqjen e OSBE-së, Zyrës së Kryeministrit dhe SHISH-it për organizimin e këtij aktiviteti për diskutimin e mundësive me fokus parandalimin e këtij rreziku në rritje.

Në të njëjtën kohë, është kritike që këto përpjekje të mos shkelin të drejtat legjitime të refugjatëve që kërkojnë siguri dhe mbrojtje, siç përcaktohet në Konventën e Gjenevës të vitit 1951 për Refugjatët.

Një nga pikat kyçe është informimi më i mirë dhe mbrojtja më e mirë e kufijve. Një nga mjetet që i është vënë në dispozicion kohët e fundit Shqipërisë nga FBI-ja amerikane dhe Qendra Kombëtare e SHBA-së kundër Terrorizmit është aksesi në bazën e të dhënave për terrorizmin përmes një marrëveshjeje për ndarjen e informacionit, nënshkruar gjatë vizitës së Kryeministrit Rama në Uashington në muajin prill. Me këtë mjet, Policia Kufitare shqiptare mund të hyjë në listën e mijëra terroristëve potencialë që është hartuar në bashkëpunim me dhjetëra vende partnere.

Së fundi, ISIS nuk mbaron në Siri dhe në Irak.  ISIS nuk është thjesht një ushtri. Është ideologji. Dhe për këtë arsye, përbën një kërcënim serioz për Evropën dhe përtej. Ne nuk dimë se në çfarë forme do të materializohen këto kërcënime — siç ndodhi tragjikisht gjatë këtij viti në Francë, në Belgjikë dhe në Gjermani.  Por, ajo që ne dime është se ngado që të vijnë këto kërcënime, kemi besimin se, nëse punojmë së bashku, do të jemi gati të përballemi me to.

Shumë faleminderit!

*(Fjala e Ambasadorit Donald Lu gjatë Konferencës së Qendrës George C. Marshall “Luftëtarët e Huaj Terroristë dhe Rrugët e Migrimit të Kundraligjshëm” (14 shtator 2016)