Nga Rafael Floqi/
Në fillim të shekullit të 19-të me rritjen e levizjes sonë kombëtare dhe me nxitjen edhe të arbëreshëve të Italisë, por dhe të tendencave të Italisë për t’u interesuar për Shqipërinë pati një varg botimesh ne italisht për Shqipërinë, shumica e tyre nga arbëreshë si Zef Skiroi, Krispi por dhe shumë studiues italiane, ndër të tjera bie në sy edhe historiani, italian Arturo Galanti, autor i dy librave për Shqipërinë, njeri prej tyre “L’Albania;notizie geografiche, ethnografiche e storiche”, (Shqipëria,njoftime gjeografike etnografike dhe gjeografike) botuar më 1901. Autori ka një vlerësim të madh për kombin shqiptar dhe për të citon fjalët e historianit romak “Cornelio Tacito, kur thotë për fisin gjermanik Longobardeve, se si ata për shqiptarët ia vlen thënia “se është një shenjë lavdie numri i tyre i pakët”. Nga ky libër historik, mjaft interesant i botuar më 1901 shkëputa kapitullin mbi besimet fetare, në kuadër të vizitës të Papës, ku tregohet në gjerësi përhapja e fesë katolike gjatë Perandorisë Osmane në Shqipëri.
Fetë në Shqipëri.
– Popullsia e Shqipërisë u përket tri besimeve të ndryshme fetare: Myslimane, të krishterë katolikë dhe të krishterë ortodokse. Në Shqipëri, feja katolike është më e vjetra ndër të tria. Ortodoksia do të përhapej në kohën e sundimit bizantin e ndjekur nga skizma e Lindjes (e shek. XI) dhe të infiltrimeve serbe, bullgare, greke dhe vllahe në kombin shqiptar. Myslimanizmi filloi të përhapet në veçanti në mesin e zotëve shqiptarë të tokave(të bejlerëve) dhe pjesëtarëve të familjeve të tyre nga koha e pushtimit turk me (shek. XV), si mjeti i vetëm për t’i shpëtuar arrogancës dhe grabitjes të pushtuesit. Kontribuoi për përhapjen e islamizmit në Shqipëri, midis fundit të shekullit të tetëmbëdhjetë dhe në fillim të shekullit të nëntëmbëdhjetë, sundimi i Ali Pashë Tepelenës. Në Shqipërinë e sipërme, në mes të fiseve gege në malet në të majtë të Drinit dhe në disa pjesë të bregdetit nga Ulqini deri në Vlorë feja katolike është një tërësi, e ndjekur nga muhamedane, dhe e fundit në një distancë më të madhe ajo ortodokse; midis fiseve të fushës dhe në mesin e atyre që jetojnë përgjatë Drinit të Bardhë dhe të Zi dhe në të djathtë të Drinit, mbizotëron besimi muhamedan, është i dukshëm dhe ai katolik, por gjithashtu ka edhe disa mijëra ortodoksë.
Në Shqipërinë e Jugut mbizotëron në mënyrë absolute besimi mysliman i ndjekur nga ai ortodoks në raport 3-2. Katolikët vendas nuk ka në Shqipërinë e poshtme. Katolicizmi aty përfaqësohen nga të huajt, kështu në vilajetit të Janinës nuk ka më shumë se 400 katolikë.
Shifrat e më poshtme janë sipas disa statistikave, po në të vërtetë ndonjë gjë, e sigurt dhe të saktë për numrat e tyre nuk dihet. Në Shqipëri numri katolikëve është i vogël dhe nuk i kalon më shumë se 110.000 vetë, ndërsa ka 1,100,000 myslimanë; dhe në këtë drejtim duhet theksuar, se Mirditorët janë krejtësisht katolikë; po ashtu katolikë janë shumicë e fiseve të Hotit, Kelmendit, Shkrelit, Kastratit, Pultit, Shalës, Shoshit dhe e disa qendrave të tjera të vogla; numri i katolikëve dhe myslimanëve në Dukagjin dhe Postribë është disi më i balancuar ( megjithatë ka një përparësi të vogël të katolikëve) në fiset e Grudës, Rjollit, Koplikut dhe Bregu të Matit (ka një mbizotërim të lehtë të myslimanëve); dhe në të fundit ka më shumë katolikë në krahinën e Zadrimës dhe në qytetin e vogël të Lezhës dhe territorin përreth. Në të gjithë pjesën tjetër të Shqipërisë numri i katolikëve në Shqipëri dhe shumë më i vogël.
Pothuajse të gjitha Toskët që nuk janë ortodoksë janë myslimanë dhe popullojnë sidomos Karaburun, (Akeraunet) dhe në kazatë e Beratit, Tepelenës, Gjirokastrës e të Delvinës. Toskët ortodoksë janë rreth 150.000 vetë.
Muhamedanët e qyteteve të Shqipërisë janë përgjithësisht më besimtarë fanatikë. Por megjithatë, shqiptarët muslimanë dhe të krishterë jetojnë së bashku në harmoni, madje edhe në të njëjtën shtëpi dhe kanë miqësi dhe martesa mes tyre, e njëjta gjë në mes të katolikëve dhe myslimanëve të fiseve malësore. Besimtarët muhamedanë të Shqipërinë poshtme nuk janë fanatikë dhe ndodh të dëgjojmë që betohen si për (Shën Marinë) dhe për Profetin. Ndërsa hebrenj ka një pakicë në Shqipërinë e poshtme të vendosur qysh nga koha kur Filipi II i ndoqi izraelitët nga Spanja. Jashtë Shqipërisë gjeografike shqiptarët janë më shumë myslimanë, si: në Bosnje, Serbi, dhe në Serbinë e Vjetër, në Prishtinë, në Shkup, Manastir dhe pjesë të tjera të Turqisë. Për katolikët shqiptarë të Italisë dhe Greqisë aplikohen shifrat e përmendura tashmë për popullsinë shqiptare në këto dy shtete. Shqiptarët e Italisë i përkasin një tjetër forme besimi në pjesën më të madhe ata janë të ritit grek-unit.

Por cila ishte ndarja e hierarkia fetare katolike në Shqipërinë e fundit të shek të XVIII-të? Arqipeshkëvitë, ipeshkvitë dhe dioqezat?

- Shqipëria tri dioqeza arqipeshkvore dhe tri ipeshkvi katolike. Arqipeshkvi janë: Shkupi me 8 famulli, me qendër në Prizren,Shkodra me 20 famulli, Durrësi me qendër në Blinisht me 78 famulli, ndërsa ipeshkvi janë: Zadrima ose Sapa me 20 famulli me qendër në Nënshat, Lezha me qendër në Kallmet me 10 famulli, dhe Pulti me 9 famulli, ka dhe një Abaci në Orosh, me një abat të mitruar të cilin Mirditorët e njohin edhe si udhëheqësin e tyre shpirtëror. Abacia e Oroshit ka 10 famulli. Po ashtu ka një arkipeshkvi me 10 famulli, edhe në Tivar që sot ndodhet në Malin e Zi.

Peshkopët ortodoksë/
- Peshkopët ortodoksë e kanë qendrën në Ohër, Durrës, Gjirokastër, Berat, Janinë, Paramithi, Konicë dhe Prevezë.
Xhamitë. – Çdo qendër me popullate myslimane ka edhe xhamitë e veta, dhe në xhami u transformuan nga turqit shumë kisha të krishtera. Në Prizren ka rreth njëzet e katër të tilla. E shumë kishave të tjera të krishtera që sot nuk ekzistojnë janë rrënoja në Shqipërinë e veriut dhe të Jugut.
Manastiret. – Disa manastire pak a shumë të vjetra ka pasur edhe në disa qytete shqiptare, ndër të tjera, manastiri i famshëm i Shën Françeskut në Lezhë, e cili sipas traditës thuhet se u themelua personalisht nga Shën Francesku i Asizit. Qyteti i Manastirit nga na tjetër ia detyron emrin e tij Manastirit të Bukovës, i cili ndodhet një orë larg qytetit. Ka rrënoja të një Abacie të famshme benedektine, të Shën Gjonit, e cila qëndronte në Shkodër, në dioqezën e Drishtit, në mes të lumit Kiri dhe liqenit, siç del nga regjistrat papnore dhe dokumentet e Venedikut të shekujve të katërmbëdhjetë dhe pesëmbëdhjetë.
Shkollat e besimit – Aty ku ka popullata të krishtera, ka shkollat misionare të drejtuara nga shoqata fetare katolike dhe greke. Priftërinjtë katolikë, priftërinjtë grekë dhe myftinjtë myslimanë janë shumë shpesh mësues të fëmijëve shqiptarë kleri është kryesisht vendas. Mësimet e myezinit janë të kufizuar në Kuran. Për më tepër, prindërit thjesht nuk kujdesen për të shkolluar fëmijët e tyre dhe përqindja e shqiptarëve që mund të lexojnë dhe shkruajnë mbetet shumë e ulët, veçanërisht në mesin e gegëve.
Shkodra ka pasur shkolla që janë favorizuar në mesin e popullsisë katolike vetëm nga françeskanët. Sot shtohet se krahas françeskanëve ka dhe jezuitë dhe murgesha stigmatine të ardhura nga Zagrebi (Kroaci). Austria ka marrë përsipër mbrojtjen e fesë katolike në Shqipëri dhe ofron në një masë të madhe dhe me lehtësi për nevojat e veta. Gjithashtu ajo subvencionon tri shkolla, dy për djem të administruar nga jezuitët dhe françeskanët dhe një për femra të drejtuar nga murgeshat, si dhe si një kopsht. Ajo mbron dhe subvencionon edhe seminarin e Shkodrës, të drejtuar nga Jezuitët. Ata kanë themeluar dy shkolla, një për djem dhe një femërore në Durrës,si dhe një shkollë djemsh në Tiranë, një për femra në Pejë dhe një për meshkuj në Gjakovë. Shkolla të tjera austriake ekzistojnë në Shirokë në liqenin Shkodrës, një Troshan (Zadrimë) dhe një në Hot. Një shkollë vajzash që do t’u besohet Motrave të Bamirësisë të Zagrebit, është duke u ndërtuar në Kallmet, qendra e banimit e Ipeshkvit të Lezhës. Austriakët kanë themeluar dhe mbajnë një spital në Shkodër ku shërbejë Motrat e Bamirësisë të Zagrebit dhe një mjek-kirurg me pagesë të ulët që shërben për katolikët e varfër. Nuk ka mungesa bursash të dhëna nga Qeveria Austriake për të rinjtë shqiptarë, të cilët mund të shkojnë në shkollat e mesme dhe universitetet. Austria nga ana tjetër mbron misionin francez të Vincentians në Manastir.
Grekët nga ana e tyre, kanë hapur shkolla në Elbasan, në Artë, por më veçanërisht në Epir, dhe këto varen nga shkollat e tyre dhe nga ana e kleri dhe peshkopët ortodoksë, dhe subvencionohen nga Silogu i Athinës (Shoqërisë për përhapjen e gjuhës greke) . Ajo çka një rëndësi të posaçme është Gjimnazi grek i Janinës(Zosimea). Ka edhe shkolla turke, por Turqia shpenzon për ato disa mijë lira turke.
Parhapja e shkollave italiane. – Italia, e cila ka tradita të vjetra të kulturës dhe përhapjes së gjuhës së saj në Shqipëri dhe për të ruajtur marrëdhëniet e vjetra të tregtisë dhe afërsisë të mirë në mes të dy brigjet e kundërta të Adriatikut, ka vetëm një shkollë teknike dhe një tregtare, dy shkolla fillore (një mashkullore dhe një femërore dhe një kopsht më fëmijë në Shkodër. Gjuha italiane është e mirënjohur, sidomos në Shqipëri e Epërme,ku italishtja flitet më shumë. Fjalët italiane kane depërtuar dialektin e Shkodrës gjatë kohës së sundimit të Venedikut: nga ana tjetër shumë banorë të maleve shqiptare injorojnë emrin dhe madje edhe ekzistencën e vetë Italisë.
Shkolla kombëtare/
– Me zgjimin e ndjenjës kombëtare pak nga pak shqiptarët po binden për nevojën e shkollave kombëtare. Tani për tani, kanë një shkollë kombëtare në Korçë dhe një në Prizren. Ata vetëm dëshirojnë të hapen më shumë shkolla të tjera të ngjashme shpejt në të gjithë Shqipërinë. Por është e vërtetë, për më tepër, se qeveria osmane kurrë nuk kishte dhënë leje deri tani që mësimi në shkolla të jepej në gjuhën shqipe.

By Ilir Ikonomi/
The Albanian American Civic League held a meeting yesterday to inform some members of Congress on the situation in Macedonia. The meeting took place while the attention of Congress has focused on the dangers posed by ISIS, the Islamic state and the situation in Ukraine.
Three influential members of the House of Representatives, Ed Royce, Ileana Ros-Lehtinen and Dana Rohrabacher, took part in the meeting organized by the Albanian American Civic League.
Ms. Ros-Lehtinen, a former chairwoman of the House Committee on Foreign Relations, praised Macedonia for parliamentary elections held in April. She said that although Macedonia is one of the poorest countries of Eastern Europe, it is possible to achieve sustainable economic growth. Ms. Ileana Ros-Lehtinen, also praised the fact that Macedonia has contributed troops to the international coalition in Iraq and Afghanistan in the past. But she said she would like to hear what they thought themselves Albanians in Macedonia:
“I expect to hear from you what we can do in Congress to promote democratic reforms to improve civil society and how can we add trade between our two countries.”
But Shirley Cloyes-DioGuardi Albanian American Civic League sees the issue differently. She says that now the attention of Congress has focused on the risk that represents ISIS, and this can cause problems in Macedonia set aside and further exacerbated. She said that the Ohrid Agreement signed in 2001 by the USA and NATO with leaders of Albanian and Macedonian parties not working.
“The problem is that materialized only very small part of the Ohrid Agreement. On the current situation is quite racist, respecting human rights and a flawed judicial system, to the detriment of the Albanian population,” said Ms. DioGuardi.
She singled out sentences given life imprisonment in July against Albanians accused of killing five Macedonian fishermen. This trial, she said, took place without presenting any evidence and served as the spark for the revolt of Albanians in Skopje.
Ms. DioGuardi said that the United States must show more attention:
“Macedonia is in line to join NATO and the EU., I do not see how this can occur without attention treatment that becomes non-Macedonians there. And the issue is that the elites in power are corrupt there,” said Ms. DioGuardi.
Albanian American Civic League, led by her husband, former Congressman Joe DioGuardi, is a lobbying organization that works on Albanian issues and seek to influence members of Congress.
Ramadan Hajdini Albanian state Wisconsin, spoke to the ethnic problems in Macedonia and took as an example where he said, an Albanian family of 16 members in the village Radishani, which, as he said, was constantly attacked by members of the Macedonian community.
“Their house was surrounded, thrown against them containing ethnic slurs, was breaking windows. They wanted to escape from that village. Do you belong here, he said, until finally, the German government stepped in, which was granted a visa and they left for Germany, “said Mr Hajdini.
Destan Ali, an Albanian from Iowa State, said that Albanians in Macedonia seek equality.
“What we are really asking equal rights. We do not require changing the boundaries. We have 300 thousand Albanian Orthodox Christians who are not allowed to speak Albanian. USA have diplomatic relations with Macedonia and they can do more, “said Mr Ali.
The meeting was joined by Congressman Ed Royce, chairman of the Foreign Affairs Committee in the House of Representatives. He drew attention to the Albanians have carefully radicalism.
“Another problem for Albanians is what is coming out of schools established by several well-known families like that of bin Laden in the Gulf states. These schools are producing a very radical interpretation (of Islam). They are trying to replace the local Muslim culture with a view that is foreign to the history. This is creating problems for some of my friends in the Albanian Muslim community. They have asked for our help to deal with this problem, “said Mr. Royce.
Agim Aliçkaj, activist from New York said that the assistance of the United States is important.
“We have problems with our leadership in Albania, Kosovo and Macedonia. They are all corrupt, losing influence, occupying a chair and make money. United States stand aside, as well as Europe. We want the United States to engage. Without the involvement of the United States in that part of the world nothing can be achieved, “said Mr Aliçkaj.

Shkruan: Fahri XHARRA/
Ne Foto: Familje shqipatresh ortodoks te Prizrenit/
“Mos i rrëmoni varret tona,na leni të qetë,mos i tundoni reliktet tona, o ju të padenjë,që mohoni vetën dhe prejardhjen prej nesh,për t’u shporrë sa më parë nga kombësia që e keni për krenari trashëgim nga të parët…” po të dëgjohej me kujdes,mbase dikujt do t’i bëhej, se dikush,nga andej,jeta në amshim,përmjet varrit, vijë një porosi,një dëshpërim,po pse jo me “meritë” edhe një mallkim,që u bëhet pasardhësve ilirë,që vendet e tyre/shtete/ po lënë “pus e dri” dhe shkojnë për të mos u rikthyer, ,po ç’është kjo? Këtë pyetje zhurmuese,për shurdhmemecët dhe të çoroditurit,do të kumtonte çdo varr,çdo sarkofag,çdo tempull,çdo shenjë,çdo asht,çdo rrashtë…( nga Dedë Mirdita) “
”Shkiejtë quheshin të gjithë ata të krishterë shqiptarë që ngelën nën ndikimin e Patriarkanës së Lindjes Kostandinopojes kur u be skizma ndarja e kishes Prendimore (Romake katolike) me Kishen Lindore(Ortodokse) ne vitin 1054. Nga fjala skizma ka dal fjala shkij shkja pra është emërtim shqiptar që emërtuan të gjithë ata që u shkeputen nga kisha katolike Perëndimore. Edhe pse ishin shqiptar, deri tash iu është “holluar” aq shume gjaku i pasardhesve, sa nuk do te diskutojme mbi cfaredo gjeje të rilidhjes me ta ,dhe se këtu askush nuk po kërkon vëllazerim apo bashkim me shkije por po bisedojmë me te dhëna dhe burime historike si u formuan serbët si komb , andaj është mirë ti dimë proceset e asimilimit te popullatës shqiptare qe per fat te keq ka qenë plagë e rëndë të cilin ende nuk kemi arritur ta zbërthejmë.
Pra ka te bëjë edhe me atë, aresyeja e ndarjës se kishes,.sepse ne nje moment historik, gjatë kohes se ‘çlirimtarëve’ otoman, popullata jonë ortodokse , i ka pasur vetem dy mundesi: te mbetet ortodoks, dhe te sllavizohet, ose te islamizohet, ‘turqizohet’ , qe kinse te shpetoj nga sllavizimi..Pra ,shkak i ndarjës edhe më të madhe të shqiptarëve otodoks- shkijeve të tokave tona në Mal të Zi, Maqedoni ,Sërbi dhe Kosovë nga trungu shqiptarë ka qenë edhe politika favorizuese e Turkut që i ka bër sllavëve nën presionin Rus ,për zhdukjen e elementit katolik shqiptar” .( F.Xh. Kush janë shkijet?)
Meqë po dua ta shtjelloj temën e ortodoksëve shqipëtar të Prizrenit , e që egzistimi i tyre
është i pa mohueshëm; e që humbjen e tyre e favorizuan rrethanat historike; e që humbëm shqipëtar të rrënjës , e që u zvogluam , e që sa humbëm shqipëtar ortodoks dhe tani janë të humbur nëpër serbistane, e që po aq apo 10 fishin e tyre pra të shqiptarëve musliman që iken shkuan apo u dëbuan në turkistane , po thirrëm në shkrime të freskëta
(Mitrush Kuteli Maj 1943, Prizren) të cilat e dëshmojnë këte që dua ta shkruaj.
Në Prizren, midis të vdekurve dhe të gjallëve e gjenë laramaninë historike të shqiptarëve , të cilët i ngjajnë shtresimeve shkëmbore nga e cila lëxohet evolucioni dhe historia e planetit ashtu mund të lexohet e kaluara e jonë.
”Ah, është fort e rëndë të vizitosh gjithë varret e një qyteti kaq të madh e kaq të vjetër, se janë të shumtë e të përhapur. Dhe shumë gjurma janë zhdukur. Po ne bëjmë sa mundim.- shkruan Mitrush Kuteli , dhe vazhdon : Përpara kësaj Xhamie ( Bajrakli Xhamia fxh)me minare çuditërisht të hollë, si fije kallmër, është një oborr dhe në oborr disa varre të vjetra zonjash e zotërinjsh, nga të fuqishmit e një kohe. Tani, kur asnjë dorë nuk zgjatet t’i përkujdesë, as varret as qoshkun aty pranë, pllakat e mermerta kanë rënë poshtë, ku i shkel këmba dhe i bluan koha. Megjithëkëtë më pëlqen t’i vështroj e t’i prek me gishtrinj. Sepse më duket se kur i prek me gishtrinj këto veprat e artit skulptural, i afrohesh shpirtit të artistit që i punoi.
Ja, të gjithë të vdekurit të këtushëm që flenë nën shenjën e komplikuar të svastikes ariane në trajtë dielli, që i patën sjellë dikur të gjallët, me bujë e me lot. Pastaj u ardhi radha edhe atyre të ikin nga kjo botë – si na ka për të ardhur edhe neve, nesër – dhe mbetën të shkretë.” Që aty te lumi duket, mbi një kodër, Kisha e Shën Spasit…. Kjo e ka historinë e saj. Sërbët e kanë djegur disa herë në kohën e Turkut .
”Varret e ortodoksëve, nënë sallkëmet e lulëzuar. Janë varre te kujdesur mirë këta të borgjezisë sërbe, zotëronjëse në vitet e fundit. Gurë me shkronja të arta, lule, fotografi.
Reshpërojnë gra shumë, veshur nër të zeza. Pata besuar, në fillim, se do ish ndonjë varrim, po jo. Sot qënka e Shtuna e të vdekurve, 22 maj 1943. Vaje e lotë shumë. …Aty, pranë njëj varri të freskët është shembur një grua e re dhe qan e lodhur, e dërmuar. Përtej, disa të tjera, me zhurmë. Disa gra rrahin të ngrehin që poshtë, me këshillime, një plakë që vajton edhe përsërit litaninë “dushe moje, dushe, dushe, dushe”, “shpirti im, shpirt, shpirt, shpirt”. Një tjetër i drejtohet të birit, që tretet brenda, me një fjalë sërbisht – një shqip: “sine – bir-o! sine – bir-o!” E qan e dëshpëruar. Është pa fjalë, ndonjë shqiptare tani e “sërbizuar”, po e cila birit të vdekur i thotë në gjuhën e vjetër gjith’ “bir-o”.
Edhe në kohën e vizitës së Mitrush Kutelit në qytetin e Prizrenit ishin edhe të gjallë e edhe të vdekur shqiptarët ortodoks të kësaj ane.“dushe moje, dushe, dushe, dushe”, sa do që mundohej të fliste serbisht e ngrata, nga dhëmbja e madhe e vdekjës i lëshontë thirrjet e saj melankolike , rrënqethëse dhe në gjuhën e të parëve ““shpirti im, shpirt, shpirt, shpirt”.
Pra në varrezet ortodokse të Prizrenit ndiheshin ofshamat ,klithmat vajtuese dhe dënesjet edhe shqip : “sine – bir-o! sine – bir-o!” E qan e dëshpëruar..
Me që nuk kemi shënime shqiptare për Dhimitër Çemeri-in , atëherë po thirrem në shënime serbe për Dimitrije Çemeri -kiçin (Dимитрије Чемерикић) , i cili e paska “mbledhur “ pasurinë e gjuhës serbe të “serbëve “ të Prizrenit.
Serbët e thërrasin Prizrenin Sërbski Carigrad ( Stambolli serb). Të vazhdojmë me Çemeri-n , një shqiptar ortodoks i cili e fliste shqipen dhe turqishten.
”Sipa serbëve ” e folmëja serbo-prizrenase i takon pjesës së dialektit serb të Prizrenit-Timokut. Karakteristiket e kesaj të folmeje janë ndikimet turke dhe shqiptare dhe gjuhëve tjera jo sllave, dhe nganjëherë fitohet përshtyepja që kjo është një gjuhë e huaj e folur serbisht. Gjuhën që e ka shkruar Çemeri-kiqi , gati që më nuk egziston.Fjalët e shënuara të Çemeri-t janë një enciklopedi në vete e Prizrenit (Б. Лијескић
објављено: 28.10.2013.)
” Po ne do vijmë tjetër herë t’i shkelim. Arrijmë në ura e fundit – urë e drunjtë. Duhet ta kalojmë. Ja aty, më të djathtë, një fushë e madhe me varre: Varret e musulmanëve. Rrasa të rrepta prej guri të hirtë. Shumica pa kryeshkrime. Disa që kanë, janë arabisht. Bari është i gjelbër, i freskët, po ne mundim të kalojmë përmes se dielli e piu vesën e mëngjesit. Aty nën një hije fle një njeri: i qetë, me duar nën kryë, pranë një guri. Si nesër do flerë gjith’ aty, po nën dhe, përgjithmonë.
Ah, këtu në varret e katolikëve të Prizrenit ka mbishkrime shqipe! Shqipe – në kohën e Turqisë dhe të Sërbisë! Është ky një afirmacion shqiptar i shkruar vendimtarisht dhe guximtarisht mbi gur, të cilin duhet ta nënvizojmë, me ngjyra të dukëshme, si një nga shprehjet e ndërgjegjes kombëtare. Emra të njohur: Shirokanj, Mjedanj e të tjerë.
Ja një varr mjaft i moçëm, me një kryq të rëndë. Dhe mbi kryq një mbishkrim: “Këtu pushojnë Balta e Mana Tarabolluzi të mbytun prej Lumjanve më 2 Tetuer 1880″. Kanë aty edhe fotografitë e tyre. Balta me kostumin si gjiritli, me pantallona të zeza të gjera; Mana në dimit e vendit. ( e përfundon shkrimin e tij )”
Fahri Xharra , 19.09.14 Gjakovë

*Janë të lodhur netët nga vrasjet… Rroftë Krishti mbret…/
* Torturat si në kohën e invazioneve. Djegie,ngulje gozhdësh,copëtim mishi. Ashtu provoi prifti Don Ndre Zadeja.Si vdiq në Shkodër Simon Dragjati, Në fushë Krujë Baba i teqesë Myrteza Kruja,në Tiranë,Kol Kuqali…./
* “na lajmërojnë se në burgun e Shkodrës ka vdektë i mbytur nga torturat çnjerëzore Jakup Dervishi.Nga torturat e tmerrshme vdiq në burgun e Shkodrës Sadik Gruda…./
Nga Gëzim Llojdia/
Vitet‘50 gazeta Flamuri,botohej ne emigracionin shqiptar ne Itali
1.Nga kjo gazetë kemi shkëputur pasazhin e parë:Janë të lodhur netët nga vrasjet. Janë të mërzitshme sot kronikat nga përsëritja e tyre. Në vend të vazhdimit të jetës boerja e saj ishte çmenduria që pikasi nëpër qytete dhe rrugët e Shqipërisë. Jetët e ardhur me mundime nëpër familjet e varfra shqiptare nëpër shekuj të thinjur ,iknin çuditërisht çdo ditë në tokën që kishin luftuar brez pas brezi,por shpirti i një populli kurrë nuk vdesë. U dëgjua një pushkë. U hap qielli ikën retë,nuk vdes liria “:Rroftë Krishti mbretë”,pra rroftë “Shqipëria”.
2.Duke vijuar me këtë gazetë sjellim pasazhin e dytë:Torturat si në kohën e invazioneve. Djegie,ngulje gozhdësh,copëtim mishi. Ashtu provoi prifti Don Ndre Zadeja.Si vdiq në Shkodër Simon Dragjati,Në fushë Krujë Baba i teqesë Myrteza Kruja,në Tiranë,Kol Kuqali të cilët mbasi u torturuan u lëshuan nga dritaret e burgut
3.Dhe pasazhi i tretë i kësaj gazete thotë:
Nën një njoftim tjetër shkruhet se: “na lajmërojnë se në burgun e Shkodrës ka vdektë i mbytur nga torturat çnjerëzore Jakup Dervishi.Nga torturat e tmerrshme vdiq në burgun e Shkodrës Sadik Gruda.Një njoftim tjetër sjell këtë rast Përmendim vetëm se rreshter Hito Hitoja ka varrosur në një kanal të Korçës këta të internuam:ish-nënkolonel Tefik Hoxha,Baba Qazmi kryetar i sektit bektashi,At Josif Papamihali,kryetar i kishës katolike të Korçës. Me pushtimin e Shqipërisë nga ana e gjakësorëve të kuq, shkruan Dom Zef Shestani, Imzot Thaçi u ndry ne selinë e vetë,porsi në një kala tue prit qetësisht e i gatshëm menin bolshevikë .E pa priftin e tij të vramë e të burgosën,kishat të mbyllura kuvendet e profanume djelmin e nëpërkëmbur,por ai s’u shtrua deri kur ra si bien heronjtë. Mbas tij ra Emzot Volaj Ikpeshkvi i ri e i fortë, i cili aq shumë i shërbeu rezistencës kombëtare. Dhe nuk kaloi shumë kohë thotë Dom Shestani , që Imzot Gjini ,Abati i Mirditës, u martirizuar prej zhullivje të kuq e mbylli varg e të persekutuarve imzot Vicenc Prenushi,shqiptari,poeti,mbrojtësi i vlerave shpirtërore,që i gjallë i vuri Shqipërisë së tij kunore “Gjethesh e lulesh” dhe u shpërblye me një kurorë ferrash ashtu si mjeshtëri i madh në malin e kalvarit…. Shifra:Përqindja e vdekje tek të burgosurit është 20% në vit.

Bilbili i Gjuhës Shqipe Rafael Gjona m’u përgjegj se: “Dakord që mund të dali nga shkolla jonë një president për në Amerikë, por mund të kemi dhe një president të ardhshëm për Shqipërinë, pse jo”?…/
Nga Keze Kozeta Zylo/
Në Brooklyn në një nga qytetet historike dhe ndër më të populluara të Nju Jorkut si dhe në Amerikë nxënësit shqiptarë filluan shkollën Shqipe.
Në mjediset e shkollës publike amerikane nxënësit shqiptarë të lindur në Amerikë u ulën për të filluar vitin shkollor akademik 2014-2015. Ishte një ditë e bukur shtatori me fllad Oqeani një ditë që do të ngelet përgjithmonë në kujtesën e nxënësve. Shumë prej tyre njiheshin nga vitet e mëparshme dhe takoheshin me mall, sepse ishin me sezonin e pushimeve dhe kishin pothuajse gjithë verën që nuk ishin takuar, ngase dikush kishte shkuar në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi, Dibër, Çamëri ose vende të ndryshme të botës që ata i tregonin me aq mbresa dhe bukuriza fëminore.
Disa prej tyre uleshin për herë të parë në bangat e shkollës dhe që më të mëdhenjtë tregoheshin tepër të kujdesshëm për t’u dhënë ngrohtësi dhe dashuri si më të “vjetër” të shkollës shqipe. Nxënësit erdhën të shoqëruar nga prindërit e tyre të cilët me emocion dhe mirënjohje tregonin kujdes të posaçëm që ata të dëgjonin mësueset e tyre dhe të mësonin sa më shumë SHQIP.
Në ceremoninë e hapjes së fillimit të vitit shkollor përshëndeti Dr.Valbona Zylo Watkins zv/presidente e Shkollës Shqipe dhe bashkëthemeluese e saj e cila iu uroi mirëseardhjen të gjithë nxënësve, prindërve dhe mësueseve të shkollës. Dr.Watkins bëri një prezantim të shkurtër të historikut të shkollës shqipe “Alba Life” shkollë që operon në Staten Island, Brooklyn dhe së shpejti do të kemi Shkollë Shqipe dhe në Manhattan. Ajo vazhdoi se shkolla ka hyrë në vitin e shtatë të saj dhe së bashku me stafin jemi krenarë që fëmijët tanë këtu në Diasporë po mësojnë Gjuhën Shqipe, kulturën dhe traditat e mrekullueshme të popullit shqiptar. Sivjet shkolla shqipe në Brooklyn është shtuar me një klasë më shumë çka tregon për rritjen e saj dhe seriozitetin e punës së mësuesëve. Prindërve të mëparshëm dhe të rinj u ka prezantuar programin shkollor, abetaren unike dhe librat qëdo të përdorin nxënësit, të cilat janë të miratuara nga të dy ministritë e Kosovës dhe të Shqipërisë. Aktivitetet e ndryshme që organizon shkolla Shqipe si festën e Pavarësisë, festat e fundvitit, 7 Marsin, Ditën e Mësuesit, Festivalin e Shkollave Shqipe që u organizua vjet për herë të parë nën drejtimin e Konsullatës së Kosovës me ish Ambasadorin Bekim Sejdiu dhe me Keshillin Organizativ do të vazhdojë çdo vit, si dhe mbylljen e vitit shkollor janë aktvitete që nxënësit marrin pjesë gjallerisht dhe që ata paraqiten denjësisht për të demonstruar kulturën shqiptare në New York në metropolin e botës. Në fund ka falënderuar mësueset e shkollës në Brooklyn si Altiona Stefanllarin e cila për arsye pune, pasi jep mësim dhe në mbasdite nuk do të marre pjesë këtë vit dhe Aferdita Kacubaj te cilat punuan me përkushtim për vitin akademik 2013-2014. Ndërkohë ka prezantuar para nxënësve dhe prindërve dy mësueset e reja zonjat Marjana Bulku dhe Armela Shehaj të cilave iu ka uruar mirëseardhjen dhe punë të mbarë në vitin e ri shkollor. Ajo i ftoi ato para audiotorit ku mësuese Marjana tha se kam tre vje që kam ardhur në Amerikë dhe shprehu me emocion bashkëpunimin me stafin e Shkollës Shqipe dhe tha se unë kam një përvojë të konsiderueshme në arsim pasi në Shqipëri kam dhënë mësim në shkollë të mesme dhe do të mundohem të përshtatem dhe këtu me nxënësit e kësaj moshe. I shprehu falënderimin dhe themeluesit të shkollës shqipe z.Qemal Zylo për bashkëpunimn dhe përkushtim që do të vazhdojnë me të gjithe stafin për ecjen e shkollës shqipe. Mësuese Armela Shehaj tha se ka mbaruar për mësuesi në Shqipëri dhe tha kam vetem tre muaj që kam ardhur në Amerike. E falënderoj Shkollën Shqipe për ngrohtësinë që më krijuan dhe për kërkesën që më miratuan për të dhënë mësim, detyrë që do ta kryejë me dinjitet dhe devotshmëri.
Në fund të ceremonisë iu ka uruar mirëseardhjen z.Qemal Zylo të gjithë prindërve, nxënësve dhe mësueseve të vjetra si Altionës dhe Afërditës si dhe mësuese të reja Marjanës dhe Armelës që u treguan te gatshme për këtë mision fisnik. Gjithmonë e kam ndjerë për detyre karshi Atdheut dhe Diasporës që me mundësitë tona si familje të hapim shkollat shqipe këtu në Diaspore që femijet tanë të mos e harrojnë kurrë Gjuhen Shqipe dhe rrënjët nga kanë ardhur. Pa bashkëpunimin e ngushtë tuajin si prindër, si dhe shoqatave të ndryshme ne nuk do të kishim sukses në hapjen e shkollave shqipe, pasi vetëm bashkëpunimi dhe mirëkuptimi bëjnë gjithcka të mundur dhe për këte ju shpreh mirënjohjen time. Z.Zylo falënderoi te gjithe prindërit si dhe nje falënderim special ka qenë për nxënësit e rinj që u ulën për herë të parë në bangat e shkollës. Është kënaqësi që Shkolla Shqipe “Alba Life” përdor mjediset e Shkollës publike amerikane dhe për këtë falënderoi drejtoritë e shkollave amerikane si dhe Bordin e Edukimit të New Yorkut që i lejon ligjërisht për të vazhduar programin e mësimit shqip. Pasi u bënë regjistrimet, dhënia e librave, nxënësit grupe-grupe u ndanë sipas klasave dhe vazhduan programin mësimor. Duke kaluar në korridor pranë çdo klase nuk ka se si të mos ndjesh emocion kur dëgjon fjalën e ëmbël shqip nga fëmijët e Diasporës, të cilët të japin një kënaqësi krejtësisht të veçantë.
Ndërsa dëgjoja Shqip, kishja hyrë në rezonancë si në një muzike me tingëllim të fuqishem aktual me vargjet për Gjuhën Shqipe të Martirit të Kombit Gjergj Fishtës i cili shkruan:
“Pra, shqyptarë çdo fès qi t’jini/ gegë e toskë/ malci e qyteta/ gjuhën t’uej kurr mos ta lini/ mos ta lini sa t’jetë jeta/ por për tê gjithmonë punoni/ pse, sa t’mbani gjuhën t’uej/ fisi juej, vendi e zakoni/ kanë me u mbajtë larg kambës s’huej”…
Pasi i përfundova nën zë së brendshmi këto vargje hymn, ndalova një çast tek klasa e Marjanës dhe ju thashë mirë se erdhët dhe punë të mbarë. Ja përshembull mesuese Marjana i thashë se ç’kam një parandjenjë që nga kjo shkollë mund të dali ndonje president i ardshëm në Amerikë, ndërkohë nxënësi Rafael Gjona, Bilbili i Gjuhës Shqipe m’u përgjegj se: “dakord që mund të dali nga shkolla jonë një president për në Amerikë, por mund të kemi dhe një president të ardhshëm për Shqipërinë, pse jo”?… Nxënësit e miratuan duke qeshur. Folëm me sy me mësuese Marjanën dhe u largova me një buzëqeshje dhe me një mendim të thellë në kokë…
Bota e tyre gjithmonë më ka magjepsur si mësuese me një përvojë të gjatë midis dy kontinenteve, por dhe si prind, si gjyshe dhe si shqiptare.
Në muajin e shtatorit në Ditën e parë të Shkollës Shqipe, në Bruklinin historik ndër qytetet më të populluara amerikane që njihet më së shumti me urën e famshme me të njejtin emër dhe që futet në mrekullitë moderne të botës, Bruklini dëgjoi shqip, jehona e saj do të dëgjohet sa të ketë frymë shqiptari.

19 shtator, 2014
Brooklyn, New York

Ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, nga aeroporti i Rinasit, ku dhe do të jetë ndalesa e parë e Papa Françeskut, bëri të ditur detajet e përgatitjeve që janë ndërmarrë për vizitën e Atit të Shenjtë.
‘‘Si çdo familje që kujdeset dhe bën disa përgatitje të veçanta për një mik të shtrenjtë, edhe qeveria shqiptare, në këto dy muaj, u mobilizua për të pritur Mikun e shtrenjtë, dhe të gjithë miqtë e tjerë që vijnë për këtë ngjarje me përmasa botërore’’ deklaroi Ministrja, ndërsa theksoi se, për të realizuar të gjitha projektet me rastin e ardhjes së Atit të Shenjtë, nuk ka qenë e lehtë.

‘‘Jemi më pak se 24 orë nga ardhja e Papës që ndalesën e parë do e ketë pikërisht këtu në këtë sallë të aeroportit e cila është rinovuar së fundmi edhe për të pritur Atin e Shenjtë, që vjen nesër, në përgjigje të ftesës personale të Kryeministrit Edi Rama. Pohoj që nuk ka qenë e lehtë që në një kohë kaq të shkurtër të realizonim gjithë objektivat e projektet tona, jo sepse nuk dimë a nuk mundemi, por sepse nuk mendonim që kjo ngjarje të reduktohej veç në protokollin e një dite, por në ngjarjen e kësaj vjeshte e të këtij viti: për Tiranën, për Shqipërinë, për shqiptarët, për rajonin, ngjarje me shumë dimensione: kulturore, shpirtërore, sociale dhe historike”, tha Kumbaro.
Kjo ishte arsyeja, vijoi ajo, pse përshpejtuam punimet rehabilituese në disa zona, siç është Sheshi Nënë Tereza dhe zona përreth, Pallati i Kongreseve, Muzeu Historik, Aeroporti. Kjo ishte arsyeja pse ndërtuam një kalendar shumë të pasur kulturor i cili u shtri jashtë kryeqytetit dhe vazhdon përtej datës 21 shtator.

Më tej, ministrja Kumbaro i ka drejtuar një falënderim të veçantë të gjithë atyre që kontribuan për realizimin e të gjitha projekteve. ‘‘Sot kthejmë kokën pas në këto javë pune intensive, dhe me cilësinë e Kryetares së Komisionit të Shtetit për organizimin e kësaj vizite, nuk mund të mos falenderoj për bashkëpunimin shembullor, të gjithë ata që kontribuan dhe vazhdojnë ende të punojnë me intensitet, me qëllim që çdo gjë të shkojë me sukses të sigurt deri në minutën e fundit’’, tha Kumbaro.
‘‘Më lejoni të shpreh mirënjohje veçanërisht për Kishën Katolike shqiptare me të cilën kemi ndarë në këto javë vështirësitë dhe arritjet dhe kemi qenë plotësisht të koordinuar për të kapërcyer çdo vështirësi, Nunciaturën e Vatikanit dhe Protokollin e shtetit të Vatikanit për të dakordësuar çdo element, citon deklarata e ministres Kumbaro. “Një falënderim me gjithë zemër shkon për të gjithë përfaqësuesit e komuniteteve fetare, dhe krerët e tyre: Komunitetin Mysliman, Kishën Ortodokse dhe Komunitetin Bektashi, për bashkëpunimin, komunikimin, mbështetjen dhe kontributin e tyre esencial në ndërtimin e kësaj fryme të një harmonie reale.
Sipas Kumbaros, kjo frymë bashkëpunimi ndërfetare me komunitetet kulmon sot me hapjen e një ekspozite krejt të veçantë, organizuar nga Ministria e Kulturës, dhe që titullohet BESIM, e që nën kujdesin e Kryeministrit Edi Rama përurohet sot në mjediset e Muzeut Historik Kombëtar. Ekspozitë që do të jetë e hapur gjatë gjithë muajit tetor.
Për orët në vijim, Kumbaro u bëri ftesë të gjithë qytetarëve që do të jenë në Tiranën e Meshës së Shenjtë të ditës së nesërme, të dëshmojnë atë bashkëjetesë fetare për të cilën lëvdohemi.
“Po kështu i bëj thirrje të gjithë qytetarëve, këmbësorë dhe drejtues të mjeteve, të ndjekin me vëmendje të gjitha udhëzimet që kemi shpërndarë në media dhe rrjetet sociale, lidhur me lëvizjet dhe kufizimet e lëvizjeve, me pikat e shërbimit, me itineraret e përcaktuara. Stafet tona të angazhuara, policia e shtetit dhe vullnetarët që ndihmojnë në organizim, do të jenë pranë jush, me shenja dalluese për t’ju orientuar, por kërkojmë dhe bashkëpunimin e gjithsecilit, për mirëkuptim, durim, dhe buzëqeshje”, vijoi ajo.
Sipas Kumbaros, vizita e Atit të Shenjtë është një ngjarje e rrallë, jo vetëm për botën katolike, por për botën mbarë. Dhe Shqipëria do të di ta justifikojë se e meriton të jetë në qendër të vëmendjes së botës(K0rtezi-ATSH)

TIRANË,20 Shtator/ Kryeministri Edi Rama, duke vlerësuar harmoninë e besimit fetar si një pasuri të çmuar, u shpreh sot, se “Shqipëria është shembull i shkëlqyer i tolerancës fetare për mbarë botën” .
I pranishëm të shtunën në mbrëmje, në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar në Tiranë, ku u çel ekspozita që mban logon “Besimi” , në vigjilje të vizitës së Papa Françeskut në Tiranë, Kryeministri Rama tha se “ardhja në Shqipëri e një lideri shpirtëror është një mrekulli e rrallë për vendin tonë” .
Gjatë fjalës së tij në këtë event kushtuar besimit, kryeministri Rama theksoi se shqiptarët, myslimanë e të krishterë, besojnë tek e ardhmja evropiane dhe duhen respektuar për paqen që kanë dhënë në rajon.
“Mes shqiptarëve nuk ka sherr e as ndasi fetare. Shqiptarët janë myslimanë dhe të krishterë. Shqipëria nuk është një vend mysliman, por një vend evropian me myslimanë e të krishterë” u shpreh Rama.
Duke u ndalur te ajo çka e bëri Papën të vizitojë Shqipërinë, Kryeministri Rama u shpreh se, është harmonia fetare, ajo që duhet ta ruajmë si dritën e syve, pavarësisht këndvështrimeve të ndryshme për thellësinë e besimit në vendin tonë.
“Koha e bashkëjetesës së paqes në Shqipëri ishte shtysa drejt kësaj ekspozite. Ka këndvështrime të ndryshme për thellësinë e besimit fetar ndër shqiptarët dhe për shkallën e tolerancës fetare. Nuk duhet të na pengojnë ta çmojmë dhe ta ruajmë si dritën e syve bashkëjetesën harmonike mes feve dhe komuniteteve fetare, marrëdhëniet sociale mes myslimanësh që thonë “betohem pasha 4 ungjij” dhe të krishterët që thonë “vallahi”, u shpreh Rama.

Intervistë e Kardinalit Pietro Parolin në prag të vizitës së Atit të Shenjtë në Shqipëri-/
TIRANË, 20 Shtator/ATSH/- Në prag të vizitës së Papa Françeskut në Shqipëri, Sekretari i Shtetit të Vatikanit, Kardinali Pietro Parolin, në një intervistë për Televizionin e Vatikanit tregon se përse Ati i Shenjtë preferoi Shqipërinë.Në intervistëm e publikuar edhe ne faqen e Radio Vatikanit”, kardinali Parolin thotë se “besoj se vendimi i Papës Françesku për të shkuar në Shqipëri nënvizon pikërisht këtë: pavarësisht nga vështirësitë ekonomike – që i njohim të gjithë e që nuk janë aspak të vogla – ky vend zgjodhi rrugën për të mos e përdorur kurrë fenë si shkak për konflikte”.
I pyetur se çfarë ndihmese ka dhënë Selia e Shenjtë për rindërtimin e Shqipërisë, Sekretarit të Shtetit të Vatikanit shprehet se Selia e Shenjtë ka qenë shumë e pranishme në rindërtimin e Shqipërisë. “Mund të nisemi nga kohët e fundit, edhe pse marrëdhëniet me Shqipërinë fillojnë shumë më parë e kanë qenë gjithnjë plot gjallëri: që nga viti 1991, kur u vendosën marrëdhëniet pas rënies së regjimit komunist, duke i krijuar Kishës kushtet të rifillonte jetën e edhe të hynte përsëri në radhët e shoqërisë shqiptare. Pasoi, pastaj, shtegtimi i Gjon Palit II, që e konsolidoi këtë rol, e fuqizoi praninë dhe kontributin, që i jep Kisha vendit. E akoma, ndërmjet çasteve më themelore, mund të kujtojmë nënshkrimin e dy marrëveshjeve, më 2002 e 2007, për marrëdhëniet reciproke, në përgjithësi, e edhe për çështjet ekonomike e financiare, në veçanti. Falë këtyre hapave, Selia e Shenjtë i shoqëroi çastet e rindërtimit e të përtërijes së vendit. Natyrisht Papa Françesku, me këtë vizitë, ecën në këtë vazhdë, për të dhënë një ndihmesë të mëtejshme”, deklaron Kardinali i Papës.
Ai thotë se Selia e Shenjtë i jep zemër dhe e mbështet në integrimin evropian të Shqipërisë duke kujtuar gjithashtu ndihmesën e veçantë që sjell në këtë integrim; mund të kujtojmë trashëgiminë e saj shpirtërore, të ruajtur pavarësisht nga shtypja fetare, nga persekutimi fetar, prandaj duhet kujdesur e duhet mbajtur gjallë.
“Mund të nënvizojmë, për shembull, edhe ndjenjën e thellë të familjes, që karakterizon shoqërinë shqiptare. Pikërisht me nënvizimin, që i pëlqen aq shumë Papës: me vlerësimin e rolit të të rinjve, që janë ardhmëria; e të të moshuarve, nga ana tjetër, që janë kujtesa, që kanë një pasuri të vërtetë urtie e përvoje, e cila meriton të vlerësohet. Prej këndej themi se vetëm duke sjellë këto pasuri e këto veçori karakteristike, Shqipëria mund të ndihmojë në mënyrë të frytshme në projektin e integrimit evropian”, shprehet Kardinali Pietro Parolin.
Ai kujtoi edhe disa fjalë, që i pati thënë Gjon Pali II në Asamblenë parlamentare të Këshillit të Evropës, më 1988, me vlerë për të gjitha vendet e, posaçërisht, për Shqipërinë, me që po flasim për të: “Nëse Evropa dëshiron të jetë besnike ndaj vetvetes, duhet të dijë t’i mbledhë në një të gjitha forcat e gjalla të këtij Kontinenti, duke respektuar karakterin e veçantë të çdo vendi” (Strasburg, 8 tetor). Më duket se pikërisht në këtë kuadër e shikon dhe e vlerëson Selia e Shenjtë integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian”.
Ndërsa i pyetur se cilët shpreson se mund te jenë frytet e këtij udhëtimi të Papës Françesku në Tiranë, Sekretari i Shtetit të Vatikanit thotë se “Frytet i di Zoti. Mendoj se mund të përmblidhen në moton e caktuar: “Së bashku me Hyjin, drejt shpresës që nuk zhgënjen”. Pra Papa do të vijë për të përforcuar punën e bërë gjatë këtyre viteve e për t’i dhënë hov të ri, si për shpalljen e Ungjillit, për fenë, ashtu edhe për bashkëjetesën paqësore e të frytshme ndërmjet realiteteve të ndryshme fetare në vend”./a.gegvataj/

“Besoj se vuajtjet dhe aspiratat e njerëzve tanë janë në themel të vendimit të Papës për të vizituar vendin tonë”. Kështu shprehet Imzot Rrok Mirdita, kryeipeshkvi metropolit i Tiranës, që përgatitet të pretë nesër Atin e Shenjtë në kryeqytetin e Shqipërisë, në një intervistë dhënë gazetës së Selisë së Shenjtë “Osservatore Romano”. Në këtë intervistë të gjatë, kryeipeshkvi kujton vizitën e Gjon Palit II 21 vjet më parë dhe flet për zhvillimet e jetës kishtare e shoqërore në vend. Thekson se Papa Françesku gëzon simpatinë dhe respektin e shqiptarëve, të cilët “admirojnë thjeshtësinë dhe koherencën” e tij, si dhe vlerësojnë vendosmërinë me të cilën ai denoncon korrupsionin, temë që prek një pikë të ndjeshme në jetën e njerëzve në rrethanat shqiptare.
Duke folur për bashkëjetesen ndërfetare si karakteristikë fatlume të shqiptarëve, Imzot Mirdita thekson se “të krishterët janë (katolikë, ortodoksë e protestantë) janë qytetarë të një Atdheu pa fe zyrtare, siç janë myslimanët dhe jobesimtarët”, prandaj, edhe pse komuniteti mysliman është më i madhe në vend, “asnjë fe nuk ndjehet pakicë”.
Vizita e Atit të Shenjtë pritet me interes si nga Kisha, ashtu edhe nga opinioni publik. “Shoqëria qytetare – thotë kryeipeshkvi – pret që Papa t’i japë zemër” dhe që fjalët e tij të kenë ndikim edhe në mjediset politike dhe të tërheqë vëmendjen e bashkësisë ndërkombëtare drejt Shqipërisë, “vend që ka dalë nga një ndër diktaturat më mizore të Evropës”. Kisha, nga ana e saj, pret nga Françesku vetëm një gjë: “ta përforcojë në fe, që të mund të jetë e sigurtë për mbështetjen e Papës”.
Për rolin e Kishës në shoqërinë e sotme shqiptare, Imzot Mirdita thotë se ajo duhet të dijë t’u qëndrojë pranë njerëzve, të cilët kërkojnë të përmirësojnë kushtet e jetesës. “Në Shqipëri ka shumë varfëri e varfëria është fryti i hidhur i padrejtësisë. Kisha duhet të kujdeset për të varfrit, por edhe të edukojë njerëzit me mirëqenie me ndjenjën e bamirësisë e të drejtësisë”. Ajo “duhet të mbajë në dorë Ungjillin” ku gjen të njerëzit që ndesh në shoqëri dhe Jezusin mes tyre, si mësues e shpëtimtar.
I pyetur nëse modeli politik shqiptar është i eksportueshëm, kryeipeshkvi përgjigjet se “është e vështirë të thuhet cili është modeli politik shqiptar, meqë këto 23 vite liri kanë shërbyer si shkollë e demokracisë dhe politikanët tanë janë ende studentë në këtë lëndë. Nganjëherë i kalojnë provimet, por shpesh nglin në klasë”. Megjithatë thekson se “nëse nënkuptojmë me model politik marrëdhëniet e politikës me fenë në vendet me fe të ndryshme” atëherë “Shqipëria mund të jetë një shembull i mirë”.

Shtegtimi Apostolik i Papës Françesku në Tiranë, është i dyti i një pape në vend. I pari ishte ai i Gjon Palit II (25 prill 1993), dy vjet pas rënies së diktaturës dhe vendosjes së marrëdhënieve diplomatike ndërmjet Selisë së Shenjtë dhe Republikës së Shqipërisë. Shtegtimi, që zgjati 14 orë, arriti kulmin në Shkodër. Në Katedralen e Qytetit të martirizuar të Veriut, kthyer nga regjimi komunist në pallat sporti (1967), kushtuar vetëm pak kohë para Shtegtimit Apostolik, Papa Vojtila kremtoi Meshën, bekoi gurin e parë të themelit, mbi të cilin do të lartohej, për të tretën herë, Shenjtërorja kombëtare e Zojës së Këshillit të Mirë”(ndërtuar në shekullin XV, rrënuar nga turqit më 1479, rindërtuar më 1895, rrënuar përsëri më 1967) dhe shuguroi katër ipeshkvijtë e parë, ndërmjet të cilëve, imzot Rrok Mirdita, kryeipeshkëv i sotëm i Tiranë-Durrësit,
Sipas programit
Papa do të niset me avion në orën 07.30, nga aeroporti romak i Fiumicino-s për në Tiranë.
09.00 Mbërritja në aeroportin ndërkombëtar “Nënë Tereza” të Tiranës. Pritja zyrtare nga ana e kryeministrit Edi Rama.
09.30 CEREMONIA E MIRËSEARDHJES në oborrin e Pallatit Presidencial.
VIZITË MIRËSJELLJEJE PRESIDENTIT TË REPUBLIKËS në Studion e Gjelbërt të Pallatit Presidencial

10.00 TAKIMI ME AUTORITETET në Sallonin e pritjes së Pallatit Presidencial. Fjala e Atit të Shenjtë.

11.00 MESHA E SHENJTË në sheshin Nënë Tereza. Homelia e Atit të Shenjtë.
LUTJA E ENGJËLLIT TË TËNZOT. Fjala e Atit të Shenjtë.

13.30 Takim e drekë me ipeshkvijtë shqiptarë dhe me shpurën papnore në Nunciaturën Apostolike.

16.00 TAKIM ME KRERËT E FEVE TË TJERA DHE TË BASHKËSIVE TË TJERA TË KRISHTERA në Universitetin Katolik “Zoja e Këshillit të Mirë”. Fjala e Atit të Shenjtë.

17.00 KREMTIMI I MBRËMËSORES, me MESHTARË, RREGULLTARE, RREGULLTARË, SEMINARISTË dhe me LËVIZJET E LAIKËVE në Katerdalen e Tiranës. Fjala e Atit të Shenjtë.

18.30 TAKIM ME FËMIJËT E QENDRËS BETANIA dhe me një përfaqësi njerëzish të ndihmuar nga qendrat e tjera bamirëse të Shqipërisë në kishën e Qendrës Betania. Fjala e Atit të Shenjtë.

19.45 CEREMONIA E LAMTUMIRËS në aeroportin ndërkombëtar “Nënë Tereza” të Tiranës.

20.00 Nisja me avion nga Tirana për në aeroportin Roma-Ciampino.

21.30 Mbërritja në aeroportin romak të Ciampino-s.

In what was interpreted as a reference to savagery of Isil in Iraq and Syria Pontiff says former Communist country is example to the the world./
By Nick Squires, Tirana/
Pope Francis condemned the “distortion and manipulation” of religious belief by extremists during a one-day visit to Albania in which he held up the tiny Balkan nation as a model of religious harmony.
In what was interpreted as a reference to the savage rule of Isil in Iraq and Syria and the sectarian violence sweeping other parts of the Muslim world, the 77-year-old pontiff said on Sunday that nobody should use God as a “shield” with which to justify “acts of violence and oppression”.
On his first European trip outside Italy, and his first to a Muslim-majority country, the Pope said that “authentic religious spirit is being perverted” in many parts of the world and that “religious differences are being distorted and manipulated.”
That had led to “conflict and violence”, said the leader of the Roman Catholic Church, who recently gave his conditional approval to US air strikes against Isil extremists.
The Vatican said the Pope had chosen to visit relatively obscure Albania because he wanted to highlight the harmony between Christians and Muslims at a time when terrorist groups are twisting religious beliefs and butchering innocent people.
It was also a reflection of his desire to reach out to the neglected “peripheries” of the world, one of the constant themes of his papacy so far.
The Pope has expressed deep concern that Christian communities which have existed in the Middle East for 2,000 years are in danger of being snuffed out forever.
An estimated 250,000 people lined the streets of Tirana, the Albanian capital, as the Pope was driven into the city after a short flight across the Adriatic from Rome.
During a speech in the presidential palace, he contrasted religious intolerance in other parts of the world with the example of Albania, a country of three million people where around 60 per cent are Muslim, 15 per cent Catholic and the rest Christian Orthodox.
“There is a rather beautiful characteristic of Albania, one which gives me great joy: I am referring to the peaceful coexistence and collaboration that exists among followers of different religions,” the Pope said during the first address of his one-day trip to the Balkan nation, where religion was suppressed for decades under the dictator Enver Hoxha.
“The climate of respect and mutual trust between Catholics, Orthodox and Muslims is a precious gift to the country,” he said.
As the Pope was driven through Tirana in a white, open-topped Pope-mobile, crowds cheered and waved Albania’s flag – a double-headed eagle on a blood-red background.
Elderly men wearing fez-like white felt hats stood next to women in traditional, embroidered costumes, as Catholics who had travelled from neighbouring Macedonia, Kosovo and Montenegro waved their national flags.
Encapsulating the Pope’s message of religious tolerance, one man held up a placard which read “I love the Bible and Koran because I am Albanian.”
Albania, which Hoxha declared the world’s first atheist state in 1967, had emerged from the dark years of dictatorship and re-embraced religious belief, rebuilding churches and mosques that had been destroyed by the Communist regime, the Argentinean Pope said.
Albania offered “an inspiring example” to countries torn apart by sectarian violence and religious hatred.
Referring to the country as “the Land of the Eagles”, he said Albania had suffered greatly under Hoxha’s regime, when hundreds of Catholic priests and Muslim imams were persecuted.
The broad Martyrs of the Nation boulevard down which the Pope travelled was hung with giant photographs of 40 Catholic bishops, priests and seminarians who were murdered by the Stalinist regime or died from torture and mistreatment in labour camps.
More than 1,800 Catholic and Orthodox churches were destroyed or turned into warehouses, cinemas and dance halls under Hoxha’s paranoid, four decade-long rule.
During a visit to Tirana’s St Paul’s Cathedral, the Pope wept when he heard the testimony a priest, 84-year-old Ernesto Troshani, who for 28 years was imprisoned, tortured and subjected to forced labour after refusing to speak out against the Catholic Church.
The Pope, visibly moved by his account, wept and held the priest in a long embrace.
“Today I touched the martyrs,” the pontiff said, adding that he had been “shocked” to read of the extent of the Communist regime’s persecution of religion.
The Pope celebrated Mass in a large square named after Mother Theresa, one of Albania’s most revered national figures.
She worked for decades in the slums of Calcutta and was beatified by Pope John Paul II, putting her one step away from sainthood.
Pope Francis said he had once met the formidable nun, an ethnic Albanian born in Macedonia, at a synod of bishops in Rome in 1994. “I remember thinking, I’m glad she wasn’t my Mother Superior,” he joked with Albanian officials.
Security was tight for the visit, with snipers on rooftops, hundreds of police officers controlling the crowds and frequent bag checks.
But the Vatican played down warnings by the Iraqi ambassador to the Holy See that Isil might be plotting to kill the Pope after he spoke out about the abuses perpetrated by the extremist organisation.
There were “no particular reasons for concern” for the Pope’s security, said Father Federico Lombardi, the Vatican spokesman.
It was the fourth international trip of Francis’s papacy, after visits to Brazil, the Holy Land and South Korea. He is scheduled to visit Turkey in November.(Credit- The Telegraph)

Caption: Pope Francis waves to the crowd as he arrives at the Holy Mass in Tirana Photo: ARMANDO BABANI/EPA

Dear Friends,/
On behalf of the Eye Contact Foundation, and the Albanian Film Festival committee, it is an honor to invite you to the Manhattan premiere of our internationally acclaimed and award-winning documentary, “BESA: The Promise.” The screening will be held on October 6th, 2014, 7:30 pm at the SVA Theatre, 333 West 23rd Street, New York, NY 10011.
This compelling documentary reveals the little known history of how Albanians, a majority of whom were Muslims, risked their lives sheltering Jews during WWII, by following the ancient moral code of besa (a promise). We believe New York City is a perfect venue. New York is home to the largest Albanian and Jewish communities in the world outside of Albania and Israel. Indeed, there is nowhere better on earth than New York City to tell the story of how Albanians saved Jews from the Nazis during the Holocaust period.
More than seven years in the making, and against the backdrop of music by renowned composer Philip Glass, “BESA: The Promise” presents a powerful human story that bridges generations and religions.
We would be delighted for you to participate in this special screening of “BESA: The Promise.” We expect approximately 500 people to attend the screening. The evening will include a Q&A discussion with the audience.
I hope to see each of you at this exciting event.

Sincerely,

Majlinda Myrto
Executive Director
The Eye Contact Foundation
majlindamyrto@hotmail.com

http://besathepromise.com/thefilm.html

By Jean-Louis De La Vaissiere, Calin Neacsu/
Tirana – Pope Francis warned during a visit to Albania on Sunday that religion can never be used to justify violence, making apparent reference to the bloodshed wreaked by Islamic State militants in Iraq and Syria.
The 77-year-old pontiff said majority-Muslim Albania was an “inspiring example” of religious harmony, as hundreds of thousands thronged the streets of the capital Tirana to greet him.
In a speech to leaders of Albania’s religious communities — including Muslim, Orthodox Bektashi, Jewish and Protestant — Francis took aim at extremists he accused of perverting religion for their own ends.
“No one must use the name of God to commit violence,” the spiritual leader of the world’s 1.2 billion Catholics said at the Catholic University. “To kill in the name of God is a grave sacrilege. To discriminate in the name of God is inhuman.”
In an earlier speech to government officials he also praised the peaceful coexistence of Albania’s Catholics, Orthodox Christians and Muslims, labelling it “a precious gift to the country”.
He said it was especially important “in these times where an authentic religious spirit is being perverted and where religious differences are being distorted”.
The remarks were widely seen as a reference to Nigeria’s Boko Haram militants as well as the Islamic State group, which espouses a radical and brutal interpretation of Islam to pursue a dream of reviving a caliphate in Syria and Iraq.
“Let no one consider themselves to be the ‘armour’ of God while planning and carrying out acts of violence and oppression,” the pontiff told officials at the presidential palace in Tirana.
Local authorities stepped up security after warnings from Iraq that the IS jihadists could be planning an attack on the pope, although the Holy See downplayed such concerns.
The pontiff’s trip to Albania came at a sensitive time, during turmoil in the Middle East and rising religious intolerance in Europe.
- ‘Land of martyrs’ -
Yellow-and-white Vatican flags flew alongside Albanian ones in Tirana’s main streets while vast portraits of Catholic priests and nuns persecuted under Communism — when Albania became the world’s first atheist state — were strung across roads.
Some believers waved welcome banners while others chanted: “Papa Francesco! Papa Francesco!”
While celebrating mass at the central Mother Teresa square under light rain, the pope honoured those who suffered under former communist dictator Enver Hoxha, who ruled from 1945 to 1985. Under his rule, scores of priests and imams were executed or persecuted while many churches and mosques were razed.
“Albania was a land of martyrs,” Francis told the crowd of up to 300,000.
Nearly 2,000 Orthodox and Catholic churches were destroyed or transformed into cinemas, theatres and dance halls under Hoxha, according to Francis, who earlier said the successful rebirth of the Catholic faith after such persecution made Albania a place where “I felt like I should go”.
On the way back to the Vatican City after the trip, the pope told journalists that he had picked Albania as the first European country to visit because he “wanted to send a message, a signal to Europe”.
Although he did not spell out the message, he stressed the peaceful coexistence of people with different faiths in Albania.
The revival of Catholicism in the country is due in part to the popularity of Mother Teresa, an ethnic Albanian born in neighbouring Macedonia.
Yet only about 15 percent of the population is Catholic, with Muslims in the majority with 56 percent, and the Orthodox making up 11 percent.
The Argentine pontiff travelled in the same open-topped vehicle he uses in Saint Peter’s Square and stopped on several occasions to shake hands with believers or to take children in his arms.
Hysen Doli, an 85-year-old Muslim who had come to the square with 10 members of his family, told AFP: “We belong to another religion but have come here out of respect to get the pope’s blessing.”
- Heightened security -
Francis concluded his packed 11-hour visit with a visit to orphans in a social centre near the Albanian capital.
The Holy See hopes Albania — with one of the youngest populations in Europe — will be a source of converts in a largely secular continent.
Despite some speculation about a possible IS attack, the visit, secured by unprecedented security measures, ended without incident.
Some Vatican-watchers feared Francis had made himself a target by speaking out against the Islamic State organisation.
The Vatican has voiced unusual support for US air strikes in Iraq to defend persecuted Christians there.
Albania last month began sending weapons and ammunition to Kurdish forces fighting IS militants in Iraq, and security sources in the country have dismissed concern that home-grown militants might be planning an attack.
It is the second papal visit to Albania in modern times. Pope John Paul II travelled there the year after the collapse of its communist regime in 1992.( (AFP))

Nga: Prof. Murat Gecaj/
Foto:Shefqet KERCELLI/
Tani, kur po i shkruaj këto pak radhë, është mesdita e datës 21 shtator 2014. Të gjithë bashkëkombësit e mi, që ndodhen në Sheshin “Nënë Tereza” të kryeqytetit, por dhe përgjatë Bulevardit “Dëshmorët e Kombit” e kudo në Shqipëri e trojet tjera amtare, me sy e mendje të përqëndruar kanë ndjekur dhe po ndjekin me interes të jashtëzakonshëm mbërritjen në vendin tonë të Papa Françeskut. Ndërkaq, ata po përcjellin me shumë vëmendje Meshën e Shenjtë, që ai po drejton, bashkë me ndihmëtarët e vet.
I zbritur në Aeroportin Ndërkombëtar “Nënë Tereza” të Rinasit, në mengjesin e kësaj të diele, përmes rrjeteve të fuqishme audivizive, ne pamë që kreu i Vatikanit e përshkoi “Rrugën e Durrësit” i pritur me gëzim e brohoritje nga qindra veta. Por, në saj të mjaft gazetarëve të ardhur nga vende të ndryshme të Europës e botës, kjo ngjarje historike u përcoll për miliona besimtarë katolikë dhe të interesuar të tjerë.
Në Tiranën tonë, Papa Francesku u ndodh ndërmjet një befasie shumë të këndshme, emocionuese dhe, ndoshta, të papërjetuar ndonjëherë më parë prej tij. Kështu, duke “prishur” dhe portokollin e hartuar, ai hyri nëpër “tunelin” e madh njerëzor dhe të stërgjatë, ku binin në sy portretet e martirëve të fesë katolike, i shoqëruar me lule e brohoritje të fuqishme nga besimtarët e të gjitha feve, të cilët kishin dalë për ta pritur dhe nderuar atë. Ishte ky një rit i njohur e traditë shumëshekullore e shqiptarëve, për ta pritur mikun në shtëpinë e tyre.
Sapo mbërriti në afërsi të Sheshit “Nënë Tereza”, Papa Françeskut iu ofrua një pritje e paharruar, nga Presidenti i Republikës, Bujar Nishani. Pas fjalës mireseardhëse të tij në mjediset e Presidencës, Papa Françesku iu drejtua shqiparëve me fjalë zemre e dashamirëse. Ai i bekoi ata për paqe, harmoni fetare dhe përparim të pandalshëm, drejt Europës së Bashkuar.
Gëzimin dhe lumturinë e tij ne e pamë të shprehur aq natyrshëm, kur i përshendeste parreshtuar mikpritësit e zjarrtë shqiptarë, të moshave e feve të ndryshme. Papa Francesku u përkul nga makina e tij e hapur, i përqafoi dhe i bekoi disa fëmijë. Me siguri, kjo gjë do të jetë lumturi e gjatë për ata dhe një kujtim, që rrallë u përsëritet në jetë.
Emocionuese ishte edhe kur, para Meshës së Shenjtë, kryebashkiaku Lulëzim Basha i dorëzoi atij, simbolikisht, Çelësin e kryeqytetit Tiranë.
Nuk e di as se çfarë mendojnë besimtarët katolikë të Romës e më gjerë, në Italinë fqinje, por mendoj që, me pritjen madhështore që iu rezervua Papa Françeskut dhe me Meshën e Shenjtë, që u mbajt në Sheshin “Nënë Tereza”, u konkurrua me dinjitet me atë, në Sheshin “Shën Pjetri” të Vatikanit.
Mesazhi i të gjitha veprimtarive të deritanishme dhe i atyre, që do të organizohne deri në mbyllje të tërë vizitës afër 12-orëshe të Papa Franceskut në Shqipëri, është: Paqe, vëllazërim e mbarësi për të gjithë shqiptarët.
Sonte, por edhe nesër e më gjatë, nuk do të reshtin komentet e shkrimet rreth kësaj vizite historike të Papa Françeskut në Shqipëri, e cila e pason atë të Papa Gjonpalit II, në vitin 1993. Bazuar në ato çfarë panë e dëgjuan, ata nuk kanë si të mos shkruajnë me nota pozitive e dashamirëse për Atdheun tonë, për tërë këtë pritje të shumëpritur dhe e cila do të ruhet gjatë, në kujtesën e bashkëkombësve të mi.
Prandaj, si gjithë të tjerët, kam arsye që sot të ndjehem krenar dhe nga zemra të shprehem: “Të lumtë, Shqipëria ime, vendi i paqes e përparimit dhe i bashkëjetesës shembullore fetare!” Në këtë udhë, “çelësin” e hyrjes në Bashkësinë e Europiane e kemi në duart tona.
Tiranë, 21 shtator 2014

Nga Arben LLALLA/
Josif Bageri është një nga figurat e njohura të kombit shqiptar, por për këtë figurë që ishte nga Reka ka shumë pak fotografi. Duke vëzhguar disa foto të vjetra të vitit 1914 që lidheshin me ardhjen e Princit Vidi më 7 Mars 1914, dyshova se në një foto ku ka shënimin e meshës së parë në gjuhën shqipe të mbajtur nga Imzot Noli në Durrës më 10 Mars 1914, ndodhet edhe Josif Bageri. Duke shikuar me vëmendjen veshjen e tij, krahasimet me foton e vetme që njihet, por edhe duke ditur se ai pas shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë jetoj në qytetin e Durrësi mendova se njeriu me shpinë dhe kapelen karakteristike mund të jetë Josif Bageri. Për të vërtetuar dyshimet e mia nëse ishte apo jo Jofif Bageri pyeta disa studiues, por nuk gjeta mbështetje të mendimit tim. Ishte Elida Jorgoni, studiuese dhe aktiviste e çështjeve kombëtare ajo që më tha: PO AI ËSHTË, JOSIF BAGERI. Kështu, pa asnjë mëdyshje ne tashmë mund të themi se burri i Rekës ka qenë në meshën e parë të mbajtur nga Imzot Noli në gjuhën shqipe në Durrës më 10 Mars 1914.
Ka qenë 10 Marsi I vitit 1914 ku në qytetin e Durrësit Fan Noli mbajti meshën e parë në gjuhën shqipe në kishën e qytetit. Në këtë meshë merrnin pjesë shumë figura kombëtare nga të gjitha trevat dhe që i përkisnin besimeve të ndryshme si mysliman, bektashinj, ortodoks, katolik.
Më 7 Mars kishte mbërritur Princi Vidi për të formuar kabinetin qeveritar më 17 të po atij muaj. Fotografia është ruajtur nga mbledhësi i dashuruar pas fotografive dhe kartolinave Marchese di San Giuliano (1852-1914), i lindur në Catania në Sicili. Ai shërbeu për pak kohë si ministër italian i punëve të jashtme nga dhjetor 1905 deri në shkurt 1906. Nga 1906-1910 ai ishte ambasador në Francë dhe Britaninë e Madhe. Ai përshëndeti zgjedhjen e Princ Wilhelm si monark të ri të vendit ballkanik dhe ishte një vëzhgues aktiv i ngjarjeve në Shqipëri në pranverën e vitit 1914.

Nga: Prof. Murat Gecaj/
1.Në vitet ’80-të të shekullit të kaluar, kisha nisur kërkimet për veprimtarinë e mësuesve atdhetarë shqiptarë, sidomos për ata që kishin mësuar në Normalen dhe Gjimnazin e Shkupit, ku nxënësve të tyre ua mësuan shqipen, Sali Gjukë Dukagjini e Bedri Pejani. Kjo ishte dhe arsyeja, se përse shkova edhe në familjen e tre prej mësuesve të familjes Imami, pasardhësit e të cilëve jetonin në kryeqytetin tonë. Kështu, aty u njoha me bashkëshorten e mësuesit atdhetar gjakovar Ferid Imami, tani “Mësues i merituar”, nënë Behixhen, por dhe me djemtë e vajzat e saj. Përveç të dhënave, që mora për Feridin, pra për njërin ndër nismëtarët e çeljes së shkollës shqipe në Gjakovë dhe normalist i Shkupit, aty u njoha me dëshmi e fakte edhe për vëllain e tij, Ahmet Imamin, i cili kishte mësuar në Normalen e Elbasanit dhe ishte ndarë përgjithnjë nga jeta, në moshë të re.
Gjithshtu, në atë vatër familjare mikpritëse, më treguan me dhimbje për birin e Feridit e Behixhes, dëshmorin e Atdheut, Besim Imami. Ndërsa aty pata kënaqësinë të njihja nga afër edhe vajzën e tyre të dashur, artisten e madhe të skenës shqiptare, Besa Imamin, nënën e kolegut publicist, Artur Zheji, si dhe motrën e saj, Lirinë.
Shpesh e kisha parë Besën që luante në skenë, aktore shumë të talentuar në mjaft drama e filma shqiptarë. Ndër ta, më kishte mbetur në mendje, e skalitur aq bukur prej saj, figura e Donika Kastriotit, në filmin “Skënderbeu”. Prandaj, njohja nga afër bëri që të më shtohej shumëfish respekti për të, duke patur parasysh traditën arsimdashëse dhe ndihmesën e dhënë, nga babai e xhaxhai i saj, për shkollën kombëtare shqipe, sidomos në Kosovë.
2.Ja, pas kaq vitesh, dje mora lajmin e hidhur të ndarjes përgjithnjë nga jeta të “yllit të pashuar” të skenës shqiptare, Besa Imami. Kështu, ajo la në pikëllim familjarët e saj, por dhe sa e sa kolegë, miq e dashamirë të artit shqiptar. Natyrshëm, bashkë me lexues të tjerë, i hodha një vështrim të shkurtër jetës së saj të begatë, e cila do të ruhet gjatë në kujtesën e brezave.
Lindi në qytetin plot tradita të Gjakovës, në gusht të vitit 1928. Kur ajo ishte në moshën 9-vjeçare, familja u shpërngul në Tiranë. Jetën artistike në skenë e nisi si amatore. Kështu, rol pas roli, në teatër e kinematografi, që nga viti 1946 dhe deri më 1988, “Artistja e merituar” Besa Imami i dha publikut shqiptar dhjetëra role të spikatura në dramaturgji. Ndër ta, po përmendim këtu: Mbretëresha Tautë (“Artani”), Nënë Zyraja (“Bashkë me agimin”), Prenda (“”Cuca e Maleve”), Rusha (“Halili dhe Hajria”), Laja (“Lulja e shegës”) etj. U rikthye përsëri në skenë në vitet e Demokracisë, pra më 2004, kur luajti në dramën e R.Pulahës, “Streha e të harruarëve”. Por edhe në kinematografi Besa Imami krijoi e skaliti figura të shumta, si: Donika (“Sknderbeu”), Marta (“Brazdat”), Tana (“Në fillim të verës”) etj. Ndërsa luajti dhe në operën “Kavaleria Rustikane” të P.Maskanjit.
Pak ditë më parë, në qytetin e lindjes së saj, Gjakovë, u organizua një ceremoni e bukur. Me atë rast, Besa Imamit iu dha titulli i merituar, “Nderi i skenës shqiptare”.
Me një veprimtari kaq të pasur artistike, por dhe të shtrirë gjatë në kohë, artistja e shquar Besa Imami la gjumë të pashlyera te shikuesit shqiptarë. Prandaj ajo do të jetë e paharruar, jo vetëm për familjarët e saj, por dhe për bashkëpunëtorët e skenës së teatrit e kinematografisë dhe për publikun e gjerë artdashës shqiptar.
…Për ta nderuar jetën dhe kujtimin e kësaj artisteje shumë të njohur të skenës shqiptare, sot në mesditë u organizuan homazhe pranë trupit të pajetë të saj, i cili ishte vendosur në mjediset e Teatrit Kombëtar, në kryeqytetin e Shqipërisë. Përveç familjarëve të saj, erdhën mjaft artistë e shkrimarë, përfaqësues të jetës politike e shoqërore, nga media e shkruar dhe ajo elektronike etj. Pastaj, e mbuluar me kurora dhe lule të freskëta, ajo u përcoll për në banesën e fundit.

Tiranë, 22 shtator 2014

Nga Ramiz LUSHAJ/
1. Çelë Shaban Gjonbalaj është një trim i njoftun nga historia. Sikurse vendasit, shqiptarët etnik, dhe vet shkijet ardhacak e pushtues, ia dinin e thirrej shpesh me të dytin emër simbolik: Sokol. Vërtet ai ishte sokol i krahinës së Plavë-Gucisë e i Maleve Shqiptare.
Luftëtar si në legjenda. Më kallxojnë se Çela paska luftue edhe në Shekullar. Krejt i ri, 22 vjeç. Thonë se në luftna i mori nandë plagë si medalje trimnie. Kësisoj më përnget si një Gjergj Elez Ali modern.
Si Çela i Derës së Gjonbalajve të Vuthajve, e gjithë krahina etnike shqiptare e Plavë-Gucisë janë legjendarë modern të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Janë rrit’ në luftna e i kanë rritë luftnat. I kanë dhanë aq shumë Kombit Shqiptar saqë Historia Shqiptare me liderët e bijtë e vet të derisotëm iu mbeten ende borxhlinj.
Këta plavë-guciasit heroik prej kaherit po edhe me Luftën Ndër/Kombëtare të Nokshiqit e Ultinës së Epërme të Limit (1879-1880) kontribuan për me i pru’ Kombit tonë pranverën e Pavarësisë në Vlorën e 1912-tës e tashti nuk e mertojnë me ua kthye sadopak shpinën me heshtje tue i lanë nën dimnin sllav.
2. Ky Çelë Shabani i Gjonbalajve, mixha i nanës së Bruno Selimajt të Nokshiqit e banor jetërrit’ në qytetin ilir të Gucisë, e pat’ vra një prijës trim malazez. Urosh i thoshin. Kambekrye antishqiptar zezanik. Iu duel atij fortas. Doli fitues Çela i Gjonbalajve. Ia preu trupin me shpatë. Si a kanë adeti i atëherit, ia mori kryet me veti. Ia kunji në Vuthaj, në troje të veta. Makabritet krenash. Zakon djalli i huajtur nga otomanët e cerrnagorët. Njëherash, edhe mesazh shqiptar për të gjithë sllavët e atyhit dhe të Çetinës e Beogradit.
Shkijet e shkinat derdhën shumë lotë. Vajet janë ndie gatë e larg. Ishte i pashëm e i përgjakshëm. Po nget ajo që rrallkush e pritke. Çohen shkinat e i shkojnë tek kulla Çelë Shabanit të Gjonbalajve. Aty lëshohen në lutje e në vaj. Po e lypin kryet e Uroshit malazez. Iu vjen keq e ua japin. Shkinat e stafetojnë në duar tue ia puth faqet.
Pas 19 tetorit 1912 Cerrnagorët e Çetinës i pushtuan Plavën e Gucinë me forcat e shumta të Divizionit Lindor (Grupimi i Verilindjes) i drejtuar nga gjeneral agjutant e brigadieri serdari, Janko Vukatiq, kryeministri i ardhshëm i mbretnisë së Malit të Zi (1913-1915). Nga Kaza e kthyen në Kapiteni me pesë komuna. Një prej tyre ishte komuna politike e Gërçarit, e cila përfshinte Gërçar, Dosugje, Zagrajë, Vermosh, Krushevë, Kolini, Qosaj, Gjonbalaj, Vuthaj, Çerem, Valbonë, Curraj. U vendos sistemi ushtarako-policor i administrimit, me komandë, polici, xhandarrmëri. Kapiten ishte Milivoje Dragoviq, ndërsa kryetar i komunës së Gucisë – Miliq Saviq, i komunës së Plavës – Lluka Dedoviq. Në komunën e Gërçarit ishin funksionarë: Ali Ibrahimi, Hasan Smajli, Nikë Prela, Ako Ali Velia. Po kështu edhe në dy komunat e tjera të Brezovicës e të Vojnosellës.
Një natë, njerëzit e natës mbi Plavë-Guci, forca të policisë e xhandarrmërisë malazeze, po e rrethatojnë e shënjestrojnë disa kulla malësore, ndër to edhe të Çelë Shaban Gjonbalajt. Krisma armësh. Poterë. Thirrje. Tek dera e kullës po del baba i Çelës. Ky burrë ndihet i nxanun ngushtë. Po don me ia arrestue djalin. Çka me i ba derzhavës. Iu thotë se është i plagosun e nuk mundet me iu dal tek dera e kullës. Çela po i ndie fjalët nga brenda e çohet ultas në krevat. Ata hyjnë mbrenda tanë egërsi. I shkojnë tek krevati. E kqyrin Çelën e i gjuhen në shkelma krevatit të tij prej druni. Nuk po mujnë me e godit fizikisht. Ata lëshojnë klithma urrejtjeje.
Komandanti i tyne po i thërret rrmisht Çelë Shaban Gjonbalajt pa iu afrue krevatit të tij:
-Çou Sokol! Ti si e kie vra Uroshin kie me na tregua sa trim je…
3. Luftëtari malësor Çelë Shaban Gjonbalaj i jep forcë vedit e i shtrengohet me gjak e shpirt trupit të vet. I ka vesh opingat me gjak. Plagët i dhimbshin fort. Iu foli mrrolshëm: Eci në kambet e mia. Mos me më prek kurrkush në udhën teme.
Edhe toka e mali thonë se ka sy e veshë. E paskan pa Çelën të rrethuem nga armët e tue ecë kryenelt për në Guci. Prej asaj dite e sot ende duket çudi si ka mujt me i qitë hapat me tana ato plagë trupit, ku e ka gjetë gjithë atë fuqi mbinatyrore?!
Një kohë të gjatë e kanë mbajt në burg në qytetin e Gucisë. Boll i dhanë përkujdesi shtëpia e tij, vllaznia e vet, krahina e vet. Kur i çonin bukë e ushqime njerëzit e tij iu kontrollohej trohë për trohë edhe buka e gatueme në saç, edhe psherja e djathit të bjeshkës, prej frike se mos futin në to ndonjë letër a gja tjetër.
Më 21 mars 1913 dikush nga ushtarakët pushtues malazezë të burgut po i thotë dikujt nga të shtëpisë së Çelë Shaban Gjonbalajt për mos me i çue ma bukë e ushqime pasi ka me u pushkatue për veprimtarinë e tij kundër mbretnisë së Malit të Zi e Krajl Nikollës.
4.Të nesërmen më 22 mars 1913, Kapiteni i Plavë-Gucisë, Milivoje Dragoviq, ban një aktakuzë me nr. Akti zyrtar 463 për të gjykuar 25 gucias. Ndër ta edhe Çelë Shaban Gjonbalaj.
Në proçes-verbalin e Gjykatës Ushtarake të Plavës, që mban dt. 22 mars 1913, nënshkrua nga kryetari Mulla Ajro Balshiq (turqisht), gjykatësit – nënoficerë Milun Pantoviq, Ture Gjuriçanin, sekretari Radoje Zaçeviq, shkruhet për akuzën e gjyqit ndaj tre të gjykuarëve: “… kundër Haxhi Haxhë Radonçiqit, Selë Mat Llalliçiqit dhe Çelë Shabanit, të gjithë nga Gucia, për shkak të tradhtisë së madhe të bashkimit me kaçakë dhe të gjetjes së armëve dhe të municionit tek ata”.
I pari në gjyq po thirret 60 vjeçari Radonçiq, pasanik, mysliman, analfabet, i cili dëshmon për herë të parë në jetë të vet para (pa)drejtësisë në Plavë: “Edhe pse u dorëzova kur ushtria juaj e mori Gucinë, unë dhe shoqëria ime kemi mendue se kjo do të jetë një kohë kaluesedhe se ne do të gjykojmë përseri dhe do t’ju vrasim dhe dëbojmë. Për këtë arsye i kemi fshehur armët, i kemi ndihmuar kaçakët, jemi takuar me ta dhe kemi bërë marrëveshje në dobinë tonë…”
Në gjyq, pas tij, thirren edhe Selë Matë Llalliçiqi dhe Çelë Shaban Gjonbalaj. Kryetari i trupës gjykuese po i dvet: “ Ti Selë dhe ti Çelë, a keni qënë në shoqëri dhe në takime me kaçakët së bashku me Haxhi Haxhë Radonçiqin? Sekretari gjyqësor e ka formulue përgjigjen e të dyve me do fjali: ”Vallahi po, gjithëçka ka bëra ai edhe ne e kemi bërë kabull. Tjetër nuk dimë t’ju tregojmë. Më mirë e dinë Mulla Sheqa dhe Mulla Hysa dhe le të tregojnë edhe të tjerët”. Pasi ua kanë lexue dy të gjykuarëve është firmosë nga sekretari i gjyqit, Zeçeviq.
Në sallën e gjyqit po vijnë për të deklarue edhe Mulla Sheqa e Mulla Hysa (me shokë). Po i dvetin: ju të dy së bashku me këtë shoqëri , a keni pasur ndonjë takim me kaçakët…? Ata vetëdeklarojnë: “Pranojmë se kemi bërë mbledhje të fshehta, kryesisht natën, jemi dërguar nga kjo shoqëri tek kaçakët dhe i kemi informuar ata”. Trupi gjykues i dveti prapë: A e dini edhe ndonjë tjetër që ka qënë me ju pos kësaj shoqërie? Ata rideklarojnë: “Vallahi nuk dimë askënd”. Ua bajnë edhe të fundit dvetje: Keni për të thënë diçka tjetër? Ata e mbyllin deklaratën e tyre me thanien: “Për dritë s’kemi gjë tjetër për të thënë dhe si tregoi Haxhi Haxha, ne kemi qënë shoqëri”.
Nga aktet dokumentare të kohës del se Çelë Shaban Gjonbalaj ishte një luftëtar organizator, ndër ma kryesorët e aktiv në krahinë, me veprimtari të shumanshme kundër pushtuesve sllavë, si lidhjet me kaçakët e maleve, mbajtja e furnizimi me armë e municione për një luftë të hapur kundërgoditëse për largimin e pushtuesve nga Plavë-Gucia, etj.
Një fakt tjetër: Çelë Shaban Gjonbalaj ishte njeri i ditun. Ai dinte shkrim e këndim në gjuhën zyrtare të kohës, në osmanisht, pasi afër xhamisë së Gjonbalajve, qyshse në vite të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit ishte ngrit “Mejtepi i Vuthajve”. Kësokohe në Plavë-Guci kishte edhe shkolla në gjuhën serbe, po astenji shkollë nuk ishte në gjuhën shqipe derisa erdhën Austro-Hungarezët (1916-’18). As serbët e as otomanët nuk e donin shkollimin e shqiptarëve etnik në shqip.
5.Tri akte u kryen brenda ditës së 22 marsit 1913: Aktakuza e Milivije Dragoviqit. Gjykimi nga trupi gjykues me kryetar Mulla Ajro Balshiq. Ekzekutimi i 25 guciasve (ndoshta 26) sipas urdhërit tjetër të kapiten Dragoviqit. E gjithë kjo vërteton se si kryheshin akuzat, gjyqet e pushkatimet e barbarëve sllavë në tokën etnike shqiptare të Plavë-Gucisë, ndaj shqiptarëve të atyshëm, etnik, atdhetar trima, legjenda të historisë.
Kapiteni M. Dragoviq, në shkresën e tij zyrtare (pa numër akti), i ridrejtohet për të dytën herë Gjykatës Mbretënore Ushtarake të Plavës, në të cilën vendimon: “Sipas urdhërit verbal të z. brigadier (Avro) Cemoviq, pushkatimi të bëhet në vendin e djeshëm. Sipas vendimit tuaj, pushkatimin do ua bëjnë ushtarët e batalionit të djeshëm, ndërsa ata që i përcjellin (të dënuarit) të kthehen këndej”.
Në një burim zyrtar gjejmë emrat e të pushkatuarëve, që po i vetrenditim në listnim:
1. Çelë Shaban Gjonbalaj
2. Haxhi Haxha Radoniçiqi
3. Haxhi Beqa
4. Mulla Sheqa (Omeragaj)
5. Ak Ala (Çekaj)
6. Began Sharkoviqi
7. Nuc Jakupi
8. Jup Racaj
9. Malë Haxhi Sejda (Nikaj)
10. Ibrahim Radoniçiqi
11. Halil Radoniçiqi
12. Mujë Agë Tali (Omeragaj)
13. Murat Haxhi Radoniçiqi
14. Ramë Zeqiri (Kolina)
15. Aso Alki (Kolina)
16. Ramë Shujakoviqi (Shujaku)
17. Selë Matë Llalliçiqi
18. Akë Lec Çekaj
19. Jakup Arif Pepaj
20. Akë Smajli (Balaj)
21. Metë Shabani
22. Abdyl Zeka
23. Shaban hasani
24. Malë Ibishi
25. Ramë Ibishi
Fakti se si kryeheshin nga Mbretnia e Malit të Zi dënimet ndaj shqiptarëve etnik (të origjinës shqiptare, vendali plavë-gucias) në Masakrën e Previsë (tetor 1912-nëntor 1913) na e dëshmon qartë edhe korrespondenca e Qatipit Josif Shoshkiq, qatip i Kapitenisë së Polimlës – Krushevë drejtue Drejtorisë Krahinore në Andrijevicë. Aty thuhet se një ditë ma para, më 21 mars 1913, kryetari i Gjykatës Ushtarake të Plavës, Mulla Ajro Balshiq, iu kërkonte me shkresë zyrtare që “të gjendet një vend i përshtatshëm për pushkatimin e njëzet e gjashtë tradhtarëve të shtetit, të fesë myslimane, nga Qarku i Plavë-Gucisë”. Dihet edhe koha kur u shkoi shkresa: ora katër e gjysmë pasdite.
Pra, një ditë përpara, ende pa u mbledh Gjykata Mbretnore Ushtarake e Plavës, ishte marrë vendimi për pushkatimin e malësorëve gucias, ndër të cilët edhe Çelë Shabani i Gjonbalajve të Vuthajve. Gjyqi ishte vetëm një akt formal.
Për ma tepër, një ditë përpara, ishte caktue edhe vendi i pushkatimit të tyre “në Previ”, pikërisht aty në një grop të përbashkët, i zgjedhur si vendi më i sigurt në rajonin e kapitenisë.
Në Masakrën e Previsë kanë pasë rol negativ, prosllav e kundërshqiptar, edhe popi i Gucisë, Gjorgje Shekullarac, murgjit rusë të Manastirit të Deçanit (me në krye Maksimin), kreu Mulla Hajro Bashiqi (Basha) që ktheu identitet etnik e fetar në Balshiq e u shpërbleu me funksion juridik ushtarak në krahinë, etj.
Masakra e Previsë është një nga masakrat ma të mëdha në historinë e botës prej se nga koha e Krishtit e Muhametit, një masakër e kryer nga vet Mbretnia e Malit të Zi të Krajl Nikollës së Parë, e cila i përmban pesë elementë të dënueshëm ndërkombëtarisht: Terror. Genocid. Krime kundër Njerëzimit. Krime Lufte. Spastrim Etnik. Kjo Masakër tragjike e jashtëzakonshme është ende e pazbardhur dhe një ditë të afërt kur bota e sotme të mësoj rreth saj atëherë do të shohim se do i vendosin shqiptarët në krye të listës botërore si kombi ma i diskriminuar në glob nga fqinjët e vet ballkanik sllav e helenë me lidhtarë e përkrahës të tyre në Euro-Azi.
Masakra e Previsë ka hy’ në kangët e pupullit, iu jehojnë kohnave, gdhendin heroiken e tragjiken e shqiptarëve:
Kur kanë shkue në previ
Me hap vorret i kanë shti.
Djali i Memës a’ ngushtue:
-Ç’janë këto vorre babë,
Që jemi tue i marue?
Nuk janë vorre, po jan’ llogore
Me luftue me Cerrnagore!
Pas pak burrat i kanë rreshtue,
Ni batare ja u kanë lëshue.
Shtatëqind vetë janë pushkatue,
Asnjë gjallë nuk ka pshtue…”

6. Pushtuesit malazezë i vrisnin shqiptarët etnik e të origjinës në tragjiken e përgjakshme Masakra e Previsë e, njëherash, Kapitenia, Komanda e Vendit, kishte lëshue urdhnin e lig, barbar: Askush nuk mundet me i vajtue mashkujt e vrarë prej tyre (!) Asnjë kullë nuk duhej të derdhte lotë, të kryente vajtimin e trimave të pushkatuar.
E ky po do’ me ia dit’ për shkijet e Çetinës nana e Çelë Shaban Gjonbalajt të Vuthajve. Ajo, Dada, apo Dadëmadhja si i thojshin, ishte e fortë si Ajkuna e Eposit të Kreshnikëve të Veriut. Si Ajkuna e vajtoi djalin e vet.
Dy javë ka zgat vajtimi për Çelë Shabanin. Grania e Gjonbalajve e nga vllazni të tjera të Vuthajve, ndonja edhe nga krahina etno-historike e Plavë-Gucisë, të afërme nga viset përrreth, gjithato, rende-rende, ditëpërditë, vinin tek kulla e vajtonin me kangë të traditës.
Aty shkonte edhe Mark Bozhi i hypun në kali shale e ndalke përjashta, në afri oborrit. Ai dinte edhe shqip. I fjala shkruante ato kangë vajtimi. Njana mbas tjetrit, pa ua harrue as pikë e as presje.
Dadëmadhja, nana e Çelë Shaban Gjonbalajt, nga atdhetaria kombëtare në gene e truall, nga zemra e plasun për djalin e pushkatuem prej shkijeve, nga urrejtja e saj kundër sllavëve, në kangët e saj të vajit i shante edhe Krajl Nikollën, edhe shtetin e vogël mbretnor malazez, edhe kapedanët në krahinën e Plavë-Gucisë. Të gjithë ata që e kishin hak. Kjo i kushtoi jo pak Dadëmadhes. Në krye të dy javëve e kanë mshilë në burg. E kanë torturue psikologjikisht e fizikisht kit’ grue burrneshë të Alpeve Shqiptare. Po e ceki një rast.
Roja i burgut i veshke rrobat e djalit të saj, Çelë Shaban Gjonbalajt të pushkatuem. I veshke çakshire, jelek, plis, qystek, kobure… I shkojke Dadëmadhes tek qelia e i thoshte krejt cinizëm, barbarizëm, antishqiptarizëm:
-A po i njeh? A po din se të kujat’ janë këto?…
Dadëmadhja e mallkonte me tanë forcën e shpirtit, me rrgallet e fjalëve nga ma të ashprat.
Pos kësaj i banin edhe tortura të tjera psikologjike: E çojshin Dadëmadhen në vendin ku ishte plagosë djali i saj, Çelë Shaban Gjonbalaj dhe ia tregonin gjakun e patharë në tokën shqiptare. Ajo i mallkonte shkijet dhe i thurte lavde trimnisë së djalit të saj.
Kjo ishte një Nanë e Madhe Shqiptare.
Sot, Çelë Shaban Gjonbalaj, daja e Bruno Selimajt, është një nga martirët e Masakrës së Previsë, një trim legjendar i Kombit Shqiptar.

President Clinton, Secretary Clinton,
Ladies and Gentlemen, Dear Friends,
Good evening. Secretary Albright, thank you for your very kind introduction, I am deeply touched.
It is a great honor to be here with you this evening to be presented with an award for “Leadership in Public Service” by the Clinton Global Initiative, by the people who through their selfless commitment to public service and their leadership brought peace and justice to millions, and who continue to work as passionately to improve the lives around the globe. Your actions have truly defined our time.
Mr. President, Madam Secretary, I consider this distinguished award an award to people of Kosovo, whose lives you have touched and changed forever through your decision to prevent genocide in Kosovo, and by standing by us ever since to help us build a peaceful, free and democratic country.
Fifteen years ago, Kosovo was a land covered in rubble. Lives were broken into thousands of pieces. Families were divided. Many forever. The fabric between ethnic communities was torn.
But out of those ashes and out of those moments of pain, a determination, a strong will – not despair – emerged. We were determined to press forward, to build a different Kosovo.
And we have. Despite the many competing priorities of a society that just survived the war, the setbacks of transition and challenges in creating a viable state, we got there. Today Kosovo breathes in freedom and peace and is confidently charting its vision for the future as a member of the European Union and NATO.
As the President, I am very proud to have been part of this collective effort and to serve my country and its citizens.
Kosovo – the Kosovo you set free and helped rebuilt – will remain one great story of hope.
* Text of the speech at the Clinton Global Citizen Awards event, in New York City, September 21st 2014

I nderuari President Clinton, Sekretarja Clinton,
Zonja dhe Zotërinj, Miq të dashur,
Fjala e Presidentes Jahjaga me rastin e pranimit të çmimit “Leadership in Public Service” nga Nisma Globale Clinton/
I nderuari President Clinton, Sekretarja Clinton,
Zonja dhe Zotërinj, Miq të dashur
I nderuari President Clinton, Sekretarja Clinton,
Zonja dhe Zotërinj, Miq të dashur,
Mirëmbrëma. Sekretare Albright, të falemnderit për prezantimin dashamirës, u preka shumë.
Është një nder i madh të jem me ju sonte për të pranuar çmimin për ‘Lidership në sferën publike’ të ndarë nga Clinton Global Initiative, nga njerëzit të cilët përmes përkushtimit të hatashëm në sferën publike dhe lidershipit të tyre u kanë sjellë paqe dhe drejtësi miliona njerëzve, dhe të cilët vazhdojnë të punojnë me të njëjtin pasion për t’i përmirësuar jetërat e njerëzve anë e kënd globit. Veprat tuaja e kanë definuar kohën në të cilën veprojmë.
Zotëri President, Zonja Sekretare, e konsideroj këtë nder, këtë çmim të veçantë shpërblim për njerëzit e Kosovës, jetërat e të cilëve ju i keni prekur dhe ndryshuar përjetë përmes vendimit tuaj të parandaloni gjenocidin në Kosovë, dhe duke na qëndruar pranë që atëherë për të na ndihmuar ta ndërtojmë shtetin tonë në paqe, të lirë, demokratik.
Para pesëmbëdhjetë vitesh, Kosova ishte vend i mbuluar nga gërmadhat. Jetërat ishin thyer në mijëra copë. Familjet ishin ndarë. Shumë prej tyre përjetësisht. Lidhjet mes komuniteteve etnike ishin shkatërruar plotësisht.
Por nga hiri dhe nga ato momente dhembje, një vendosmëri, një vullnet I pashoq – dhe jo dëshpërim – u shfaq. Ne ishim të vendosur të ecnim tutje, të ndërtojmë një Kosovë tjetër.
Dhe këtë e bëmë. Përkundër shumë prioriteteve që i ka një shoqëri që sapo e ka mbijetuar luftën, me gjithë lëkundjet e tranzicionit dhe sfidat për të krijuar një shtet të qëndrueshëm, ne arritëm ta bëjmë. Sot Kosova frymon në liri dhe në paqe dhe me vetëbesim po e trason vizionin e saj të anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe NATO.
Si Presidente, unë jam shumë krenare që jam pjesë e kësaj përpjekje dhe që u shërbej qytetarëve dhe vendit tim.
Kosova – ajo Kosovë të cilën ju e çliruat dhe rindërtimin e të cilës e ndihmuat – do të vazhdojë të jetë një rrëfim i madh shprese.

Lajmërim për të pame
Lajmërojmë të gjithë miqtë dhe dashamirët se me 4 Shtator, 2014 në Vranoc të Pejës ndërroi jetë babai ynë i dashur
Qazim Shaban Bajraktari
7/6/1934 – 4/9/2014
Djemtë Blerimi dhe Florimi së bashku me familjen Bajraktari hapin të pame për burra dhe gra të dielën me 5 Tetor, 2014 prej orës 10 para dite deri në orën 4 pas dite në
Royal Regency Hotel
165 Tuckahoe Road
Yonkers, NY 10710
Të pikëlluarit
Familja Bajraktari
Tel: 917-418-4558