Quantcast
Channel: Dielli | The Sun
Viewing all 20483 articles
Browse latest View live
↧

Me krenari dhe mburrje: SHKODRA!

December 27, 2013, 5:33 am
$
0
0

Nga Fahri Xharra/

E sigurt ishte qĂ« Porta lart, qĂ«llimisht kishte zgjedhur hapĂ«sirĂ«n e GjakovĂ«s, MalĂ«sinĂ« sĂ« saj, ShkodrĂ«n e deri nĂ« det pĂ«r tĂ« treguar qĂ«llimet e saj dhe sajimin e njĂ« “tampon zoneje” tĂ« tmerrit, ngase pĂ«rherĂ« aty ishin thyer lindja dhe perĂ«ndimi nĂ« paraqitjen e fuqisĂ« sĂ« tyre”
 shkruante Gjon NikollĂ« Kazazi i GjakovĂ«s (1702-1752).Po kush nuk e zgjodhi kete zonĂ« ,ku thyheshin e ende thyhen lindja me perĂ«ndimin? Turku ,serbi ,komunizmi e tĂ« gjithĂ« ata qĂ« kalun kĂ«ndej pari. Ose, ”Nga tĂ« gjithĂ« elementĂ«t e padisiplinuar nĂ« PerandorinĂ« Turke, pak mund tĂ« ketĂ« pasur, qĂ« tĂ« mund tĂ« sillnin aq shumĂ« trazira sa shqiptarĂ«t. PĂ«r tĂ« dĂ«nuar grupet e pabindura duhet tĂ« dĂ«rgoheshin ekspedita ushtarake njĂ«ra pas tjetrĂ«s. Edhe pse ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« veçse pak mĂ« e madhe se sa Vermonti dhe me zor sa i bĂ«n njĂ« milionĂ« banorĂ«, ajo Ă«shtĂ« njĂ« qendĂ«r cikloni e Ballkanit, nga e cila mund tĂ« lindin probleme tĂ« rĂ«nda. Rajoni i liqenit tĂ« ShkodrĂ«s nĂ« kufirin verior Ă«shtĂ« njĂ« zonĂ« problematike ku interesa konfliktuale nuk mund tĂ« ndahen paq, pĂ«rveçse nga ndonjĂ« proces i gjatĂ« negociatash dhe rregullimi “Bota e re, problemet e gjeografisĂ« politike” – libĂ«r i pabotuar ndonjĂ«herĂ« nĂ« shqip (Bowman, Isaiah, The new world; problems in political geography (1921), Yonkers-on-Hudson World Book Co, 1921, Chapter Seventeen; The Albanian Mountaineers, f. 306-312).” Ose“Nuk mĂ« befasonte qĂ« serbĂ«t e urrenin islamin por u gurĂ«zova kur e pashĂ« qĂ« ata e urrenin edhe kishĂ«n tjetĂ«r tĂ« KrishterĂ«. Nuk e pritja qĂ« katolikĂ«t shqiptarĂ« ishin mĂ« shumĂ« tĂ« urryer nga sllavĂ«t se myslimanĂ«t ( E.Durham, LondĂ«r 1920).

Origjina e emrit tĂ« saj, SΚΟΔRΙΝΩΝ (Scodra nĂ« transkriptimin latin), mendohet [7] tĂ« jetĂ« vendi ku shkon Drini (Shiko Drinon), kur erdhĂ«n turqit nĂ« MesjetĂ« e quanin İƟkodra ose IƟkenderiyye nga IƟkender duke pandehur se banorĂ«t e kĂ«tij qyteti ishin tĂ« bijtĂ« e Aleksandrit tĂ« Madh (SkĂ«nder, emri i myslimanizuar) pĂ«r nga trimĂ«ria qĂ« shfaqnin nĂ« beteja, nga ku Barleti nxjerr njĂ« tezĂ« se ShkodrĂ«n mund ta ketĂ« themeluar Aleksandri i Madh, por faktet dĂ«shmojnĂ« pĂ«r mĂ« tĂ« vjetĂ«r. Nga ky ambjent dolĂ«n nĂ« dritĂ« humanistĂ« e mendimtarĂ« tĂ« shquar, si Marin Barleti e Marin Beçikemi [8], qĂ« me veprat e tyre nxitĂ«n nĂ« futjen e qytetit nĂ« vepra e studime e shkenca tĂ« aplikuara. Matematicieni Gjon Gazulli, u konsiderua si njĂ« nga astronomĂ«t mĂ« tĂ« shquar tĂ« kohĂ«s. Dallohet me njĂ« nga shkollat mĂ« tĂ« para nĂ« trevat shqiptare mĂ« 1698. Historiani E. Jacques shton se edhe tĂ« tjera shkolla u hapĂ«n “nĂ« PllanĂ«, njĂ« fshat afĂ«r lumit Mat, mĂ« 1638, nĂ« Troshan, mĂ« 1639″. Shkodra ka pasur observatorin e parĂ« astronomik nĂ« Ballkan. Por tĂ« dhĂ«nat tregojnĂ« se “akademia” kulturore pĂ«r tĂ« cilĂ«n shquhet ky qytet fshihet pas shekujve e shekujve At Donat Kurti jep edhe njĂ« tĂ« dhĂ«nĂ« tĂ« mrekullueshme pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet e vendit tonĂ« me atĂ« revolucion teknologjik qĂ« e tronditi botĂ«n kulturore me fuqinĂ« e jashtĂ«zakonshme shtytĂ«se qĂ« u dha botimeve dhe kulturĂ«s nĂ« tĂ«rĂ«si: pĂ«r lidhjet me shtypshkronjĂ«n. Ai thekson se shtypshkronja kishte hyrĂ« nĂ« Obot “fill mbĂąs tĂ« gjetunit”, domethĂ«nĂ« fill pas shpikjes sĂ« saj nga Gutenbergu. Shtypshkronja e Obotit, shkruan At Kurti, njihet mĂ« 1493. Kjo do tĂ« thotĂ« se ajo ishte futur nĂ« ShqipĂ«ri vetĂ«m 38 vjet pasi Gutenbergu i dhĂĄ vendit tĂ« vet dhe botĂ«s prodhimin mĂ« tĂ« famshĂ«m tĂ« krijesĂ«s sĂ« tij: BiblĂ«n e shtypur nĂ« shtypshkronjĂ«n e vet.

Tridhjetë e tetë vjet për atë kohë janë si tridhjetë e tetë ditë sot, ndoshta më pak. Ai përmend edhe shtypshkronjën tjetër të Shkodrës, që njihet më 1563, por nuk përjashtohet që edhe kjo të jetë më e hershme; Thuhet që njëfarë Shtjefni nga Shkodra pruri nga Venediku dhe ngriti një shtypshkronjë dhe në vitin 1563 shtypi një libër kishtar. Shtypshkronja, siç dihet, vlerësohet si një prej shpikjeve më të mëdha të gjithë kohëve. Studiues të ndryshëm e vendosin Johann Gutenbergun, autorin e kësaj shpikjeje, ndër njëqind njerëzit më me ndikim në historinë e njerëzimit. Madje amerikani Majkëll Hart (Michael H. Hart), e rendit të tetin sipas këtij kriteri. Futja kaq e vrullshme, e menjëhershme, e kësaj teknologjie dëshmon se në Shkodër e rrethina lidhjet me Perëndimin ishin të drejtpërdrejta; dëshmon se aty kishte një jetë intelektuale të dendur, plot energji, aty shkruhej, krijohej, botohej, përhapej kulturë[9].

Oboti shtrihet në jug-perëndim të Shkodrës dhe është i vendosur në të djathtë të Bunës. Administrativisht i përket komunës së Oblikës, kurse etnografikisht e historikisht i përket zonës së Bregut të Bunës.Sipas gojëdhënave, Oboti është ngritur njëkohësisht me kishën e shna Prendes në Shirq (shek. XIII-XIV). Për herë të parë emri Obot gjendet në dokumentet venedikase të shek. XV.

Sipas traditĂ«s gojore, popullimi i kĂ«saj zone njihet para 700 vjetĂ«sh. Fiset e para, sipas gojĂ«dhĂ«nĂ«s, ishin fiset Çemeraj e Gjekaj. Mund tĂ« ketĂ« pasur edhe tĂ« tjerĂ«, por qĂ« u shuan nga sĂ«mundja e murtajĂ«s. KĂ«shtu fisi Mark Gjekaj erdhi nga Shestani, fisi Çulaj nga trevat etnike nga Mali i Zi, po ashtu edhe fisi i Koçobashve dhe fisi Pemaj, kurse ai i Bumejve nga Mirdita, etj. (shih. Gjovalin Muzhani, “Oboti” Kumbona e sĂ« diellĂ«s” nr. 12, 1994)

Oboti ka qenĂ« qendĂ«r relativisht e re me njĂ« farĂ« veprimtarie ekonomike. NĂ« tĂ« kaluarĂ«n ka patur liman ose stacion lumor ku ndaleshin barkat me tonazh tĂ« madh, tĂ« cilat nuk mund t’i afroheshin qytetit, meqĂ« prurjet e lumit Buna e kishin mbushur shtratin deri tek skela e Shirqit.

NĂ« shekullin e kaluar ky liman ka pasur hane, depo, magazina, dyqane, qendra postale. NĂ« Obot kanĂ« qĂ«ndruar edhe vaporĂ« tĂ« firmave tĂ« mĂ«dha tregtare shkodrane, si MuzhanĂ«t, DarragjatĂ«t, etj. MĂ« 10 gusht 1913, nĂ« Obot dhe nĂ« AnĂ«n e Malit u ngrit flamuri shqiptar pas kaq shumĂ« vitesh robĂ«ri. Kjo ditĂ« u kthye nĂ« njĂ« ditĂ« feste e entuziazmi, me batare pushkĂ«sh, pĂ«r banorĂ«t e vendit. Kisha e parĂ« e Obotit u ndĂ«rtua me tepricat e gurĂ«ve tĂ« kishĂ«s sĂ« shĂ«n Premtes, nĂ« Shirq! Pra, pasi u kryen punimet, ajo qĂ« mbeti u mbart dhe u soll nĂ« Obot, duke pĂ«rfituar edhe nga afĂ«rsia e kĂ«tyre dy fshatrave. PĂ«r kĂ«tĂ« ka mbetur nĂ« formĂ« gojĂ«dhĂ«ne shprehja: “E patĂ«t ‘baft’ ndĂ«rtimin e kĂ«saj kishe”.

Shkodra Ă«shtĂ« qyteti qĂ« prej shekujsh njihet si djepi i kulturĂ«s dhe civilizimit tĂ« lartĂ« brenda trojeve etnike shqiptare. Historia e saj Ă«shtĂ« e mbushur me ngritje dhe ulje ndĂ«r shekuj. Ajo gjithnjĂ« ka qenĂ« nĂ« qendĂ«r tĂ« vĂ«mendjes gjatĂ« gjithĂ« historisĂ« kombĂ«tare shqiptare. ShkodranĂ«t kanĂ« qenĂ« ndĂ«r shekuj nderi dhe lavdia, tĂ« parĂ« nĂ« tĂ« gjitha kĂ«ndvĂ«shtrimet, duke zĂ«nĂ« nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« njĂ« vend nderi nĂ« histori. GjurmĂ«t mĂ« tĂ« hershme tĂ« veprimtarisĂ« njerĂ«zore tĂ« zbuluara nĂ« pellgun e ShkodrĂ«s i pĂ«rkasin periudhĂ«s sĂ« paleolitit tĂ« mesĂ«m, por duke filluar nga periudha e bronzit, ato kanĂ« njĂ« prezencĂ« intensive e tĂ« pandĂ«rprerĂ«. Ky territor ka qenĂ« i banuar nga fisi ilir i LabeatĂ«ve, lundĂ«rtarĂ« e tregtarĂ« tĂ« zotĂ«. Ishin shkĂ«mbimet tregtare me zonat e tjera, qĂ« u bĂ«nĂ« shkak pĂ«r themelimin e qytetit tĂ« ShkodrĂ«s si njĂ« treg e vendbanim ilir. KĂ«shtu, qĂ« nĂ« shekullin e IV p.K. e fillon jetĂ«n ky qytet ilir, i cili njihej nĂ« histori me emrin Scodra, Scobre, Skodrai, Skodre, Skydreonopolis, sot Shkodra. NĂ« vitin 181 para Krishtit bĂ«het kryeqytet i MbretĂ«risĂ« sĂ« IlirisĂ«, me sundimtar Gentin, dhe kishte njĂ« shtrirje tĂ« madhe nĂ« pjesĂ«n veriore. GjatĂ« shekullit II para Krishtit, nĂ« kalanĂ« e qytetit zhvillohen luftĂ«rat me RomĂ«n dhe nĂ« vitin 168 pushtohet nga Roma dhe bĂ«het njĂ« nga qendrat e njĂ«sive administrative tĂ« PerandorisĂ« Romake. Me reformat e Dioklecianit bĂ«het qendĂ«r krahinore. Aty kalonin rrugĂ« tregtare tĂ« rĂ«ndĂ«sishme drejt bregut Dalmat, nga veriu, dhe nĂ«pĂ«rmjet luginĂ«s sĂ« Drinit pĂ«r nĂ« KosovĂ«, nga lindja. Mbas vdekjes sĂ« heroit kombĂ«tar Gjergj Kastrioti, i cili drejtoi rezistencĂ«n e popullit shqiptar ndaj pushtimit tĂ« PerandorisĂ« Osmane, nĂ« vitin 1479 Sulltan Mehmeti II rrethon pĂ«rsĂ«ri ShkodrĂ«n me mbi 100.000 ushtarĂ«, si qyteti i fundit shqiptar i papushtuar.Mbrojtja vazhdoi mbi shtatĂ« muaj nga njĂ« garnizon prej 1600 vetash, i cili u dorĂ«zua me kusht. Kjo qĂ«ndresĂ« u pĂ«rshkrua nga historiani i parĂ« shqiptar dhe dĂ«shmitar i kĂ«saj ngjarjeje, shkodrani françeskan, humanisti At Marin Barleti. Libri i tij “Rrethimi i ShkodrĂ«s” u botua nĂ« EvropĂ« nĂ« vitin 1504. TrashĂ«gimia kulturore e ShkodrĂ«s pĂ«r kombin shqiptar fillon qĂ« nĂ« shekullin XV, me shkrimet e para nĂ« gjuhĂ«n shqipe. Kemi nĂ« kĂ«tĂ« qytet shkrimtarĂ«t, gjuhĂ«tarĂ«t, historianĂ«t e parĂ« tĂ« vendit. NĂ« shekujt XVIII-XIX kemi institucionet e para shtetĂ«rore qĂ« pasqyrojnĂ« lidhjet e ShkodrĂ«s me botĂ«n e qytetĂ«ruar evropiane. PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« ShqipĂ«ri zhvillohet arti, sporti, lindin muzetĂ« dhe bibliotekat. Fillon arti fotografik, shtypshkrimi dhe mĂ« vonĂ« kinemaja dhe energjia elektrike. Me ndarjen e PerandorisĂ« Romake, Shkodra, sikurse e gjithĂ« Iliria e jugut kalon nĂ«n kontrollin e Bizantit, por vazhdoi tĂ« varej nga Kisha Katolike e RomĂ«s.

Kështjella Rozafa është monumenti historik më i vjetri, e cila filloi të ndërtohet në shek V-IV para Krishtit, ndërmjet lumit Drin dhe Buna. Në shekullin V-IV para Krishtit filloi ndërtimi i kalasë me gurë ciklopikë të puthitur pa llaç. Kalaja është e vendosur mbi një kodër në hyrje të qytetit, në një lartësi 130 m.

Ajo është vendosur në pikë strategjike për të kontrolluar fushën bregdetare, hyrjen në liqenin e Shkodrës, si dhe kalimin në thellësi të vendit e të Ballkanit në Lindje. Kështjella ka një histori të gjatë luftarake dhe lidhur me qytetin e Shkodrës ka një gojëdhënë popullore.

Prof. Giuseppe Gelcich, nji nder studjozt ma te çenshemt e ma me autoritet te vjetersive shqyptare, tuj fole permbi zhvillim tone kulturar, para te XV shekull, thote: “Shqytari i pajisun prej natyret me ‘i kuptim te forte e me i shijim te bukur, kishte stolise gjytetet e veta me permendore (monumenta) artistike fort te çmueshme e, deri qi kto gjytete ran rrash per toke prej zjarmit e pezmit t’ anmikut, s’pran tuj dergue me shumice rraqe argjanti, fildishi, kureli, kriri (zadefi), si edhe shkallme, arme e ene remi te punueme me mjeshtri e hollim te madh gjithkund neper Ballkan e nder vise, kndej e andej detin. Petkat mandej te qendisuna n’ ar per bukuri, qi u perdorshin asokohe ne Ballkan per stoli shtati e shpije, vishin edhe kto prej andej. Arti rromanesk ne Dalmacje pat shkasin ma te madhi e te paret apostuj prej Shqypnije.

Kta ndodhte sa mbretnote paqa ne vendin tone, pse, si nisen m’ u dynde shqyptaret katolike, gjith perparimin, kulturen e influksin e tyne kah Dalmacija, Gelcich e permbledhe me kto fjale:

“Sa familje, qi sot thirren dalmate, rrjedhin prej te hikunve t’ atyne kohve! Sa sende, qi sot shumica i mban per arte e vepra dalmate, nuk jane tjeter veç krijime e vepra te daluna prej mjeshtris e zhenis shqyptare!”

Prap Prof.Gelcich, tuj rí ne bisede me P. Gjergj Fishten permbi arte te hershme ne Shqypni, dishmoi, se veç mbrenda nji shekullit te vetem, tuj nise gjate Bregut te Bunes e deri ne gjytet te Djokles afer Podgorices, njitfeshin 82 piktora me za, te cillve u dihej edhe emni.”

Po kush nuk e zgjodhi kete zonë ,ku thyheshin e ende thyhen lindja me perëndimin? Turku ,serbi ,komunizmi e të gjithë ata që kalun këndej pari.

Gjakovë.Dhjetor 2013

↧
Search

LABËRIA E VLORËS U MBLODH NË KUVEND

December 27, 2013, 5:41 am
$
0
0

nga Albert HABAZAJ/

Konferenca e radhĂ«s e ShoqatĂ«s Atdhetare – Kulturore “LabĂ«ria” pĂ«r degĂ«n e VlorĂ«s i zhvilloi punimet nĂ« mjediset e sallĂ«s sĂ« konferencave tĂ« Pallatit tĂ« KulturĂ«s “LabĂ«ria”, Qendra Kulturore, SkelĂ«, VlorĂ«, mĂ« datĂ«n 3 dhjetor 2013. NĂ« kĂ«tĂ« takim mori pjesĂ« edhe vetĂ« Kryetari i ShoqatĂ«s MbarĂ«kombĂ«tare Atdhetare – Kulturore “LabĂ«ria”, Prof. Dr. Ago Nezha. ShumĂ« i nderueshĂ«m, prekĂ«s dhe dinjitoz qe pjesĂ«marrja nĂ« kĂ«tĂ« kuvend e z. Ahmet Demaj, kryetar i shoqatĂ«s “LabĂ«ria” pĂ«r VlorĂ«n. Akoma ishte e freskĂ«t dhe ende Ă«shtĂ« e patharĂ« plaga e rĂ«ndĂ« qĂ« i shkaktoi  trimit tĂ« urtĂ« Ahmet Demaj ikja e parakohshme, aksidentale dhe e padrejtĂ« e bashkĂ«shortes sĂ« tij fisnike, mĂ«sueses Mirjane Demaj. Burri i Velçës dhe i LabĂ«risĂ«, pĂ«r hir tĂ« nderimit qĂ« i bĂ«ri shoqĂ«ria labe, u ngrit mbi dhembjen dhe bĂ«ri zakonin e burrit lab, doli nga shtĂ«pia, se e kĂ«rkoi detyra hyjnore e mĂ«mĂ«s LabĂ«ri, priti shoqĂ«rinĂ« e miqĂ«sinĂ« nĂ« kuvend e mori pjesĂ« nĂ« kĂ«tĂ« takim tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m. VĂ«rtet nuk e mbajti ai raportin, por pjesĂ«marrja e tij, qĂ«ndrimi i tij, mesazhet qĂ« transmentoi, folĂ«n shumĂ« e kuvenduan labĂ«risht, vĂ«llazĂ«risht. Shembulli i tij Ă«shtĂ« njĂ« model i lartĂ« burrĂ«ror, qĂ« shĂ«nohet gati unikal nĂ« trevat tona e do tĂ« mbahet mend gjatĂ« si gjest fisnik e trimĂ«ror dhe shkollĂ« edukimi pĂ«r tĂ« tjerĂ«t, sepse jeta i ka edhe kĂ«to halle, larg qofshin, sepse, si duket, edhe vdekja i duhet njeriut, pĂ«r tĂ« provuar forcĂ«n, kurajon dhe karakterin e tij nĂ« kĂ«tĂ« jetĂ« “jallane”, me lule e furtunĂ«.

Raportin mbi veprimtarinĂ« e ShoqatĂ«s Atdhetare – Kulturore “LabĂ«ria” pĂ«r degĂ«n e VlorĂ«s e mbajti sekretari i ShoqatĂ«s Atdhetare – Kulturore “LabĂ«ria” pĂ«r VlorĂ«n, z. Albert Habazaj. U bĂ«nĂ« pyetje dhe u kthyen pĂ«rgjigjet pĂ«rkatĂ«se, qysh nĂ« fillim tĂ« analizĂ«s. Pastaj filluan diskutimet, nga ku do tĂ« shĂ«nojmĂ« pĂ«r botim disa prej tyre: Qani Dervishi, pĂ«rfaqĂ«sues i labĂ«ve nga Tepelena, me banim nĂ« VlorĂ«, ndĂ«r tĂ« tjera tha: “Kjo periudhĂ« dy vjeçare ka qenĂ« e sukseshme dhe janĂ« kryer mjaft detyra shoqĂ«rore atdhetare – kulturore, sipas Statusit dhe, patjetĂ«r, si vijim i traditĂ«s mĂ« tĂ« mirĂ« labe, nĂ« kohĂ«t e reja. Vlen pĂ«r punĂ« Albert Habazaj, sekretar i shoqatĂ«s; z. Ahmet Demaj, me njĂ« punĂ« tĂ« shkĂ«lqyer dhe  u them tĂ« dyve: “Hallall iu qoftĂ«!”. Kryesia e re tĂ« eci nĂ« shembullin e punĂ«s sĂ« kĂ«tyre dy viteve. PjesĂ«marrja e grave nĂ« kryesi Ă«shtĂ« pozitivisht evidente dhe njĂ« gjĂ« shumĂ« e mirĂ« pĂ«r tĂ« ardhmen”. ZotĂ«ri Dervishi shtroi problemin se, shumica apo, si i thonĂ« tutje, mazhoranca e “qeverisjes horizontale” pĂ«rbĂ«het nga burra, sidomos tĂ« moshĂ«s sĂ« tretĂ«, prandaj tĂ« punojmĂ« pĂ«r futjen nĂ« shoqatĂ«, – tĂ«rhoqi vĂ«mĂ«ndjen ai, – dhe patjetĂ«r nĂ« kryesinĂ« e shoqatĂ«s, tĂ« moshave tĂ« reja. Veprimtarja Vitori Hasani, Prof. As., mjeke nĂ« profesion, theksoi se veprimtaria e shoqatĂ«s ka qenĂ« e madhe, sidomos nĂ« 100 vjetorin e PavarĂ«sisĂ« qe njĂ« gur i çmuar. “Dua tĂ« veçoj – u shpreh ajo – punĂ«n e z. Ahmet Dema dhe tĂ« Albert Habazit, prandaj jap dhe mendimin, qĂ« tĂ« dy, kĂ«ta zotĂ«rinj tĂ« qĂ«ndrojnĂ«â€. Shpresim Kasaj, kryetar i shoqatĂ«s Atdhetare – Kulturore “Armeni”, shprehet se Ă«shtĂ« dakort me tĂ« dy parafolĂ«sit, aq mĂ« tepĂ«r qĂ« LabĂ«ria e VlorĂ«s bĂ«ri gjithĂ« atĂ« “bum” aktivitetesh tĂ« shkĂ«lqyera, qĂ« organizuan tĂ« dy drejtuesit e shoqatĂ«s sonĂ« nĂ« VlorĂ«. Shtrirja e aktiviteteve qe e mirĂ«, qĂ« nga Drashovica, Mesapliku, Dukati, sidomos dy aktivitetet nĂ« Teatrin “Petro Marko” qenĂ« model e ngelen tĂ« papĂ«rsĂ«ritshĂ«m. Aktiviteti i shoqatĂ«s “LabĂ«ria” pĂ«r VlorĂ«n, gjatĂ« 100 vjetorit, qe i shkĂ«lqyer nĂ« VlorĂ«. Po pĂ«rmend pĂ«r punĂ« cilĂ«sore dy drejtuesit e shoqatĂ«s sonĂ«, z. Ahmet Dema e Albert Habazaj”. Sulçe Çela, mĂ«sues veteran dhe sekretar i shoqatĂ«s “Velça” tha se tĂ« gjithĂ« kemi kontribuar pĂ«r mbarĂ«vajtjen e veprimtarive atdhetare kulturore tĂ« LabĂ«risĂ« nĂ« VlorĂ«, por peshĂ«n e kanĂ« mbajtur dy tĂ« parĂ«t, qĂ« ne i pĂ«rmendim gjithmonĂ« me respekt, z. Ahmet Demaj dhe z. Albert Habazaj, qĂ« kanĂ« treguar aftĂ«si tĂ« rralla drejtuese dhe komunikuese nĂ« komunitetin lab kĂ«tu, prandaj mendoj qĂ« tĂ« dy tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« krye pĂ«rsĂ«ri. “Kam dy mendime, – theksoi ai – ta shkruajmĂ« mirĂ« atĂ« qĂ« bĂ«jmĂ«. PĂ«r mua tĂ« mbahet ditar historik pĂ«r veprimtaritĂ« atdhetare – kulturore qĂ« bĂ«n kjo shoqĂ«ri e madhe e organizuar e LabĂ«risĂ« nĂ« VlorĂ«n Bregdetare. Kushdo qĂ« tĂ« zgjidhet tĂ« ketĂ« synim qĂ« tĂ« punohet pĂ«r muzetĂ«. Ditari dhe muzeu tĂ« jenĂ« nĂ« qendĂ«r tĂ« punĂ«s sĂ« kryesisĂ«, forumit dhe drejtuesve tĂ« rinj qĂ« do tĂ« zgjidhen”. I ftuar, Dr. Asqeri Llanaj, kryetar i shoqatĂ«s Atdhetare – Kulturore “Cakrani” pĂ«rshĂ«ndeti tĂ« dy drejtuesit e shoqatĂ«s “LabĂ«ria” pĂ«r VlorĂ«n, por edhe Prof. Dr. Ago Nezha, sidomos pĂ«r rĂ«ndĂ«sinĂ« qĂ« i kushtoi kĂ«saj Konference nĂ« VlorĂ«, duke marrĂ« pjesĂ« vetĂ« personalisht nĂ« kĂ«tĂ« kuvend tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m e nevralgjik labĂ«sh. “Keni qenĂ« nĂ« krye tĂ« aktivitetev kombĂ«tare – theksoi doktori – dhe me ç’di unĂ«, edhe harxhimet janĂ« bĂ«rĂ« nga xhepi juaj. Edhe njĂ« herĂ« ju falĂ«nderoj dhe jam gati t’ju ndihmoj”. NdĂ«rsa mĂ«suesi veteran Xhafo Muçaj, kryetar i shoqatĂ«s “Brati”, ndĂ«r tĂ« tjera, u shpreh: “Binom shumĂ« i mirĂ« dyshja qĂ« ka drejtuar kĂ«to dy vite “LabĂ«rinĂ«â€ nĂ« VlorĂ«! RĂ«ndĂ«si t’i jepet shkollave tĂ« fshatrave pĂ«r vlerĂ«sim. DhjetĂ« ndĂ«r to nĂ« rrethin e VlorĂ«s kanĂ« mbushur shekullin, 100 vjet dritĂ« diturie nĂ« gjuhĂ«n shqipe. Veprimtari i dalluar, Serri Tushi nga Vermiku, vuri nĂ« dukje se drejtimi dhe veprimtaria e shoqatĂ«s “LabĂ«ria”, VlorĂ« ka qenĂ« e shkĂ«lqyer. “Them qĂ« ky binom tĂ« mos prishet edhe nĂ« tĂ« ardhmen” – nĂ«vizoi veterani shembullor i arsimit, nĂ« gjakun e tĂ« cilit gĂ«lon edhe zjarri ideal i Bajram Tushit, njĂ«rit nga katĂ«r HeronjtĂ« e TopanasĂ«. Piro Hodo, kryetar i shoqatĂ«s sĂ« Bashit, theksoi se edhe nĂ« Bashaj, kĂ«tĂ« gusht tĂ« 2013 – Ă«s, qĂ« kaloi, krijuam shoqatĂ«n. Si shoqatĂ« e re qĂ« jemi, presim ndihma konsultative sipas statusit tĂ« LabĂ«risĂ« dhe pĂ«rvojĂ«s qĂ« kanĂ« TĂ«rbaçi, Dukati, Vranishti, Bolena, Gumenica, Velça, Kuçi, etj. PunĂ« tĂ« mirĂ« bĂ«n gazeta “LabĂ«ria”, por nĂ« zona tĂ« thella kjo gazetĂ« e dashur nuk vjen. MirĂ« ka nisur puna me muzetĂ« dhe me lapidarĂ«t, tĂ« eci mĂ« mirĂ«. Jam i mendimit qĂ« tĂ« dy zotĂ«rinjtĂ« tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« drejtim, si element. Me interes u prit fjala e Prof. Dr. Bilal Shkurtaj, kryetar i shoqatĂ«s “Vranishti i VlorĂ«s”, nĂ«nkryetar i shoqatĂ«s “LabĂ«ria” pĂ«r VlorĂ«n, ish – rektor i Universitetit “Ismail Qemali” tĂ« VlorĂ«s pĂ«r 10 vjet, “Personalitet i Shquar i LabĂ«risĂ«â€. Profesori dha mendime, se ka vend pĂ«r shtrirje dhe pĂ«r pjesĂ«marrje. Ka shumĂ« intelektualĂ«, bij tĂ« LabĂ«risĂ«, me tĂ« cilĂ«t, duhet tĂ« punojmĂ« pĂ«r t’i afruar atje ku u takon dhe sĂ« dyti, – theksoi ai – shumĂ« mirĂ« bĂ«jmĂ«, qĂ« bĂ«jmĂ« vlerĂ«sime tĂ« njerĂ«zve, por tĂ« kemi njĂ« listĂ« tĂ« figurave tĂ« shquara, pĂ«r t’i vlerĂ«suar pĂ« vijimĂ«si. Jam dakort me tĂ« dy drejtuesit. Me shumĂ« emocion labĂ«risht u pritĂ«n dy fjalĂ«t e Ahmet DemĂ«s: “Ju falĂ«nderoj sinqerisht pĂ«r ndihmĂ«n shpirtĂ«rore, qĂ« mĂ« keni dhĂ«nĂ«. ShtĂ«pia nuk mbahet pa themele nĂ« kĂ«mbĂ«. FalĂ«nderoj profesor Ago NezhĂ«n pĂ«r ndihmĂ«n qĂ« na ka dhĂ«nĂ« si degĂ« nĂ« VlorĂ«. Dhe njĂ« herĂ« ju falĂ«nderoj”. Pa diskutim, me shumĂ« dĂ«shirĂ« dhe interes u prit fjala e kryetarit tĂ« “LabĂ«risĂ«â€ KombĂ«tare, Prof. Dr. Ago Nezha: “Kemi bĂ«rĂ« njĂ« program pĂ«r zgjedhjet, por aktiviteti i madh u shty pĂ«r nĂ« prill, – tha ai – dhe, sipas modulit tĂ« rotacionit, do tĂ« bĂ«het nĂ« GjirokastĂ«r. NgushĂ«llimet pĂ«r Ahmetin i kam bĂ«rĂ« familjarisht nĂ« familje, por sot e ngushĂ«lloj nĂ« emĂ«r tĂ« shoqatĂ«s “LabĂ«ria”. MĂ« tej ai theksoi, se dega e VlorĂ«s ka patur njĂ« dinamikĂ« nĂ« rritje, sidomos kĂ«to dy vitet e fundit, prandaj falĂ«nderoj tĂ« dy drejtuesit. ËshtĂ« njĂ« punĂ« e vlerĂ«suar, por e papaguar. Secili tĂ« thotĂ«: “ÇfarĂ« i jap unĂ« shoqatĂ«s dhe jo vetĂ«m tĂ« kĂ«rkojmĂ« llogari çfarĂ« bĂ«n kryesia. Drejtuesi duhet tĂ« thotĂ«, mendoj kĂ«shtu. Vlora, dega e saj u shqua, sidomos nĂ« 100 vjetorin e PavarĂ«sisĂ«. Shoqata “LabĂ«ria” nuk Ă«shtĂ« asnjĂ«herĂ« politike, prandaj secili tĂ« kontribuojĂ« pĂ«r LabĂ«rinĂ« pa te kutia tĂ« bĂ«jĂ« ç’tĂ« dojĂ«. Bashkohem me gjithĂ« opinionin, qĂ« z. Ahmet Demaj dhe Albert Habazi tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« drejtimin e degĂ«s sĂ« VlorĂ«s. Kam asistuar nĂ« disa aktitivitete dhe kam ngelur shumĂ« i kĂ«naqur nga ata. TĂ« punojmĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«r futjen e intelektualĂ«ve vlonjatĂ« nĂ« shoqatĂ«. ËshtĂ« shumĂ« e drejtĂ« futja e gruas nĂ« shoqatĂ«n tonĂ«. MirĂ« Ă«shtĂ« qĂ« ne tĂ« marrim njerĂ«zit tanĂ«, qĂ« tĂ« shtĂ«pisĂ« e tĂ« afĂ«rmit, sepse duke parĂ«, duke qĂ«nĂ« afĂ«r, ata do tĂ« shohin njĂ« punĂ« tĂ« mirĂ«. Kam qenĂ« dhe jam shumĂ« i angazhuar. TĂ« zgjidhet njĂ« kryesie re edhe me gra, edhe me tĂ« reja e tĂ« rinj aktivistĂ«. Lini edhe vende bosh, qĂ« tĂ« futen mĂ« vonĂ«, me dĂ«shirĂ«n e tyre. MĂ« nĂ« fund Profesor Nezha theksoi tekstualisht: “NĂ« kĂ«to grupimet tona shoqĂ«rore dhe konkretisht nĂ« shoqatĂ«n atdhetare kulturore, mos kĂ«rko llogari, jep llogari!” Mesazhi Ă«shtĂ« i qartĂ«, kuptimplotĂ« dhe progresist pĂ«r tĂ« gjithĂ« ne, idealistĂ«t e LabĂ«risĂ« dhe bijtĂ« e saj, qĂ« u dhĂ«mb mĂ«mĂ«dheu i pĂ«rbashkĂ«t lab.

Sipas procedurĂ«s, drejtuesi i konferencĂ«s lexoi emrat e kryesisĂ« sĂ« mĂ«parshme, tĂ« cilĂ«t u diskutuan e u votuan, nga ku njĂ« njĂ« pjesĂ« u rikonfirmuan pĂ«rsĂ«ri, ndĂ«rsa u shtuan edhe tĂ« rinj, qĂ« plotĂ«suan kryesinĂ« e re tĂ« shoqatĂ«s “ LabĂ«ria” pĂ«r VlorĂ«n, tĂ« pĂ«rbĂ«rĂ« pĂ«r dyvjeçarin 2013 – 2015, si mĂ« poshtĂ«: Ahmet Demaj (Velçë), Albert Habazaj (TĂ«rbaç), Bilal Shkurtaj (Vranisht), Kristo Çipa (HimarĂ«), Vitori Hasani (Vranisht), Dane Hoxha (Matogjin), Tajre Bozhani (Dukat), Ruzhdi Bajrami (BolenĂ«), Qani Dervishi (Sinanaj, TepelenĂ«), Sulçe Çela (Velçë), Kastriot Karabolli (Kallarat), Mustafa Dedenika (Dukat), Zigur Suli (Kuç), Luto Memokondi (Brataj), Sejmen Gjokoli (GjirokastĂ«r), Astrit Muho (Lops, TepelenĂ«), Anila Amataj (pĂ«rfaqĂ«son brezin e ri, vajzat e LabĂ«risĂ«), Fatmir Hodo (GumenicĂ«), Eqerem Canaj (SmokthinĂ«), Shpresim Kasaj (Armen), Asqeri Llanaj (Cakran – MallakastĂ«r), Flora Malaj (Brataj), Piro Bregu (KaninĂ«), Nuri Llanaj (TreblovĂ«) dhe Agim Ruka (Matogjin). Kryetar u rizgjodh Ahmet Dema dhe sekretar pĂ«rsĂ«ri Albert Habazaj. PĂ«r kryetar i pĂ«rgjithshĂ«m u propozua Ago Nezha dhe sekretar i pĂ«rgjithshĂ«m Xhemil Çeli; si pĂ«rfaqĂ«sues i VlorĂ«s në  qendĂ«r u propozua Bilal Shkurtaj, ndĂ«rsa u sugjerua qĂ« nga Tirana tĂ« promovohet njĂ« emĂ«r i ri, ai i  Prof. As. Benard Zotajt, me  origjinĂ« nga Ramica.

↧
↧

Vëllezërit Myslimanë në Egjipt, në listën e organizatave terroriste

December 27, 2013, 6:03 am
$
0
0

Sulmi mbi një godinë policore e vrasja e shumë personave u bënë shkak që organizata Vëllezërit Myslimanë të radhitet në listën e grupeve terroriste. Kjo thellon konfliktin me qeverinë dhe kërcënon me shtimin e dhunës.

Ish presidenti i Egjiptit Mohamed Mursi gjendet në burg. Ndërsa kryeministri i qeverisë së tij Haschim Kandil është arrestuar tani. Praktikisht e gjithë udhëheqësia e Vëllezërve Myslimane është në burg. Ata akuzohen për vrasje të demonstruesve, tradhti dhe terrorizëm. Disa procese gjyqësore kanë nisur e të tjerët po presin proceset. Organizata Vëllezërit Myslimanë është ndaluar de facto me vendim të gjykatës në shtator të këtij viti.

Qeveria kalimtare e mbështetur nga ushtria tani ka shkuar një hap më larg, madje më larg se në kohën e Hosni Mubarakut dhe i ka shpalluar Vëllezërit Myslimanë organizatë terroriste.

Organizata e themeluar në vitin 1928 ka qenë deri para pak kohësh një prej forcave politike më të organizuara në vend. Me zgjedhjen e Mursit për president dukej se do të stabilizoheshin në pushtet pas një periudhe të gjatë të sundimit të Mubarakut.

Ndalimi si reagim ndaj terrorit

Sipas qeverisĂ« vendimi pĂ«r ndalimin e kĂ«saj force politike Ă«shtĂ« pasojĂ« e sulmeve me bomba tĂ« martĂ«n (24.12.2013) ndaj njĂ« godine policore nĂ« qytetin Mansura, ku u vranĂ« 16 dhe u plagosĂ«n mbi 100 vetĂ«. Edhe pse pĂ«r kĂ«tĂ« sulm pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e ka marrĂ« organizata me emrin “Ansar Bait al-Makdis”, zĂ«vendĂ«skryeministri Hossam Eissa i ka shpallur fajtor VĂ«llezĂ«rit MyslimanĂ«. “Qeveria nuk do t’i nĂ«nshtrohet kurrĂ« terrorit tĂ« VĂ«llezĂ«rve MyslimanĂ«, tĂ« cilĂ«t i kanĂ« kapĂ«rcyer tĂ« gjitha normat morale, fetare dhe njerĂ«zore”, tha ai tĂ« mĂ«rkurĂ«n. Ai paralajmĂ«roi se do tĂ« dĂ«nohet secili, qĂ« merr pjesĂ« nĂ« aksionet e kĂ«saj organizate, qoftĂ« edhe anĂ«tarĂ«t e rĂ«ndomtĂ«.

Edhe “Liberal Constitution Party” e ish zĂ«vendĂ«spresidentit Mohamed El-Baradei i ka fajĂ«suar VĂ«llezĂ«rit MyslimanĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« sulm. NdĂ«rsa LĂ«vizja Tamarod e ka pĂ«rshĂ«ndetur vendimin e qeverisĂ«. Ajo mendon madje se vendimi Ă«shtĂ« i vonuar.

Terror jo vetëm në Sinai

Sulmi nĂ« Mansura ishte goditja mĂ« e rĂ«ndĂ« qĂ« prej puçit ushtarak dhe rrĂ«zimit tĂ« Mohamed Mursiit nga pushteti me 3. 06. 2013. Deri tani terrori ishte i pĂ«rqendruar kryesisht nĂ« Sinai. NdĂ«rsa me kĂ«tĂ« sulm, siç thotĂ« eksperti GĂŒnter Meyer, ka filluar njĂ« periudhĂ« e re e sulmeve edhe nĂ« vendet e tjera. TĂ« enjten ka pasur njĂ« sulm tjetĂ«r nĂ« Nasr City, ku janĂ« plagosur pesĂ« persona. Grupi i afĂ«rt me Al-KaidĂ«n, “Ansar Bait al-Makdis”, ka marrĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« pĂ«r sulmin nĂ« Mansura dhe ka kumtuar se “tĂ« vrarĂ«t janĂ« viktimĂ« e regjimit.

Qeveria deri tani nuk ka paraqitur dĂ«shmi pĂ«r afĂ«rsinĂ« e grupit terrorist “Ansar Bait al-Makdis” me VĂ«llĂ«zĂ«rit MyslimanĂ«. Gazetari egjiptian Samy Magdy thotĂ« se deri tani janĂ« paraqitur vetĂ«m supozime pĂ«r afĂ«rsinĂ« mes tyre. NdĂ«rsa GĂŒnter Meyer thotĂ« se pohimet e deritanishme janĂ« vetĂ«m edhe njĂ« justifikim pĂ«r masat, qĂ« do tĂ« ndĂ«rmirren kundĂ«r VĂ«llezĂ«rve MyslimanĂ«, gjĂ« qĂ« shumĂ« prej tyre i ka detyruar tĂ« kalojnĂ« nĂ« veprim ilegal.BĂ«het e ditur se nĂ« rajonin e shkretĂ«tirĂ«s nĂ« afĂ«rsi tĂ« kufirit me LibinĂ« janĂ« krijuar pesĂ« kampe pĂ«r stĂ«rvitjen e VĂ«llezĂ«rve militantĂ« MyslimanĂ« dhe sallafistĂ«ve, pĂ«r sulme terroriste. “VlerĂ«sohet se atje janĂ« rreth 1000 VĂ«llezĂ«r MyslimanĂ«â€, thotĂ« GĂŒnter Meyer. NdĂ«rkohĂ« qĂ« kjo organizatĂ« edhe mĂ« tej ka njĂ« mbĂ«shtetje tĂ« madhe nĂ« shoqĂ«rinĂ« egjiptiane. Por VĂ«llezĂ«rit MyslimanĂ« i kanĂ« hedhur poshtĂ« pohimet pĂ«r pĂ«rzierje nĂ« terrorizĂ«m dhe pĂ«r lidhjet e tyre me grupet terroriste.

Shtimi i dhunës?

Futja prej qeverisĂ« e VĂ«llezĂ«rve MyslimanĂ« nĂ« radhĂ«n e organizatave terroriste ka hapur mundĂ«sinĂ« e rritjes sĂ« dhunĂ«s nĂ« kĂ«tĂ« vend. ParatĂ« e organizatave tĂ« ndryshme joqeveritare, tĂ« cilat dyshohen pĂ«r bashkĂ«punim me VĂ«llezĂ«rit MyslimanĂ«, janĂ« ngrirĂ«. Qeveria synon qĂ« nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« ndĂ«rpresĂ« burimet financiare tĂ« organizatĂ«s. “Frontet janĂ« ashpĂ«rsuar kaq shumĂ«, saqĂ« pĂ«r momentin nuk ka shpresĂ« pĂ«r afrimin mes qeverisĂ« dhe VĂ«llezĂ«rve MyslimanĂ«â€, thotĂ« gazetari Samy Magdy.

Me 14 dhe 15 janar 2014 në Egjipt do të votohet për ndryshimet kushtetuese. Qeveria dhe ushtria janë të interesuara që votimi të kalojë pa incidente, por këtë nuk mund ta garantojë askush.(Kortezi DW)

 

↧

U NGUTËT TË NDERUAR KONGRESMENË

December 27, 2013, 9:14 am
$
0
0

“Paqa pa drejtĂ«si Ă«shtĂ« tirani”- Uilliam Allen Uajt/

Nga Frank Shkreli/

Siç njoftohet në media tĂ« ndryshme, disa kongresmenĂ« amerikanĂ«, i kanĂ« dĂ«rguar njĂ« letĂ«r Komisionit Nobel me tĂ« cilĂ«n kanĂ« emĂ«ruar,  kryeministrin e KosovĂ«s, Hashim Thaçi dhe kryeministrin e SerbisĂ«, Ivica Daçiq si dhe shefen e politikĂ«s sĂ« jashtme tĂ« Bashkimit Europian, KaterinĂ« Ashton, kandidatĂ« pĂ«r Çmimin Nobel tĂ« PaqĂ«s pĂ«r vitin 2014.  NĂ« letrĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t nĂ«nshkruar prej tyre, kongresmenĂ«t amerikanĂ« thonĂ« se kjo treshe duhet tĂ« nderohet pĂ«r rolin kritik qĂ« ata luajtĂ«n pĂ«r “normalizimin e marrĂ«dhĂ«njeve” midis KosovĂ«s dhe SerbisĂ«.  LigjvĂ«nsit amerikanë i cilĂ«sojnĂ« takimet e shumĂ«ta të dy kryeministrave me ndĂ«rmjetsimin e Bashkimit Europian gjatĂ« kĂ«tij viti, si “pikĂ«kĂ«thesĂ« dramatike” nĂ« marrĂ«dhĂ«njet midis KosovĂ«s dhe SerbisĂ«.

Para se tĂ« shkoj mĂ« gjatĂ«, jam i detyruar tĂ« them se Kongresmeni Eliot Engel, njĂ«ri ndĂ«r nĂ«nshkruesit  e letrĂ«s,  ështĂ« njĂ«ri prej ligjvensĂ«ve amerikanĂ« qĂ« ka qenĂ« dhe vazhdon tĂ« jetĂ« nĂ« krye tĂ« veprimtarisĂ« mbĂ«shtetse tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara pĂ«r KosovĂ«n dhe pĂ«r interesat e shqiptarĂ«ve nĂ« pĂ«rgjithĂ«si.  UnĂ« kam pasur fatin tĂ« kem qenĂ« shpesh dĂ«shmitar i mbĂ«shtetjes së tij ndaj kauzĂ«s shqiptare, duke u bazuar nĂ« ato qĂ« ai ka bĂ«rĂ« gjatĂ« dy tre dekadave tĂ« fundit, nĂ« pĂ«rkrahje tĂ« shqiptarĂ«ve e sidomos tĂ« çështjes sĂ« KosovĂ«s.  KĂ«tĂ«, kongresmenit Engel nuk mund t’ia mohojĂ« askush dhe jam i bindur se Zoti Engel do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« pĂ«rkrahĂ« tĂ« drejtat e shqiptarĂ«ve si mĂ« parĂ«, pasi ai, si rrjedhim e kĂ«saj pĂ«rkrahjeje dhe me tĂ« drejtĂ« gĂ«zon njĂ« mbĂ«shtetje tĂ« forte dhe tĂ« merituar edhe nga komuniteti shqiptaro-amerikan.  UnĂ« kĂ«tĂ« nuk e dyshoj,  dhe si një shqiptaro-amerikan i jam mirĂ«njohĂ«s kongresmenit Engel, siç jam i sigurt dhe besoj se janĂ« edhe shumica e atyre qĂ« e njohin mirĂ« mbĂ«shtetjen e tij pĂ«r KosovĂ«n  dhe angazhimin e kongresmenit Engel pĂ«r tĂ« drejtat e shqiptarĂ«ve kudo.  PĂ«r kĂ«tĂ« ai Ă«shtĂ« nderuar nga Kosova dhe ShqipĂ«ria, dhe shqiptarĂ«t kudo, do t’i jenë atij pĂ«rgjithmonĂ« mirĂ«njohĂ«s.

Por rekomandimi i kĂ«tij grupi kongresmenĂ«sh pĂ«r tĂ« emĂ«ruar si kandidat pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r paqĂ«, kryeministrin serb, mĂ« duket si njĂ« masĂ« e ngutĂ«shme dhe e pa menduar mirĂ«.  JanĂ« mbajtur bisedime dhe janĂ« nĂ«nshkruar marrĂ«veshje midis KosovĂ«s dhe SerbisĂ«.   Por sipas analistĂ«ve nĂ« realitet, shumĂ« pak ose hiç gjĂ« nuk Ă«shtĂ« arritur midis dy shteteve.Vazhdon “status quo ante” nĂ« marrĂ«dhĂ«njet midis KosovĂ«s dhe SerbisĂ«.  PĂ«r faktin se Serbia as qĂ« nuk e njeh shtetin e KosovĂ«s si të tillĂ« dhe si rrjedhim nuk mban ndonjĂ« pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r zbatimin e marrĂ«veshjeve tĂ« nĂ«nshkruara me njĂ« ”shtet” qĂ« ajo nuk e njeh, as de jure as de facto.  PĂ«r mĂ« tepĂ«r analistĂ«t thonĂ« se deri tani, nĂ« bazĂ« tĂ« kĂ«tyre marrveshjeve, Kosova jo vetĂ«m nuk ka fituar asgjĂ«, por edhe arritjet qĂ« mund tĂ« dalin nga kĂ«to marrveshje, pĂ«r normalizimin e marrĂ«dhĂ«njeve midis dy palĂ«ve –mbeten pĂ«r tu parĂ«. E vĂ«rteta Ă«shtĂ« se nga kĂ«to marrveshje tĂ« deritanishme ka pĂ«rfituar vetĂ«m Serbia, nĂ« rrugĂ«n e saj drejtĂ« integrimit europian.QĂ«llimi i BE-Ă«s Ă«shtĂ« qĂ« marrĂ«dhĂ«njet midis SerbisĂ« dhe KosovĂ«s tĂ« “normalizohen”, por Beogradit nuk i kĂ«rkohet si kusht njohja diplomatike e shtetit tĂ« KosovĂ«s.Kaq e tha edhe shefi i ZyrĂ«s sĂ« BE-sĂ« nĂ« Beograd, MajkĂ«l Davenport pĂ«r gazetĂ«n serbe Novosti. Ai theksoi se“NjĂ«ra nga fushat kryesore Ă«shtĂ« respektimi i marrĂ«veshjes Beograd-PrishtinĂ« dhe angazhimi se nuk do tĂ« bllokojnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«n pĂ«r nĂ« BE”.  Me fjalĂ« tĂ« tjera, Kosova angazhohet qĂ« tĂ« mbyllĂ« gojĂ«n dhe tĂ« mos pengojĂ« antarĂ«simin e SerbisĂ« nĂ« BE, ndĂ«rsa SerbisĂ« as nuk i kĂ«rkohet si kusht antarĂ«simi, njohja e shtetit tĂ« KosovĂ«s. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, e drejtĂ« ose jo, thuhet se nĂ« bazĂ« tĂ« kĂ«tyre marrĂ«veshjeve, Kosova po kantonizohet dhe se po krijohet njĂ« “srpska” nĂ« KosovĂ«, sipas modelit tĂ« BosnjĂ«s dhe se komunitetit tĂ« vogĂ«l serb nĂ« KosovĂ« po i bĂ«hen lĂ«shime tĂ« papara dhe po i akordohen privilegje qĂ« nuk i gĂ«zon asnjë pakicĂ« tjetĂ«r etnike nĂ« EuropĂ«.

ËshtĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« shihet ndonjĂ« “pikĂ«kĂ«thesĂ« dramatike” nĂ« kĂ«tĂ« mes nĂ« marrĂ«dhĂ«njet KosovĂ«-Serbi.  NĂ«qoftse deklaratat e Daçiqit janĂ« ndonjë shĂ«njĂ« treguese, nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, dhe ndonĂ«se ka nĂ«nshkruar marrveshjet –  nĂ« qĂ«ndrimin e tij ndaj KosovĂ«s nuk ka ndryshuar asgjĂ«.  Jo mĂ« largĂ« se disa javĂ« mĂ« parĂ« ai tha se Serbia nuk do e harrojĂ« kurrĂ« veriun e KosovĂ«s dhe se serbĂ«t atje duhet tĂ« ndĂ«gjojnĂ« Beogradin.   GjithĂ« kĂ«to qendrime pa kompromis tĂ« Beogradit ndaj KosovĂ«s po theksohen e ritheksohen pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« duan tĂ« marrin vesh, ndĂ«rkohĂ« qĂ« anĂ« e mbanĂ« SerbisĂ« po zbulohen varreza tĂ« reja masive shqiptarĂ«sh tĂ« vrarĂ« nga regjimi diktatorial i Millosheviçit, e tĂ« cilit Daçiqi i ka shĂ«rbyer me zell.  LigjvĂ«nsit e nderuar amerikanĂ« thonĂ« nĂ« letrĂ«n e tyre drejtuar Komisionit Nobel se marrĂ«veshjet e arritura nĂ« Bruksel  kanĂ« çuar nĂ« “normalizimin e marrĂ«dhĂ«njeve” midis PrishtinĂ«s dhe Beogradit. Po çfarĂ« normalizimi dhe me kĂ«?  Kryeministri serb Daçiq gjithnjĂ« insiston se ”Ne nuk e  e njohim KosovĂ«n si shtet, por si njĂ« territor tĂ« veçantë  ndaj tĂ« cilit ne nuk kemi ndryshuar qendrimin tonĂ«.”

Daçiqi nuk ka treguar kurrë ndonjë vullnet të mirë ndaj shqiptarëve, qoftë ndaj Kosovës, qoftë ndaj Shqipërisë. Madje, kohët e fundit në një intervistë televizive, ai vuri në dukje ndjenjat e tij të thella antishqiptare, kur me inatin e tij primitiv anti-shqiptar u shpreh se nëqoftse Shqipëria antarësohet në Bashkimin Europian para Serbisë, atëherë sipas tij, serbët si komb duhet të bëjnë vetvrasje kolektive, duke thënë tërthorazi se Shqipëria është një vend i prapambetur që nuk meriton antarësimin e saj në BE.

Është e famĂ«shme thĂ«nja se “pa paqĂ« nuk ka drejtĂ«si”.  Çdo marrĂ«veshje pĂ«r normalizim marrĂ«dhĂ«njesh dhe pĂ«r vendosjen e paqĂ«s sĂ« vĂ«rtetĂ« midis dy vendeve duhet të jetĂ« e drejtĂ« pĂ«r tĂ« dy palĂ«t, por sidomos pĂ«r viktimĂ«n.  Marrveshje tĂ« tilla do ishin shpresĂ«dhĂ«nse, po tĂ« ishin tĂ« sinqerta, dhe do tĂ« pĂ«rbĂ«nin njĂ« hap pĂ«rpara pĂ«r marrĂ«dhĂ«njet afat gjata midis serbĂ«ve dhe shqiptarĂ«ve nĂ« Ballkan si dhe njĂ« pranim i tĂ« drejtave tĂ« barabarta universale tĂ« njeriut dhe  zbatimit tĂ« ligjit nĂ« atĂ« rajon.  Por  kam drojĂ« se marrĂ«veshjet e arritura nĂ« Bruksel midis KosovĂ«s dhe SerbisĂ«, pĂ«r tĂ« cilat kongresmenĂ«t amerikanĂ« propozuan ZotĂ«rinjtĂ« Thaçi, Daçiq dhe  ZonjĂ«n Ashton pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r PaqĂ«, nuk pĂ«rmbajnĂ« sinqeritetin e vullnetit tĂ« mirĂ« dhe as frymĂ«n e kompromisit as respektin e ndĂ«rsjellĂ«t dypalĂ«sh. Prandaj si tĂ« tilla, Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« shihet se si kĂ«to marrĂ«veshje do tĂ« çojnĂ«në  rrugĂ«n drejtĂ« njĂ« paqeje dhe drejtĂ«sie  dhe në normalizimin aq tĂ« nevojshĂ«m tĂ« marrĂ«dhĂ«njeve midis dy popujve, si njĂ« parakusht pĂ«r tĂ« dy vendet nĂ« pĂ«rpjekjet e tyre pĂ«r tu integruar nĂ« EuropĂ«.  KĂ«to marrveshje tĂ« arritura midis PrishtinĂ«s dhe Beogradit siç duket janĂ« njĂ« rast i humbur historik pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund pa-ndĂ«shkueshmĂ«risĂ« shtetĂ«rore tĂ« SerbisĂ« e cila ka shkaktuar aq shumĂ« vuajtje dhe dhimbje ndĂ«r shqiptarĂ« pĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« shekull.Andaj si i tillĂ« tĂ« nderuar kongresmenĂ«, megjithĂ« respektin qĂ« kam pĂ«r ju, vendimi i juaj ishte i nxituar sepsepĂ«rfaqsuesi i regjimit tĂ« Beogradit nuk meriton emĂ«rimin pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r paqĂ«.Mund tĂ« ketĂ« njĂ« paqĂ« tĂ« brishtĂ« midis KosovĂ«s dhe SerbisĂ«, por siç ka thĂ«nĂ« gazetari i njohur amerikan, Uilliam Allen Uajt, “Paqa pa drejtĂ«si Ă«shtĂ« tirani”.  Dhe pĂ«r ushtrim tiranie fizike dhe psikologjike, tĂ« pakĂ«n deri mĂ« sot, nuk Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« Çmimi Nobel pĂ«r paqĂ«.

 

 

 

 

 

 

↧

Ina Puleri O’Carroll, shkencĂ«tarja shqiptare qĂ« zbuloi si zhduket AIDS

December 27, 2013, 9:55 am
$
0
0

Rëndësia e këtij zbulimi është e madhe, thotë Ina, struktura lejon krijimin e ilaçeve te reja, që mund të zhdukin AIDS . Deri tani gjitha ilaçet kundra HIV funksionojnë kundra proteinës së virusit, Por kjo punë studimore lejon krijimin e ilaçeve që do të funksionojnë kundra gjenomit që e zhduk realisht atë qysh në ARN./

Nga Rafael Floqi/

“AsnjĂ« luftĂ« nĂ« faqe tĂ« dheut nuk Ă«shtĂ« aq destruktive sa pandemia e AIDS, do tĂ« shkruante ish- sekretari Amerikan i Shtetit”, Colin Powell. Dhe kjo luftĂ« kaq e vĂ«shtirĂ« pĂ«r njĂ« gjeneral me pesĂ« yje tashmĂ« po gjen njĂ« shpresĂ« nĂ« shpatullat e brishta tĂ« njĂ« shkencĂ«tareje tĂ« re shqiptaro amerikane, Ina Puleri, e cila kĂ«to ditĂ« po feston 32- vjetorin e saj.

AIDS /SIDA, kjo sëmundje vdekjeprurëse e shekullit është ulur këmbëkryq pranë nesh dhe nuk pretendon të largohet andej nga ka ardhur. Në këtë moto e gjithë bota ka protestuar kundër sëmundjes së shekullit. 1 dhjetori, është dita në të cilën duhen sensibilizuar të gjithë njerëzit në mbarë botën, nga ky virus që po i pushton dalëngadalë. Të gjithë duhet të pranojmë dhe të jemi të ndërgjegjshëm se AIDS është i pranishëm kudo e në çdo kohë dhe është një kërcënim potent për njerëzimin. Numri i personave të sëmurë me AIDS, sot në botë arrin shifra vërtet shqetësuese, ato luhaten në 42 milionë persona të sëmurë në të gjithë botën, ndër ta më shumë se një milion amerikanë janë të prekur nga kjo sëmundje. Moshat më të prekura janë ato të reja dhe luhaten nga 20 deri 39 vjeç. Vetëm këtë vit janë zbuluar 5 milionë të infektuar me HIV, ndërsa të vdekur ka pasur 3.1 milionë njerëz dhe gjysma e të infektuarve për herë të parë janë gra, të cilat infektohen si persona heteroseksualë me burra të infektuar.

Afrika e Jugut është rajoni më i prekur nga kjo sëmundje, ndërkohë që në të gjithë globin po rritet ndjeshëm edhe numri i grave të infektuara me këtë virus. Një dhjetori ishte dita ndërkombëtare kundër AIDS-s dhe të dhënat e fundit po tregojnë se kjo sëmundje po shkakton gjithnjë e më shumë viktima.  Në Shqipëri krahasuar me tri vitet e fundit, të dhënat flasin për një numër në rritje të rasteve. Sipas raportit të përgatitur nga specialistët e Institutit të Shëndetit Publik (ISHP), deri në muajin nëntor të këtij viti, në vendin tonë janë regjistruar 96 raste të reja me virusin HIV, duke e çuar në 671 numrin total numrin total të personave me AIDS në Shqipëri.

“Por gjithnjĂ« ka njĂ« dritĂ« nĂ« fund tĂ« tunelit”, thotĂ« shkencĂ«tarja e re shqiptaro- amerikane. Me origjinĂ« nga Tirana, Ina Puleri O’Coroll, ajo qĂ« zbuloi kohĂ«t e fundit sĂ« bashku me njĂ« grup kolegĂ«sh tĂ« National Institutes of Health tĂ« National Cancer Institute nĂ« Frederick, pĂ«r Programin e RezistencĂ«s të  HIV ndaj medikamenteve, (Drug Resistance Program) zbuloi sĂ« fundi mekanizmin celular, sesi funksionon ARN e virusit HIV.

Ky zbulim sipas revistĂ«s prestigjioze tĂ« BiologjisĂ« Molekulare “Cell” Ă«shtĂ« njĂ« zbulim i vĂ«rtetĂ« shkencor qĂ« do t’i hapĂ« rrugĂ« zbulimit tĂ« medikamenteve qĂ« do ta luftojnĂ« AID-s qysh nĂ« qelizĂ«.  AIDS, apo virusi HIV, Ă«shtĂ« njĂ« sindromĂ« e fituar. Kjo sĂ«mundje u pĂ«rhap fillimisht nga njĂ« djalĂ« homoseksual, i cili ishte i infektuar nga ky virus. Shkaktari Ă«shtĂ« virusi i AID-s, i cili shkatĂ«rron sistemin imunitar tĂ« organizmit tĂ« njeriut. EkzistojnĂ« dy lloje tĂ« virusit tĂ« AID-s, hiv-1 dhe hiv-2. Mbartja e virusit tĂ« AID-s bĂ«het nĂ«pĂ«rmjet aktit seksual, nĂ« kontakte me derivate tĂ« gjakut dhe kontakti me gjakun, si pĂ«r shembull me narkomanĂ«t nga njĂ« gjilpĂ«rĂ« e kontaminuar, disa prej tyre infektohen dhe gjatĂ« shtatzĂ«nisĂ«, pra nga nĂ«na e infektuar tek fĂ«mija.

“RrugĂ«t e infektimit dihen, por ende nuk dihej mekanizmi i veprimit nĂ« qelizĂ«, thotĂ« shkencĂ«tarja e re shqiptaro- amerikane. NĂ« kĂ«tĂ« punĂ« studimore, shton Ina Puleri O’Carroll, Ph.D qĂ« kĂ«tĂ« laborator prestigjioz po kryen studimet e postdoktoraturĂ«s, ne kemi zgjidhur strukturĂ«n e njĂ« elementi tĂ« gjenomit tĂ« virusit HIV dhe kemi vĂ«rtetuar qĂ« kjo strukturĂ« Ă«shtĂ« e vlefshme nĂ« qelizat (in vivo). Ky element, Rev Response Element (RRE), Ă«shtĂ« i domosdoshĂ«m pĂ«r jetĂ«n e kĂ«tij virusi dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye Ă«shtĂ« objekt ideal pĂ«r krijimin e ilaçeve tĂ« reja kundra virusit. Zgjidhja e strukturĂ«s Ă«shtĂ« e çmuarpĂ«r dy arsye: 1) zbulon mekanizmin me tĂ« cilin virusi eksporton gjenomin nga bĂ«rthama tek citoplasma e qelizĂ«s, njĂ« proces ky qĂ« Ă«shtĂ« i domosdoshĂ«m pĂ«r virusin qĂ« tĂ« jetĂ« infektues (kjo ka qenĂ« e ditur qysh nĂ« 1985 por sesi ky element ishte i nevojshĂ«m pĂ«r eksportin e gjenomit por mekanizmi nuk ishte ditur deri tani”.

Ina Ă«shtĂ« modeste pĂ«r punĂ«n e saj. Ajo punoi shumĂ« nĂ« laborator pĂ«r tĂ« vĂ«rtetuar me qeliza tĂ« gjalla in vivo, mekanizmin qĂ« do tĂ« krijojĂ« mundĂ«sinĂ« e shfarosjes tĂ« AID-s nga bota. Ajo ka bĂ«rĂ« lajtmotiv tĂ« saj thĂ«nien “ShĂ«njestro diellin, ti mund tĂ« mos e arrish atĂ«, por shigjeta jote do tĂ« fluturoj aq lart sa t’i vesh objektiv vetvetes”.

“Pjesa ime nĂ« kĂ«tĂ« projekt ishte tĂ« vĂ«rtetoja qĂ« kjo strukture Ă«shtĂ« vĂ«rtet e vlefshme in vivo. Struktura vetĂ« nuk ka vlerĂ« po nuk e tregove qĂ« Ă«shtĂ« domethĂ«nĂ«se (relevante) in vivo. UnĂ« tregova qĂ« mutacionet nĂ« strukturĂ«n rezultuan me reduktim te agresivitetit nĂ« funksionim mĂ« tĂ« ulĂ«t ose inekzistent tĂ« virusit si in vitro ashtu dhe in vivo.( nĂ« qeliza tĂ« gjalla) PĂ«r kĂ«tĂ« arsye jam bashkautore e parĂ« (bashkĂ« me Xianyang Fang dhe Jinbu Wang) nĂ« artikullin e revistĂ«s prestigjioze “Cell” nĂ« numrin e saj tĂ« tetorit tĂ« 2013.

“RĂ«ndĂ«sia e kĂ«tij zbulimi Ă«shtĂ« e madhe , thotĂ« Ina, Struktura lejon krijimin (design/engineering) e ilaçeve te reja, qĂ« mund tĂ« zhdukin AIDS . Deri tani, tĂ« gjitha ilaçet kundra HIV, funksionojnĂ« kundra proteinĂ«s sĂ« virusit, Por kjo punĂ« studimore lejon krijimin e ilaçeve qĂ« do tĂ« funksionojnĂ« kundra gjenomit qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« ARN dhe jo nĂ« ADN.

Ina Puleri O’Coroll Ă«shtĂ« njĂ« vajzĂ« e re shqiptare e bija e dy prindĂ«rve krenarĂ« Mihallaq Pullerit dhe Zana Pulerit, nĂ«na e njĂ« djali dy vjeçar, qĂ« po pret fĂ«mijĂ«n e dytĂ«, tĂ« cilĂ«t tani sĂ« fundit janĂ« bashkuar me tĂ« pas ardhjes nga Greqia pas 20 viteve emigracion pĂ«r t’u bashkuar me InĂ«n dhe vĂ«llain e saj Dorian Pulerin pedagog i matematikĂ«s nĂ« Universitetet Amerikane.

Ina e nisi rrugĂ«n e studimit nĂ« SHBA nĂ« vitin e fundit tĂ« shkollĂ«s sĂ« mesme ku qĂ« nga Greqia mund tĂ« vinte nĂ« SHBA dhe Brenda vitit do tĂ« dallohej si nxĂ«nĂ«se e dalluar, madje do tĂ« vlerĂ«sohej pĂ«r rezultate tĂ« larta nĂ« mĂ«sime nga vetĂ« presidenti Bill Klinton. Kjo vajzĂ« shqiptare pasi studio pĂ«r biologji shkĂ«lqyeshmen nĂ« Universitetin per Ph.D.në  Biochemistry me  2009 Virginia Polytechnic Institute dhe State University (Virginia Tech), Blacksburg, VA.  B.A., Biochemistry; B.A., Chemistry.  2004 McDaniel College, Westminster. GjatĂ« viteve studentore ajo do tĂ« njihej me bashkĂ«studentin,“her sweet heart”, Andrew O”Coroll me tĂ« cilin do tĂ« lidhte jetĂ«n.

Tani ajo zhvillon punĂ«n e saj kĂ«rkimore pranĂ« laboratorit tĂ« “RezistencĂ«s sĂ« ilaçeve ndaj   HIV. Ky programi u formua nĂ« vitin 1997 me misionin e kryerjes dhe nxitjen e kĂ«rkimeve themelore multidisiplinare, translationale , dhe klinike tĂ« fokusuar nĂ« problemet qĂ« lidhen me ilaçet rezistente tĂ« HIV. Programi Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar mbi anĂ«t e forta ekzistuese tĂ« programeve themelore dhe klinike NCI tĂ« kĂ«rkimit nĂ« retrovirology, zbulimin tĂ« ilaçeve tĂ« AIDS, duke shfrytĂ«zuar studimet nĂ« biologjinĂ« strukturore, biokimi, virologjisë  KĂ«to janĂ« fushat e njĂ« rĂ«ndĂ«sie kritike ndaj epidemisĂ« sĂ« AIDS-it  Edhe pse programi fokusohet kryesisht nĂ« HIV, rezistenca e drogĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« shqetĂ«sim i madh pĂ«r agjentĂ«t e tĂ« tjera infektive si kanceri. KĂ«tu ajo arriti tĂ« zbulonte misterin qĂ« flinte prej mĂ« shumĂ« se 25 vjetĂ«sh strukturĂ«n nĂ« formĂ« A tĂ« virusit qĂ« do tĂ« luftojĂ« pĂ«r zhdukjen e tij. Ina tani po punon sĂ« bashku me prof.  A. Rein mbi studimet te aspekteve Molekulare te acideve nukleike virale pĂ«r t’u futur nĂ«enciklopedinĂ« e biologjisĂ« se qelizĂ«s “Cell”. Ajo pĂ«lqen tĂ« thotĂ« se lufta kundĂ«r AIDS Ă«shtĂ« njĂ« autogol qĂ« raca njerĂ«zore i ka bĂ«rĂ« vetes, por synimi i ekipit tonĂ« shkencor Ă«shtĂ« qĂ« ne tĂ« mos e humbim ndeshjen pĂ«r hir tĂ« njerĂ«zimit. PĂ«r punĂ«n e kĂ«saj shkencĂ«tareje tĂ« re shqiptare kanĂ« rĂ«ndĂ«si synimet e larta, pasi ato formojnĂ« karaktere tĂ« larta dhe objektet e mĂ«dha nxjerrin nĂ« pah edhe mendje tĂ« ndritura.

 

↧
↧

SHBA: Festivali Ndërkombëtar i Skulpturës në Borë 2014

December 27, 2013, 10:02 am
$
0
0

Duke ndjekur rrugĂ«n e mĂ«parshme kĂ«ta sifidantë kanĂ« krijuar vepra mbresĂ«lĂ«nĂ«se dhe tĂ« mrekullueshme tĂ« cilat me siguri edhe kĂ«tĂ« vit do tĂ« jenĂ« tĂ« kĂ«tilla. TĂ« “armatosur” me thika,”sopata dhe lopata” tĂ« mprehta dhe të veshur si alpinistĂ«t pĂ«r t’u mbrojtur nga tĂ« ftohtit, dhe bora ata kanĂ« nisur pĂ«r tĂ« realizuar vepra unike dhe tĂ« rralla tĂ« cilat fund javĂ«n e muajit janar 2014 do ti ekspozojnĂ« pĂ«r konkurim/

Nga BEQIR SINA, New York/

Breckenridge – Colorado :   NĂ« Kolorado tĂ« SHBA pĂ«r dy dekada me radhĂ« do tĂ« mbahet Festivali NdĂ«rkombĂ«tar i SkulpturĂ«s në Borë . SkulptorĂ«t e nga mbarĂ« bota tĂ« pasionuar pas kĂ«tij arti tĂ« bukur natyror do tĂ« vihen pĂ«rsĂ«ri nĂ« provĂ« pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« art ndryshe, nĂ« kushte ndryshe dhe temperatura ndryshe.

Duke ndjekur rrugĂ«n e mĂ«parshme kĂ«ta sifidantë kanĂ« krijuar vepra mbresĂ«lĂ«nĂ«se dhe tĂ« mrekullueshme tĂ« cilat me siguri edhe kĂ«tĂ« vit do tĂ« jenĂ« tĂ« kĂ«tilla. TĂ« “armatosur” me thika,”sopata dhe lopata” tĂ« mprehta dhe të veshur si alpinistĂ«t pĂ«r t’u mbrojtur nga tĂ« ftohtit, dhe bora ata kanĂ« nisur pĂ«r tĂ« realizuar vepra unike dhe tĂ« rralla tĂ« cilat fund javĂ«n e muajit janar 2014 do ti ekspozojnĂ« pĂ«r konkurim.

Janari vjen nĂ« Kolorado – SHBA, gjithmonĂ« kĂ«to vitet e fundit me Festivalin e Skulpturave me BorĂ«. Festivali i 20tĂ« “Snow Sculpture 2014″, thuhet se do të mbahet nĂ« malet Breckenridge nĂ« Colorado, ku punimet mĂ« pas kanĂ« pĂ«r tĂ« u vendosura nĂ« zonĂ«n rreth qendrĂ«s atraktive dimĂ«rore Riverwalk, e cila ndodhet breg lumit nĂ« segmentin e rrugĂ«s 150 West Adams Avenue. Skulpturat e konkursit janĂ« tĂ« vendosura nĂ« Riverwalk Center dhe njĂ« pjesĂ« e tyre janĂ« vendosur mbi ” lĂ«ndinĂ«n”  e mbuluar me borĂ«, nĂ« veri tĂ« QendrĂ«s Riverwalk pĂ«rtej bregut tĂ« lumit Blue Plaza - ngjitur nĂ« Main Street . .   Ky festival Ă«shtĂ« njĂ« kujtim i pĂ«rhershĂ«m dhe nostaligjik, i cili zbulon artin e bukur tĂ« skulpturave në borĂ«. Ajo na kjuton pakĂ«z edhe atĂ« fĂ«mijĂ«rinĂ« tonĂ«, pĂ«rfshirĂ«jen tonë në atĂ« gĂ«zimin pĂ«r tĂ« luajtur me topa bore dhe skalitur Babagjyshin e Vitit tĂ« Ri, nĂ« oborrin e shtĂ«pisĂ« tonĂ«.

Kurse nĂ« lidhje me ekipet pjesĂ«marrse dhe shumë tĂ« dhĂ«na tĂ« tjera interesante ju do tĂ« njoftoheni shkruan organizatori nĂ« faqen e tyre tĂ« internetit do ti gjeni në flet-palosjet e qendrĂ«s atraktive Qendra Riverwalk . PĂ«r mĂ« shumĂ« informacion shikoni edhe informacionin vendosur në www.townofbreckenridge.com selinë e kĂ«saj ekspozite e cila zbulon 20 vitet e fundit tĂ« kampionatit NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« Skulpturave nĂ« BorĂ«.  Por, thuhet nĂ« njoftim “Mos harroni tĂ« votoni- vota juaj Ă«shtĂ« pĂ«rcaktuese!”. Votoni pĂ«r skulpturĂ«n tuaj tĂ« preferuar nĂ« “Choice Vote of People” . Votimi ndodh gjatĂ« gjithĂ« javĂ«s sĂ« ekspozimit tĂ« skulpturave duke filluar nga dita e diel, 27 janar 2014 . 1 dollar donacion merr njĂ« votĂ« dhe shkon direkt nĂ« mbĂ«shtetjen kampionatit NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« Skulpturave nĂ« Borë dhe qendrĂ«s atraktive dimĂ«rore Riverwalk - Kolorado   .
Kjo qender spektakolare Qendra Riverwalk, Ă«shtĂ« quajtur Fshati i Akullt. Çdo gdhendje ështĂ« ndĂ«rlikuar dhe Ă«shtĂ« njĂ« art mĂ« vete, ka janĂ« të skalitura, kĂ«shtjella, pamje nga qytet, kafshĂ«, statuja dhe figura tĂ« tjera gjigande me ngjyra tĂ« ndezura dhe kombinuar nĂ« disa raste me pak blu. Skulptura pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« shumĂ« nga vendet e mbĂ«shtetĂ«sve të kampionatit.   Nga që numĂ«ri Ă«shtë i madh i vizitorĂ«ve tĂ« gjithĂ« duhet tĂ« zabatojnĂ« me shumĂ« pĂ«rpikmĂ«ri rregullat qĂ« ofrojnĂ« organizatorĂ«t nĂ« qendrĂ«n atraktive Qendra Riverwalk . Ata thonĂ« :”Ju lutemi tĂ« jeni kur tĂ« vini kĂ«tu tĂ« vetĂ«dijshĂ«m se kjo qendĂ«r Ă«shtĂ« njĂ« mjedis me shtresĂ« tĂ« lartĂ« me dĂ«borĂ« alpine . Vishuni me rroba tĂ« ngrohta dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rshtatshme me kĂ«pucĂ« tĂ« larta jo rrĂ«shkitĂ«se .

 

↧

BUKURIA E PËRBASHKIMIT TË SHQIPTARËVE TË AMERIKËS FRYMËZON QËNDRIMIN KOMBËTAR TË SHTETEVE SHQIPTARE

December 27, 2013, 2:31 pm
$
0
0

SHKRUAN: ARTUR VREKAJ/

Shqiptarët e Ballkanit edhe pse me dy shtete Shqiptare, me prani të OKB, EULEX, NATO në Kosovë dhe një monitorim Amerikano-Europian në Shqipëri nuk kanë arritur të marrin akoma mbështetjen e plotë të të gjithë Diasporës së Bashkuar me mundësitë që me të vërtetë mund të japin Shqiptarët e Amerikës të gjithë së bashku me biznesmenë, shoqata atdhetare e organizatat fetare.

Pse? Sepse nuk kemi një ende një bashkëkuvendim për një platformë kombëtare të përbashkët të të gjithë faktorëve të Mërgatës në Amerikë. Edhe sepse Shqipëria e ka harruar fare këto 23 vjet demokraci sikundër e luftoi dhe e përndoqi për 46 vjet me Hoxhën.

Kosova ka një qasje më të mirë me Draft-Strategji për Mërgatën dhe një program në vazhdimësi për të forcuar lidhjet Vëndlindje-Mërgatë jo vetëm në Europë por edhe duke e parë Mërgatën Shqiptare një e të pandarë me Shqiptarët e trojeve Shqiptare.

Rasti më i fundit këtë Dhjetor 2013 është projekti që u bashkëkuvendua nga Ministria e Diasporës së Kosovës për rrjetëzimin e bizneseve me pronësi të origjinës Shqiptare në Europë dhe Amerikë. Janë shembuj realë dhe frymëzues. Që Mërgata Shqiptare të investojë më mirë në çdo qytet Shqiptar të Shqipërisë Natyrale.

Ne në Amerikë rrojmë me orën e Shqipërisë Natyrale! Na vjen shumë keq për çka ndodh keq me Shqiptarët edhe kur fajin më shumë e kanë shtetarët Shqiptarë edhe kur e kanë fqinjët apo edhe faktori ndërkombëtar. Sepse edhe diplomacia Europiane nuk është e kulluar, apo edhe sepse ne Shqiptarët e sotëm nuk dimë të bëjmë diplomaci për Shqipëri e komb, sepse sillemi si provincialë si në Bruksel dhe New York apo Uashington ku përcaktohen fate të Shqiptarëve të Ballkanit.

Ndërkohë, në New York shoqatat e Dibrës më 20 Dhjetor 2013 i ftuan dhe bashkuan në protestë para Kombeve të Bashkuara drejtues dhe Shqiptarë veprimtarë të shoqatave më në zë të Shqiptarëve të Amerikës si të Dibrës, VATRA, AACL, Albanian Roots, Ana e Malit, Forumi për Demokraci etj, për ti bërë të qartë opinionit ndërkombëtar se po shkelen Konventa Ndërkombëtare për devijimin e rrjedhës së lumit Radika nga derdhja në Adriatik.

Fill pas kësaj në Shqipëri më datën 26 dhe 27 Dhjetor 2013 sipas të përditshmeve Panorama, Dita dhe Tema deputeti Bogdani nxori një material sekret nga mbledhja e komisionit të Jashtëm të Kuvendit të Shqipërisë lidhur me kërkesën e Maqedonisë dhe Greqisë e devijimit të lumenjve Radikë dhe Vjosë nga shtetet fqinje?! Duke mos cekur rëndësinë e sekretit, u pa se sekreti kishte dalë për këtë projekt anti-Shqiptar që disa javë më parë, sepse në rrjetet sociale Shqiptarët e Amerikës ndjeheshin të shqetësuar për fatin e vëndlindjes së tyre, (Dibrës).

Protesta e Mërgatës në New York për këtë qëllim e dha efektin e saj edhe si një thirrje për qeveritë Shqiptare apo Shqiptarët shtetformues në Maqedoni që të mos lëshojnë pe në dëm të interesave kombëtare.

Por, nga ana tjetër është edhe mbështetje e pastër për shtetarët Shqiptarët lokalë apo qëndrorë të Shkupit dhe Dibrës.

Si ka mundësi që media Shqiptare në Tiranë nuk e vë në dijeni publikun Shqiptar për çdo të mirë që manifeston apo prosteston Mërgata Shqiptaro-Amerikane? Ku është misioni kombëtar i medies?

Apo ju duken pak TV-ve apo gazetave të financuara nga pushteti i Tiranës veprimtaritë përfaqësuese të Mërgatës në Amerikë? Pra, çalon dhe shumë bile promovimi i Mërgatës. Herë-herë biem në siklet se më shumë vlerësohet nga klasa politike e Tiranës klientela e biznesit në Amerikë se sa ndonjë shoqatë atdhetare që nuk ta mbush shumë synë se nuk ka emër në Shqipëri. Sepse mirëorganizimi dhe përbashkimi me bashkëkuvendim apo veprimtari të përbashkëta të Mërgatës e rrit frymëzimin për një qëndrim të pastër kombëtar të shteteve Shqiptare.

Ne e shohim mbështetjen me media dhe njëherësh vetëveprimin si një lloj fryti të bashkëkuvendimit të përditshëm, të hapur e të lirë midis Mërgatës së Amerikës dhe Shqiptarëve kudo.

Disa syresh mund të thonë që Shqiptarët e Ballkanit kanë dy shtete tani e më ndryshe duket sensibilizimi për bashkëpunim. Unë prapë them se nuk  e ka në axhendë Shqipëria Mërgatën e Shqiptarëve të Amerikës. Herë-herë zë vënd folklorizmi dhe ahengu në Amerikë ku janë të pranishëm dhe shtetarët Shqiptarë si mundësi promovimi e përfitimi personal të tyre. Por, po u ftoh kombëtarizmi Shqiptar në Amerikë prej asimilimit e keqdrejtimit a mosprogramimit të një platforme programore të përbashkët edhe ndihma morale dhe diplomatike e Mërgatës Shqiptare për vëndlindjen do të jetë e pakët dhe e vakët.

Historikisht Mërgata ka bërë më shumë për Shqipërinë edhe ka patur hallet e saj bashkuese e ndarëse, që kur hyri Zogu e Hoxha në pushtet.

Por nuk duhet të harrojmë se Amerika e merr në konsideratë mendimin dhe vetëveprimin e Shqiptarëve të Amerikës për fatet e kombit Shqiptar. Dhe kjo nuk do fakte. Por ajo që shohim në realitet se çfarë ndodh me Mërgatën dhe me vëndlindjen duken gati-gati po njëlloj.

Ka më shumë vendnumëro dhe përgjumje kur bie fjala për të rizgjuar fuqinë e përbashkimit të Mërgatës në Amerikë. Kjo do të ndodhë kur vetë Mërgata e Amerikës të ulet këmbëkryq me të gjithë faktorët e saj aktivë, individë apo organizata kombëtarë dhe fetare e të sjellë në skenën e së ardhmes Kuvendin e parë të Shqiptarëve të Amerikës për të përcaktuar qartë prioritetet e këtij shekulli për fuqizimin e saj dhe të Identitetit Kombëtar.

Sepse do të frymëzojmë më shumë një ardhmëri më të kthjellët për fatin e përbashkuar të kombit Shqiptar që i kërcënohen me ligj e presion policor simbolet në Maqedoni, Mal të Zi dhe Serbi.

Nëse duam që me të vërtetë të jemi në krah të Shqiptarëve të Ballkanit me aksion të plotë kombëtar, bashkëkuvendues e bashkëveprues duhet të reflektojmë të gjithë njeherësh në New York, Tiranë, Prishtinë dhe Shkup.

↧

NEGATIVIZMI I FUQISË VETMITARE!

December 27, 2013, 2:41 pm
$
0
0

“NĂ« varrezĂ«n e iluzioneve tĂ« botĂ«s le tĂ« gatitet njĂ« pllakĂ« pĂ«rkujtimore pĂ«r Ă«ndrrĂ«n dhe sprovĂ«n e shuar tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« EuropĂ«s”./

Shkruan:Rexhep KASUMAJ/ Berlin/

1 Boris Johnson-i, prefekt i LondrĂ«s, Ă«ndĂ«rron tĂ« ribĂ«j lavdinĂ«. ParathotĂ« se britĂ«t e tij, nĂ« pak vite e dhjetĂ«vjeçarĂ«, do tĂ« bĂ«hen njĂ« e tillĂ« mbifuqi demografike, e rrjedhimisht, politike, qĂ« kryeqyteti i tyre ta kalojĂ« Nju-Jorkun, kurse Britania e tĂ«rĂ«, ta lĂ« pas – GjermaninĂ«!  MirĂ«po ky nuk Ă«shtĂ« i pari e, as do jetĂ« i fundmi vegim pĂ«r shtegĂ«tim vetmitar. Kombet e EuropĂ«s, ndonĂ«se tĂ« nyjĂ«tuar nĂ« njĂ« traktat tĂ« çlirĂ«t, akoma endin, ndaras e nĂ«nujshĂ«m, fije tĂ« madhĂ«shtisĂ«: pĂ«r tĂ« shtuar popullsinĂ« a rinovuar armĂ«t dhe pĂ«r tĂ« sofistikuar intrigat a pĂ«r tĂ« ekspanduar influencat e tyre. AsgjĂ« e huaj pĂ«r natyrĂ«n klasike tĂ« shteteve, sikur individualizmi negativ qĂ« ruan rudimente rivalitetesh tĂ« vjetra, tĂ« mos binte ndesh me fizionominĂ« dhe aspiratĂ«n komunitare.

Prej nga rivjen ky ngazĂ«llim pĂ«r shtetin kombĂ«tar? KĂ«tĂ« pyetje reflektuese bĂ«nte njĂ« gazetĂ« gjermane, duke nĂ«nvizuar se vetĂ«m nĂ« faqen e 156 tĂ« KontratĂ«s koalicioniste, gjendet fjalia e kursyer se “Bashkimi i EuropĂ«s Ă«shtĂ« detyra mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e GjermanisĂ«â€! Pse kaq poshtĂ« e kaq shkurt? Ndjesia e zhgĂ«njimit a lodhjes sikur sĂ«mbon tĂ« gjithĂ«. NjĂ« palĂ« kalojnĂ« krizĂ« dhe, nĂ« kulmet e saj, sikur pĂ«shpĂ«risin se pa kupolĂ«n e epĂ«rme dhe monedhĂ«n unike, do tĂ« rikuperoheshin shpejtĂ«sisht. Kurse njĂ« tjetĂ«r, pĂ«r tĂ« cilĂ«t “kriza e mirĂ«â€ Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« shans flatrimi prosperues, nuk duan tĂ« shpenzojnĂ« mjete e fantazi pĂ«r bllokun e “shpejtĂ«sisĂ« sĂ« dytĂ«â€!  Dhe  ky Ă«shtĂ«, me ç’duket, vetĂ« mĂ«kati i zanafillĂ«s (i fajshmi Maastricht): historia e qenja, kujtesa e shpirti dhe vatra e interesi, mbeten pĂ«rjetĂ« tipare prijĂ«se, tĂ« pashkrifta e ekzistenciale.

E pra, 28 Kombe, 28 Guverna dhe poaq Armata, shenjojnë po të njëjtin objektiv: mirëqenjen, sigurinë dhe shkëlqimin e Europës. Porse leksioni i Ukrajinës (ndoshta pajtesa e ngutshme për datënisje negociatash me Sërbinë është një përpjekje kompensimi për këtë) që, e dorëzuar para shantazhit rus, i ktheu krahët turpshëm, dha kumtin që meriton ti bëhet një lexim historik. 28 pushtetet, ekonomitë dhe ushtritë e tyre, dëshmojnë shkathtësi mahnitëse për ndërkëmbëza të ndërsjella në mikroplanin e shtëpisë që zvoglohet ngaherë e vazhdimisht. Jashtë saj, ndërkaq, shumica syresh gjenden vështirë dhe në hartën e botës.

PikĂ«risht ky lloj dyzimi pĂ«rjashtimor midis shteteve me politikat nacionale nĂ« lidhjen e tyre, akoma tĂ« brishtĂ« dhe intencĂ«s qendĂ«rzuese tĂ« Brukselit, që  idealistĂ«t do deshnin ta shihnin tĂ« inkarnuar nĂ« sajesĂ«n federale tĂ« quajtur, shpesh, me mallĂ«ngjimin e t’pambĂ«rritshmes – Shtetet e bashkuara tĂ« EuropĂ«s, Ă«shtĂ« honi qĂ« greminos pĂ«rjetshĂ«m ripĂ«rtrirjen e  “perandorisĂ« universale” atĂ«rore tĂ« Karlit tĂ« madh! Madje, mĂ« tej se kaq. Vullnetet dhe vizionet ngjajnĂ« dĂ«ndur tĂ« pakonformueshĂ«m dhe, ndonjĂ«herĂ«, tĂ« pĂ«rballur pa shpresĂ«. NjĂ« pol landesh ndĂ«rkallet emocionesh tĂ« turmĂ«s (ndjekur, jorrallĂ«,  demagogjie tĂ« klasĂ«s politike) pĂ«r tĂ« hyrĂ« nĂ«n kulmin e ShtĂ«pisĂ« EuropĂ«, njĂ« tjetĂ«r, tutje, duke qenĂ« tashmĂ« nĂ«n strehĂ«n e saj, refuzon bjerrjen e ingerencave nacionale, kurse njĂ« i tretĂ«, skeptik prore, kumton ndĂ«rdyshas njĂ« deklarim referendar pĂ«r dalje prej saj. TĂ« parit i pĂ«rkasin ballkanĂ«sit e harruar ndĂ«r shekujt e gjatĂ«, tĂ« dytit i prinĂ« Vacllav Klausi i çekĂ«ve, qĂ« ka marrĂ« mundin tĂ« krijojĂ« njĂ« bosht solidarĂ«sie vĂ«ndesh qĂ«, tĂ« vogla siç janĂ«, i trĂ«mben majorizimit poshtĂ«rues dhe, tĂ« tretin fare, e pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« britĂ«t e vetmuar me lojĂ«n e dyfishtĂ«: pĂ«rplasen me familjarĂ« kontinentalĂ« pĂ«r formulĂ«n e bashkĂ«jetesĂ«s, tek ndĂ«rkohĂ« vjelin partneritetin natyral me AmerikĂ«n qĂ« bĂ«n gjthnjĂ« ligjin ndĂ«rkombĂ«tar. NdĂ«rkaq, si tendencĂ« e pamirĂ« qĂ« pĂ«rhihet kudo, madje dhe aty ku politika i bĂ«n apologjinĂ« rituale, Ă«shtĂ« ngritja mbi 50 pĂ«rqind e ndjesisĂ« qytetare joentuziaste pĂ«r EuropĂ«n e njĂ«suar.

2.

ShkurorĂ«zimi i ishullorĂ«ve, qoftĂ« dhe si ide a shakullimĂ« kalimtare, do t’kurajonte grupe dytĂ«sore politike qĂ« qyshmoti i bĂ«jnĂ« asaj gjyqin pĂ«rfundimtar. KĂ«të  komocion ua jep atyre dhe gjeopolitika pozitive: janĂ« larg zonave tĂ« pĂ«rskajuara si tiranike, eruptive dhe antiperĂ«ndimore, e pra, rrezikprurĂ«se pĂ«r sigurinĂ« e tyre.

Po a është krejt kjo e përligjur?

Koncepti i sigurisĂ«, tashmĂ«, ka ndĂ«rruar dhe ajo nuk cĂ«nohet vetĂ«m sĂ« jashtmi, por poaq sĂ« brĂ«ndshmi nga tenja pĂ«rbluese nĂ« vetĂ« strukturĂ«n societare. SidoqoftĂ«, britĂ«t, si mesazhon plot vaktĂ«si kryebashkiaku i metropolit tĂ« tyre (transmetuar nga “SZ”), planizojnĂ« aventurĂ«n e vetmuar tĂ« fuqisĂ«. Dhe, po tu besohet tumirĂ«sve tĂ« rrĂ«mbyer, predispozitat nuk janĂ« tĂ« papĂ«rfillshme. Trualli e tradita, kultura e gjuha e mbarĂ«folur, sikur premtojnĂ« jetĂ«simin e dalldisĂ«. Por, njĂ«kohĂ«sisht, dyshimtarĂ«t gjykimftohtĂ« qĂ« pretendojnĂ« realizmin, shprehen tĂ« kenĂ« tĂ« drejtĂ« dhe, sipas tyre, zhvillimet venĂ« vĂ«shtirshĂ«m hullisĂ« dĂ«shirake. PĂ«rkundrazi: pĂ«rvijimet dĂ«shmojnĂ« njĂ« prirje tjetĂ«r.

 

Si do arrihej a restaurohej ky rang madhnues?

 

Nga lindshmĂ«ria hovmarrĂ«se e nĂ«nave angleze? Apo prej emigrantĂ«sh tĂ« ish-kolonive qĂ« sjellin me vete barqet pjellore tĂ« grave, varfĂ«rinĂ« e injorancĂ«n lapidare – nĂ« njĂ« anĂ« dhe – nĂ« anĂ«n tjetĂ«r, prej oligarkĂ«sh tĂ« kamur nga Rusia a vendet e Golfit, qĂ« pushtojnĂ« zonat e bukura tĂ« qyteteve, duke shtyrĂ« e zhvendosur vendĂ«sit dorĂ«hollĂ« tĂ« MbretĂ«risĂ« sĂ« bashkuar? Recesioni ekonomik, braktisja e mundshme e Bashkimit Europian, pastaj lokomotiva e ardhĂ«sve tĂ« pandalshĂ«m, zvetnimi i “Leit-kulturĂ«s” (çdo i dyti qytetar nuk e flet, tashmĂ«, anglishten si gjuhĂ« amtare) dhe mĂ«vetĂ«simi i mundshĂ«m (pas 300 vitesh kaohabitimi) i SkocisĂ«, bĂ«jnĂ« njĂ« piketĂ« fundore qĂ« rrah ta thĂ«rmojĂ« projekt-Ă«ndrrĂ«n, pĂ«r ta kthyer Anglinë  nĂ« njĂ« vend tĂ« vogĂ«l, margjinal dhe me shfytyrim tĂ« thellĂ« identitar!

3.

NĂ« fakt, pothuajse tĂ« gjithĂ« vuajnĂ« idhujtarinĂ« e tillĂ« vetanake dhe, njĂ«herĂ«sh, limitet e liga gjakmpikĂ«se. Kriza e diferencuar finansiare, dĂ«shtimi i multikulturalitetit, e pra e kryevlerĂ«s sĂ« civilizimit demokratik, mandej, si njĂ« hije vrugtane, tymi i konfliktit midis, si thuhet, “kulturĂ«s sĂ« mirĂ«seardhjes” dhe “populizmit tĂ« djathtĂ«â€ shkaktuar nga ikanakĂ«t e hershĂ«m apo arratiakĂ«t e vonĂ« tĂ« skamjes (gjysma jovĂ«ndore e banorĂ«sisĂ« sĂ« vetĂ« kryeqendrĂ«s, 16 milionĂ« gjermanĂ«t me prejardhje tĂ« huaj, karvani i pambarimtĂ« i veriafrikanĂ«ve nĂ« FrancĂ«, tregtimi fitimprirĂ«s paradoksal i shtetĂ«sisĂ« malteze) – janĂ« pamje qĂ« drynojnĂ« prapa vetes po atĂ« brejcĂ« largvajtĂ«se. Po ato janĂ«, poashtu, gurĂ«prova qĂ« do tĂ« duhej ti kĂ«ndellte ithtarĂ«t e idesĂ« sĂ« skifterĂ«ve tĂ« vetĂ«mjaftuar, pĂ«r ti kthyer vrullshĂ«m nĂ« frymĂ«n e ideatorĂ«ve tĂ« hershĂ«m tĂ« pĂ«rbashkĂ«sisĂ«. VegĂ«zat qĂ« do tĂ« duhej ti mbanin europianĂ«t sedĂ«rhollĂ« nĂ« njĂ«shmĂ«rinĂ« e tashme simbolike, apo ti çonin drejt njĂ« shtetĂ«rie federale – mĂ« shumĂ« se glorifikimet egoiste, janĂ« pellgjet e dikurshme tĂ« gjakut pa ngadhnjimtarĂ«, vlerat e reja egalitare, pastaj droja nga teatri i vjetĂ«r armiqĂ«sive totale dhe, veçanĂ«risht tani, nga gogolĂ« tĂ« konsoliduar a tĂ« posashfaqur nĂ« arenĂ«n e madhe tĂ« botĂ«s.

MegjithatĂ«, qasjet e afinitetet kolizive vrujojnĂ«, ballas e dorĂ«fshehtas, me shkallĂ«zim e horizonte ndryshmĂ«risht tĂ« largĂ«t: nga ata qĂ« janĂ« frustruar pritmĂ«rish tĂ« papĂ«rmbushura dhe deri tek ata (rĂ«nja e euros do tĂ« shuante 200 mijĂ« vĂ«nde pune nĂ« Gjermani) qĂ« eurozonĂ«n e pĂ«rjetojnĂ« si njĂ« mrekulli pĂ«r aftĂ«sinĂ« e tyre kompetitive dhe qĂ« kĂ«rkojnĂ« klauzolĂ« suspendimi pĂ«r  “delikuentĂ«t” e zonĂ«s mesdhetare.

Nga kjo arsye i nxitur, njĂ« admirues i pĂ«rkorĂ« i bashkimit, Prof. Winkler (nga Universiteti Humboldt i Berlinit), pĂ«rpiqej tĂ« gjente pikĂ«qendrĂ«n e ekulibruar tĂ« pĂ«rafrimit tĂ« tyre: pa ofenduar tĂ« mĂ«dhenjtĂ« dhe pa lĂ«nduar tĂ« vegjĂ«lit e saj! I ndĂ«rgjegjshĂ«m pĂ«r sensibilitetet etnike, ai pledonte pĂ«r njĂ« pĂ«rbashkĂ«si shtetesh postklasike, e kurrsesi shtetesh postnacionale, qĂ« do tĂ« thoshte – sa mĂ« shumĂ« politika harmonike, por pa dorĂ«zuar asnjĂ«herĂ« substancĂ«n e sovraniteteve kombĂ«tare. Sado i matur e i baraspeshuar, ky pĂ«rceptim sikur nuk joshte dot nihilistĂ«t e kryehershĂ«m. Ndoshta balansimi artificial – Ă«shtĂ« gropa e tij vetĂ«. MosdashĂ«sit refuzojnĂ« njĂ« mbishtet pĂ«rbindshor dhe, thjeshtĂ«, nuk e besojnĂ« ardhmĂ«rinĂ« e tij. Dhe ata, nga ana e tyre, betohen nĂ« dashurinĂ« pĂ«r EuropĂ«n. Veçse me njĂ« dashuri ndryshe. Çdokush tĂ« jetĂ« zot nĂ« shtĂ«pi tĂ« vet. QĂ« nĂ« vitin e 1946 W. Churchill-i fliste pĂ«r kombet e federuara tĂ« EuropĂ«s, po natyrisht, pa BritaninĂ« nĂ« radhĂ«t e tyre. Mbase anglezĂ«ve do tu voliste alternimi i principit tĂ« federalizmit me atĂ« tĂ« subsidiaritetit (vetĂ«pĂ«rgjegjĂ«sisĂ«) dhe, qĂ« kĂ«tej, nĂ«se ata hezitojnĂ«, aherĂ« pĂ«rse frĂ«ngjĂ«t duhet tĂ« delegojnĂ« pjesĂ« tĂ« sovranitetit nĂ« supershtet? Pse, poashtu, gjermanĂ«t qĂ«, si shprehet filozofi Hermann LĂŒbbe, ende kujtojnĂ« trishtĂ«m tundimin e De Golit pĂ«r tĂ« coptuar edhe atĂ« Gjermani tĂ« ngelur perĂ«ndimore sipas kartave tĂ« Napoleonit? PĂ«r bashkĂ«kombĂ«sit e tij ai thotĂ« se, nĂ« punĂ« tĂ« njĂ« instance madhore shteti tĂ« legjitimuar tĂ« EuropĂ«s, janĂ« iluzionistĂ« tĂ« pĂ«rsosur dhe nga ky cen i ruajnĂ«, faltlumnisht, vetĂ«m fqinjĂ«t e mirĂ«. NjĂ«ri prej tyre nga galeria e mohimtarĂ«ve, Henryk M. Broker-i, shtron diskursin se a mund tĂ« profilohet fare identiteti i njeriut europian? E vijon mĂ«tej: a mund tĂ« ngrihet e mbijetojĂ« njĂ« krijesĂ« shtetesh tĂ« federuara pa kĂ«tĂ« identitet? VĂ«shtirĂ«, pohon ai dhe, pa rezervuar as gjasĂ«n teorike tĂ« sĂ« kundĂ«rtes, pyet sĂ«rish se a nuk provuan kĂ«tĂ« marrĂ«zi sovjetĂ«t, Pol-PotĂ«t zymtorĂ« dhe e dĂ«gjuara shkollĂ« e Odenwaldit nĂ« Heppenheim? Dhe a nuk dĂ«shtuan tĂ« gjithĂ« me laboratorin e krijimit tĂ« njeriut tĂ« ri? Biles, ata patĂ«n rrethana mĂ« tĂ« pllenueshme e instrumente mĂ« efektive pĂ«r kĂ«tĂ«. Kishin tiranitĂ« e ideologjitĂ« dhunĂ«tare pĂ«r tĂ« tretur e mekur “njeriun e keq tĂ« vjetĂ«r”. Dyshimtar i pandreqshĂ«m, Broker propozon, prandaj, qĂ« nĂ« varrezĂ«n e iluzioneve tĂ« botĂ«s tĂ« gatitet njĂ« pllakĂ« pĂ«rkujtimore pĂ«r Ă«ndrrĂ«n dhe sprovĂ«n e shuar tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« EuropĂ«s!

 

Kujt do i pĂ«rkasĂ« e ardhmja? VetĂ« LĂŒbbe shfaq bindjen se e keqja po izolohet dhe e ardhmja nuk do jetĂ« pronĂ« e saj. Po, fundja, pĂ«r ç’nĂ«vojitet zindjellja? Dhe ç’fillesĂ« tejpamĂ«sie ka koston mĂ« tĂ« lartĂ«: caksynimi ngulmĂ«tar apo paragjykimi negacionist? E kaluara ishte e mnershme. Forca dhe inteligjenca nuk ishin gjithherĂ« bashkĂ«. KohĂ«t prodhonin zinxhirĂ« e skllevĂ«r edhe pĂ«r mĂ«mĂ«dheun e Brokerit, PoloninĂ« e vajtueshme. EuropianĂ«t ndajnĂ« njĂ« truall, njĂ« kulturĂ« e njĂ« fat dhe çdo projeksion mbifuqie kundĂ«r njĂ«rit, si Ă«ndrra e vetmore e prefektit londinez, shndĂ«rrohet ligjshmĂ«risht nĂ« strall pĂ«rdjegĂ«s pĂ«r tĂ« gjithĂ«.

 

Ndaj, anipse duket njĂ« romantikĂ« iluministe, Europa duhet tĂ« vijĂ«zojĂ« njĂ«herĂ« kufijtĂ« – gjeografikĂ« e vleftorĂ«, e, mbi kĂ«tĂ« definim tĂ« ri, tĂ« kultivojĂ« jetikisht njĂ«sinĂ« e kombeve dhe tĂ« ruajĂ« paprekshmĂ«risht emrin e saj: si gurrĂ« e pashuar e dijes dhe djep i barazisĂ« sĂ« jetĂ«s!

R. Kasumaj/ Berlin, dimër 2013

 

 

 

 

 

 

 

 

↧
Search

ROJË PSHERËTIMASH

December 27, 2013, 2:47 pm
$
0
0

POETI QAZIM SHEHU NE SOFREN POETIKE TE DIELLIT/

ÇUÇURITJE/

Siç çuçurit kroi me rrjedhën e paktë,/

Eja të rrimë bashkë këtë natë./

Ta ndiejmë si rrjedha ikën e zhduket në bar,/

Ashtu të rrjedhë te ne freskia e natës së parë./

Dhe duke çuçuritur të gazmuar/

Veten ta ndjejmë të rrëzuar,/

Në barin e jeshiltë të kujtesës,/

Në honet e ngrira të mbijetesës,/

Dhe të rrjedhim gjersa të shkojmë,

Tek deti i madh , mos harrojmë,

Atë rrjedhën e hollë mbi bar,

Fshikullin e ujit lozonjar,

Në thellësitë e errta ku do zbresim,

Marrëzitë trallisëse mos na përqeshin.

Ne s`jemi njerëz të mëdhenj,

Le të ngrihen ngjarjet si shkëmbej,

Na mjafton veç një çuçurimë ,

TĂ« na flladisĂ« dashurinë .

ATDHEU

Çdo ditĂ« e ndĂ«rtojmĂ« nga pak,

PĂ«r ta prishur dyfish kur duam,

Si të ngrinim një statujë në park,

Në një tokë që luan.

Dhe e sajojmë Itakë të shpikur,

Dhe mall e dhembje e dashuri,

Kozmopiltin më të çmeritur,

E bindim me rëndësinë etij.

Kur të joshur  jemi gjer në skaj,

Pa një dyshim ,pa hamendje,

Dhe pse e duam ,pse prandaj,

E mbajmë si diell nëpër mendje.

Dhe nuk e dimë kur do e sjellim,

Portretin e tij më të plotë,

Por e ndjejmë  se sado bredhim

VetĂ«m nga ikjet e mĂ«sojmë 

TIRANI E BUKURISË

Kjo botë ka shumë tirani,

Tirania më e madhe je ti, bukuri,

Se shkon pa aresye dhe shijohesh,

Në prehër të arrogantëve ngrohesh,

Dhe kur të kapim bëhesh më e madhe,

Më e mistershme ,më lozonjare.

Duke kujtuar se të kemi ,na ik,

Dhe duke na ikur na tërheq,

Si një mirazh me vesë për dreq.

Dhe ne s`ngopemi me ty kurrë,

Grua qoftë apo burrë.

Dhe ti faj s`ke aspak,

Për dobësinë tonë merr hak.

Në botë ka shumë tirani,

Veç tirania jote meriton lavdi


DEGË E THYER

Një vijë e drejtë ku fillon me të qara,

Segmentet e jetës ngjiten me pikëza rrufeje.

Si vijat e horizontit i vizatojnë malet

Me një kryeneçësi me brerore reje.

Nëse kjo jetë do vazhdonte drejt pa segmente

Shpesh thyerlarguar nga dorë e fatit,

Atëhere jeta s`dihej ku do na gjente,

Braktisur prej nesh nga monotonia e flashkët


PSHERËTIMA

Një psherëtimë me një ndjesi falje midis,

I ngjan një hapësire ku një filiz buis.

Një psherëtimë pa keqardhje të thellë,

I ngjan tronditjes së kokrrës së mbjellë.

Dhe sa lule do çelin pastaj, sa fruta e bukuri,

Kaq të mundura pa psherëtimën ku falja si brilant i rri

KJO PEMË

Kjo pemë dhe pema tjetër,

Dhe tjetrën që shkuli stuhia,

Na kujtojnë një trini të vjetër,

Një herioglif shpirti sa dashuria.

Dy të parat në këmbë,

Njëra tjetrën dot s`ndihmojnë,

E nga kjo qajnë rëndë,

Lotët e gjetheve lëshojnë.

Mbi trotuarin pllakashkulur,

Dhe mbi asfaltin e vjedhur,

E mbi rrëkezat ku loti i pemëve,

Të tjera, është derdhur


MJALTI I BUZËVE

Ti mjalt i mjaltit ,ëmbëlsirë,

QĂ« turbullon, ofshan e shkon,

Një pikë helm me plot dëshirë,

E derdh në fjalë plot pasion.

Dhe kur kujtohesh të gjesh fjalën

Ajo diku është marrosur

Dhe gjithë imazhet që u ngjallën,

Në shtrate ikjesh për t`u sosur.

NĂ« shtrate ikjesh plot me gjemba.

Ti mjaltë i mjaltit me mjaltë brenda,

E thua fjalën edhe shkon,

Po mjalti i buzëve s`të mjafton


 

I FLAS ERËS

I flas erës fjalë dhembshurie,

Kështu duhet të ketë folur edhe Lasgushi.

Ai i kërkonte fjalë dashurie,

Në cep të gjolit si gushkuqi.

Dhe era sillet kapedane

Pa ndjerë keqardhje për askënd,

I sheh kufijtë si burg, hapsane

E ngaqĂ« si shemb veten çmend


MASKA

Gjithnjë më pëlqen të vë një maskë,

Duke kujtuar se shëmtisë ia hodha,

Pa u kujtuar se në prehër të saj rashë,

Kur veten se njoha e tradhtova.

Pataj kujtohem e maskën hedh,

Gjithë neveri, i penduar,

Si në një kanal mbuluar me gjeth,

E hedh një hap bie i rrëzuar

↧
↧

Njujorkezet i uruan mirëseardhjen kryetarit të ri të Bashkisë Bill de Blasio

January 1, 2014, 5:54 pm
$
0
0

Bill de Blasio, u betua sot të mërkurën si kryetari i bashkisë së qytetit të New Yorkut , duke u bërë demokrati i parë për të zënë vendin në City Hall në më shumë se dy dekada, duke u zotuar se do të ndjekë një axhendë liberale gjithëpërfshirës për qytetin më të madh të vendit/

Nga BEQIR SINA, New York City/

NEW YORK CITY : Ndërsa në sheshin Times Square mbrëm në mesnatë po festohej, ndrrimi i viteve zyrtarisht zoti Bill de Blasio, bëri betimin duke u bërë Kryetari i 109të, i Bashkisë së New Yorkut, duke u bërë kështu demokrati i parë në këtë detyrë që prej më shumë se dy dekada.

Zoti De Blasio e bëri betimin, sipas traditës njujorkeze, pak çaste pas mesnatës para shtëpisë së tij në Bruklin, në një ceremoni të administruar prej Prokurorit të Përgjithshëm të New Yorkut, Eric Schneiderman jashtë shtëpisë së de Blasio -së, menjëherë pasi kalendari u kthye në 1 Janarin e vitin 2014.

Krybashkiajku i ri i New Yorkut, ndërsa vendosi dorën për mbi Bibël i rrethuar nga bashkëshortia dhe dy fëmijët u betua në Perendinë dhe u lut asaj ta ndihmojë atë në detyrën e re. Pasi u betua , de Blasio, ka nënshkruar librin e zyrës së Bashkisë së qytetit të New Yorkut, dhe ka paguar një tarifë të depozitimit 9 dollar që të regjistrohej për detyrën e re, si kryetari i 109të i Bashkisë më të madhe në SHBA .

Inaugurimi ishte ndryshe nga ceremonitĂ« pĂ«r kryetar tĂ« mĂ«parshme . De Blasio premtoi një numĂ«r tĂ« paparĂ« të mysafirĂ«ve special dhe njujorkezĂ«ve . De Blasio dhe familja e tij mbĂ«rritĂ«n nĂ« City Hall pak para mesditĂ«s me trenin e nĂ«ndheshĂ«m – subway pra me trenin nr 4tĂ«, të metros sĂ« qytetit .

De Blasio , 52 vjeç , i shoqëruar në këtë ceremoni nga gruaja e tij , Chirlane McCray , dhe dy fëmijët e tyre të vegjël , një familje e ngushtë - e lidhurkjo edhe me fitoren e tij, mbasi gruaja dhe fëmijët e tij thuhet se luajtën një rol kryesor në fushatën e tij.
Ndërkohë, që në mesdrekë në një të ftohtë para ballkonit të Bashkisë , para mijëra të ftuarve ai e bëri betimin zyrtar në një ceremoni të madhe, që e drejtoj miku i tij ish-presidenti Bill Clinton.

Të dy Klintonët kanë lidhje me de Blasion mbasi Kryebashkiaku i ri, ka punuar më parë për administratën e ish presidentit në  Departamentin e Strehimit dhe Zhvillimit Urban, ka ndihmuar dhe ka menaxhuar suksesshm fushatën e Hillari Klinton për në Senat të vitit 2000 .

De Blasio , shihet në qytet si një një progresist i patrembur, banorë me rrënjët e tij nga Brooklyni , i cili po merr detyrën në një moment tepër të rëndësishëm për qytetin prej 8.4 milion njerëz .

” PĂ«r tĂ« gjithĂ«, ne sot tha ai Ă«shtĂ« fillimi i njĂ« rruge qĂ« do tĂ« udhĂ«tojmĂ« sĂ« bashku , ” tha de Blasio pas bĂ«rjes sĂ« betimit tĂ« administruar nga  Prokurori i PĂ«rgjithshĂ«m Eric Schneiderman .
Inaugurimi konsiderohet nĂ« qytet tĂ« jetĂ« njĂ« ditĂ« e lumtur pĂ«r demokratĂ«t njujorkez, tĂ« cilĂ«t kalojnĂ« nĂ« numĂ«r republikanĂ«t nĂ« qytet me njĂ« diferencĂ« 6 – to-1 , duke mbyllur njĂ« kapitull pushteti qĂ« nga David Dinkins që la postin e tij nĂ« Vitit tĂ« Ri 1993.
Ngjitja i partisë demokrate në Bashkinë e New Yorkut, iu atribua edhe pranis së ish Presidentit Klinton dhe gruas së tij , ish- Sekretares së Shtetit Hillari Klinton , e cila thuhet se po përsiat rreth saj një mundësi që të kandidojë për presidente në vitin 2016.

Në këtë ceremoni zyrtare ish Presidenti i Manhattanit zoti Scott Stringer u përurua si Comptroller-Llogaritësi dhe Letitia James si Avokate e Popullit, kurse Komisioneri i policisë i cili, sapo e ka marrë edhe ai detyrën e re, William J. Bratton bëri betimin në këtë post,

Zoti de Blasio zëvendëson kështu kryebashkiakun i cili udhëhoqi qytetin e New Yorkut për tre mandate, Michael Bloombergun, një i pavarur të cilit i atribuohet rënia e shkallës së kriminalitetit dhe rritja e masave për të ruajtur mjedisin në qytet.

Sipas politikanĂ«ve njujorkez dhe analistĂ«ve tĂ« qytetit, Kryebashkiaku i ri de Blasio i cili u zgjodh dy muaj mĂ« parĂ« me njĂ« diferencĂ« rekord nĂ« premtimin pĂ«r tĂ« qenë me i ”mprehtĂ«â€ nga Michael Bloomberg , qĂ« lĂ« postin pas 12 vjetĂ«sh . Bloomberg do tĂ« kujtohet pĂ«r kĂ«to dymbĂ«dhjet vjet në New York, duke e bĂ«rĂ« atĂ« njĂ« nga qytetet mĂ« tĂ« sigurta dhe mĂ« tĂ« begatë nĂ« SHBA , por edhe njĂ« Kryetar Bashkie, që qendroi gjithnjë e mĂ« shumĂ« mĂ« i shtresuar nĂ« mes shumĂ« tĂ« pasurve dhe tĂ« klasĂ«s punĂ«tore .

Bill de Blasio u betua si kryetari i bashkisë sĂ« qytetit të New Yorkut të tĂ« mĂ«rkurĂ«n , duke u bĂ«rĂ« kĂ«shtu demokrati i parĂ« pĂ«r tĂ«Â â€marrĂ«â€Â City Hall nĂ« mĂ« shumĂ« se dy dekada, duke u zotuar se d tĂ« ndjekĂ« njĂ« axhendĂ« liberale gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s pĂ«r qytetin mĂ« tĂ« madh tĂ« vendit .
Zoti de Blasio ka premtuar se do t’i japĂ« fund njĂ« praktike tĂ« debatueshme tĂ« policisĂ«, tĂ« njohur si “ndalo dhe kontrollo” qĂ« filloi kur zoti Bloomberg ishte nĂ« detyrĂ«. KritikĂ«t thonĂ« se kjo praktikĂ« vĂ« nĂ« shĂ«njestĂ«r nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« padrejtĂ« afrikano-amerikanĂ«t dhe pakica tĂ« tjera.

 

 

↧

SHKOLLA SHQIPE NË MËRGATË URË QË LIDHË FËMIJËT TANË ME ATDHEUN

January 1, 2014, 6:01 pm
$
0
0

Shkruan Shaban Cakolli/

Shkollat me mësim plotësues në gjermani-ura që lidhin fëmijët tanë me atdheun/
Mësuesit tanë e kuptojnë punën e tyre të shenjtë dhe me vullnet të pashuar përballojnë vështirësitë e udhëtimeve të gjata ,si dhe format e punës që nuk janë fare të lehta(me klasë të kombinuara):Se shkollat shqipe në këtë Land me sukses po e kryejnë misionin e vet,pra arsimin dhe edukimin e fëmijëve shqiptarë në frymën kombëtare,ka përplot dëshmi.
Shkollat me mësim plotësues në gjermani-janë ura që lidhin fëmijët tanë me atdheun

Nxënësit të cilët vijojnë me rregull mësimin plotësues shqip,ka shumë dëshmi se janë treguar shumë  më të zellshëm dhe të sukseshëm edhe në mësimet në gjuhën gjermane.
Ata jo vetëm që fitojnë një njohuri të lartë  për atdheun e tyre,të cilët qenë të detyrruar të e braktisin,shkaqet të cilat  tani i dijmë të gjithë,mësojnë historinë,gjuhën,kulturën e traditën kombëtare,por fitojnë  një  eksperiencë të  lartë në shkollat gjermane,të cilën po deshtën të e bartin në atdhe,kur të kthehen do të ndihen të barabartë  me moshatarët e tyre në vendlindje.

Kjo është ana e tyre pozitive,të cilën e kanë arritur me punën e shejtë të mësimdhënësve tanë në mërgatë,padyshim edhe me përkujdesëjen  e prindërve të tyre.
Fëmijët tanë në mërgatë janë dhembja jonë më e madhe. Ata erdhën e hynë në këtë skëterrë pa fajin e tyre. Në vendet ku janë strehuar ndihen të pasigurt në vetvete, të pabarabartë me moshatarët e tyre vendas,ndihen të përbuzur më rrethin ku jetojnë,nga moshatarët e tyre në shkollë,shoqëri,kulturë 
..
Në vendet ku mësimi plotësues shqip nuk zhvillohet fare,shumë fëmijë janë traumatizuar,janë thyer shpirtërisht e psiqikisht. Në Gjermani një numër i madh fëmijësh,nga mosinteresimi i prindërve të tyre, kanë mbetur pa u përfshirë në mësimin plotësues shqip. Për këtë arsye duhet të vetëdijesohen të gjithë ata prindër që fëmijët e tyre nuk e përcjellin mësimin plotësues shqip,janë të dënuar të asimilohen.
Asimilimi vjen qetë dhe padiktueshëm. Kështu detyrë e çdo prindi mbetet që të hulumtojnë të gjitha mundësitë që fëmijët e tyre të i përgatisin për kthim ne atdhe nga se këtu jemi në vende të huaja,ku fëmijët tanë nuk mund të lëshojnë rrënjë. Qëndrimi i tepërt në vende të huaja do të bëjnë që pas shumë vjetësh kur të kthehen,të ndihen të huaj në vendin e vet..Por ,në Gjermani mund të flitet edhe për anët pozitive,për punën e shenjtë që bëhet në ruajtjen e identitetit kombëtarë të fëmijëve tanë.
NĂ« Landin e NRW-sĂ«,shkollat shqipe me mĂ«sim plotĂ«sues me sukses kanĂ« rrumbullaksuar rreth tri tĂ« punĂ«s.Puna edukativo-arsimore shumĂ« vjeqare nĂ« shkollat shqipe nĂ« Gelsenkirchen, Bocholt, Dorsten, MĂŒnster, Warendorf, Reclinghausen, Botrop, Gladbeck ishte shumĂ« e lidhur me emrin e mĂ«suesit tanĂ« tĂ« paepur Sejdi N Gashi(tani nĂ« pension),i cili njĂ« jetĂ« iu pĂ«rkushtua ngritjes tĂ« nivelit sa mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« personalitetit tĂ« fĂ«mijĂ«ve tanĂ« nĂ« diasporĂ« dhe ti mbroj ata nga asimilimi. MbarĂ«vajtjes sĂ« kĂ«tyre shkollave u ka kontribuar edhe mbĂ«shtetja e MinistrisĂ« sĂ« Arsimit tĂ« KosovĂ«s, por edhe mbĂ«shtetja e organeve arsimore shtetĂ«rore gjermane.
Mësuesit tanë e kuptojnë punën e tyre të shenjtë dhe me vullnet të pashuar përballojnë vështirësitë e udhëtimeve të gjata ,si dhe format e punës që nuk janë fare të lehta(me klasë të kombinuara):Se shkollat shqipe në këtë Land me sukses po e kryejnë misionin e vet,pra arsimin dhe edukimin e fëmijëve shqiptarë në frymën kombëtare,ka përplot dëshmi.
Këtë sukses të tyre e kemi vërejtur edhe ne Lidhja e Shkrimtarëve  Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë  në Gjermani(LSHAKSH) të cilët bashkëpunojmë me shumë nga shkollat shqipe në Gjermani,zatëm edhe ky është qëllimi ynë,të kyqim sa më shumë të rinjë në aktivitetet tona.

Duke u falemnderuar  mësuesëve tanë në mërgim,të cilët kanë mbështetur bashkëpunimin  tonë,kanë bërë stërvitje me nxënësit e tyre,kanë shënuar organizime kombëtare me lidhjen tonë,ne jemi ndier aq të kënaqur me talentin e tyre,qoftë në letërsi,art,muzikë,pikturë,vallëzim.

Një gjë na bënë të sigurtë:Fëmijët tanë në mërgim  të cilët i recitojnë dhe këndojnë atdheut,çlirimtarëve,që pikturojnë figura të ndritshme kombëtare,që ndjekin  kulturë e traditë kombëtare,padyshim i kanë shpëtuar asimilimit.Ne u jemi mirënjohës edhe prindërve tyre për interesimin e shtuar të tyre,nga se çdo vit në shënimet tona ne po lumturohemi,kur  na paraqiten artist të rinjë të cilët kanë njohuri  me një diapazon të  gjërë për atdheun e tyre:Kemi njohur fëmijë të talentuar të mërgimtarëve tanë,të cilët e ardhmja do të i gjejë artist të vërtetë,si të familjes Kurtishi,Bellaina,Gara,Begisholli,Makolli,e shumë tjerë,fëmijë të cilë kanë bërë emër në kulturën tonë kombëtare.Ne kemi  bashkëpunuar me mësues të ndritshëm,të cilët me përkushtim i kanë aftësuar nxënësit e tyre për shënimet tona,si me Sejdi Gashin,Rifat Hamitin,Sami Thaçin,SHQIPE  Gara,Adem Shala,e shumë mësues tjerë,puna e tyre arsimore dhe kombëtare është e ndritshme.Bisedat tona me mësuesit në mërgim na bëjnë shumë optimist,se fëmijët tanë që gjinden në mërgim pa fajin e tyre,do të i shpëtojnë asimilimit.Gjatë një bisede me mësuesen nga SHTUTGARTI;e cila është e njohur me punën plot përkushtim,,
Mësuesja  nga Shtutgarti  Miradije  Gashi thotë: Nxënësit që vijojnë me rregull mësimin plotësues shqip,janë zakonisht shumë më të mirë jo vetëm në mësimin plotësues shqip,por edhe në shkollat gjermane. Ata aftësohen në gjuhën e tyre amtare me njohuri nga historia shqiptare,gjeografia,arti,tradita dhe kultura shqiptare,në mënyrë që në raste të kthimit të tyre në atdhe mund të ndihen të barabartë me moshatarët e tyre.
Në këto paralele deri më tani kanë kaluar mijëra nxënës shqiptarë,ku prej tyre shumë kanë vazhduar shkollat e mesme profesionale,e disa prej tyre kanë arritur me suksese të larta të kryejnë univerzitete gjermane,duke fituar eksperienca të larta..Nxënësit e këtyre shkollave veç arritjeve të sukseseve të larta në lëndët mësimore,dallohen edhe në aktivitetet e lira jashtë shkollore,ku fitojnë njohuri të larta kombëtare dhe përgatiten shënime kulturoro-kombëtare,të cilat ja u mbajnë  ndezur atdhedashurinë dhe ruajnë lidhjet shpirtërore me atdheun e tyre.

 

↧

PRESHEVA – E BUKURA E KOSOVËS

January 1, 2014, 6:07 pm
$
0
0

Lexim i 18 veprave të Mexhid Mehmetit/

( Sa shpesh na shkuan ardhjet e u kthyen shkuarjet s’ ka tĂ« numĂ«ruar. PĂ«rsĂ«ritjet  pĂ«rherĂ« po na bĂ«jnĂ« tĂ« vendnumĂ«rojmĂ«. UnĂ« nuk e dua as vrasĂ«sin as tĂ« vrarin. Alfabetin e  lirisĂ« dhe  tĂ« gjuhĂ«s  nuk e kam ndĂ«rruar, jam ai moçmi. Arti im në  plot vargje kullon gjak. Më  kot  dihati të  shkurtoj udhĂ«n, por udhë  tĂ« tjera të  pafund  ma  mbyllin  udhĂ«n , shprehet  shkrimtari, Mexhid Mehmeti, nga  Presheva )Mexhid Mehmeti, poet, romansier, dramaturg,tregimtar, dhe publicist, ka kohĂ« qĂ« ka hyrĂ« nĂ« gjithĂ«sinĂ« letrare tĂ« kombit tonĂ«. Ai pĂ«r 50 vjet krijimtari poetike nuk ka ndalur betejĂ«n  mbi letrĂ«n e bardhĂ«. JanĂ« 5 mijĂ« faqe tekst tĂ« shkruara nga ky shkrimtar prodhimtar.

Shkrimtarët e Kosovës Lindore ( Bujanovc, Preshevë, Medvegje ) janë shkrimtarë të gjakut të fisëm, shkrimtarë të etërve të tyre të lashtë. Për liri më thotë Mexhidi, kurrë nuk mund të bëjmë sa duhet. Për vlerat e lirisë, duhet të punojmë gjithë jetën, ky është mesazhi im.

FqinjĂ«t tanĂ«, jo rrallë  kanĂ« etje pĂ«r gjak, pĂ«r luftĂ«, dhe pĂ«r interesa tĂ« tyre. Ky  fakt  tragjik  po  e  ndjek vazhdimisht popullin tonĂ«. Ende pa u tharĂ« gjaku i ‘ 99- tĂ«s , Kosova Lindore, druaj se, duhet tÂŽia nis luftĂ«s nga e para, pĂ«r luftat  e pakryera, dhe pĂ«r pjesĂ«t e betejave tĂ« pafituara.

Ata qĂ« aktualisht bĂ«jnĂ« urdhĂ«rin e kĂ«saj kohe, gjakun e kanĂ« lĂ«ndĂ« larĂ«se nĂ«pĂ«r fushat e betejave, shkruan poeti Mexhid Mehmeti nĂ« librin e tij, “ Trungu i pikĂ«llimit”. Poezia tek unĂ« shprehet Mexhidi, nuk di tĂ« flĂ«, nuk di tĂ« heshtĂ«, se gjak mĂ« kullon shpirti, thotĂ« autori i 18 veprave letrare.

Në dramën e Kosovës, në dramën e popullit tim, ne vazhdimisht jetojmë me dhimbjet e aborteve banale të historisë. Presheva po e jeton periudhën e një pushtimi të egër serb. Abortet historike në këtë pjesë të Evropës janë me pasoja të mëdha gjaku. Njerëzit duhet të flasin, të flasim duhet të gjithë.

Nuk di pse mĂ« shfaqet njeriu ngrĂ«nĂ«s i baladave, ajo fytyrĂ« e pafytyrĂ« nĂ« mes tĂ« epizodave tĂ« kinemasĂ« sime. Sepse, shumĂ« kemi jetuar me “lirinĂ«â€ e tĂ« tjerĂ«ve, me lirinĂ« e pa liri. NĂ«n qiellin tonë  jo rrallĂ«, festat e pushtuesit i kemi festuar si tonat.

NĂ«n prangat e pushtuesit “drejtĂ«sia” e tij Ă«shtĂ« mĂ« e padrejta. Pushtuesi, nuk  lĂ« kurrĂ« tĂ« zhvillohemi e tĂ« ecim pĂ«rpara.

PreshevĂ« – e bukura e KosovĂ«s, nuk bĂ«ra gabim qĂ« tĂ« desha. Ai pĂ«rqafim ishte i domosdoshĂ«m, ishte njĂ« urdhĂ«r  zemre. UnĂ« pyes, po i pyeturi s’ pĂ«rgjigjet. Muret nĂ« kĂ«tĂ« nĂ«nqiell kudo mĂ« kĂ«rcĂ«nojnĂ«, andaj, sado qĂ« e dua lirinĂ«, unĂ« druaj nga ata qĂ« kanĂ« nĂ« duar urdhĂ«rin pĂ«r historinĂ«.

Plani i Athisarit sŽmë pëlqen në shumë pika, e veçmas  në ato pika ku  fshihet asimilimi dhe zhbërja e emrit të popullit tim, dhe emri i gjuhës, dhe i simboleve. Rruste, këto nuk janë shqetësime të  vogla, shprehet shkrimtari, Mexhid Mehmeti. Mirëpo, Kosova është e mençur, dhe do të di ta bëj shtetin, pavarsisht, daullexhinjve të së keqes.  Daullet e thundrakëve unë i fshikulloj. Në Kosovë ka shqiptar që shqiptarisht e duan Kosovën, shembull tipik është, Adem Jashari, dhe Kosova e lirisë dhe pavarsisë.

Poezia e Mexhid Mehmetit, Ă«shtĂ« poezi e pĂ«rroit tĂ« kuq, poezi e gjakut tĂ« fisĂ«m. ShkrimtarĂ«t e KosovĂ«s Lindore ( Bujanoc, PreshevĂ«, Medvegje ) bĂ«jnĂ« punĂ«n e tyre prej poeti. Presheva – e bukura e KosovĂ«s,  ështĂ« qytet i zemrĂ«s sime. NĂ« PreshevĂ« jam lindur dhe jam rritur. Hireve tĂ« PreshevĂ«s shumĂ« i shkon poezia. PoetĂ«t e talentuar tĂ« LuginĂ«s, si Jonuz Fetahu, Qerim Arifi, Feime Selimi, Dashnim Hebibi, XhemĂ« Karadaku, Nerimane Kamberi e tĂ« tjerĂ«, janĂ« tĂ« pagjumtĂ«t e kĂ«saj peme tĂ« gjakut. Ata dhe vetĂ«m ata shkruajnĂ« dhe  lexojnĂ« plagĂ«t e tokĂ«s, zjarrin amĂ« tĂ« dhimbjes.

Mexhid (Abedin) Mehmeti u lind mĂ« 11 qershor tĂ« vitit 1948 nĂ« ZhunicĂ« tĂ« PreshevĂ«s. ShkollĂ«n fillore e kreu nĂ« vendlindje, ndĂ«rsa tetĂ«vjeçaren dhe gjimnazin nĂ« PreshevĂ«. Pas shkollĂ«s sĂ« mesme, Mexhit Mehmeti diplomon nĂ« Fakultetin Filozofik, GjuhĂ«s dhe tĂ« letĂ«rsisĂ« shqipe, nĂ« Universitetin e KosovĂ«s nĂ« PrishtinĂ«. Mexhid Mehmeti, pĂ«r disa vjet punoi nĂ« arsim, nĂ« Gjimnazin “SkĂ«nderbeu” nĂ« PreshevĂ«, e mĂ«pastaj nĂ« shkollĂ«n e mesme nĂ« TĂ«rnoc tĂ« Bujanocit, si dhe nĂ« shkollat fillore tĂ« RaincĂ«, dhe CorraticĂ«. Veprimtaria e Mexhidit nuk mbaron me kaq. Ai  nĂ« gazetĂ«n “Flaka e vĂ«llazĂ«rimit”nĂ« Shkup, punĂ«sohet pĂ«rkthyes. NĂ« Shkup ai miqsohet me rrethet letrare atje. Formimi I shkrimtarit nuk Ă«shtĂ« i lehtĂ«, rrĂ«fen Mexhidi, duhej njĂ« qerre me libra ta lexoja, ndryshe, vezullimin e dritĂ«s nĂ« Ă«ndĂ«rr nuk do ta shihja.Jeta e shkrimtarit Ă«shtĂ« poemĂ« e gjatĂ«.Prej vitit 1985 e deri nĂ« pĂ«rfundim tĂ« LuftĂ«s sĂ« KosovĂ«s 1999 Mexhidi punoi gazetar-korrespodent I gazetĂ«s “Rilindja”.

 

Shkrimtari Mexhid Mehmeti, ishte themelues dhe redaktor i revistave “Filizat”, dhe “Panorama” tĂ« PreshevĂ«s, dhe “Jehona” tĂ« Bujanocit. PĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« udhĂ«hoqi klubin letrar “Feniks” tĂ« PreshevĂ«s dhe editor i kĂ«tij klubi, i cili u shqua me njĂ« sĂ«rĂ« botimesh cilĂ«sore tĂ« autorĂ«ve tĂ« KrahinĂ«s sĂ« MollĂ«s sĂ« kuqe.

Mexhid Mehmeti është përfaqësuar në shumë antologji poetike, tekste universitare, leksikone, albume, botime kritike etj., në shqip dhe gjuhë të huaja. Bashkëpunon me të gjitha gazetat dhe revistat që botohen në trevat etnike shqiptare e më gjerë. Bashkëpunoi me shtypin e luftës, për liri dhe pavarësi të Kosovës.

Mexhidi, aktualisht Ă«shtĂ« anĂ«tar i kryesisĂ« sĂ« Lidhjes sĂ« ShkrimtarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s, (i rizgjedhur edhe nĂ« mandatin e dytĂ«), ku Ă«shtĂ« angazhuar nĂ« shumĂ« aktivitete, pĂ«rfshirĂ« kĂ«tu edhe juritĂ«, komisionet e ndryshme etj. ËshtĂ« fitues i disa çmimeve pĂ«r poezi, kurse mĂ« 2006, pĂ«r romanin “ShtatĂ« ditĂ« pas vdekjes” mori çmimin “Hivzi Sulejmani”, tĂ« cilin LSHK e jep pĂ«r veprĂ«n mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« vitit nĂ« prozĂ«. QĂ« nga paslufta jeton e vepron nĂ« PrishtinĂ« dhe qtetin e  FushĂ« KosovĂ«s.

Mexhid Mehmeti pĂ«r 50 vjet krijimtari letrare, LetĂ«rsinĂ« shqipe e pasuron me 18 vepra tĂ« mirĂ«fillta. Librat e Mexhidit Mehmetit, janĂ« tĂ« vlerĂ«suara me cilĂ«sorin, shkrimtar i lauruar me çmime. Vepra e Mexhid Mehmetit i bĂ«n nder LetĂ«rsisĂ« sonĂ« tĂ« bukur. QĂ« nga poezia e pare “NĂ«na” nĂ« vitin 1965 e deri mĂ« sot ka botuar kĂ«to vepra; “Klithje e pĂ«rmallim”, “Lumja”,  “FrymĂ«marrje”,“Peizazh i ngrirĂ«â€, “Mon-strumiada”, katĂ«r drama,  “Presheva”, poemĂ«, “ Rikthim dhembjeje ”, “Puthja vrastare”, “Hija e korbit”, “Lumi i bardhĂ«â€, “PikĂ« nĂ« zemĂ«r”, “ShtatĂ« ditĂ« pas vdekjes”, “Pallati me yje”, “Furtuna”, dhe libri monumental, “PĂ«rtej Harrimit”.

UnĂ« s’di tĂ« nĂ«nshtrohem mĂ« thotĂ« poeti, se i nĂ«nshtruar nuk bĂ«j dot asgjĂ«. Arti i Mexhid Mehmetit dashuron me forcĂ« dheun dhe atdheun e tij : NĂ« asnjĂ« Ă«ndĂ«rr timen nuk shihet dielli i thosha njĂ« mikut tim tek po bisdonim. Fjala e gjaktĂ« e zemrĂ«s brenda ka tĂ« gjelbren e jetĂ«s. PĂ«r lirinĂ« kurrĂ« nuk mund tĂ« bĂ«jmĂ« sa duhet, pĂ«r vlerat e saj duhet tĂ« punojmĂ« gjithĂ« jetĂ«n, Ă«shtĂ« mesazhi i poetit, Mexhid Mehmeti.

Rrustem Geci – Dortmund

 

↧

Nje veprimtari per grate ne Organizaten e Kombeve te Bashkuara

January 1, 2014, 6:18 pm
$
0
0

Nga Mimoza Dajci/

Muaji qe lame pas shenoi arritje edhe per organizatat jo qeveritare te grave qe veprojne ne SHBA e ne te gjithe rruzullin tokesor. Edhe pse ne shume vende ka patur dhune ne familje e shoqeri te ushtruar mbi te, perseri ka patur nje civlizim e proteste te tyre, cfare tregon se zeri i gruas ne familje e shoqeri eshte i domosdoshem.

Per tu njohur me te rejat e fundit e ketyre zhvillimeve ne rajon e me gjere Organizata e Kombeve te Bashkuara zhvilloi ne New York nje takim me organizatat jo qeveritare te grave ne SHBA e vendeve te ndryshme te botes. Ne panelin e ngritur me kete rast u pasqyrua jeta e gruas ne Kine, Austri , Meksike e Afganistan e disa vende te tjera qe kerkojne akoma nje vemendje me te madhe nga OKB.

Edhe pse kjo ishte nje konference e rendesishme mbi gruan, shije te hidhur la mos prezantimi i levizjes feministe ne Kine nga nje femer , por nga nje perfaqesues i diplomacise kineze ne SHBA.

Ai mes te tjerave tha se grate e vajzat ne Kine kane nje sfere me te larte zhvillimi ne krahasim me meshkujt, dhe arritjet e tyre jane me te suksesshme se sa burrat. Menyra se si ai paraqiti aspektin femeror te takimitj ilinte per te desheruar, pasi aty mungonte zeri e prania e gruas kineze, fakte keto qe flasin qarte mbi diferencimin e madh  gjinor qe ndodh ne Kine midis gruas dhe burrit.

Gjithashtu ne kete konference pati prezantime edhe nga organizatat e reja te grave qe veprojne vullnetarisht per ngritjen e ndergjegjesimin e tyre kudo qe ato punojne e jetojne. U fol per rolin  e gruas ne shoqeri, politike  e vendimarje si dhe u ndalua tek vendimet e konferences se Pekinit, te cilat jane aktuale edhe sot persa i perket zhvilimit te gruas ne bote. Gruaja u tha ne kete takim luan jo vetem nje rol kyc ne familje edhe ne edukimin e femijeve por eshte edne nje ze i fuqishem per paqen e demokracine ne bote. Duke qene se kalendari shenonte festat e fundvitit aty u shtrua nje koktej, ku grate mes tyre e bredhit te gjelber takuan gotat e shkembyen kontaktet. E pranishme ne kete konference ishte edhe Organizata e Gruas Shqiptare Amerikane “Shprese & Paqe.

 

↧
↧

Histori: ÇfarĂ« ka ndodhur mĂ« 2 janar?

January 1, 2014, 6:59 pm
$
0
0

Me 2 Janara 1946 nĂ« ShqipĂ«ri: NjĂ« muaj pasi Fronti Demokratik mori kontrollin e AsamblesĂ« sĂ« re KombĂ«tare, qeveria komuniste  shpalli jasht-ligjĂ«simin e monarkisĂ«. KĂ«shtu, mbreti Zog u shkarkua zyrtarisht de-jure; atij dhe trashĂ«gimtarĂ«ve iu hoqĂ«n tĂ« gjitha tĂ« drejtat dhe pronat; dhe u ndalohej “pĂ«rgjithmonĂ«â€ kthimi nĂ« territorin e ShqipĂ«risĂ«./

Nga Astrit LULUSHI*/

366 – NjĂ« numĂ«r i madh forcash tĂ« fisit Alemanni kalojnĂ« lumin e ngrirĂ« Rhein duke pushtuar territore tĂ« perandorisĂ« romake. Alemanni (Alamani) ishin njĂ« konfederatĂ« fisesh gjermanike nĂ« pjesĂ«n e sipĂ«rme tĂ« lumit Rhein. PĂ«rmendur sĂ« pari nga RomakĂ«t nĂ« vitin 213, Alemanni kishin filluar tĂ« pĂ«rhapeshin qĂ« nĂ« vitet 260, duke u shtrirĂ« nga kufijtĂ« e IlirisĂ« ose nĂ« ZvicrĂ«n veriore, dhe çuan nĂ« ato rajone gjuhĂ«n gjermane qĂ« flitet edhe sot. NĂ« vitin 496, trojet Alemanni u pushtuan nga udhĂ«heqĂ«si frank, Klovis dhe u pĂ«rfshinĂ« nĂ« zotĂ«rimet e tij. TrashĂ«gimia e Alemannit mbijeton nĂ« emrat e GjermanisĂ« nĂ« disa gjuhĂ«. Sipas Asinius Quadratus (cituar nĂ« mesin e shekullit tĂ« 6-tĂ« nga historiani Bizantin Agathias) emri Alemani do tĂ« thotĂ« “tĂ« gjithĂ« bashkĂ«â€, çka i bĂ«n ata njĂ« grup shumĂ«-fisesh gjermanike. Kjo etimologji Ă«shtĂ« pranuar si prejardhje standarde e termit. Straboni, njĂ« murg i manastirit ShĂ«n Gall nĂ« shekullin e 9, duke diskutuar mbi banorĂ«t e ZvicrĂ«s dhe rajonet pĂ«rreth qĂ« flasin gjermanisht, thotĂ« se vetĂ«m tĂ« huajt i thĂ«rrasin Alemanni, sepse veten ata e quajnĂ« Suebi, “tĂ« bashkuar”.

1492 – Ripushtimi i Emiratit tĂ« GranadĂ«s: Fortesa e fundit e mbajtur nga MorĂ«t nĂ« SpanjĂ«, dorĂ«zohet. NjĂ« ndihmĂ« e vetme dhe e kufizuar erdhi nga osmanĂ«t nĂ« AfrikĂ«n e Veriut, por pa efekt. NĂ«pĂ«rmjet Traktatit tĂ« GranadĂ«s, popullsive myslimane dhe hebraike u jepeshin garanci pĂ«r mbrojtje dhe tĂ« drejta, por kĂ«to nuk u respektuan. Kjo çoi nĂ« kryengritje nĂ« vitin 1500 e cila u shtyp shpejt; njĂ« konflikt shumĂ« mĂ« i pĂ«rhapur 1568 – 1571 çoi nĂ« dĂ«bimin e pothuajse tĂ« gjithĂ« MorĂ«ve nga ish-emirati dhe nga rajone e tjera tĂ« SpanjĂ«s. RĂ«nia e GranadĂ«s sĂ« shpejti do tĂ« pasohej nga njĂ« valĂ« zgjerimi spanjoll nĂ« AfrikĂ«n e Veriut, duke filluar me pushtimin e Melillas nĂ« bregun e Marokut mĂ« 1497. Granada ende e feston 2 janarin si ditĂ«n e çlirimit.

1788 – SHBA: Xhorxhia bĂ«het shteti i katĂ«rt qĂ« ratifikon KushtetutĂ«n e Shteteve tĂ« Bashkuara. Provinca e Xhorxhias ishte njĂ« nga trembĂ«dhjetĂ« kolonitĂ« qĂ« ngriti krye kundĂ«r sundimit britanik nĂ« Revolucionin Amerikan duke nĂ«nshkruar DeklaratĂ«n e PavarĂ«sisĂ« 1776. NĂ« fillim tĂ« vitit 1861, Xhorxhia iu bashkĂ«ngjit KonfederatĂ«s dhe u bĂ« fushĂ«-betejĂ« kryesore e LuftĂ«s Civile. NjĂ« nga betejat u zhvillua nĂ« Atlanta nĂ« vitin 1864, e cila rezultoi me djegie vrasje dhe shkatĂ«rrime ndĂ«rsa forcat e Unionit nĂ«n komandĂ«n e gjeneralit Sherman vĂ«rshuan nga Atlanta nĂ« Savanah. Mbi 18 mijĂ« ushtarĂ« tĂ« Xhorxhias u vranĂ«. NĂ« vitin 1870, pas rindĂ«rtimit, Xhorxhia u bĂ« shteti i fundit i rikthyer nĂ« Bashkim. Filmi “Shkoi bashkĂ« me erĂ«n” pĂ«rshkruan kĂ«to ngjarje nĂ« Xhorxhia gjatĂ« luftĂ«s civile.

1946 – ShqipĂ«ri: NjĂ« muaj pasi Fronti Demokratik mori kontrollin e AsamblesĂ« sĂ« re KombĂ«tare, qeveria komuniste  shpalli jasht-ligjĂ«simin e monarkisĂ«. KĂ«shtu, mbreti Zog u shkarkua zyrtarisht de-jure; atij dhe trashĂ«gimtarĂ«ve iu hoqĂ«n tĂ« gjitha tĂ« drejtat dhe pronat; dhe u ndalohej “pĂ«rgjithmonĂ«â€ kthimi nĂ« territorin e ShqipĂ«risĂ«.

Mendim i ditës
“Qeveri e mirĂ« Ă«shtĂ« ajo qĂ« qeveris mĂ« pak.”
Henry David Thoreau

  • Kortezi: Zeri i Amerikes
↧

Parada e 125-tĂ« e “Turit tĂ« trĂ«ndafilave” nĂ« Pasadena tĂ« KalifornisĂ«

January 1, 2014, 7:04 pm
$
0
0

Nga BEQIR SINA, New York/

PASADENA – KALIFORNIA : Viti i Ri ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes, ka evaluar shume. Ne disa shtete federale ketu si ne asnje vend te botes, Viti i Ri pritet dhe festohet me ceremoni te veçanta. Çdo gje kulmon ne Pasadena – Kaliforni ku zhvillohet edhe Parada e Trandafilave – ose Parada e Luleve.Turma te medha njerezish ne qytetin Pasadena – Kaliforni dolen ne diten e pare te vitit te Ri per te pare Paraden e Trendafilave, nje parade e pervitshme, kjo me karrocat e terhequara nga kuaj dhe tribunat levizese te mbuluara me lule, marshimin e bandave frymore, dhe te grupeve folklorike dhe ekipeve sportive te shkollave te qytetit.

Ne parade moren pjese grupe orkestrale nga universtietet e Kalifornisë, nje platforme levizese nga qyteti i Meksikes, komuniteti Japonez, Kinez, Rusë, Venzuela, Kolumbia, Italia, Britania e Madhe, Franca, Hollanda e tjera, si dhe kercimtarë me kostume tradicionale te rajoneve.

Parada e 125tĂ«, e Trandafilave  paraqitur nga superkompania Honda Ă«shtĂ« zhvilluar me temĂ«n ” Dreams Come True  – Endrra bĂ«het Realitet  ”. Kjo temĂ« Ă«shtĂ« njĂ« kujtesĂ« se jo vetĂ«m qĂ« Ă«shtĂ« e mundur pĂ«r tĂ« arritur me sa duket tĂ« paarritshĂ«men pĂ«rmes një fokusi tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m , me pĂ«rpjekje , dhe një besim nĂ« probabilitetin e suksesit , por se ëndrra tashmĂ« Ă«shtë bĂ«rĂ« realitet . ThotĂ« organizatori i kĂ«saj parade spektakolare duke shtuar se :” GjatĂ« gjithĂ« historisĂ« njerĂ«zore , ne kemi arritur “tĂ« pamundurĂ«n “, duke besuar nĂ« fuqinĂ« e Ă«ndrrave tona .
Rose Parade 2014 kësaj rradhe ishte zgjedhur për të tregura se si njerëzimi përball një bote të ëndrrave që kanë ardhur duke u bërë në vërtetë , kan arritur deri tek ne si rezultat i imagjinatës , pasionit , kreativitetit, dhe punës së vështirë . Ata janë të njohur në triumfin e vogël të një fëmije që fiton ekselentën e saj të parë në drejtshkrim , ose një ekip shkencëtarësh të cilët mund të na çojnë deri në hënë . Sido që të jetë ëndrra , të mëdha apo të vogla , intime apo të përbashkët , janë ëndrrat, janë historitë e jetës sonë .
” Dreams Come True ” Ă«shtĂ« edhe njĂ« njĂ« festĂ« mĂ« shumĂ« se qindra vjeçare e pĂ«rvjetorit tĂ« 125- tĂ« paradĂ«s sĂ« Trandafilave dhe 100 vjetori i garave tĂ« futbollit nĂ«- Rose Bowl Game, shembulli spektakolarĂ« tĂ« pĂ«rvojave, ku Ă«ndrra u bĂ«het realitet . Loja , më e mirĂ« nĂ« formĂ« madhĂ«shtore konkurruese , dhe paradĂ« , në majĂ«n e shprehjes sĂ« imagjinative artistike nĂ« realizimin e gjithandej tĂ« paradĂ«s dhe mundĂ«sinĂ« pĂ«r pĂ«r tĂ« festuar në rrugë si nĂ« verĂ« kur dy tĂ« tretat e botĂ«s janĂ« mbuluar nga bora dhe tĂ« ftohiti - janĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« vendet ku ”Dreams Come True – Endrrat vijnĂ« e bĂ«hen Realitet .

Turneu i Trandafilave 2014 Grand Marshall Vin Scully

Komentatori sportiv me famë Vin Scully , njĂ« ikonĂ« nĂ« historinĂ« sportive amerikane dhe ” zĂ«ri i fuqishĂ«m i skuadrĂ«s Los Agelos ishte zgjedhur tĂ« mbante fashon e ParadĂ«s sĂ« 125 tĂ« Trandafilave. NĂ« pĂ«rzgjedhjen Scullysit , Presidenti i Tournament Roses, Scott Jenkins tha se pĂ«rtej accolades tĂ« panumĂ«rta tĂ« transmetuesit , kjo Ă«shtĂ« pĂ«rulĂ«sia e tij dhe ndershĂ«mĂ«ria qĂ« janĂ« mĂ« mbresĂ«lĂ«nĂ«se .
Scully kohët e fundit njoftoi se ai do të kthehet në dhomën e transmetimit të skuadrës së futbollit amerikan Dodger për një sezon të paparë, sezonin e 65-të në vitin 2014. Ai e filloi karrierën e tij të transmetimit në baseballin profesionale në vitin 1950 , me Brooklyn Dodgers . Ai u pranua në Baseball Hall of Fame në vitin 1982 .

Edhe kĂ«tĂ« vitĂ« paradĂ«n nĂ« tĂ« dy anĂ«t e rrugĂ«s e kan ndjekur dhjetĂ«ra-mijĂ«ra spektatorĂ«, që kanĂ« qendruar pĂ«r orĂ« tĂ« tĂ«ra pĂ«rgjatĂ« itenerarit tĂ« caktuar prej gati 10 kilometrash nĂ« Pasadena tĂ« KalifornisĂ« nĂ« SHBA, ku kaluan pjesĂ«marrĂ«sit e paradĂ«s se 125-tĂ« tĂ« PardĂ«s sĂ« quajtur “Turneu i trendafilave”.

Tematika e ndjekur kĂ«tĂ« vit ka qenĂ«Â â€ Dreams Come True  – Endrra bĂ«het Realitet  ”, dhe ka frymĂ«zuar njĂ« grup tĂ« madh njerĂ«zish, tĂ« cilĂ«t kishin zbukuruar makinat gjigante me lule dhe plot sende tĂ« tjera tĂ« çuditshme si, trena gjigand, anije me vela, kĂ«shtjella tĂ« mbuluara me lule, disqe fluturuese, dinosaur, elfenat, mjelma, delfinĂ«, pinguinë apo qen dhe lloj lloj objeketsh imagjinare me ngjyra dhe llule tĂ« freskta. Disa prej kĂ«tyre mjeteve lĂ«vizĂ«se janĂ« mbuluar me mĂ« shumĂ« sĂ« 200 mijĂ« lule secila.

Përgatitjet për Pardën e Trandafileve në Pasadena të Kalifornisë zgjasin gati një vit po ato kanë intensifukuar punën e tyre në verë dhe kanë arritur kulmin në ditët para marshimit madhështor, kur është bërë edhe dekorimi. Si çdo vit një grup shumë i madh vullnetarësh janë marrë me sistemimin e mbi 100 mjeteve gjigante, disa prej të cilave kanë peshuar deri në 65 ton.

NĂ« rolin e “Marshallit tĂ« Madh”, si thamĂ« mĂ« lart u pĂ«rzgjodh njĂ« figurĂ« me famĂ« nga bota e sportit e cila ishte zgjidhur tĂ« mbajë fashĂ«n Grand Marshall apo i “Marshalli i Madhi” i Parades sĂ« 125tĂ« tĂ« Trandafilave,, komentatori sportiv me famë Vin Scully , njĂ« ikonĂ« nĂ« historinĂ« sportive amerikane dhe ” zĂ«ri i fuqishĂ«m i skuadrĂ«s Los Agelos.

Numri i pjesëmarrësve sidoqoftë këtë vit ka qenë edhe më i madh, kjo edhe për shkak të këtij përvjetori, e cila ka nxitur shumë prej qyteteve të marrin pjesë në marshim. Parada e turneut të Trendafilave është një event tepër i rëndësishëm, dhe u mbajt për herë të parë në Nju Jork në vitin 1890. Për një kohë të gjatë ka qenë simbol i shpresës për vitin e ri.

Pasadena – Kaliforni  Parada e Trandafilave – ose Parada e Luleve – Viti i Ri kalifornian

Kjo Parade mbahet çdo vit qe nga viti 1890, ku njerezit dalin ne rruge dhe parakalojne me uniforma sportive dhe veshje folklorike, e ushtarake shoqeruar nga bandat frymore muzikore, dhe karrocat e terhequra me kuaj e makinat e vjetra antike.  Rose Parade eshte nje feste qe shenon ardhjen e Vitit te Ri, e cila ka ardhur duke u rritur nga nje institucion vendor, siç eshte Bashkia e Pasadens.

Kjo feste qe mbahet me 1 Janar, eshte nje ceremoni kombetare, qe eshte shume e barabarte me prag renie te Topit te Vitit te Ri, ne Times Square Nju Jork. Me 1 janar 2014,  Rose Parade ose Parada e Trandafilave kete vit eshte sponsorizuar nga firma e automobilave Honda.

Motoja e saj kete vit tha Bashkia e Pasadenes ka qene “Ednrra bĂ«het Realitet”, ajo thane organizatoret e saj kete vit, premtoi me shume performance edhe me shume se zakonisht pjesmarrje te grupeve te ndryshme.

Ne Paraden e Trandafilave edhe kesaj rradhe mbreteroje parakalimi i karrocave plot me trandafila qe eshte quajtur 100 Rose Queen, Evanne Friedmann. Pas saj erdhi se bashku me nje grup te zyrtarve te Bashklise edhe Grand Marshali dhe liderit nga feja per ta bekuar paraden.

Spektakolare gjithandej ishte shperndarja e luleve me te bukura te rruzullit, hedhja gjate parakalimit te luleve,  petaleve, dhe farat dhe rrenjet, qe banoret sipas tradites t’i mbjellin ne kopshtetet dhe lulishtet e tyre

Ne Bulevardin Kolorado bandat muzikore jane vleresuar me çmime marshimi dhe njesite karrocave te terhequara prej kuajve, te zbukuruar me simbolet amerikane, do te benin nje marshin  te jashtezakonshm, duke u shoqeruar nga brohoritje dhe duartrokitje nga banoret qe qendrojne gjate ne dy anet e rruges.

Ndryshe nga çdo parade tjeter, kete here edhe banoret u ftuan te parakalojne duke vallezuar neper ruuget e Pasadenes . Si zakonisht  Parada filloi ne Ellis Street dhe Orange Grove Bulevardi, pastaj ngadale perparoi duke parakaluar te gjitha grupet  deri ne Bulevardin Kolorado

Ererat 5.5, eshte nje milje rruge e zgjedhur per marrshim deri tek kthesa qe vejn ne veri te Bulevardit Sierra Madre, ku eshte edhe stadiumi i futbollit me 90 mije vende, dhe qe ka te njejtin emer me festen -  Rose Bowl Stadium. Ketu eshte sheshi, ku behet mbyllja e parades se luleve – Rose Parade ose Parada e Trandafilave, ne rrugen Villa Avenue. Parada per çdo vit fillon ne oren 8:00 te mengjesit me kohen lokale dhe perfundon deri ne oret e vona te pasdites.

Cdo vit ajo transmetohet në kanalet më të rëndësishme televizive në Shtetet e Bashkuara të Amerikës si dhe në shumë vende të tjera të botës. Deri më sot , nga Turneu i Fondacionit Roses jan dhënë mbi 2 milion dollarë për projekte të ndryshme dhe programet në mbi 130 organizata .

 

↧
Search

NDËRROI JETË SHKRIMTARI RIZA LAHI

January 1, 2014, 7:17 pm
$
0
0

NĂ« prag tĂ« Vitit tĂ« Ri, nĂ« TiranĂ«, ka ndĂ«rruar jetĂ« nga njĂ« goditje nĂ« zemĂ«r shkrimtari Riza Lahi. Ishte vetĂ«m 63 vjec.Riza Lahi ka lindur nĂ« ShkodĂ«r nĂ« 16. 01. 1950. PĂ«r 30 vjet ka shĂ«rbyer si pilot nĂ« Forcat Ajrore, gazetar nĂ« shtypin ushtarak, si dhe pranĂ« zyrĂ«s sĂ« OSBE – sĂ« nĂ« TiranĂ«. PĂ«rveç çmimeve letrare tĂ« fituara nĂ« nivele tĂ« ndryshme nĂ« Konkursin KombĂ«tar 1994 ka fituar çmimin e parĂ« tĂ« letĂ«rsisĂ« pĂ«r fĂ«mijĂ«. PjesĂ« nga veprat e tij janĂ« botuar nĂ« SHBA, Greqi, Rumani, Maqedoni, KosovĂ«, Iran, dhe sĂ« fundi nĂ« Indi. Lahi Ă«shtĂ« anĂ«tar i ShoqatĂ«s BotĂ«rore tĂ« PoetĂ«ve. Ai la pas 35 vepra letrare.

Redaksia e Diellit ngushëllon familjen Lahi për këtë humbje të pazëvendësueshme.

↧

2500 persona në oqean festuan Vitin e Ri në spektaklin e akullit në New York

January 2, 2014, 7:46 am
$
0
0

New York, 1 janari u festua edhe në oqean duke u larë në këtë të ftohtë polar/

Nga Beqir SINA, Brooklyn NY/

ROCKAWAY PARK BROOKLYN NYC: - Amerika është vendi i çudirave ; këtë e tregon edhe mënyra se si festohet këtu Viti i Ri. Në New York organizohet spektakli më madhështor në botë, në Pasadena të Kalifornisë, kur e gjithë bota e festojnë në mesnatë në mes 31 dhjetorit dhe 1 janarit, në mes borës dhe të ftohtit, Pasadena e feston me parada me lule dhe trandafila si në Pranver.

Perjashtim bĂ«n edhe New Yorku me mĂ«nyrĂ«n qĂ« ka zgjedhur tĂ« festojë 1 janarin duke mos perjashtur  edhe mĂ«nyrat e ashtuquajtura “Ekstreme”, pra duke e festuar nĂ« oqean duke u larĂ« dhe zhytyr nĂ« ujĂ« edhe nĂ« kĂ«tĂ« tĂ« ftohtĂ« polar.

NĂ« Brooklyn New York, dje mĂ« 1 janar 2014 bregdetin lindor tĂ« oqeanit Atlantik nĂ« temperatura ekstreme tĂ« ftohta, ishin rreth 2500 persona që bĂ«nĂ« not dhe u zhyten nĂ« oqean në një traditë tĂ« kĂ«tillĂ« qĂ« bĂ«het pĂ«r ç’do vit nĂ« ditĂ«n e parĂ« tĂ« çdo Viti tĂ« Ri.

KĂ«shtu ka ndodhur edhe dje  pĂ«rgjatĂ« bregdetit tĂ« qytetit tĂ« Bruklinit, nĂ« Rockaway Beach dhe Coney Island, dhe Long Island kur mĂ« shumĂ« se 2500 veta i bĂ«n ballĂ« temperaturat e ftohta – dhe tĂ« baticĂ«s tĂ« ulĂ«t – pĂ«r tĂ« festuar një Vit tĂ« Ri “Ekstrem” duke notuar dhe u zhutyr nĂ« Oqeanin Atlantik .
Ngjarja më e madhe u zhvillua në Coney Island, ngjarje e cila si zakonisht tërheq me mijëra njujorkez, që sëbashku dalin në bregun e Oqeanit në zonën e quajtur Rockaway Beach. Aty grupe familjarësh u mblodhën në breg të bënin notë në 1 Janar 2014 me një zhytje në ujin e oqeanit të akullt e të ftohtë, duke festuat Vitin e Ri 2014 .
Temperatura e ajrit ishte rreth 30 degree – gradĂ«, minus 1 gradĂ« celcius nĂ« breg , dhe uji i oqeanit ishte rreth 19 degree pra minus 5 gradĂ« celcius , sipas oqeanografikeve të QendrĂ«s KombĂ«tare tĂ« tĂ« DhĂ«nave .
KĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« tĂ« festuarit tĂ« ardhjes sĂ« Vitit tĂ« Ri e merr pĂ«rsipĂ«r njĂ« Grup i cili thirret “Polar Bears in Coney Island - ArinjĂ«t Polar tĂ« Coney Island ” tĂ« cilĂ«t janë duke grumbulluar rreth tyre njerĂ«zit ”ekstremĂ«â€Â pĂ«r dekada, por qĂ« janĂ« shtuar shumë 20 vjetĂ«t e fundit , me organizator Tommy Pulkoski , një 58 vjeçar, i cili thot se tradita na ndihmon tĂ« festojmĂ« edhe me ekstreme tĂ« kĂ«tilla vitin e ri .
“ËshtĂ« gjallĂ«ruese , ” tha Puloski. ” tĂ« fillosh Vitin e Ri nĂ« ujĂ« tĂ« oqeanit nĂ« akull dhe tĂ« ftohtë . ”
Ai sqaroi se kjo ngjarje ka filluar në Coney Island me dekada por Grupi ynë e filloi qysh në vitin 1999 me vetëm me 10 fqinjët e tanë , që për çdo vit numëri i grupit është duke u rritur .

NĂ« vitet nĂ« vazhdim ne kemi pĂ«r t’u bĂ«rë mĂ« shumĂ« se 200 apo 300 anĂ«tarĂ« “ekstrem” , tha ai duke qenĂ« krenar pĂ«r traditĂ«n e tij tĂ« vogĂ«l – tĂ« cilin ai tha se Ă«shtĂ« mĂ« autentike me atĂ« të klubit mĂ« tĂ« famshĂ«m Polar Bear nĂ« Brooklyn e cila ka mĂ« shumĂ« se njĂ« shekull qĂ« Ă«shtĂ« mbajtur nĂ« kĂ«tĂ« bregdet.

 

 

 

↧
↧

KUSH PO I FRYNË PËRÇARJES KOMBËTARE?

January 2, 2014, 7:58 am
$
0
0

Nga Sejdi Peka/Tirane/*

NĂ« kĂ«to ditĂ« tĂ« kapĂ«rcyellit tĂ« viteve,dĂ«shĂ«roj megjith zemĂ«r tĂ« uroj Vitin e Ri tĂ« gjith shqiptarve kudo qĂ« ndodhen.NĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« veqantĂ« Vitin e Ri ju uroj bashkvuajtĂ«sve tĂ« mi,ish tĂ« burgosurve dhe pĂ«rndjekurve politik tĂ« diktaturĂ«s  komuniste.Urime tĂ« pĂ«rzemĂ«rta edhe tĂ« gjith atyre qĂ« quhen “njerĂ«z tĂ« letrave”,gazetarve,shkrimtarve,poetve,stafit tĂ« gazetĂ«s 55.NĂ« shekullin e shkuar tĂ« viteve 30,Migjeni shkruante nĂ« njĂ« urim qĂ« i dĂ«rgonte njĂ« mikut tĂ« tijĂ« se “unĂ« me gjithĂ« zemĂ«r ju uroj Vitin e Ri por kĂ«to urime kamĂ« frikĂ« se janĂ« hipokrizi”.Poeti ishte skeptic  pĂ«r gjĂ«ndjĂ«n e mjeruar tĂ« popullit shqiptarĂ« tĂ« varfĂ«r deri nĂ« dhimbje,qĂ« viti tjetĂ«r do tĂ« sillte njĂ« jetĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«.NĂ« kĂ«tĂ« kontekst,lus zotin qĂ« urimet e mia mos tĂ« pĂ«rfundojnĂ« nĂ« hipokrizi,se me kĂ«tĂ« qeveri bastardĂ«sh,kam frikĂ« tĂ« madhe shumĂ« se ditĂ« tĂ« vĂ«shtira kemi pĂ«rpara.NĂ« natĂ«n e ndĂ«rrimit tĂ« viteve,nĂ« qiellin e TiranĂ«s pati mĂ« pak fishekzarĂ«,tregĂ«tarĂ«t patĂ«n shumĂ« mĂ« pak punĂ« se vitin e shkuar,sofrat tona ishin mĂ« tĂ« varfĂ«ra.Por nuk Ă«shtĂ« kjo ide objekti i kĂ«tijĂ«shkrimi.Para pak ditĂ«ve,Dr.Berisha nĂ« njĂ« emission nĂ« TV u shpreh se “detyra e intelektualit Ă«shtĂ« tĂ« thotĂ« gjithnjĂ« atĂ« qĂ« ndjen se Ă«shtĂ« e verteta”.Mendoj se Ă«shtĂ« njĂ« ide fikse,vyrtyt i njerzve tĂ« guximshĂ«m.Personalisht ,miqt e mi mĂ« tĂ« mirĂ« i kam patur gjatĂ« gjithĂ« jetĂ«s time nga jugu i ShqipĂ«risĂ« dhe pikĂ«risht atyre ju kĂ«rkoj tĂ« falur pĂ«r ndonjĂ« keqkuptim nĂ« rradhĂ«t e kĂ«tijĂ« shkrimi.Kjo qeveri Rama-Meta qĂ« erdhi nĂ« pushtet me zgjedhjet farsĂ« tĂ« 23 Qeshorit,nĂ« kĂ«to 100 ditĂ« a pak mĂ« tepĂ«r qeverisje,e  ka sjellĂ« ShqipĂ«rinĂ« nĂ« njĂ« rreth viskoz nĂ« shumĂ« kohĂ« tĂ« humbur prapa nĂ« rrugĂ«n e vĂ«shtirĂ« tĂ« demokracisĂ« por po e godet ShqipĂ«rinĂ« nĂ« zemrĂ«n e sajĂ«,po i  frynĂ« zjarrit tĂ« pĂ«rçarjes kombĂ«tare.Duhet tĂ« pranojmĂ« se Partia Socialiste me patericĂ«n e sajĂ« LSI qĂ« morĂ«n pushtetin, janĂ« forcĂ« politike me mentalitet ekstra komunist,parti tĂ« pa rinovuara qĂ« vinĂ« nga Partia Komuniste si trashĂ«gimtare tĂ« drejtĂ«pĂ«rdrejtĂ« me njĂ« tĂ« kaluar kriminale kundĂ«r popullit dhe qĂ« nuk kanĂ« asgjĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t me tĂ« majtĂ«n europiane socialiste.Sigurisht,qĂ« pritej se pa hezitim megollomania e Edi RamĂ«s do tĂ« largonte nga administrate shtetĂ«rore tĂ« gjithĂ« ata qĂ« mendonte se mundet tĂ« kishin ide tĂ« demokracive pĂ«rendimore,pĂ«r t’i zĂ«vendĂ«suar me militant tĂ« PartisĂ« Socialiste dhe LSI.Por se do tĂ« shpĂ«rthenin si furtunĂ« me njĂ« urrejtje antikombĂ«tare duke larguar tĂ« gjithĂ« veriorĂ«t nga administrata shtetĂ«rore,pa marrĂ« parasyshĂ« se mundet tĂ« ishin edhe militant tĂ« thekur tĂ« PartisĂ« Socialiste,kĂ«tĂ« handicap tĂ« kĂ«tijĂ« njeriu kundĂ«r interesave kombĂ«tare ndoshta askush nuk e ka besuar.NĂ« administratĂ«n e qeverisĂ« Berisha Ă«shtĂ« fakt se tĂ« paktĂ«n po them se lart mĂ« shumĂ« se 50% tĂ« kĂ«saj administrate ishin njerĂ«z qĂ« besonin nĂ« alternativĂ«n e majtĂ«.NĂ« strukturat e PartisĂ« Demokratike ky fenomen nĂ« shumĂ« raste Ă«shtĂ« kritikuar qeveria se nuk po largonte nga administarta njerzit qĂ« mundet tĂ« ishin kundĂ«r reformave tĂ« qeverisĂ«.Por pjesa mĂ« e informuar dhe e shĂ«ndoshĂ« e kĂ«saj force politike ishte kundĂ«r kĂ«tijĂ« mendimi,nĂ« justifikimin se “ata ishin profesionistĂ« nĂ« fushĂ«n e tyre tĂ« detyrĂ«s shtetĂ«rore dhe nuk mundet tĂ« pĂ«rbĂ«nin asnjĂ« problem nĂ« rrugĂ«n e reformave”.NĂ« tĂ« fundit kjo Ă«shtĂ« demokracia.Edi Rama dhe qeveria e tijĂ«,me njĂ« fshesĂ« prej hekuri ka larguar nga administrate shtetĂ«rore pĂ« pĂ«rjashtim me motivin “luftĂ« kundĂ«r tĂ« gjithĂ« veriorve”,nĂ« kundĂ«rshtim flagrant me ligjin.Edhe kohĂ« mĂ« parĂ«,Edi Rama duke qenĂ« KryetarĂ« i PartisĂ« Socialiste dhe KryetarĂ« i bashkisĂ« TiranĂ«ska injoruar publikisht banorĂ«t e ardhur nga veriu i ShqipĂ«risĂ« nĂ« TiranĂ« apo qytete tĂ« tjera,duke i quajtur “shpellarĂ«â€, “çeçenĂ«â€dhe epitete tĂ« tjera ,me qĂ«llimin e urrejtjes dhe tĂ« pĂ«rçarjes kombĂ«tare,tĂ« njĂ« diskriminimi tĂ« veriorve.Edhe nĂ« njĂ« miting electoral nĂ« KukĂ«s Edi Rama e quajti “RrugĂ«n e Kombit”si rrugĂ« qĂ« nuk tĂ« qon asgjĂ«kundi”.Tani me marrjĂ«n e pushtetit,i sĂ«muri psiqik i PartisĂ« Socialiste ka avancuar nĂ« marrĂ«zinĂ« e tijĂ« dhe ka shpallur edhe mĂ« hapur urrejtjĂ«n patologjike kundĂ«r veriut tĂ« ShqipĂ«risĂ« duke e kĂ«thyer nĂ« politikĂ«n e qeverisĂ« sĂ« tijĂ«. Dhe kjo Ă«shtĂ« shumĂ« e rrezikshme,sepse nuk Ă«shtĂ« njĂ« mendim i shkĂ«putur i njĂ« individi tĂ« caktuar por njĂ« politikĂ« e njĂ« qeverie.Me mentalitetin enverist qĂ« kan mbartur nga e kaluara komuniste edhe nĂ«pĂ«rmjet baballarve tĂ« tyre do tĂ« kisha menduar se demokratĂ«t e larguar nga veriu do t’i zĂ«vĂ«ndsonte tĂ« paktĂ«n me militantĂ« edhe nga veriu.Por jo.MilitantĂ«t e thekur tĂ« PartisĂ« Socialiste qĂ« janĂ« nga veriu,kanĂ« mbetur duke u sorollatur derĂ« mĂ« derĂ«,herĂ« nĂ« zyrat e PS dhe herĂ« tĂ« LSI,duke u betuar se” kan luftuar e punuar qĂ« kĂ«to forca politike tĂ« vijnĂ« nĂ« pushtet dhe na keni dhĂ«nĂ« fjalĂ«n se do tĂ« na punsoni”por dyert e zyrave ja u pĂ«rplasin hundĂ«ve, “jeni nga veriu”.Veprimtari mĂ« kriminale tĂ« kĂ«saj qeverie nuk mundet tĂ« njihĂ«sohet.Poeti me zemĂ«r tĂ« plasur shkruante dhe  mallkonte antishqiptarĂ«t qĂ« nga fillimi i shekullit tĂ« shkuar se,\kjoftĂ« mallkue kush qet ngatrrime\ndĂ«r kĂ«ta vllazĂ«n shoq me shoq\kush i ndanĂ« me fjalĂ« e shkrime\çka natyra vet pĂ«rpoq.\Dhe pĂ«rsĂ«ri vargjet e poetit:\gegĂ« e toskĂ« malĂ«si allia\jan njĂ« komb me u nda s’duron\fund e maje njĂ« Ă«shtĂ« ShqipĂ«ria\ dhe njĂ« gjuhĂ« ne na bashkon\.

Po kujtoj poetin e madh Lasgush Poradeci,anipse ishte nga jugu i ShqipĂ«risĂ«,qante me lot sa herĂ« qĂ« pĂ«rmendej Kosova.-Eh,bija ime,ti je e re dhe do tĂ« arrish atĂ« ditĂ« tĂ« bardhĂ«,do ta shikosh KosovĂ«n e çlirueme prej barabarve,por unĂ« tani jam plakur. –Mundet tĂ« pĂ«rmend kĂ«tu njerzit e mbĂ«dhenj tĂ« jugut tĂ« ShqipĂ«risĂ«,ata qĂ« kontribuan nĂ« ekzistencĂ«n e kombit tonĂ«,po pĂ«rmend Ismail Qemal VlorĂ«n,qĂ« me lot qĂ« i shkonin mustaqeve tĂ« thinjura hyri nĂ« zyrĂ«n e qeverisĂ« nĂ« atĂ« kohĂ« dhe u tha ministrave, “bijtĂ« e mi.Po ju jap njĂ« lajm shumĂ« tĂ« hidhur, se Konferenca e LondrĂ«s vendosi padrejtĂ«sisht qĂ« Kosova tĂ« mbetet jashtĂ« ShqipĂ«risĂ«â€. I tillĂ« ishte Mitat FrashĂ«ri,qĂ« gjithĂ« jetĂ«n e tijĂ« ja kushtoj bashkimit kombĂ«tyarĂ«,ShqipĂ«risĂ« demokratike.Abdyl FrashĂ«ri ka mbetur nĂ« jetĂ« tĂ« jetĂ«ve simboli i bashkimit tĂ« shqiptarve nĂ« LidhjĂ«n e Prizrenit tĂ« vitit 1878.Ideja dhe pĂ«rpjekja e tijĂ« ishte se kryeqyteti i shtetit shqiptarĂ« duhej tĂ« ishte Prizreni,qĂ« ai e quante “kĂ«rthizĂ« e ShqipĂ«risĂ«â€.Kjo dĂ«shirĂ« e tijĂ« dhe pĂ«rpjekje deri nĂ« vetmohim,u Ă«shtĂ« transmetuar brezave dhe kjo Ă«shtĂ« arsyeja qĂ« nĂ« veriun e ShqipĂ«risĂ« e nĂ« KosovĂ« “burri i madh i kombit”respektohet kaq shumĂ«.Mundet tĂ« pĂ«rmend edhe dhjetra tĂ« tjerĂ« patriot tĂ« spikatur nga jugu i ShqipĂ«risĂ« qĂ« vdiçën e derdhĂ«n gjakun pĂ«r lirinĂ« e KosovĂ«s dhe tĂ« bashkimit kombĂ«tarĂ«.Ishte Ago Agaj,vlonjati intelektual dhe patriot qĂ« ishte Prefekt i MitrovicĂ«s nĂ« vitet e stuhishme tĂ« luftĂ«s dytĂ« botĂ«rore qĂ« luftoj me pĂ«rkushtim nĂ« kuadrin e Lidhjes sĂ« DytĂ« tĂ« Przirenit pĂ«r mbrojtjen e kufijve tĂ« KosovĂ«s nga agresioni sĂ«rb i brigadave partizane komuniste tĂ« Titos.KĂ«tĂ« plagĂ« qĂ« po pĂ«rpiqen ta hapin kundĂ«r interesave kombĂ«tare qeveria e halldupve Rama-Meta,tĂ« inspirojnĂ« pĂ«rqarjen kombĂ«tare tĂ« urrejtjes veri-jug,me qĂ«llim pĂ«r tĂ« sunduar me motivin e RomĂ«s sĂ« lashtĂ« “pĂ«rçajĂ« e sundo”,kush e ndjen vehtĂ«n shqiptarĂ«,duhet tĂ« shpejtojĂ« tĂ« ndihmojĂ« ShqipĂ«rinĂ«.E kuptoj mirĂ«filli se dikush mundet tĂ« mĂ« keqkuptojĂ«.Por kjo plagĂ« ekziston,Ă«shtĂ« njĂ« realiteqĂ« e kan hapur armiqtĂ« e ShqipĂ«risĂ« dhe duhet mjekuar sa mĂ« parĂ« sa nuk Ă«shtĂ« vonĂ«.ArmiqtĂ« e ShqipĂ«risĂ«,tĂ« ekzistencĂ«s sĂ« popullit tonĂ« ishin sllavo-komunistĂ«t e Enver HoxhĂ«s qĂ« me flamurin e “internacionalizmit proletarĂ«â€,u pĂ«rpoqĂ«n qĂ« t’a zhbĂ«jnĂ« ShqipĂ«rinĂ«.KĂ«ta qĂ« sot janĂ« nĂ« pushtet,oligarkĂ«t e rinj neokomunistĂ«,pasardhĂ«sit e ideve bolshevike,si mjet pĂ«t tĂ« qeverisur po pĂ«rdorin pĂ«rqarjĂ«n kombĂ«tare.Por kjo duhet ndaluar.Duhet ndaluar “qorri”i MinistrisĂ« sĂ« BrendĂ«shme qĂ« duke zbatuar urdhĂ«rat e padronit tĂ« tijĂ«,gjithĂ« policinĂ« e shtetit,kupolĂ«n e sajĂ« mediocre e ka sistemuar me njerĂ«z “jugorĂ«â€ose tĂ« gjithĂ« nga Tepelena.Kjo Ă«shtĂ« e turpĂ«shme dhe e marrĂ«.ËshtĂ« njĂ« veprimtari kriminale qĂ« pĂ«rveqse ka nxjerrĂ« nĂ« rrugĂ« njerzit e devotshĂ«m nĂ« shĂ«rbim tĂ« detyrĂ«s dhe tĂ« Atdheut,po shpĂ«rbĂ«n nĂ« bĂ«rthamĂ«n e funksionimit tĂ« shtetit dhe tĂ« demokracisĂ«,nĂ« nxitjĂ«n e urrejtjĂ«s ndĂ«rmjet kombit tonĂ«.Kjo Ă«shtĂ« njĂ« trathĂ«ti kombĂ«tare.Sot po bĂ«jnĂ« sikur po drejtojnĂ« shtetin njerzit mĂ« mediokĂ«r qĂ« nuk mundet tĂ« kuptojnĂ« se kush Ă«shtĂ« ndjenja e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« kombĂ«tare,ose nuk duan t’akuptojnĂ« se janĂ« trathĂ«tarĂ« nĂ« koshiencĂ«n e tyre.BabĂ«zia e tyre pĂ«r t’u pasuruar duke vjedhur nĂ«pĂ«rmjet pushtetit u ka errur mĂ«ndjĂ«n dhe sytĂ«,i ka shrdhuar qĂ« tĂ« mos dĂ«gjojnĂ«.Por nesĂ«r,njerzit do tĂ« ja u bĂ«jnĂ« me gisht.ËshtĂ« turpi i tyre. (Falenderojme autorin qe e deergoi per Diellin. Ilustrimi: *Karikature “Te shpetojme Shqiperine-Gazeta Dielli-arkiv)

↧

Unikale

January 2, 2014, 8:04 am
$
0
0

 Vilhelme Vranari Haxhiraj /

Çudi! Nuk di si i bĂ«het, qĂ« njeriu arrin tĂ« shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« makinĂ«,apo nĂ« njĂ« robot qĂ« nuk njeh kohĂ« pune madje, nuk di se ç’ështĂ« lodhja.

U shtriva në shtrat tejet e rraskapitur. Ditët e fundit për mua kishin qenë tepër të ngarkuara, apo mos vallë unë vet e kisha tepëruar duke dalë mbi veten, mbi aftësitë e mija fizike dhe mendore? Nuk e di
nuk e di.

Por di të them se ky është keqtrajtim i vetes
 Edhe pse bëra një dush, madje qëndrova mbi 20 minuta në hidromasazh, përsëri më dhembte i gjithë trupi. Përpëlitesha sa andej- këtej në shtrat, pa gjetur qetësi.

Qëndroja shtrirë, me sy të hapur, gjumarratisur, me një shikim zhbirues e të zgurdulluar sikur kërkoja të shpoja errësirën. Si në një kllapi nisa të debatoj me ndërgjegjen për diçka paradoksale që na mundon të gjithëve.

ǒthem dhe unë?!

Ka tipa e tipa njerëzish. Mes tyre dallojmë nga ata që nuk janë as mish as peshk. Për ta mjafton të kenë një strehë, një shtrat, një tavolinë shtruar dhe qejf o qerrata. Kanë hedhur kapelen mbi sy dhe gjithë rruga e gjatë që përshkojnë u duket asfalt, kurse gropat, humnerat, kodrat e shkëmbenjtë që kapërcejnë u ngjasin sikur të jenë shtruar me dafina


Ka plot tĂ« tillĂ«, ndaj s’ke ç’bĂ«n. Jeta nuk u ofrohet tĂ« gjithĂ«ve me tĂ« njĂ«jtat kĂ«rkesa. Kurse unĂ« vras mendjen sikur do t’i gjej fundin e pafund errĂ«sirĂ«s


“Çdo ditĂ«, jo vetĂ«m unĂ« por them se te secili qĂ« ka pak mendĂ«si, intuitĂ« e kĂ«rkesĂ« ndaj vetes dhe botĂ«s, e fut veten nĂ«pĂ«r labirinte nga ku nuk del dot. Sa mĂ« shumĂ« kohĂ« kalon, gjithmonĂ« pĂ«rballemi me tĂ« papritura tĂ« thjeshta ose tĂ« koklavitura, tĂ« kĂ«ndshme ose tĂ« pakĂ«ndshme, tĂ« zgjidhshme apo tĂ« pazgjidhshme, qĂ« ngelen si njĂ« nyjĂ« pengsjellĂ«se, e cila lĂ« njĂ« njollĂ« tĂ« errĂ«t qĂ« ngjet me hematomĂ«n nĂ« trurin e njeriut. ËshtĂ« pikĂ«risht dilema e pĂ«rditshme, ajo qĂ« e shoqĂ«ron cilindo çdo çast, çdo ditĂ«, çdo vit dhe kĂ«shtu plot paqartĂ«si qĂ« gjithmonĂ« kĂ«rkojnĂ« zgjidhje e pĂ«rgjigje, pa e kuptuar fare, kalojnĂ« tĂ« gjitha stadet e zhvillimit tĂ« jetĂ«s sĂ« njeriut. Askush nuk e ka tĂ« qartĂ« pse u krijua universi, apo kush e krijoi atĂ«. Por gjithmonĂ« ngelet si laklitar, pyetja enigmatike “Pse?”.

  Studiuesit, jo tĂ« gjithĂ«, por ata qĂ« pranojnĂ« lidhjen e vartĂ«sinĂ« mes besimit dhe shkencĂ«s ose akoma mĂ« qartĂ« mes teologjisĂ« e filozofisĂ« shkencore, thonĂ« se universin nuk e krijoi njeriu, por njĂ« Fuqi e mbinatyrshme, Zoti. Faktikisht, duam apo s’duam ta pranojmĂ«,ky Ă«shhtĂ« realiteti.  

    -Pse?- pyet ndokush.   

-Sepse kur u krijua njeriu, bota ekzistonte. Njeriu Ă«shtĂ« i pafuqishĂ«m para fenomeneve tĂ« natyrĂ«s, as i nxit tĂ« veprojnĂ«, por as i frenon dhe aq mĂ« tepĂ«r nuk i ndalon dot
 Veçse Mbinjeriu i pajisur me MbindĂ«rgje, duke njohur botĂ«n dhe ligjet e zhvillimit tĂ« saj, pĂ«rmes arritjeve studimore mĂ« tĂ« fundit tĂ« shkencĂ«s, arrin qĂ« ta transformojĂ« botĂ«n nĂ« dobi tĂ« tij.

Sipas fjalorit biblik thuhet se e para ishte fjala
Por jo
, jo. Ky termĂ« bije poshtĂ«, rrĂ«zohet si i pari
 kur kujtojmĂ« historinĂ« e krijimit tĂ« gjithĂ«sisĂ«. E para ishte bota, si pjesĂ« e sĂ« tĂ«rĂ«s universale. Pastaj gradualisht bota u plotĂ«sua nga pikpamja fizike, mĂ« pas u pajis me botĂ«n bimore dhe shtazore. Lindi njeriu
dhe pĂ«rsĂ«ri ne pyesim : “Si lindi?, “Pse lindi?”.

Tek njeriu fillimisht lindi mendimi, ndjenja dhe mĂ« pas,si nevojĂ« e komunikimit, lindi fjala
 NĂ«se do tĂ« ndalemi tek ndjenjat, mes tyre, unĂ« do tĂ« veçoja ndjenjĂ«n e dashurisĂ«. Por dhe kjo shihet nga kĂ«ndvĂ«shtrime tĂ« ndryshme, tĂ« cilat kanalizohen se kujt i drejtohen apo dhurohen. Ka shumĂ« lloje dashurish, por unĂ« do tĂ« veçoja dashurinĂ« prindĂ«rore, sidomos atĂ« amĂ«sore dhe dashurinĂ« mes çiftit tĂ« dashuruar. Kjo e fundit nuk Ă«shtĂ« e pĂ«rjetshme, sepse pas shumĂ« vitesh çiftet tĂ« velur nga e njĂ«jta gjellĂ«, secili kĂ«rkon shije tĂ« reja. Kur humbet interesi pĂ«r partnerin ose partneren, ndjenja e dashurisĂ« ka marrĂ« fund. Mjafton tĂ« humbasĂ« besimin njĂ«ri prej tyre dhe ndjenja Ă«shtĂ« pa tĂ« ardhme. Ky fakt vlen pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« nĂ« peshore se cila Ă«shtĂ« dashuria mĂ« e madhe nĂ« univers.

PĂ«rvoja jetike ka treguar se mbi tĂ« gjitha dashuritĂ« qĂ«ndron dashuria e nĂ«nĂ«s. Ajo nuk shuhet, nuk lodhet, nuk zvetĂ«nohet, nuk venitet,nuk harron, nuk stepet apo shuhet para frikĂ«s, ndaj nuk vdes kurrĂ«,sepse e tillĂ« Ă«shtĂ« nĂ«na. PavarĂ«sisht nga rrethanat ku e kanĂ« pĂ«rplasur dallgĂ«t e jetĂ«s,dhe para litarit, edhe para gryks sĂ« pushkĂ«s, kĂ«lthet: “Biri im!”    

NjerĂ«zimi e ka çmuar, e vlerĂ«son dhe do ta çmojĂ« nĂ« pĂ«rkjetĂ«si kĂ«tĂ« ndjenjĂ« sublime. Ndaj sa herĂ«, nĂ« çaste vĂ«shtirĂ«sish, thĂ«rret nĂ«nĂ«n nga bota e pĂ«rtejme: “Oh, nĂ«nĂ«â€â€Š, apo kur nuk realizon dot diçka: “Ta dish sa po vuaj, nĂ«na ime
!”, “Ku je nĂ«na ime”
dhe kur ka marrĂ« rrugĂ«n e Zotit, fjalĂ«t e fundit janĂ«: “U sfilita, nĂ«në  Ndaj eja mĂ« merr sa mĂ« parĂ«!”, -me kĂ«to mendime pa dobi , mĂ« kaploi gjumi, njĂ« gjumĂ« i shqetĂ«suar dhe plot Ă«ndrra.

 

***

 

Mëngjes herët.

NjĂ« shtrĂ«ngim frymĂ«marrĂ«s, pasuar nga dhembje therĂ«se nĂ« kraharor, mĂ« zgjoi papritur. Ky shqetĂ«sim si njĂ« ankth angĂ«shtues, mĂ« bĂ«ri tĂ« çohesha nga shtrati mĂ« herĂ«t se zakonisht. ÇapĂ«lova disa hapa tĂ« ngathta nĂ« majĂ« tĂ« gishtave pĂ«r tĂ« mos e zgjuar atĂ«, shokun e tĂ« mirave dhe tĂ« kĂ«qijave qĂ« na  dhuron jeta, mikun e zemrĂ«s, dashurinĂ« e jetĂ«s sime. E merakosur ktheva kokĂ«n pas, nĂ« drejtim tĂ« shtratit, qĂ« tĂ« kontrolloja se mos e kisha zgjuar
 Mbajta kĂ«mbĂ«t dhe po e kundroja. DritĂ«hijet e shaktuara nga pemĂ«t e kopshtit apo apo bimĂ«t e rrugĂ«s qĂ« depĂ«rtonin tinĂ«zisht mes kangjellave, mĂ« krijuan pĂ«rshtypjen se atllazi i jorganit nĂ« ngjyrĂ« tĂ« kaltĂ«r, valĂ«zonte si uji i detit nĂ«n shtysĂ«n e brizĂ«s lozonjare. Para meje u pĂ«rshfaq njĂ« kohĂ« e largĂ«t e papĂ«rsĂ«ritshme, por tejet e bukur
Madje, madje e magjishme. “Po, po
 ishte njĂ« natĂ« e tillĂ«, kur ne u pamĂ« pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«â€Šâ€ Por mendimi mĂ« ngeli nĂ« rrugĂ«, gjysmak
, pasi njĂ« sĂ«mbim i fortĂ« trupor mĂ« largoi nga kujtimet. AtĂ« kohĂ« tĂ« pakthyeshme ia lashĂ« sĂ« shkuarĂ«s dhe menjĂ«herĂ« u pĂ«rqĂ«ndrova tek e tashmja, me shikimin ngulur mbi portretin e njeriut mĂ« tĂ« dashur qĂ« mĂ« kishte dhuruar njĂ« jetĂ« pa andralla. U merakosa kot sepse im shoq as qĂ« mĂ« kishte ndierĂ«, por flinte si qengj mes njĂ« ravijĂ«zimi qeshjeje mbi buzĂ«, gjĂ« qĂ« i reflektohej nĂ« tĂ« gjithĂ« tiparet e pĂ«rgjumura tĂ« fytyrĂ«s. Ndikimi i dritĂ«s sĂ« zbehtĂ« qĂ« hynte nĂ« dhomĂ« e bĂ«nte mĂ« tĂ« mistershme Ă«ndrrĂ«n e tij. NdĂ«rsa atij i dhuronte pafajĂ«sinĂ« e engjĂ«llit. “VĂ«rtet tĂ« jetĂ« kaq i pafajshĂ«m sa nĂ« gjumĂ«?!- pyeta veten ashtu nxitimthi, pa u thelluar shumĂ«.

Pas pak ai nisi të gërhasë lehtë.

Kjo pamje tregonte se ishte nĂ« njĂ« gjumĂ« tĂ« qetĂ« e tĂ« thellĂ«. “Si lum ai!” -belba nĂ«n zĂ«. “SĂ« paku ai nuk ndjen asnjĂ« dhembje apo shqetĂ«sim. Gjysma e sĂ« keqes. Ndryshe familjen e merr lumi, nĂ«se unĂ«â€Šâ€-vazhdova e dyzuar mendimin. Veçse u ndjeva e lumtur pĂ«r tĂ«, duke tĂ«rhequr derĂ«n e dhomĂ«s sĂ« gjumit pas vetes.

Nisa tĂ« endesha nĂ«pĂ«r shtĂ«pi e pĂ«rkulur, pĂ«r tĂ« gjetur njĂ« pozicion tĂ« pĂ«rshtatshĂ«m, por nuk gjeja qetĂ«si. Nuk ishte ndonjĂ« dhembje e madhe, por nga ato bezdisjet tekanjoze qĂ« nuk tĂ« lenĂ« tĂ« qetĂ«. Ngjante mĂ« shumĂ« si kriza tĂ« lehta qĂ« pĂ«rsĂ«riten herĂ«pashere. Bezdija e tyre ndoshta ndikon nĂ« ndĂ«rgjegjen e cilitdo, gjĂ« qĂ« e detyron pĂ«r ta parĂ« shĂ«ndetin mĂ« seriozisht. “Jeta pa shĂ«ndet Ă«shtĂ« ferr i vĂ«rtetë  Sa budallaqe jam. Pse mĂ« shkon mendja pĂ«r keq? Edhe i them vetes intelektuale, pa le
” -arsyeja i thirri logjikĂ«s pĂ«r njĂ« gjykim mĂ« tĂ« ftohtĂ« e mĂ« tĂ« qartĂ«.

“Ndoshta Ă«shtĂ« kalimtare
Nuk ka si tĂ« jetĂ« ndryshe
Po,po,sigurisht qĂ« do tĂ« kalojĂ«. NdonjĂ« ftohje muskujsh apo kontraktim i ndonjĂ« indi
” -arsyetova. BĂ«ra njĂ« çaj kamomili me mendimin se do tĂ« qetĂ«sohesha. Por pĂ«r fat nuk ishte shqetĂ«sim nervor, por organik qĂ« unĂ« nuk e pĂ«rcaktoja dot as shkakun dhe as se nga ç’organ mĂ« vinte. PĂ«r njĂ« çast nuk mbushesha dot me frymĂ«. M’u duk sikur harrova tĂ« thithja oksigjenin e duhur. Ashtu gjysmĂ« e pĂ«rkulur shkova dhe hapa portĂ«n. Ajri i freskĂ«t,pĂ«rzier me aromĂ« agrumesh, m’u pĂ«rplas nĂ« fytyrĂ« dhe mĂ« mbushi mushkritĂ« me oksigjen. Gjithsesi m’u deshĂ«n disa minuta qĂ« frymĂ«marrja tĂ« normalizohej. BĂ«ra tĂ« dal nĂ« oborr
TĂ«rhoqa portĂ«n dhe papritur u shtanga nĂ« prag tĂ« saj, pa bĂ«rĂ« asnjĂ« hap.

Befas u breshtova e magjepsur. Pamja qĂ« mĂ« doli parasysh, m’u duk gati, gati hyjnore, e pabesueshme. Natyra atĂ« mĂ«ngjes ishte mbĂ«shtjellĂ« nga njĂ« dukuri e pazakontĂ«. Para meje kisha njĂ« tablo tĂ« rrallĂ« natyrore. Kisha ngelur e shtangur, e ngĂ«rthyer nĂ« vend, mbi parvazin e shkallĂ«ve, pa ditur se isha nĂ« Ă«ndĂ«rr apo nĂ« realitet. AtĂ« çast dukej sikur gjithĂ« piktorĂ«t e skulptorĂ«t e ParajsĂ«s kishin derdhur talentin me penalata dhe dalta hyjnore, pĂ«r tĂ« realizuar atĂ« peizazh magjik, tejet gjigand tĂ« natyrĂ«s, ku nĂ« tĂ« pĂ«rfshihej qiell e tokĂ«. Natyrisht pĂ«r aq sa kapnin shqisat e mia.

Ishte java e parĂ« e dhjetorit dhe qielli dukej i kaltĂ«r pa asnjĂ« re. Magjia nuk qĂ«ndronte te qartĂ«sia e kaltĂ«rsisĂ« sĂ« qiellit, as te ajri i ftohtĂ« e i pastĂ«r i atij mĂ«ngjesi dimĂ«ror, as te aroma shijendjellĂ«se e limonave e portokajve, degĂ«t e tĂ« cilave rĂ«ndonin nga pesha e frutave tĂ« mbingarkuara, por sekreti qĂ«ndronte te HĂ«na
. Kishte njĂ« pamje magjepse, e cila atĂ« ag dite dimĂ«rore dukej sikur kishte hedhur krahĂ«ve njĂ« mantel nĂ« njĂ« ngjyrĂ« tĂ« rrallĂ«, tejet tĂ« veçantĂ« qĂ« e bĂ«nte atĂ«, magjepsĂ«se si kurrĂ« ndonjĂ«herĂ«. Tej mbi horizont HĂ«na krenare, si KryezonjĂ« e qiellit dukej sikur mĂ« sfidonte mua e gjithçka mbi tokĂ«. ÇuditĂ«risht ky trup qiellor, i ishte afruar aq shumĂ« planetit tonĂ«, sa dukej sikur po tĂ« zgjateshe, mund ta kapje me dorĂ«. Ishte e plotĂ«, shumĂ« e madhe dhe me atĂ« ngjyrĂ« tĂ« veçantĂ«, tek e cila shkriheshin disa nĂ«nngjyra tĂ« sĂ« kuqes; e kuqja e zjarrit, ngjyra e flakĂ«s, e shegĂ«s sĂ« hapur dhe e zemrĂ«s sĂ« bostanit tĂ« çarĂ« nĂ« vapĂ«n e gushtit, kur avujt e tokĂ«s e tjetĂ«rsojnĂ« ngjyrĂ«n e çdo sendi. Pra tĂ« gjitha kĂ«to sĂ« bashku shkrihesin nĂ« njĂ« ngjyrĂ« tĂ« rrallĂ« qĂ« nuk mund ta pĂ«rcaktoja dot. NjĂ« pĂ«rzierje e tillĂ« ngjyrash tĂ« sĂ« kuqes ishte njĂ« mrekulli mĂ« vete, qĂ« kushdo mund ta kujtonte njĂ« mister qĂ« kĂ«rkonte zgjidhje. Eca me hapa tĂ« ngadalta, pa e shkĂ«putur shikimin nga “Mrekullia” e magjisĂ« qiellore qĂ« atĂ« agim e dhuronte “MbretĂ«resha e NatĂ«s”ose “DĂ«shmitarja” e tĂ« dashuruarĂ«ve, pse jo dhe “Syri Sekret” i çdo bĂ«me tĂ« mirĂ« apo tĂ« keqe qĂ« bĂ«het larg dritĂ«s sĂ« diellit, por vetĂ«m nĂ« errĂ«sirĂ«.

KĂ«mbĂ«t mĂ« çuan pa vetĂ«dije pranĂ« trungut tĂ« bajames, ku nĂ« njĂ« degĂ« me drejtim horizontal im shoq, Edjoni, kishte varur njĂ« shilars. E magjepsur, mes Ă«ndrrĂ«s dhe realitetit, u ula dhe duke u kolovitur ngadalĂ«, pa i shkĂ«putur kĂ«mbĂ«t nga Toka ,vazhdova ta sodisja hĂ«nĂ«n si njĂ« dukuri krejt e re, e paparĂ« ndonjĂ«herĂ«. ÇuditĂ«risht ajo vezullonte brenda kaltĂ«rsisĂ« sĂ« ujit tĂ« pishinĂ«s sonĂ« nĂ« oborr. Trupi i saj fillonte tej, nĂ« njĂ«rin skaj tĂ« pishinĂ«s  kurse hija e tij dukej i stĂ«rzgjatur si bishti i njĂ« sirene qĂ« mĂ« ftonte ta ndiqja pas pĂ«r ta shijuar mrekullinĂ« deri nĂ« fund. NdĂ«rsa ajo, si njĂ« qenie e gjallĂ«, shpĂ«rfillĂ«se ndaj gjithçkaje, vazhdoi rrugĂ«n e saj tĂ« uljes drejt horizontit perĂ«ndimor. Çudi kishte kaluar ora nga gjashtĂ« e tridhjetĂ« minuta dhe ajo ende nuk e kishte kapĂ«rcyer horizontin. Pamja mistike e atij mĂ«ngjesi kishte bĂ«rĂ« nĂ« njĂ« farĂ« mase, ta harroja shqetĂ«simin trupor.

Isha ende me rrobat e natës, mbi të cilat kisha veshur një rrobëdeshambër të trashë trikotazhi, kurse në këmbë kisha mbathur vetëm një palë pantofla pelushi. Ndërsa hëna u zhduk pas horizontit, ende e zhytur nën përshtypjen e bukurisë enigmatike që më kishte dhuruar ai mëngjes përrallor, ndieva një rrëqethje që më përshkoi gjithë trupin nga majat e flokut deri te thoji i këmbës. Gjithsesi vazhdoja të lëkundesha , mbështetur në njërin litar të shilarsit.

Zëri i bashkshortit, që po më thërriste në emër, më përmendi.

-Edjon, jam kĂ«tu jashtë , -dhe u ngrita. Por njĂ« marramendje e lehtĂ« mĂ« detyroi tĂ« mbĂ«shtetem te trungu i pemĂ«s. Mblodha pak veten, drejtova trupin dhe u nisa pĂ«r tĂ« hyrĂ« brenda me hap tĂ« ngadaltĂ«.

TĂ« dyja vajzat ishin ngritur, kishin mbaruar me higjienĂ«n vetjake dhe ishin ulur nĂ« tavolinĂ«. Dea, vajza e madhe, qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« vitin e parĂ« tĂ« shkollĂ«s sĂ« mesme, duke ngrĂ«nĂ«, po pyeste tĂ« motrĂ«n pĂ«r mĂ«simet e ditĂ«s. E dyta, Sibora Ă«shtĂ« ende e vogĂ«l dhe ka nevojĂ« tĂ« jetĂ« nĂ«n kontroll. Duhet ta udhĂ«heqĂ« dikush pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« drejtim, se Ă«shtĂ« nĂ« klasĂ«n e tretĂ« tĂ« ciklit tĂ« ulĂ«t tĂ« shkollĂ«s 9 vjeçare.

-Mirëmëngjes, zemrat e mamit.

-Mirëmëngjes ,mami!
por
nuk jemi vetëm ne. Këtu është edhe ba


-Ju mendoni se atë e lashë pa e përshëndetur?!

-Po a nuk jemi ne të dyja zemrat e tua?!

-ËshtĂ« babi nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ«, pastaj jeni ju. Mos e harroni kurrĂ« kĂ«tĂ«,- dhe pasi i putha ato, i dhurova njĂ« puthje Edjonit, i cili mĂ« ledhatoi butĂ«ssht faqen, me tĂ« prapmen e dorĂ«s, ngaqĂ« ishte duke ngrĂ«nĂ«.

-Nuk të kam ndjerë fare
Ke dalë herët?

-Ndoshta
 Them tĂ« drejtĂ«n nuk e di sa ishte ora
nuk kisha gjumĂ« dhe 
,- atĂ« çast u tregova e padrejtĂ« ndaj tij dhe ndaj vetes.

Për ta kapërcyer mungesën e sinqeritetit të çastit, u fola për mrekullinë që kisha shijuar atë mëngjes. Të tre të ngazëllyer nga rrëfimi im, që për ta ishte paksa imagjinar dhe i pabesueshëm, më kritikuan që isha treguar kurrnace.

-Nuk e kuptoj se po më quani kështu, kur e njoh veten për bujare.

-NĂ« kĂ«tĂ« rast po
Vajzat kanĂ« tĂ« drejtĂ«. Po tĂ« na kishe bĂ«rĂ« njĂ« zĂ«, do ta kishim shijuar tĂ« katĂ«r bashkĂ« mrekullinĂ« e kĂ«tij mĂ«ngjesi tĂ« veçantĂ«. Pa e tepĂ«ruar, gjithmonĂ« sipas rrĂ«fimit tĂ«nd, gjithsesi e bĂ«ra nuk zhbĂ«het. Kujdes herĂ« tjetĂ«r, se pastaj na jepet e drejta tĂ« tĂ« quajmĂ« egoiste


-Shiko, shiko
sa keq e mendoni. E shoh qĂ« s’mĂ« besoni, por shumĂ« ashpĂ«r
 Varet nga ju nĂ«se mĂ« besoni ose jo
Ju betohem qĂ« nuk doja t’ju prishja gjumin. MirĂ« unĂ« qĂ« isha e detyruar, por pse t’ju mohoja edhe juve Ă«mbĂ«lsinĂ« e gjumit tĂ« mĂ«ngjesit?

-Për një fenomen të rrallë natyror, qoftë dhe gjatë përditësisë tepër të zënë, jo vetëm gjumin, por njeriu prish edhe plane,- vërejti im shoq paksa i pezmatuar dhe u kthye nga unë. Papritur ngriu në vend i zgurdulluar.

-Nuk ke fjetur fare? Ç’e ke atĂ« çehre? Dukesh e drobitur, e zbehtë mos ke ndonjĂ« shqetĂ«sim e nuk ma thua?

-Kam fjetur
, kam fjetur, vetĂ«m nĂ« tĂ« aguar u çova dhe dola, ngaqĂ« nuk doja tĂ« tĂ« shqetĂ«soja ty, – por ai nuk mĂ« besoi. Po mĂ« zhbironte tĂ« tĂ«rĂ«n, pĂ«rmes njĂ« shikimi tĂ« çakĂ«rdisur dhe mosbesues.

-Jo,jo nuk kam gjë. Po heq enët nga tavolina dhe sa të bëj një dush, jam gati për punë.

-Mos shko sot në punë. Mjafton një telefonatë dhe rri në shtëpi. Të lutem rri dhe qetësohu.

-Veçanërisht sot nuk mund të rri në shtëpi. E kam lënë me redaktoren, ndaj nuk ia lejoj vetes mungesën e korrektesës.

-Po t’i thuash nĂ« telefon, do tĂ« tĂ« kuptojĂ« dhe lereni pĂ«r njĂ« ditĂ« tjetĂ«r.

-Shpirt, ti e di se sa pĂ«r zemĂ«r e kam atĂ« roman. ËshtĂ« njĂ« temĂ« tejet e veçantĂ« dhe mbi tĂ« gjitha Ă«shtĂ« e pa trajtuar mĂ« parĂ« nga letrarĂ«t e vjetĂ«r dhe tĂ« rinj.

-Dashke tĂ« bĂ«sh “bum” me kĂ«tĂ« botim.

-Nuk pretendoj se unĂ« do tĂ« nxjerrĂ« njerĂ«zimin, apo botĂ«n nga kriza, por sĂ« paku e nxjerr nga shpirti atĂ« qĂ« mĂ« mundon. PĂ«r mua ka rĂ«ndĂ«si qĂ« mesazhi im tĂ« shkojĂ« te lexuesi. BĂ«het fjalĂ« pĂ«r metoda nga mĂ« tĂ« ulĂ«tat qĂ« pĂ«rdorin tĂ« papĂ«rgjegjshmit, tĂ« pangopurit, qĂ« nuk njohin as ligj dhe as moral. Korrupsioni nuk Ă«shtĂ« mĂ« njĂ« dukuri qĂ« ta flasim nĂ«n zĂ«, nga frika e atyre qĂ« e kanĂ« pĂ«rligjur. ËshtĂ« njĂ« fenomen, i cili po shndĂ«rrohet nĂ« gangrenĂ« sociale dhe po gllabĂ«ron gjithĂ« rruzullin tokĂ«sor. I ngjan kancerit qĂ« lĂ«shon metastaza duke shkatĂ«rruar çdo organ, çdo ind e çdo qelizĂ« tĂ« njeriut. Korrupsioni Ă«shtĂ« sĂ«mundje kanceroze e shoqĂ«risĂ«, qĂ« pasuron njĂ« pakicĂ« njerĂ«zish tĂ« veshur me pushtet. Kush zotĂ«ron paranĂ« bĂ«n dhe zbaton ligjin, duke i dhĂ«nĂ« tĂ« drejtĂ« “PadrejtĂ«sisĂ«â€. Kurse “organet dhe indet”qĂ« shkatĂ«rron kjo “kolerĂ« vdekjeprurĂ«se” shndĂ«rrohen nĂ« hi dhe pluhur. Dua qĂ« kjo temĂ« tĂ« dalĂ« sa e pjekur logjikisht dhe po aq e besueshme pĂ«r lexuesin. NĂ«se sociologĂ«t psikologĂ«t do tĂ« gjejnĂ« origjinĂ«n e kĂ«saj sĂ«mundjeje pangopĂ«sie, grykĂ«sie, babĂ«zie, atĂ«herĂ« i drejti, i virtytshmi do tĂ« kĂ«rkojĂ«, do ta gjejĂ« zgjidhjen dhe mĂ« pas do tĂ« besojĂ« se ka metoda pĂ«r ta luftuar korrupsionin. Duhet tĂ« mĂ« besosh, i dashur, se mĂ« tremb kjo klasĂ« e re e pasur, kjo aristokraci pa origjinĂ«,sociale e dalĂ« nga hiçi dhe mĂ« e keqja Ă«shtĂ« se nuk ka trashĂ«guar asgjĂ« nga paraardhĂ«sit. JanĂ« tĂ« shumtĂ«, madje nuk numĂ«rohen ata qĂ« nĂ« mbrĂ«mje janĂ« shtrirĂ« nĂ« shtrat tĂ« varfĂ«r dhe tĂ« nesĂ«rcmen janĂ« zgjuar tĂ« pasur. Jo vetĂ«m kaq por me diplomĂ« dhe doktoraturĂ« nĂ« xhep, qĂ« emĂ«rohen si me urdhĂ«r tĂ« peshkut, kĂ«mba mbi kĂ«mbĂ« nĂ«pĂ«r parvaze pĂ«llumbash, nga ku nuk flet mĂ« ligji, por karrige e Maliqit, e pajisur me autoritet shtetĂ«ror, e cila bĂ«n dhe zbaton ligjin.

-Ardita ime, qënke gjithë pasion sot, ndaj të ka dalë gjumi kaq herët. Gjithsesi ti ke të drejtë. Vendit tonë postkomunist, ose më mirë neokomunist, i duhen njerëz të tillë kurajoz që e kanë vrarë frikën. Atëherë mos u nxito. Përgatitu ngadalë, fito pak qetësi shpirtërore, renditi mendimet, pastaj shko në takim me redaktoren. Vajzat po i çoj unë në shkollë.

-E shikon? Ne të dy dhe sa të tjerë si ne, e pranojnë se kemi të bëjmë me një komunizëm të ri, që ka ndryshuar terminologjinë, fasadën, duke u veshur me një petkë të ri, por kurrsesi nuk është demokracia që kemi ëndërruar. Sot po dalin në pah dy ekstremet e shoqërisë; të varfër të tejskajshëm që janë shumica dhe shumë të pasur që nuk u llogariten paratë.

- Ti thua se të pafrikët që dalin në ballë, duhet të jenë deshët për kurban? Megjithëse nëse do të shmangeshim të gjithë, atëherë ku qëndron e vërteta? A ka njerëz që duan drejtësi?-përfundoi ai dhe doli me vajzat.

E falenderova tim shoq, i pĂ«rqafova tĂ« tre dhe sa vura rregull nĂ« dhomĂ«n e ngrĂ«nies, hyra tĂ« bĂ«ja njĂ« dush tĂ« shpejtĂ«. GjatĂ« larjes vura re njĂ« gjĂ«ndĂ«r nĂ«n sqetull. Nuk i dhashĂ« shumĂ« rĂ«ndĂ«si. E shpĂ«rfilla, sepse para dy a tri ditĂ«sh ndĂ«rsa gatuaja, preva gishtin e dorĂ«s me thikĂ«.“Sigurisht Ă«shtĂ« shkaktuar prej saj”, -mendova dhe po nxitoja qĂ« tĂ« isha nĂ« kohĂ« pĂ«r takimin.

Dola në rrugë me makinë. Mbylla portën e shtëpisë dhe u nisa. Kisha kohë deri në orën nëntë, ndaj po ngisja ngadalë. Shijoja qytetin tim të lindjes atë mëngjes të artë, ku rrezet e diellit u jepnin një ripërtritje ngjyrash gjithë ndërtesave, bimëve dekorative, luleve apo vitrinave. Zakonisht ngjyra të tilla të gjalla e gjithë jetë, vërehen pas rënies së shiut. Por çuditërisht për disa ditë me radhë moti kishte qenë i ftohtë, por i bukur.

Isha e pavëmendshme, kur papritur më parakaloi me shpejtësi marramendëse një makinë luksoze e tipit BMW në ngjyrë të zezë, që i kalon njëqind e njëzetëmijë eurot, e cila frenoi rëndshëm, duke shkaktuar shqetësim publik dhe ngjalli frikë te kalimtarët.

“Sigurisht do tĂ« jetĂ« ndonjĂ« nga ‘agallarĂ«t e rinj’, qĂ« kanĂ« mbirĂ« si kĂ«rpudhat pas shiut. AgallarĂ«t e dikurshĂ«m, qĂ« kishin pronĂ« tĂ« trashĂ«guar, i luftuan, i denigruan dhe i mohuan se kishin njĂ« kalĂ« me shalĂ«. Kurse kĂ«ta bredhin me makina luksoze dhe avionĂ« dhe nuk ua bĂ«nĂ« syri tĂ«rr.”

-Ende pa mbaruar mendimin, nga makina zbriti një i ri mjekërosh, i veshur shik si për në një koncert klasik apo pritje diplomatike. Në dorë kishte një valixhe në ngjyrë metalike, që përdorin diplomatët apo që janë në modë për pispilluqët, që e fusin veten në sferat e larta të shoqërisë. Me siguri që në fasadë duhej të ishte ndonjë afarist. Po cili ishte biznesi i tij, një Zot e dinte.

Tek parkoja makinën vura re Valbonën, redaktoren, që po ngjiste shkallët e godinës.

Sa u takuam, i propozova të pinim kafe më parë, pastaj të uleshim për punë.

Pas pak në Bar hyri drejtoresha e Shtëpisë Botuese. Mbajti këmbët pranë tavolinës sonë për të na përshëndetur.

-Ulu me ne


-Me kĂ«naqĂ«si do ta shijoja njĂ« makiato me ju, por po mĂ« pret njĂ« shkrimtar i ri qĂ« kĂ«rkon tĂ« botojĂ« tek ne. Ta shohim se ç’brum ka gatuar.

-Ardita, nuk mund tĂ« rri pa tĂ« thĂ«nĂ« dy fjalë ,- unĂ« nisa tĂ« dridhesha. “Kushedi se ç’vĂ«rejtje do t’mĂ« bĂ«jĂ« pĂ«r librin! Po sikur tĂ« mos e pranojĂ«? Hajde tĂ« fillosh punĂ« nga e para. Bo,bo
!”,-mendoja dhe prisja nĂ« ankth fjalĂ«n e saj.

-E lexova dorĂ«shkrimin me njĂ« frymĂ«. TĂ« them tĂ« drejtĂ«n, e nisa si pĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer paragrafe tĂ« veçanta pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« ide rreth temĂ«s. Por rrjedha e ndodhive, gjuha e pasur, dialogje kuptimplote, rrjedhshmĂ«ria e narracionit, i kombinuar me retrospektivĂ«, ngjarje rrĂ«qethĂ«se qĂ« do t’i kishin zili dramaturgĂ«t dhe tragejdianĂ«t mĂ« tĂ« mĂ«dhenjĂ« tĂ« kohĂ«rave, mĂ« ngĂ«rthyen pas romanit tĂ«nd. E lashĂ« leximin diagonal dhe e ndoqa me kujdes, çdo fjalĂ« e çdo rresht, ku spikat mendimi filozofik. Ke goditur nĂ« njĂ« plagĂ« qĂ« rrjedh e pikon gjak çdo ditĂ« e mĂ« shumĂ«. Jam e bindur se libri yt do tĂ« pritet mirĂ« nga kritika dhe veçanĂ«risht nga lexuesi qĂ« Ă«shtĂ« i zhgĂ«njyer nga ndryshimet politiko-sociale.

-Ju faleminderit DrejtoreshĂ«! Ju jam mirĂ«njohĂ«se pĂ«r fjalĂ«t e ngrohta! Gjithsesi veç aprovimit tuaj, dua qĂ« libri tĂ« pranohet nga njĂ« komision i specializuar nĂ« fushĂ«n e letĂ«rsisĂ« si nga pikĂ«pamja logjike, frazologjike, gjuhĂ«sore, estetiko -letrare dhe sidomos sociale
 DĂ«shiroj qĂ« komisioni tĂ« mbajĂ« qĂ«ndrim analitiko- kritikĂ« ndaj krijimtarisĂ« sime. Do tĂ« mirĂ«pres çdo ndĂ«rhyrje dhe vĂ«rejtje tĂ« specialistĂ«ve tĂ« mirĂ«filltĂ«.

-Të uroj suksese të tjera dhen gjithmonë në ngjitje! Ti po tregon se edhe një femër me dhunti, me mend dhe vullnet, di të sfidojë dhe të fitojë. Përsa i përket sugjerimit tënd, do ta diskutoj me kolegët e këshillit botues.

Botuesja u ul me njĂ« djalĂ« tĂ« ri, i cili mbi tavolinĂ« kishte vendosur njĂ« dosje. Si duket ishte dorĂ«shkrimi. NdĂ«rsa unĂ« dhe Valbona shijuam kafenĂ« nĂ« heshtje. Pastaj iu pĂ«rveshĂ«m punĂ«s. Valbona kishte bĂ«rĂ« njĂ« punĂ« tĂ« paqme. SĂ« paku kĂ«shtu m’u duk mua. E kaluam nĂ« analizĂ« çdo faqe formati. Redaktimet i kishte shĂ«nuar me ngjyrĂ« tĂ« kuqe.

-Kur tĂ« kesh bĂ«rĂ« koregjimet, ma nis me internet qĂ« t’i hedh edhe njĂ« sy para botimit. Apo do t’ia kalosh drejt recensuesit?

-Jo Valbona, jo. Dua tĂ« bĂ«j koregjimet vet dhe do ta lexoj me zĂ«, pĂ«r ta dĂ«gjuar se si tingĂ«llon
 Pastaj do tĂ« ta nis ty. Recensuesi le t’i japĂ« dorĂ«n e fundit para botimit.

-Ardita, ne të dyja jemi kolege. Vetëm me një ndryshim se ti, jo vetëm që je redaktore, por je edhe shkrimtare. Kjo është një përparësi për ty.

-NgadalĂ«, ngadalë mos u nxito! TĂ« quhem shkrimtare duhet tĂ« mĂ« afirmoj kritika profesionale, shkrimtarĂ«t mĂ« nĂ« zĂ« dhe lexuesi me nivel kulturor. UnĂ« jam njĂ« krijuese qĂ« sapo kam nisur tĂ« vĂ« nĂ« jetĂ« dhuntinĂ« time tĂ« falur. Ky Ă«shtĂ« libri im i tretĂ«, ndaj nuk mĂ« pĂ«lqen tĂ« mĂ« quajnĂ« shkrimtare. Nuk dua tĂ« bĂ«jĂ« atĂ« gabim qĂ« bĂ«jnĂ« shumĂ« qĂ« e quajnĂ« veten “shkrimtar i mirĂ«njohur” apo “i shquar “se boton njĂ« libĂ«r biografik apo me kujtime, ku pĂ«rfshihen familjarĂ«t e tij. KĂ«to botime tĂ« pakontrolluara, tĂ« paaprovuara nga njerĂ«z tĂ« letĂ«rsisĂ« sĂ« mirĂ«filltĂ«, nuk duhet tĂ« botohen. Ky Ă«shtĂ« mendimi im.

- Ke shumĂ« tĂ« drejtĂ«. Ata kanĂ« njĂ« dorĂ« lekĂ« dhe i vĂ«nĂ« nĂ« pĂ«rdorim , me mendimin:“U bĂ« deti kos dhe nuk mora njĂ« lugë U bĂ«nĂ« tĂ« gjithĂ« shkrimtarĂ« dhe poetĂ«, po unĂ« i humbur jam?! Do bĂ«j(te) dhe unĂ« njĂ« libĂ«r
” -dhe e boton. Pyes veten si ka mundĂ«si qĂ« ky nuk njeh shqipen mirĂ« dhe merr guximin tĂ« shkruajĂ« libĂ«r?! MĂ« e bukura Ă«shtĂ« se mbahet rĂ«ndĂ«-rĂ«ndë  dhe vetĂ«quhet shkrimtar. O Zot! PĂ«r tĂ« tillĂ«t nuk duhet tĂ« ketĂ« vend varri ku tĂ« futen


-Ndaj duhet tĂ« hyjĂ« nĂ« fuqi konkurenca para se tĂ« botohen librat, pra qysh kur janĂ« nĂ« dorĂ«shkrim. Valbona, pikĂ«risht pĂ«r kĂ«tĂ« arsye i sugjerova drejtoreshĂ«s sonë 

-Për sa thua ke të drejtë. Tani kalojmë tek libri yt


Ardita, si autore ti mĂ« pĂ«lqen. TĂ« uroj pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si e ke trajtuar temĂ«n. ËshtĂ« dhe diçka tjetĂ«r qĂ« kam spikatur tek ti. Punon me shumĂ« kujdes. Ndryshe do tĂ« thosha, qĂ« toka tĂ« prodhojĂ« sa mĂ« mirĂ«, i duhet bĂ«rĂ« qelizĂ«m. KĂ«shtu veprohet edhe pĂ«r veprĂ«n letrare. Sa herĂ« qĂ« autori e rikthen nga fillimi, aq herĂ« libri e plotĂ«son tablon jetike. Çdo krijimtari letrare nĂ«se kalohet disa herĂ«, del mĂ« e arrirĂ«, mĂ« e pĂ«rsosur. E dashur shkrimtare, tĂ« uroj mbarĂ«si, jo vetĂ«m me kĂ«tĂ« libĂ«r por dhe me vepra tĂ« tjera!

-Faleminderit , më vjen mirë kur e dëgjojë ta thotë goja e një kolegeje.

-Unë nuk po të bëj qejfin. Them një të vërtetë edhe pse nuk e njoh sa dhe si duhet kritikën letrare. Fjalën e fundit e thotë kritika dhe analiza e mirfilltë.

***

 

Vonë mbasdite përfunduam punën me redaktoren. Ishte koha që do të ndaheshim. Bëra të ngrihem, por pa pritur u plandosa në karrige. Isha e pafuqishme. Djersë të ftohta më mbuluan gjithë trupin. Valbona e shqetësuar nisi të më bëjë masazh qafën, supet, tëmbthat
Pastaj më solli një gotë uji të freskët. Pas pak e mblodha veten. Tashmë që ndihesha më e qetë, dolëm të dyja nga zyra. Valbona po më hetonte vjedhurazi me bisht të syrit.

-Ardita, mendoj se të paktën sot, nuk duhet të jesh në timon. Po të çoj unë në shtëpi me makinën time.

-Faleminderit, e dashur kolege! Tani jam mirë,- ndërsa ajo po më zhbironte me mosbesim.

-Sinqerisht jam mirë vĂ«rtet ndihem mĂ« mirĂ«,- por Valbona kĂ«mbĂ«nguli dhe mĂ« detyroi qĂ« ta lĂ« makinĂ«n tĂ« parkuar aty nĂ« shtĂ«pinĂ« botuese.

Ndërkohë që  makina e saj mori kthesën para shtëpisë sime, Edjoni u duk në pragportë me vogëlushen tonë, Siborën.

-ËshtĂ« ora qĂ« ajo merr mĂ«sime baleti klasik dhe po e shoqĂ«ron i ati. KurrĂ« nuk shkon vetĂ«m. PĂ«rherĂ« e shoqĂ«ron njĂ«ri nga ne tĂ« dy.

-Baleti klasik do të jetë drejtimi që do të marrë më vonë vajza?

-Jo..megjithĂ«se nuk jam unĂ« ajo qĂ« vendos,. Gjithsesi Ă«shtĂ« herĂ«t pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« pĂ«rfundime. Por Sibora Ă«shtĂ« pak si topolake, ndryshe nga e motra
 Ndaj e çojmĂ« nĂ« balet pĂ«r tĂ« formuar trup tĂ« bukur. ËshtĂ« vajzĂ« edhe
, duhet tĂ« mĂ« kuptosh
NesĂ«r, jo shumĂ« larg, nĂ« shikim tĂ« parĂ«, ajo qĂ« vlen, ndoshta formalisht tek njĂ« femĂ«r, sidomos te njĂ« vajzĂ« e re, Ă«shtĂ« paraqitja e jashtme. Bukuria trupore dhe harmonia e tipareve janĂ« ato qĂ« godasin mashkullin, qysh me shikimin e parĂ«. Mjeshtrja e baletit, njĂ« zonjĂ« e vĂ«rtetĂ« , e pajisur me shumĂ« botĂ«, njĂ« grua qĂ« e di pikĂ«synimin tonĂ« si prindĂ«r, natyrisht nĂ« pĂ«puthje me kĂ«rkesat e moshĂ«s dhe kushtet e kohĂ«s, i bĂ«nĂ« edhe ushtrime tĂ« veçanta pĂ«r t’u zgjatur. Po kĂ«shtu, edhe vajza e madhe merret me sport. NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« tĂ« dyja marrin leksione muzike dhe nĂ« gjuhĂ« tĂ« huaja. Thuajse tĂ« gjitha ditĂ«t i kanĂ« tĂ« zĂ«na. MĂ« vjen keq pĂ«r to se u mohoet fĂ«mijĂ«ria, adoleshenca, periudha tĂ« rĂ«ndĂ«sishme qĂ« duhen kaluar dhe shijuar, por koha kĂ«rkon tĂ« sfidosh. Ndryshe ngelesh askushi.

-UnĂ« s’kam fĂ«mijĂ«. Nuk jam as e martuar, madje as e fejuar, por
nuk besoj se do tĂ« bĂ«ja kaq shumë Kjo qĂ« bĂ«ni ju me fĂ«mijĂ«t, mĂ« duket gati e pamundur. NjĂ« ditĂ«, ndoshta do tĂ« jem nĂ«nĂ« dhe
 Gjithsesi shoh diçka tĂ« bukur, njĂ« intimitet mes jush dhe vajzave. A e di qĂ« kujdesi juaj mĂ« duket si njĂ« pĂ«rvojĂ« e bukur?

-Ashtu tĂ« duket, jeta dhe kushtet qĂ« ajo tĂ« vĂ«, tĂ« mĂ«sojnĂ« vetĂ«. Pastaj ndjenjat, dashuria e nĂ«nĂ«s, detyrimi, pĂ«rgjegjĂ«sia dhe krenaria e prindit bĂ«jnĂ« qĂ« tĂ« arrish tĂ« pamundurĂ«n. Nuk e ke idenĂ« se ç’kĂ«naqĂ«si tĂ« jepĂ« kjo pĂ«rvojĂ« qĂ« ty sot tĂ« duket e paarritshme
, -ndĂ«rkohĂ« Valbona ndali makinĂ«n para shtĂ«pisĂ«.

-Ua, ç’gjĂ« tĂ« bukur zbulova tek ti. Sa pe vajzĂ«n, ndryshove gjendjen e mĂ«parshme. TĂ« shkĂ«lqyen sytĂ« dhe fytyra aq shumĂ« sa dukesh e ngazĂ«llyer. Ky çast mĂ« bĂ«jnĂ« tĂ« besoj se duhet tĂ« jesh njĂ« nĂ«nĂ« e pakrahasueshme.

-Jo vetëm unë, po çdo nënë është e veçantë. Harron çdo hall, çdo dhembje, i mohon vetes lumturinë, vetëm që te fëmijët të mos ngelet asnjë vragë vuajtjeje apo dhembjeje.

-Po e lëmë si thua ti


Ajo zbriti pĂ«r t’u pĂ«rshĂ«ndetur me Edjonin. PĂ«rqafoi SiborĂ«n dhe e pĂ«rgĂ«zoi.

-E di që mami më tha se ti je nxënëse shumë e mirë dhe çdo ditë pasi bën detyrat e shkollës mëson shumë gjëra që të bëhesh e ditur. Të lumtë!

-Zemër nuk ma zuri syri makinën tënde. Pse ke ardhur me Valbonën?

-Ke tĂ« drejtĂ« Edjon. Ishim duke diskutuar pĂ«r librin dhe e vazhduam nĂ« makinĂ«n e saj. NesĂ«r ikim bashkĂ«, – nxitova qĂ« ai tĂ« mos shqetĂ«sohej kot. Kurse Valbona picĂ«rroi sytĂ«. veçse mĂ« kuptoi shpejt dhe s’ bĂ«ri zĂ«.

-E ke lënë në punë?

-Po
atje Ă«shtĂ« e sigurtë 

-Tani do të më falni, se shkoi vonë dhe prindërit e mi merakosen.

-Valbona, ti erdhe deri këtu dhe nuk do të hysh brenda? Shko me Arditën dhe telefono në shtëpi. Unë po iki me vajzën, kurse ju hani diçka se duhet të jeni të uritura. E keni tavolinën gati.

-Morëm nga një byrek, sa për të mos e pasur stomakun bosh.

-Një herë tjetrër ndoshta
 Sot ndihem e lodhur,- dhe sa hipi në makinë, u bë erë.

Në shtëpi ishte vetëm Dea. E gjeta duke pastruar shtëpinë.

-Bija ime e ëmbël, a nuk duhet të ishe në stërvitje tani?

-Erdha pak më shpejt se zakonisht. U stërvita vetëm një orë se Mjeshtri kishte një problem familjar. Meqë nesër është ditë pushimi ,thashë të të jepja një dorë.

-Ke harruar qĂ« edhe unĂ« pushim jam nesĂ«r, kĂ«shtu që 

-Mos vallë jeta jote është e tepërt? Mami, nuk e kupton se sa shumë lodhesh? Ke punën, shtëpinë, merresh shumë me edukimin tonë, nuk lë pas problemet sociale. Tani merresh edhe me krijimtari. Të gjitha këto duan kohë dhe fuqi. Veçanërisht letërsia ka nevojë për një qetësi shpirtërore, që të dalë sa më sa e arrirë. Besoj se kur je e tejlodhur fizikisht truri është i mbingarkuar dhe nuk reagon si duhet.

-Zemra e mamit, u rrite shpirt
Mendoja se nuk do ta arrija kurrë ditën që ti do të ishe në gjendje të gjykoje.

-TĂ« lutem mami, mos e thuaj mĂ« kurrĂ« kĂ«tĂ«. Ne ende s’e kemi nisur jetĂ«n. Eh, sa shumĂ« gjĂ«ra do tĂ« shijosh ti!

-Faleminderit bija ime! Si lum unë për ty. Dea, jam e lumtur se në gjurmët e tua do të ecë edhe jot motër. Jam e bindur për këtë.

-AtĂ«herĂ« ç’tĂ« mban ty, mama! Tani ulu se po tĂ« bĂ«j njĂ« kafe, ose mĂ« mirĂ« dy


-Pse dy? Mos ke filluar të pish kafe edhe ti?

-Nganjëherë më pëlqen. Harrova të të them se do të vijë gjyshja.

-Sa mirë AtĂ«herĂ« po pres tĂ« vijĂ« edhe mamaja dhe


Ende pa mbaruar fjalën, u dëgjua zilja e portës. Dea vrapoi për ta pritur. Nëna ime e ka rritur vetë dhe ato të dyja, gjyshe e mbesë,janë shumë të lidhura me njëra-tjetrën.

Hodha sytĂ« nga porta. Papritur nĂ«na mbajti pak kĂ«mbĂ«t dhe u mbĂ«shtet te kangjellat. Vura re se merrte frymĂ« me vĂ«shtirĂ«si. Çantat i mori vajza.

-Mezi erdha moj bijë e nënës.

-Mirë të të bëhet, ke tri makina në dispozicion dhe ti udhëton me autobuz.

-Po si yt vëlla dhe ti me Edjonin keni halle. Jeni nëpër punëra dhe nuk ma keni ngenë mua


-Ç’thua kĂ«shtu, moj nĂ«noke?! PĂ«r nĂ«nĂ«n nuk kemi kohĂ« ne? Po ti e ke bĂ«r natĂ«n ditĂ« qĂ« tĂ« na rrisje dhe tĂ« na shkolloje, kurse ne sot me punĂ« tĂ« mira e me makina dhe s’ qĂ«nkemi nĂ« gjendje pĂ«r ty qĂ« na ke bĂ«rĂ« kokĂ«n?

-Ashtu ju duket juve, pa më pyet mua, se sa më dhemb tek u shoh që rropateni gjithë ditën?

-KĂ«shtu vazhdo
Po si nuk mbushet rradakja jote, xhanĂ«m? Siç gjejmĂ« kohĂ« pĂ«r vete dhe fĂ«mijĂ«t, do ta gjejmĂ« edhe pĂ«r ty


Pa u ulur mirë, porositi të hapnim çantat se kishte gatuar diçka.

-Si nuk hoqe dorë nga trastat dhe gatimet, moj nëna ime? Ne jemi mirë ekonomikisht. Nuk na mungon asgjë.Për gjithçka që na shkon mendja , e gatuajmë.

-Eh, e di, e di
që gatuani, por jo si duart e nënës, moj bijë.

-Aty mbau, ti
Ç’ha goja tregon boja


-Veç ndonjĂ« gatimi tĂ« mirĂ«, nuk mĂ« ka ngelur gjĂ« tjetĂ«r, bija ime. PĂ«r çfarĂ« do mburrem ? PĂ«r hallet dhe dertet qĂ« u kam dhuruar me tĂ« tepĂ«rt, pĂ«r varfĂ«rinĂ« qĂ« mezi u kam rritur? Apo se jam njĂ« nĂ«nĂ« me “shkollĂ«â€ dhe ju ndjek hap pas hapi
Ah,moj bijĂ«! Nuk e ke idenĂ« se sa mĂ« mundon fakti qĂ« nuk ju ndjek dot nĂ« bisedat qĂ« bĂ«ni rreth kulturĂ«s, artit, letĂ«rsisĂ« apo politikĂ«s. MĂ« duket vetja sikur vij nga antikiteti apo mesjeta e errĂ«t.

-MĂ« thuaj, ne, “tĂ« mirĂ«ve “kush na bĂ«ri tĂ« arsimuar dhe me punĂ« tĂ« mira, gjĂ« pĂ«r tĂ« cilĂ«n sot ti krenohesh? Je ti, e Ă«mbla, e mira, e mĂ«nçura dhe e shtrenjta, nĂ«na ime.

Isha tej mase e drobitur, e megjithatë i këndova këngën e nënës:

“NjĂ« nĂ«nĂ«, vetĂ«m njĂ« nĂ«nĂ« ka nĂ« botĂ«/ tingull tĂ« veçantĂ« ka zĂ«ri i saj/ kur bir fĂ«mijĂ«s ajo do t’i thotĂ«, qesh e kĂ«ndon zemra e saj./NĂ«nĂ«, emĂ«r i dashur pĂ«r mua, njeriu mĂ« i shtrenjtĂ«, tĂ« dua,/ Sa jetĂ« e tĂ«rĂ«, pĂ«r ty unĂ« thur melodi...”- ajo e pĂ«rlotur mĂ« hapi krahĂ«t dhe ma mbĂ«shteti kokĂ«n nĂ« kraharorin e saj tĂ« ngrohtĂ« dhe bujar. NdĂ«rsa ne tĂ« dyja tĂ« pĂ«rqafuara, Dea na solli kafenĂ«. NdĂ«rkohë  nĂ«n zĂ«, ime bijĂ« vazhdonte tĂ« kĂ«ndonte refrenin e kĂ«ngĂ«s sĂ« nĂ«nĂ«s.

-Kur vajzat të jenë në fatin e tyre, atëherë do të më kujtosh. Pastaj më jep ose, jo të drejtë. Kjo të takon ty. Unë do të të dëgjoj se nuk do të jem më. Por po të kujtoj se dashuria dhe përgjegjësia amësore janë e drejta e çdo nëne.

Pas pak erdhën Edjoni me Siborën


Jo vetëm vogëlushja ime, por edhe dhëndri u gëzua për ardhjen e gjyshes së tyre të adhuruar .

-”VjehrrĂ«â€, se mos nuk mĂ« ke sjell ato gatimet qĂ« mĂ« pĂ«lqejnĂ« mua, se
? -kĂ«shtu i thĂ«rriste Edjoni nĂ«nĂ«s sime, kur donte t’i fliste me shpoti.

-Biro, e ç’ ta dua ArditĂ«n pa ty? Apo pĂ«r ta pasur breng. DhĂ«ndri duhet kur ta mban vajzĂ«n mirĂ«. Mos e harro kĂ«tĂ« se nesĂ«r do tĂ« bĂ«hesh me dy dhĂ«ndurĂ«.Pastaj ti tani je pjesĂ« e pandarĂ« e familjes sime, bir dhe u pĂ«rshĂ«ndetĂ«n. Ai i uroi mirĂ«seardhjen dhe i kĂ«rkoi tĂ« rrinte mĂ« gjatĂ« nĂ« shtĂ«pinĂ« tonĂ« kĂ«tĂ« radhĂ«.

-Me gjithĂ« qejf, se ç’bĂ«ri te djali dhe ç’bĂ«ri te vajza. FĂ«mijĂ« i kam tĂ« dy, por mĂ« ka lidhur kĂ«mbĂ«t ajo mbesa e vogĂ«l. Lindi pas tre çunave dhe e kemi me kimet.

-Tani mos u anko! Ke tre nipër dhe tre mbesa. Më thuaj, cila nënë është si ti?

-Të më rroni ju të katër me gjithë fëmijët. Më parë ishim vetëm tre persona, kurse tani jemi bërë njëmbëdhjetë. Nëse e lë këtë botë tani, jam e lumtur. Ju lë pas dhe të gjithëve mirë. Largohem nga jeta si nënë e lumtur
.

***

 

 

 

↧

Greqia, një kryesuese e keqe e BE me fqinjët e saj

January 2, 2014, 8:06 am
$
0
0

Nga Arben LLALLA/

Në fillim të Janarit, Greqia mori drejtimit e BE për gjashtëmujorin e parë të vitit. Këtë post të lartë politik të BE, ajo do ta shfrytëzojë më shumë për interesat e saj personale se sa për tu dhënë shanse vendeve që janë fqinje me të si Shqipërisë për të marë statusin kandidat për në BE dhe ftesën për anëtarësimin në NATO të Maqedonisë.

Greqia do tĂ« filloj fqinjĂ«ve tĂ« saj tu bĂ«j presione nĂ« emĂ«r tĂ« BE, ku ndĂ«r tĂ« tjera pritet ti kĂ«rkoj ShqipĂ«risĂ« respektimin e tĂ« drejtave tĂ« ortodoksĂ«ve shqiptar, me theks ndĂ«rtimin e kishĂ«s ortodokse nĂ« pallatin e kulturĂ«s nĂ« qytetin e PĂ«rmetit. NĂ« Mars, Greqia do ti kĂ«rkojĂ« ShqipĂ«risĂ« plotĂ«simin e kushteve pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut, me theks tĂ« drejtat autonome tĂ« minoritetit grek qĂ« jeton nĂ« disa fshatra nĂ« jugun shqiptar. Akuza me togfjalĂ«shin qĂ« politikanĂ«t grek do ti bĂ«jnĂ« ShqipĂ«risĂ« do jetĂ« e njĂ«jta kĂ«tu e 100 vite me radhĂ« “ËshtĂ« shtuar dhuna e shqiptarĂ«ve kundĂ«r minoriteti kombĂ«tar grek nĂ« Epirin e Veriut dhe kĂ«rkohet ndĂ«rhyrja e ushtrisĂ« dhe policisĂ« greke”.

Këto dy kushte që Greqia do i bëj presion Shqipërisë për të marrë në Qershor statusin si kandidate për në BE, janë pa interes madhor të saj, por do të jenë pararojë për të kërkuar hapur zbatimin e Marrëveshjes për kufirin në detin Jon, për përvetësimin e pjesës shqiptare në të cilën janë gjetur rezerva nafte dhe gazi që llogariten në rreth 300 miliard euro. Pa zbatimin e kësaj Marrëveshje të firmosur më 2009 nga qeveria Berisha dhe që e rrëzojë Gjykata Kushtetuese, Shqipëria në Qershor nuk do të mundi të marë statusin e shumë pritur si kandidate për tu anëtarësuar në BE. Presionet për zbatimin e kësaj Marrëveshje që Greqia do të ushtrojë ndaj Shqipërisë do të jenë të ashpra për faktin sepse në Maj atje pritet të zhvillohen zgjedhjet vendore dhe zgjedhjet për deputet në Kuvendin e Bashkimit Evropian. Dhe sa herë që mbahen zgjedhjet në Greqi, partitë e djathta greke si Demokracia e Re dhe Agimi i Artë përdorin në fjalorin e tyre gjatë fushatës fjalë fyese ndaj shqiptarët dhe pretendimet territoriale për aneksimin e jugut të Shqipërisë. Prandaj ka pak shanse që Shqipëria të marë statusin e kandidatit për në BE në Qershor të 2014, dhe mendoj që politikanët tanë të pozitës dhe opozitës për këtë çështje të ulin tonet e zërit midis veti sepse nuk është faji i shqiptarëve për statusit, por i fqinjit të saj Greqisë e cila i ngrenë kurthe Shqipërisë në rrugën paqësore që ndjek.

Nuk do jetë vetëm Shqipëria që Greqia në emër të kryesuese së BE do i bëj presione për interesat e veta të ngushta, por ajo do të kushtëzojë edhe Republikën e Maqedonisë jo vetëm për ndryshimin e emrit për tu anëtarësuar në NATO, por ndryshimin e Kushtetutës, identitetit dhe simbolet kombëtare e shtetërore. Prandaj politika e ngrirë që më 2008 do të vazhdojë ta ndjek Maqedoninë edhe në 2014.

Me pak fjalë gjashtëmujori i parë i vitit nuk do të sjelli asgjë të re për Shqipërinë dhe Maqedoninë në politikën Evropiane, nuk do të ketë ftesë për marrjen e statusit si kandidate për në BE, për Shqipërinë dhe nuk do të ketë ftesë për anëtarësimin e Maqedonisë në NATO. Bllokimi i këtyre dy vendeve bëhet për faj të kushteve primitive që kryesuesja e BE i ka venë dy fqinjëve të saj, dhe është e natyrshme që Greqia në sytë e popujve që janë fqinjë me të, të shikohet si një vend dashakeqës, një fqinjë që dëshiron tu diktojë politikat e haraçit fqinjëve që nuk i ka zgjedhur vetë, por që ishin, janë dhe do të jetë aty ku ndodhen për jetë.

 

 

↧
Viewing all 20483 articles
Browse latest View live
Search
<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>