Nga Blerina Ҫizmja/

Një libër që përcjell fuqishëm dhe me realizëm kujtesën e krimeve, trishtimin e pasluftës dhe njëkohësisht, zhgënjimin e një populli që aq shumë e aspiroi lirinë… Gjithçka ndërthuret harmonishëm nëpërmjet ngjarjeve dhe tipareve të personazheve, të cilat lidhen mes tyre në një pikë a në tjetrën, për të plotësuar tablonë e Kosovës së pasluftës.

Një libër që këlthet nga dhimbja, por më shumë nga dëshira për t’iu kthyer ndërgjegjësimit se nuk është kjo ajo çka aq shumë aspiruan luftëtarët për liri; një popull i tërë i masakruar në emër të urrejtjes etnike, por që kurrë nuk e humbi shpresën për një të nesërme më të mirë. Me gjithë dhimbjen që shoqëron në çdo hap fatet e personazheve, çdonjëri prej të cilëve ka shumë për të thënë qoftë edhe me heshtjen e tij, libri të lë një shije optimizmi dhe force për të vazhduar, duke ndryshuar.

Sepse, siç u thotë njëri ndër personazhet e skalitura mjeshtërisht, nxënësve të tij: “Juve ju mbartet amaneti për ta kompensuar kohën e humbur të dijes, shkencës dhe kulturës me angazhim të dhjetëfishtë, sikurse bënë paraardhësit për lirinë. Dhe, nëse ju nuk e përfillni këtë amanet, do t’ju ndjekë edhe në varr mallkimi i paraardhësve dhe pasardhësve”.

Një libër që do t’ju mbetet gjatë në kujtesë, duke ju bindur se të gjitha personazhet e tij i keni takuar në jetë, i keni njohur nga afër dhe i keni dashur, si t’i kishit të afërmit tuaj.

SHBA zv/ambasadore të re në Kosovë/

-Ministri i Punëve të Jashtme Enver Hoxhaj takon Zëvendësambasadoren e re të SHBA-ve në Kosovë, Colleen Hyland/

PRISHTINË, 9 Shtator 2016-Gazeta DIELLI/ Ministri i Punëve të Jashtme i Republikës së Kosovës, Enver Hoxhaj, sot ka takuar Zëvendësambasadoren e re të SHBA-ve në Kosovë, Colleen Hyland.

Hoxhaj i uroi Zëvendësambasadores Hyland mirëseardhje në misionin e ri në Kosovë, duke e njoftuar për progresin, forcimin e shtetit të Kosovës, si dhe për proceset e tjera të rëndësishme brenda dhe jashtë Kosovës. Njoftimi i dërguar thekson se, ministri ka shprehur mirënjohjen e popullit dhe qeverisë së Kosovës për përkrahjen e vazhdueshme të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, dhënë në të gjitha fushat, si dhe ka vlerësuar lartë marrëdhëniet bilaterale ndërmjet dy shteteve. Ministri Hoxhaj ka theksuar vullnetin e qeverisë së Kosovës për fuqizimin e mëtutjeshëm të bashkëpunimit me SHBA-të si një nga partnerët më të rëndësishëm të  Republikës së Kosovës në botë./b.j/

 NGA PËLLUMB GORICA/

Udhëtimet jashtë Tiranës, në fundjavë, në gjirin e natyrës së mrekullueshme të vendit tonë, janë sa të këndshme, dhe aq mbresëlënëse, sa kur kthehesh, pavarësisht nga lodhja fizike ndjehesh i ripërtërirë, e me një ndjenjë kënaqësie brenda vehtes. Sepse në këtë vapë përvëluese të verës ka edhe ca oaze qetësie. Deti i tërheq të gjithë të pushojnë brigjeve të tij.  Sidomos kur dita është e bukur e me diell, dhe e ngrohtë nën një qiell pafundësisht të kaltër, pa asnjë re, të jep mundësinë të shijosh udhëtimin drejt hapsirash të pashkelura për shumë syresh ndër ne.

Pjesë e një udhëtimi  drejt Vlorës

Mëngjesi ishte tepër premtues për një udhëtim drejt natyrës dhe detit. Është një nga ato mëngjese ku e ndjen të ngrohtin, por jo atë nxehtësinë që ka gjithmon ky muaj. Pikërisht ky mot ledhatar është prova e pakundërshtueshme e një dite të re. Qyteti zgjohet nga lëvizjet njerëzore dhe nga automjetet. Të jesh, në pritje të një udhëtimi të ri në vendet turistike është emocion më vete.

Tabelat e shkruara buzë rrugës me dritën e mrekullueshme të kësaj dite të urojnë një udhëtim të mbarë. Peisazhet ndryshojnë nga ndërtimet në të dy anët e rrugës, të cilat janë tregues i shpërthimit të vrullshëm të veprimtarisë ekonomike. Katrorët e fushave, përmasat e kodrave dhe lumenjve, fshatrat e shumtë e qytetet me radhë trazohen e formojnë një qilim shumëngjyrësh, po të përvëluar nga dielli i verës. Po udhëtojmë drejt Vlorës dhe shpesh na parakalojnë makina të shumta me shpejtësi. Vlora është një qytet me një histori madhështore, që kurrë nuk i kanë munguar kontributet e saj në dobi të kombit. Por si çdo qytet, që ka të veçantën e tij, Vlora me natyrën e pacaktuar në çdo stinë, por sidomos në verë është e vizitueshme nga shumë turistë. Zhurmat e makinave që kalonin bri nesh, zërat e kalimtarëve dhe murmërima e valëve të detit e bëjnë më kumbuese ardhjen tonë,si parathënie e një çlodhje të udhëtimit prej disa orësh. Por ajo që e bën të bukur qyetetin e Vlorës është pikërisht magjia e detit. Para syve ai shtrihet i kaltër si një pasqyrë gjigande. Në horizont spikasin kodra të veshura me ullinj dhe male hijerënda, të radhitur përbri njëri- tjetrit, e të mbështjellë nga një hartë resh të bardha. Ashtu si natyra që ka krijuar kufij të pakapërcyeshëm, malet dhe deti janë kurorë dhe vlera e vaçantë e Vlorës. Drita e pastër e qiellit e bën më të qartë pamjen e tij, ndërsa një fllad i lehtë e sillte më pranë jehonën e dallgëve. Anijet e ankoruara, varkat, çadrat dhe shezllongët e bëjnë më të padurueshme dëshirën të jesh pranë tij.
Ecim nëpër rrugën transballkanike që të nxirrte andej nga preferia e qytetit. Kalojmë Ujin e ftohtë, i cili është i njohur për pamjen e tij të mrekullueshme. Është një rrugë e gjallërueshme sidomos në verë, e mbushur me ndërtime që i ngjiten faqes së kodrës. Ato kanë mbirë gjithandej buzë detit, kryesisht në pallate shumëkatëshe dhe vezulluese, afër njëra-tjetrës aq sa të zihet fryma kur kalon përbri tyre. Por akoma pa kaluar tunelin e ujit të ftohtë ndesh një trafik në pak a shumë se normalja, dhe një kaos gjithë zhurma e pluhur të rrugës.
-Çfarë po bëjnë me këtë pjesë rruge? – pyesim një burrë të moshuar kur ndalojmë për pak çaste. Por në fjalët e tij ka një frymë revoltë, e cila është përgjigje e thatë si e çdokujt kur e pyet shpejt e shpejt.
-Po e shtrojmë, pasi ka vite që po zgjerohet dhe nuk dihet se kur do mbarojë.
Ndërsa dalim nga tuneli, të rëndon shikimin dendësia e ndërtimeve me komplekse të larta, ngjitur me njeri- tjetrën buzë detit deri tej Orikumit, e shumica prej tyre hotele. Pak më tutje, në Jonufër në vazhdën e surprizave të pakëndëshme të bien në sy ndërtime pa kriter, toka e kafshuar egërsisht, ndotje dhe plehra që hidhen vend e pa vend si diçka e zakontë. Natyrisht në buzë të rri pyetja: Kur do të mbarojnë një herë e mirë këto ndërtime të nëmura ?!…
Duhet ta ruajmë natyrën nga dëmtimet e të papërgjegjshmëve dhe përfituesve abuzivë, të cilët me egon e tyre po e shkatërrojnë atë, duke mos menduar për pasojat që vijnë sojesh. Të respektojmë natyrën, sepse, duke e shkatërruar atë nuk kemi të drejtë më pas të ankohemi. Jemi në dijeni të prishjes së këtyre ndërtimeve në emër të zhvillimit të turizmit dhe progresit. Por, sikurse ekzistojnë qënie njerzore që prodhojnë energji, drejtësi për të tjerët, e lenë gjurmë në emër të së mirës, në të njënjtin kohë ekzistojnë dhe qënie njerzore të tilla në emër ç’nderues të vlerave, të veshur e ngjeshur me pushtet, që vjedhin e shkatërrojnë natyrën, të mirën, të bukurën, e pasurive tona kombëtare.
Gjiri i Vlorës me natyrën interesante që ka përreth, ujërat e kristalta, plazhet e shumta i bëjnë pa dyshim vizitorët të kalojnë pushime të këndshme. Midis gjërave që afrohen këtu, vizitorët kanë mundësi zgjidhje jo vetëm duke u rrezitur në plazh, por edhe të eksplorojnë brigjet dhe panoramat e shumta të Gadishullit të Karaburunit, i cili nuk është larg, por shumë i dëshiruar besoj nga të gjithë.

               Karaburuni, udhëtim në tokën e ndaluar të diktaturës

Po shkojmë drejt tij në një shëtitje në det si një vend ideal për pushime ditore, edhe pse në Shqipëri vende të bukura ka plot. Po pak dihet për vlerat e mëdha të tyre…
Vitet e fundit udhëtimi me anije e mjete të tjera lundruese këtu është kthyer në një destinacion të dëshirueshëm për pushuesit e shumtë që kanë preferuar brigjet e Vlorës, e sidomos për të gjithë ata që dëshirojnë t’i ikin rutinës dhe ritmit ditor të qyteteve të mëdha. Me shëtitjen romantike nëpër peisazhet e Karaburunit udhëtarët ndihen të gëzuar dhe të mrekulluar. Natyrish ardhja jonë këtu është një kënaqësi me të vërtetë e paharrueshme, edhe në një qëndrim që zgjat disa orë me risinë joshëse e të pashtershme në shpirt.
Karaburuni ka formën e gadishullit, ndaj emërtohet si i tillë, dhe është një prej atyre vendeve të lakmueshme. Një mal shkëmbor i rrethuar nga deti, me pak gjelbërim, dhe që të vret sytë me panoramë e tij gri. Kjo është përshtypja e parë e kujdo që e shkel dhe vështron natyrën e tij, blun e detit me afsh dielli nën pasqyrën e kaltër të qiellit. Tharmi i kësaj natyre duhet shfrytëzuar akoma  më shumë për të mirë në zhvillim të turizmit. Dikur para viteve ’90, por edhe vite më pas, Karaburuni dhe Sazani ishte një ëndërr për shumicën e shqiptarëve për të shkelur dhe pushuar pranë brigjeve të tij, por sa ëndërra nuk u realizuan dot atëherë, sepse këtë privilegj e kishin një pakicë. Të shkelje aty përbënte sekret ushtarak. Duhej lejë e posaçme nga Dega … Ndal, Zonë Kufitare !… Kur erdhi demokracia, (një kapërcyell që do të ishte i dhimbshëm), rrodhën në të ngjarje të rënda. Për të mbushur xhepat e skllevërve të parasë lulëzoi këtu me mënyrë të paligjshme e të rrezikshme biznesi i trafikut të qënieve njerzore drejt brigjeve italiane. Ishte koha kur shqiptarët, dhe jo vetëm ata, u dyndën për të gjetur rrugë të papërshtatshme të kalonin detin, të cilat shpesh ishin me humbje jetësh njerzore. Kjo gjëndje vazhdoi vite me radhë, dhe ne të gjithë i kujtojnë tragjeditë e rënda që ndodhën e u përjetuan aty. Deti është dëshmitar i humbjeve, të cilat jetojnë në dhimbjen e nënave dhe baballarëve, motrave e vëllezërve. Askush nuk mund të thotë se kjo ishte normale, ashtu sikundër mund të pranohej lejimi i këtij fenomeni nga pushteti i kohës. Shoqërisë njerzore i duhen kujtuar këto ngjarje. Harresa e tyre është gabim i madh. Asgjë nuk duhet harruar, sepse u bë e mundur të frenohej disi fenomeni. Erdhi një kohë që turizmi, i cili duhet të lulëzojë më shumë nga inisiativat private, edhe pse do të përballej me probleme, e pengesa absurde , siç ishte moratoriumi për ndalimin e mjeteve të vogla lundruese, ishte një dëm për zhvillimin e tij, duke ngritur përsëri mure të mbyllur për këto peisazhe të bukur…

Përmes  kaltërsive  të  Karaburunit

U ndalëm në Radhimë. Ishim pak metra larg detit që llokoçitej lehtë bregut. Një nga një zbritëm nga autobuzi për t’u gjendur pranë tij. Një fllad i këndshëm e gjallërues endej bregut që e dallgëzonte lehtë detin. Dielli i ngrohtë, por jo shumë i nxehtë. U akomoduam në anijen “Rexhina” për të pritur çastin e nisjes. Ajo është një anije e vogël udhëtarësh. Padurimi për t’u nisur çdokush e detyron të kërkojë shpjegime, por janë proçedurat e udhëtimit në det. Natyrisht ne e pritëm me kënaqësi këtë çast në një udhëtim eksplorues në Karaburun. Të gjendesh në det të hapur nën zhurmën ritmike të motorrit dhe dallgëve të vogla që përplaseshin, duke lënë pas gjurmë të shkumbëzuara është bukur, duke na dhënë mundësinë të shijonim udhëtimin. Herë- herë kreshtat e dallgëve përplaseshin beftas në trupit të anijes. Deti reflekton kaltërsinë me fuqinë e magjishme të madhështisë së tij. E kaltra e tij dhe e qiellit shkëlqente nga drita e diellit. Është dhe kjo pastërti e qiellit që kthjellon gjithçka; na bënte të shikonim me hollësi çdo gjë në breg, që edhe të nxisin dëshirën për t’i fotografuar. Natyra ka krijuar shkëmbinj që në kohëra i ka gërryer pa mëshirë deti me dallgë. Asnjë arkitekt, piktor sado i guximshëm qoftë s’do ia dilte dot mbanë të thurë mrekulli të tilla për syrin tonë. Thuajse asnjë nga ne nuk kishte udhëtuar këtu, dhe ndjesia e kuriozitetit, që të shkakton e panjohura e kësaj natyre të grish t’i vështrosh me shumë kënaqësi. Pamjet janë interesante me forma të shtresës shkëmbore shkallë – shkallë, ku gjire të fshehura të ftonin të pushoje. Pak përtej bregut, dhe në lartësitë e Karaburunit vraga rrugësh e përshkojnë atë, por ndesh edhe dëshmitë e ndërtimeve ushtarake, në ca godina të shkatërruara, bunkerë, tunele dhe qëndra zjarri, që socializmi i ndërtoi edhe këtu me shumicë, si në çdo pëllëmbë të Shqipërisë, të cilat të sjellin në kujtesë periudhën kur këtu popullohej vetëm nga ushtarët. Natyrisht është e kuptueshme se sot ato ndërtime fortifikuese nuk mund të jenë gjë tjetër përveçse gërmadha.

Në shpellën e Haxhi Aliut
Po shkojmë drejt shpellës së Haxhi Alisë. Kush ishte ky Haxhi Alija ?! Mbase ndonjë pirat deti i zoti, mbase ndonjë shenjt i krijuar nga njerëzit … Ajo do ta pasuronte me tej udhëtimin tonë. Fundja ky ishte qëllimi i udhëtimit, zbulimi i vendeve interesante me përbërësit e kurtheve të natyrës. Atmosfera bëhet më gazmore kur të rinjtë nën tingujt e këngëve ritmike vallëzojnë. Ata të shpenguar duan të marrin sa më shumë kënaqësi nga ky udhëtim. Stafi i anijes i miqësuar me ne, sikurse ne me ata, të përkushtuar krejtësisht që udhëtimi në det të jetë i këndshëm, e shoqërojnë atë me tregime për detin, malin e Karaburunit, dhitë e egra dhe gjarpërinjtë helmues, shpellat, koralet, Majën e e Frëngut, etj. Kalojnë minutat mes këtyre bisedave të këndshme dhe ja ku iu afruam shpellës së famshme, që është disi larg, përballë ishullit të Sazanit. Masivi i tij në mes të detit, shfaq konturet aq qartë në një ashpërsi diku të veshur me drurë, e diku me fortifikime ushtarake.

-Pas pak do t’i afrohemi shpellës së njohur të Haxhi Alisë- flet nga kabina e anijes, Arbeni, kapiteni i saj. Patjetër bëhesh tepër kureshtar të mësosh nga ai për misteret e kësaj shpelle, që në lashtësi ka qënë një vendstrehim për piratët e detit. Por kur çdokush është përballë saj befasohet nga përmasat gjeometrike, e futur thellë barkut masiv të malit. Aty, ku bregu shkëmbor shtrihet pingul mbi det, të shfaqet zgavra e saj me mbi  30 metrash gjatësi. Hyrja e saj ka një lartësi mbi 10 metra, dhe është shpella më e madhe detare në Shqipëri. I mrekulluar nga emocionet që ndodhesh këtu, duke bërë ëndërrën realitet, dhe jo vetëm kaq, nuk i shmangesh ngasjes të eksplorosh labirinthet e saj.

Historia e kësaj shpelle është përmbledhur në një legjendë, që në thelbin e vet tregon për piratin Haxhi Aliu, mjaft i njohur i shekullit të XVII-të. Në këtë shpellë ai strehohej së bashku me anijet dhe njerëzit e tij. Ajo i ofronte atij vendin më të përshtatshëm për të sulmuar anijet turke, veneciane, dalmate, napolitane, etj dhe për të ruajtur mallrat e plaçkitura. Edhe pse legjenda i ka zmadhuar trimëritë e tij ajo ka ardhur deri në ditët tona ndërmjet rrëfimeve që tregojnë se Haxhi Aliu ishte një hero, dhe tmerr i anijeve të Venedikut, Venecianëve, të Anglisë e Napolit, dhe që nuk i trembej askujt në përleshjet me ushtri, e piratët nëpër Mesdhe. Ai ishte nga Ulqini dhe kishte mbaruar shkollë detarie në Stamboll. “Deti ishte shtëpi a ime-thoshte Haxhi Aliu,por pragu i kësaj shtëpie është toka. Dallgët e detit i kam jastëk për kokë, ato do të jenë dhe guri i varrit tim”. Interesante kjo histori që natyrisht tregon guximin e Haxhi Aliut. “ Një pirat turk me origjinë algjeriane nga Afrika i dërgon një letër Haxhi Aliut. “Arrnaut, hiqmu nga sytë, hiqmu nga udhët e detit! Unë jam më i fortë se ti. Përndryshe, do t’a rrjep lëkurën tënde dhe do ta bëj pergamen për të shkruar në të suret e Kuranit.” Me të marrë letrën Haxhiu ju përgjigj kështu: “Kafkën tënde unë do ta bëj kokë për çibukun tim. Dhe u nis Haxhi Aliu, ngriti velat për t’u ndeshur me piratin turk. Ai u hodh në anijen e tij dhe vrau çdokënd që i doli përpara. Piratin, që ia kërkonte lëkurën e zuri të gjallë, ia preu veshin me gjithë vath; pastaj atë vath ia nguli në hundë dhe ashtu e tërhiqte zvarrë nëpër kuvertë të anijes”. Thonë se Haxhi Aliu ky pirat i detit u vra me të birin nga venecianët dhe e varrosën në Sazan.

            Impresione

Të ngarkuar me impresionet e Karaburunit, të shpellës së Haxhi Aliut dhe me këtë hapsirë me thyrje të bregut shkëmbor, e me gjire të vegjël si të vizatuar me dorë, ne vazhdojmë drejt Shën Vasilit. Ky gji i vogël prej vitesh është kthyer në një kënd të qetë. Aty ndodhet një kalatë për tu ankoruar anije të vogla, motobarka e skafe, duke u kthyer në një vend pushimi ditor me kushtet të përshtatshme, e që të bëjnë të ndjehesh i kënaqur. Dhe duke e shijuar këtë pushim nën ngopjen e nxehtësisë përvëluese të rrezeve të diellit, ne i u gëzuam fatit, se po pushonim në një gji të qetë, ku magjike është deti dhe kthjelltësia e tij. Jo më kot atje nuk kishte shumë pushues. Personalisht i adhuroj këto vende të bukura për pushime, me qetësinë mbretëruese përmbi çdo gjë tjetër. Natyrisht të kaplon një ndenjë kënaqësie e thellë me ajrin e freskët, i cili i farfuronte dallgët, duke e thithur me tërë mushkritë aromën e detit që të futet thellë në shpirt, të shoqëruar me rrezatimin e diellit, i cili shpërndante reflekse të shëndritshme. Është një gjë që edhe ata që s’janë poetë i bën të fantazojnë.
Ja përmes këtyre përjetimeve të bukura me miq, ngrohtësi, dritë, diell, det, natyrisht njeriu nuk ka se si të mos ndjehet i lumtur. Është një lumturi që buron më së shumti nga vet peisazhi i këtij vendi të gdhendur dhe të qendisur si me dorë nga nëna natyrë, e pikturuar me ngjyrën e dritës dhe penelin e detit.

Zamiri, bashkëshoqëruesi ynë nuk priti fundin e udhëtimit për të falenderuar ata që u bën pjesë e tij. Në fytyrat e të gjithëve endej një lodhje e lehtë, por edhe kënaqësia e një dite të kaluar këndshëm, mes erës, detit dhe magjisë së kaltër. Shpirti ynë kishte nisur që të rrihte nën ritmin e valëve, dhe jo më kot ne ishim në Karaburun.

Skandali shpërtheu kur Nolte, më 1987, shkruajti një libër mbi “luftën civile evropiane”, mbasi kishte botuar një vit më parë në “Frankfurter Allgemeine Zeitung” tekstin e një konference të titulluar E shkuara që nuk don të shkojë. Tema e përsiatjeve të tij ishte, në thelb, fajësimi i Gjermanisë, proçesi që shumë historianë e burra Shteti i kishin bërë dy herë kombit gjerman gjatë Nëntëqindit : mbas fundit të Luftës së madhe e mbas luftës së Dytë botërore. Por ndërmjet dy proçeseve ka një ndryshim të rëndësishëm. Ai i kryer mbas 1918-ës, pati si pasojë nenin 231 të traktatit të Versailles (në të cilin Gjermania u detyrua të njihej fajtore e luftës), dhe një ngritje shqytesh të gjithë inteligjencës gjermane kundër një vendimi që u quajt i poshtër dhe i njëanshëm. Ndërsa proçesi i dytë u mbajt në Nurenberg, u mbyll me dymbëdhjetë dënime me vdekje dhe e la Gjermaninë gojëmbyllur deri sa pikërisht Nolte, kujtoi se kishte ardhur tashmë çasti për t’a vendosur nazizmin, si çdo ngjarje tjetër, në një perspektivë historike.

Nolte mendonte se në politikën e Hitlerit kishte edhe një përgjigje bolshevizmit ; që lageri ishte versioni gjerman i gulagut ; se fati i caktuar hebrenjve nuk ishte i ndryshëm nga ai që bolshevikët i kishin caktuar borgjezisë, klerit dhe aristokracisë ruse ;  që “nata e thikave të gjata”, gjatë së cilës Hitleri kishte asgjësuar formacionet naziste të Ernst Rӧhm, ishte e barazvlerëshmja  e spastrimeve me të cilët Stalini kishte hequr qafe pëdhunisht disa prej përgjegjësve më të mëdhenj të revolucionit bolshevik, nga Lev Kamenjev tek Grigori Zinoviev, nga Nikollaj Buharini tek Lev Trockij.

Filozofi Jürgen Habermas u përgjigj në “Zeit” të Hamburgut se argumentat e Nolte-s shuanin kujtesën e genocidit ebraik dhe zvogëlonin përgjegjësitë e Reich-ut të tretë. Ndonjë studjues e mbrojti, të tjerë qenë edhe më t’ashpër se Habermas. N’analizë të fundit rrahja e mendimeve qe më shumë politike se historiografike. Pak, ndërmjet kundërshtarëve të Nolte-s, mohonin mprehtësinë e analizave të tij. Ndërsa shumë druanin se argumentat e tij ndihmonin të shkarkohej Hitleri nga fajet e tij dhe tërthoras i sillnin dobi krijimit të lëvizjeve neonaziste. Ishin të njëjtat shqetësime, që u shprehën tani afër, kur Instituti i historisë bashkëkohore të Munihut vendosi të bëjë të njohur një botim “shkencor” të Mein Kampf, Bibla e Hitlerit : dy vëllime, një hyrje prej 80 faqesh, një bibliografi prej 122 faqesh. Kur vepra arriti në libraritë ndrojtjet u zhdukën. Shkenca historike gjermane e kishte varrosur Hitlerin nën një ortek shënimesh të dokumentuara përsosmërisht (3500).  Kalimi i kohës i ka sjellë dobi Nolte-s dhe veprës së tij, sot ende e kritikuar, por gjithmonë e pranuar dhe e njohur për meritat e saj.

Në disa vështrime i ka ndodhur Nolte-s ajo që i ka ndodhur Renzo De Felice-s. Të dy ishin paditur se quanin të denjë për analizë historiografike njerëz dhe lëvizje politike (në rastin e De Felice-s, Mussolini dhe fashizmi), mbi të cilët ishte shqiptuar një gjykim i paapelueshëm. Kjo spjegon faktin që Nolte, për shumë vite ishte i zgjedhuri i asaj pjese të kulturës italiane që ishte rishikuese, ose më thjesht, e lodhur nga skemat thjeshtëzuese me të cilat shkruhej historia italiane që nga Bashkimi deri te fashizmi.

Për vëmëndjet dhe dëshmitë e vlerësimit që i vinin nga Italia, Nolte ishte i lumtur. I priste me dëshirë ftesat që i vinin nga studjuesit italianë. Shfletonte me kënaqësi përkthimet italiane të veprave të tij. Gjente n’Itali një farë shpagimi për ftohtësinë me të cilën trajtohej nga një pjesë e kulturës gjermane. I shpiegova një ditë se rasti i tij i ngjiste atij të një tjetri intelektuali të huaj, Georges Sorel, i vlerësuar n’Itali për shumë vite, më shumë se sa lexohej e studjohej në Francën e tij. Ishte një profet i revolucionit, një teoricien i sindikalizmit revolucionar, por i a kushton poppullaritetin n’Itali një liberali konservator, Benedetto Croce-s. Besoj se Nolte-s ky krahasim i pëlqeu.

“Corriere della Sera” Faqja “Kultura” , 19 gusht 2016  E përktheu Eugjen Merlika

Përurohet libri kushtuar këtyre atdhetarëve “At e bir për mëmëdhënë”./

Nga KOLEC TRABOINI/

Përurimi i një libri u bë shkas që në Muzeun Historik Kombëtar të mblidhen dardharë e devollitë, por edhe shkrimtarë e artistë për të përkujtuar dy nga figurat më të rëndësishme të Komunitetit shqiptar të Amerikës, veprimtarëve e drejtues të Shoqatës “Vatra” Josif e Vasil Pani. Libri është shkruar nga i biri i Vasil Panit, Sotiri, i cili jeton në Boston të Amerikës, pikërisht atje ku e kanë zhvilluar veprimtarinë atdhetare babai dhe gjyshi i tij. Veprimtarinë e hapi Kolec Traboini, i cili është kujdesur për botimin e librit. Ai theksoi se përtej përurimit kemi përkujtimin e këtyre dy figurave që nuk kursyen asgjë për çështjen kombëtare dhe meritojnë nderim e respekt nga të gjitha brezat që do të vijnë. Është një libër historik me shumë interes, që jo vetëm meriton të lexohet por edhe e pasuron bibliotekën e pasionantëve të historisë kombëtare, në të cilën komuniteti shqiptaro-amerikan zë një vend të rëndësishëm Fjalën kryesore e mbajti Prof. Nasho Jorgaqi, shkrimtar e studiues, i cili e njeh më mirë se kushdo veprimtarinë e shqiptarëve të Amerikës dhe ka botuar veprën voluminoze për jetën, veprimtarinë e krijimtarinë e Fan Nolit. Megjithëse e kam njohur veprimtarinë e Josif Panit, për mua tha Profesor N. Jorgaqi, ky libër është një vlerë e veçantë, sepse sillen kujtimet familjare gërshetuar aq mirë me dokumente të shumta dhe origjinale. Mund të thosha, theksoi shkrimtari Nasho Jorgaqi, se ky libër ka ardhur në kohën e duhur, madje  historia e komunitetit shqiptar të Amerikës do të ishte i mangët pa këtë libër për Josif e Vasil Panin. Në vazhdim ai solli fakte nga jeta e Josif Panit këtij njeri punëtor por të pasionuar që bënte njëkohësisht edhe punën e botuesit dhe të gazetarit. Ai ishte ndër veprimtarët e parë, u njoh e bashkëpunoi me atdhetarin e madh Sotir Peci, ishte edhe mik i ngushte e  besnik i Faik Konicës. E çuditshme por e vërtetë, vuri në dukje Profesor Nasho Jorgaqi, se Josif Pani ishte një njeri me ide të majta socialdemokrate,  ndërkohë që dihet se Faik Konica ishte i djathtë madje konservator, e megjithatë ishin miq shumë të ngushtë e kurrë nuk u prishën me njeri-tjetrin,  sepse të dy ishin atdhetar të mëdhenj dhe punonin me përkushtim për kombin. Ne vazhdim ai foli edhe për Vasil Panin, vazhdimësinë e ndritur të Josif Panit që Noli i madh e karakterizon atdhetar e bujar i madh e me shpirt të mirë. Vasil Pani ishte zgjedhur kryetar i “Vatrës” më shumë se asnjë njeri tjetër, në tre periudhat më të vështira të cilat i përballoi aq mirë sa siç thoshte Noli po të mos që Vasil Pani shoqata “Vatra” do të kishte pushuar së qeni prej kohësh. U sollën përshëndetjet e shoqatës “Devolli” dega Amerikë për kontributin e autorit të librit Sotir Pani i cili, u tha,  vazhdon veprën e babait e gjyshit të vet. Këtë botim shoqata e vlerëson një vlerë e shtuar në veprimtarinë e shqiptarëve të Amerikës. Letërsia jonë dokumentare sot ka një vepër tjetër të re, tha në fjalën e tij Prof. Musa Kraja duke e përgëzuar autorin dhe duke vlerësuar dy figurat kombetare Josif e Vasil Pani, të cilët qëndrojnë krahas atdhetarëve të mëdhenj të periudhës së Pavarësisë e me pas. E mori fjalën edhe Novrus Shtylla duke çmuar veprimtarinë e palodhur të Sotir Panit si vazhdues i denjë i babait dhe gjyshit të vet. Nga Bostoni një grup emigrantesh shqiptare, Fuat Memelli, Jani Plasa, Kiço Çeku dhe Kostandin Mosko i dërguan një përshëndetje, të cilën e lexoi Kolec Traboini. “Çdo 28 Nëntor, te shtëpia e Sotir Panit në Dardhë, është ngritur flamuri shqiptar, ndërsa me ardhjen në Amerikë, ngrihet te shtëpia e tij këtu në Boston. Siç ka thënë Fan Noli, ne mërgimtarët, vetëm degët kemi në dhera të huaja, ndërsa rrënjët i kemi në atdheun tonë.” – thuhej ndër të tjera në letrën e emigranteve shqiptarë nga Amerika. Të pranishmit i përshëndeti autori i librit “At e bir për mëmëdhenë” Sotir Pani, i cili theksoi se e ndjente për obligim të sillte kujtimet e dokumentat që me durim i kishte mbledhur, se pari për rrethin familjar, por kur e pa se dorëshkrimi kishte marrë një formë të plotë vendosi ti botojë. Ai falënderoi të pranishmit, shtëpinë botuese “Emal” dhe Muzeun Historik Kombëtar për ketë organizim që është një nderim dhe përkujtim për Josif e Vasil Panin që tërë ja kushtuan Atdheut. Po kush kanë qenë Josif e Vasil Pani: Nga fundi i shekullit 19-të i riu nga Dardha e Korçës Josif Ligor Pani emigroi ca kohë në Greqi ku ra në kontakt me atdhetarët shqiptarë. Por atje u konfliktua me qarqet shovinistë të fqinjit të jugut dhe vendosi të shkojë emigrant në Amerikë në vitin 1903. Josifi qe ndër veprimtarët e parë e më të njohur për çështjen shqiptare. Veprimtaria e tij kishte dy drejtime kryesore, organizator shoqatash atdhetare që më pas do të formonin “Vatrën” dhe botues gazetash e revistash në gjuhën shqipe. Ishte botues i gazetave “Sazani” dhe “Drejtësia” si dhe autor i librit “Adriatiku dhe lufta europiane” . Gjithashtu autor i plot shkrimeve në gazetën “Dielli”.  Josif Pani ishte bashkëpunëtor i ngushtë me Faik Konicën, me të cilin e lidhte një miqësi e madhe. Aq tipike ishte kjo miqësi sa që Faik Konica nuk pranonte të dilte në fotografi me ndonjë tjetër, këtë privilegj ia ka bërë vetëm gazetarit e botuesit Josif Pani.  Nën shëmbullin e Faikut, Josif Pani njihet për polemikat e forta me greket e Amerikës por edhe me shqiptarët që punonin për Greqinë në dëm të çështjes shqiptare. Josif Pani jepte kontribut të madh edhe në Federatën “Vatra” deri sa këtë veprimtari atdhetare  do ta vazhdonte i biri Vasil Pani. Në vitin 1922 kthehet në Atdhe, në fshatin Dardhë. Është e njohur lidhja e miqësia e tij me Hil Mosin që aso kohe ishte prefekt i Korçës dhe ndihmoi për hapjen e rrugës Korçë -Dardhë në vitin 1929. Faik Konica kur e mori vesh se Josif Panit kishte vdekur në Dardhë të Korçës më 14 maj 1934, ka shkruar:“Josif Pani, ish një shqiptar me karakter të shëndoshë, një nacionalist me ndjenja të këthjellta, bashkëpuntor i imi i vjetër dhe një mik i patundur.” Vasil Josif Pani ishte fare i ri kur në vitin 1912 u kthye nga Amerika në Shqipëri dhe u fut në radhët e luftëtarëve të çetës së Themistokli Gërmenjit. Mori pjesë në luftë kundër forcave andarte greke që donin të pushtonin Korçën e fshatrat përreth. Qëndroi në çetat atdhetare edhe në vitet 1913-1914, por edhe në xhandarmërinë e qytetit në ruajtjen e rendit, e më pas do të shkonte përsëri në Boston të Amerikës pranë babait të vet. Në gazetën “Drejtësia” 1920, atdhetari Naum Cerja ka shkruar:“Josifi (Pani) nuk e kurseu djalin e tij, por e bëri therror në altarin e atdheut  si Abrahami Isakun dhe e dërgoi shpresën dhe ngushëllimin e pleqërisë, Vasilin, 19 vjeçar, të mbrojë truallin e shenjtë të Atdheut me krahërorin dhe gjakun e tij.” Vasil Pani ka hapur asokohe një restorant të madh në Boston, i cili u bë qëndra ku mblidheshin shqiptarët dhe veprimtarët e “Vatrës” me Fan Nolin dhe Faik Konicën. Vasil Pani një pjesë të madhe të fitimit në restorant e kalonte për Federatën “Vatra”, sa edhe Noli do ta pranonte se, të mos ishte Vasil Pani Federata Panshqiptare “Vatra” do të ishte shuar e harruar. Duke i njohur meritat, anëtarët e Federatës e zgjodhën fillimisht për 10 vjet kryetar i “Vatrës. Por u zgjodh dhe dy herë të tjera.  Vdiq papritur më 11 dhjetor 1947 në moshën 52 vjeçare. Fjalët e shprehura nga shqiptarët e Amerikës për këtë humbje të madhe janë me të vërtetë prekëse. Vetë Fan S. Noli për këtë figurë të Komunitetit Shqiptar në Amerikë,  ka vënë në dukje tre kategori ku mund të ndahej jeta e tij: Vasil Pani patriot, Vasil Pani si besnik, dhe Vasil Pani si shpirtmirë për ta përmbyllur me fjalët:  “Vasil Pani ka qenë kurdoherë në krye të taborit të Shqiptarizmë….

LAJMI I MUZEUT HISTORIK KOMBETAR/

“At e bir për mëmëdhenë”, historia e panjohur promovohet në Muzeun Kombëtar Historia e panjohur promovohet në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar. Jeta e vepra e Josif dhe Vasil Panit, bashkëpunëtorë të afërt të Fan Nolit dhe Faik Konicës vjen kështu nëpërmjet një libri të ri. Në prag të vjeshtës 2016 vjen për lexuesit libri me titull “At e bir për mëmëdhenë” i shkruar nga Sotir Pani, përgatitur për botim nga Kolec Traboini në serinë e botimeve Pantheon, nga shtëpia botuese Emal. Një libër ky që veç jetëshkrimit ka edhe një mori dokumentesh me shumë vlerë e që mbase për herë të parë bëhen të njohura për lexuesin shqiptar. Në këtë libër kemi dy kapituj kryesorë për dy jetë atdhetarësh, por që kanë një përputhshmëri, sepse të dy këta kishin një veprimtari dhe një ideal të përbashkët. Josif Pani, ky mik për kokë i Faik Konicës, ishte ndër themeluesit e shoqatave të para shqiptare në Boston, më pas edhe i Vatrës, ndërsa i biri Vasil Pani, do të ishte ai që do të mbante të gjallë këtë shoqëri shqiptarësh për vite me radhë. “At e bir për mëmëdhenë” është një libër me plot ngjarje jo vetëm për dy figurat e mëdha atdhetare Josif e Vasil Pani, që shteti shqiptar i ka vlerësuar e dekoruar, por është i m LAJMI I MUZEUT HISTORIK KOMBETAR “At e bir për mëmëdhenë”, historia e panjohur promovohet në Muzeun Kombëtar Historia e panjohur promovohet në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar. Jeta e vepra e Josif dhe Vasil Panit, bashkëpunëtorë të afërt të Fan Nolit dhe Faik Konicës vjen kështu nëpërmjet një libri të ri. Në prag të vjeshtës 2016 vjen për lexuesit libri me titull “At e bir për mëmëdhenë” i shkruar nga Sotir Pani, përgatitur për botim nga Kolec Traboini në serinë e botimeve Pantheon, nga shtëpia botuese Emal. Një libër ky që veç jetëshkrimit ka edhe një mori dokumentesh me shumë vlerë e që mbase për herë të parë bëhen të njohura për lexuesin shqiptar. Në këtë libër kemi dy kapituj kryesorë për dy jetë atdhetarësh, por që kanë një përputhshmëri, sepse të dy këta kishin një veprimtari dhe një ideal të përbashkët. Josif Pani, ky mik për kokë i Faik Konicës, ishte ndër themeluesit e shoqatave të para shqiptare në Boston, më pas edhe i Vatrës, ndërsa i biri Vasil Pani, do të ishte ai që do të mbante të gjallë këtë shoqëri shqiptarësh për vite me radhë. “At e bir për mëmëdhenë” është një libër me plot ngjarje jo vetëm për dy figurat e mëdha atdhetare Josif e Vasil Pani, që shteti shqiptar i ka vlerësuar e dekoruar, por është i mbushur me plot fakte, dokumente, fotografi dhe përshkrime të veprimtarive nga jeta e Komunitetit Shqiptar të Amerikës. Me 260 faqet e tij, libri është një histori e gjallë, e dokumentuar që i shton njohuritë edhe për shoqatën atdhetare “Vatra”, e quajtur dhe Qeveria Shqiptare në mërgim. Kolec Traboini u shpreh se, “Është një libër historik me shumë interes, që jo vetëm meriton të lexohet por edhe e pasuron bibliotekën e pasionantëve të historisë kombëtare, në të cilën komuniteti shqiptaro-amerikan zë një vend të rëndësishëm”. Gjatë ceremonisë së promovimit folen dhe prof. Nasho Jorgaqi si dhe Prof. Musa Kraja.

*Falenderojme shkrimtarin Kolec Traboini, qe e ndau kete ngjarje me lexuesit e Diellit

-Dhe drejt “reformatimit e rekonstruimit”…/                                                                            Kabineti qeveritar 5 Shkurt 2016

-Kryeministri Mustafa pranon kërkesën e ministrit për Integrim Evropian, Bekim Çollaku, për lirim nga detyra/

-Cilat ishin ndryshimet në qeverinë e Kosovës gjatë më pak se dy viteve?/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI/

Kabineti qeveritar Dhjetor 2015

PRISHTINË, 9 Shtator 2016/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, ka pranuar sot kërkesën e ministrit për Integrim Evropian, Bekim Çollaku, për lirim nga detyra.Duke i uruar suksese në detyrat e reja, kryeministri Mustafa, ka vlerësuar lartë kontributin e ministrit Çollaku gjatë punës së tij.

Kryeministri Isa Mustafa, po ashtu, ka vlerësuar angazhimin e ministrit Çollaku në realizimin e prioriteteve të Programit Qeveritar duke përfshirë vendosjen e marrëdhënieve kontraktuale me Bashkimin Evropian nëpërmjet nënshkrimit të Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit si dhe përmbushjen e kritereve për liberalizimin e vizave.Ky njoftim u dërgua sot nga Kryeministria kosovare, ndërkohë që ministri i Integrimit Evropian, Bekim Çollaku, në një konferencë shtypi ka folur për largimin nga ky post.

“Unë po largohem nga kjo pozitë e po shkoj në një institucion tjetër që do të jap kontribut më të madh. Edhe pse pozita do të jetë ndryshe e do të jem vetëm një nga këshilltarët e presidentit, kontributi do të jetë edhe më i madh”, tha Çollaku.Në qeverinë e Kosovës, siç ka deklaruar kryeministri Isa Mustafa në një mbledhje të qeverisë dy javë më parë, me partnerët e koalicionit është duke u biseduar edhe për “reformatim e rekonstruim”.Në mbledhjen e qeverisë në 25 gusht, kryeministri ka njoftuar lirimin nga detyra e zëvendëskryeministrit të Kujtim Shalës, me kërkesën e tij, që t’i përkushtohet tërë kohën Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, ku është ministër.

Qeveria e Kosovës, e koalicionit të dy partive më të madha, PDK e LDK, ku përfshihen edhe parti të vogëla dhe minoritetet, e cila dje ka mbajtur mbledhjen e 108-të, të 40-tën këtë vit, vazhdon punën në vitin e saj të dytë që nga zgjedhja në 9 dhjetor 2014 në Kuvendin kosovar të konstituuar një ditë më parë, gjashtë muaj pas zgjedhjeve të parakohëshme parlamentare të 8 qershorit.

Gjatë kësaj kohe në qeverinë Mustafa ka pasur edhe disa ndryshime tjera dhe më i rëndësishmi ishte dorëheqja e zëvendëskryeministrit të parë e ministrit të Jashtëm, Hashim Thaçi, pasi në 26 shkurt 2016 u zdhodh President i Republikës në një seancë të jashtëzakonshme të Kuvendit të Kosovës.

Në qeveri, në vend të Thaçit, në pozitën e zëvendëskryeministrit të parë u emërua Hajredin Kuçi, e në vend të tij në krye të Ministrisë së Drejtësisë u emërua Dhurata Hoxha, ndërsa ministër i Jashtëm u emërua Enver Hoxhaj.

Në qershor të kësaj vere, kryeministri Mustafa e ka liruar nga detyra ministrin e Mjedisit e Planifikimit Hapësinor, Ferid Agani, me kërkesën e tij “deri në momentin e shpalljes së pafajësisë së plotë” pasi prokuroria kishte ngritur aktakuzë për korrupsion ndaj 64 personave, ku përfshihej edhe ai. Ushtruesi i detyrës së ministrit të Mjedisit e Planifikimit Hapësinor aktualisht është Ferat Shala, që ishte zëvendësministër.

Ndyshimi i parë në qeverinë Mustafa u bë më pak se dy muaj pas zgjedhjes së saj në Kuvendin e Kosovës. Në 3 shkurt 2015 kryeministri i Kosovës shkarkoi ministrin serb për Komunitete dhe Kthim, Aleksandar Jablanoviç, pasi deklarata e tij ku protestueset në Gjakovë, familjare të personave të zhdukur gjatë luftës, i kishte quajtur “egërsira” shkaktoi shumë reagime dhe protesta, madje edhe të dhunëshme. Dalibor Jevtiç, po nga Lista Serbe,  u emërua në pozitën e ministrit për Komunitete dhe Kthim në 24 prill 2015, pasi  serbët i dhanë fund bojkotit institucioneve kosovare  që po vazhdonte në muajin e tretë si reagim kundërshtimi pas shkarkimit të ministrit Jablanoviç.

Në Kosovë, një marrëveshje koalicioni e dy partive më të mëdha, në 8 e 9 dhjetor 2014, i dha fund situatës së “ngrirë” pas zgjedhjeve të 8 qershorit dhe mundësoi konstituimin e Kuvendit e zgjedhjen e qeverisë, dhe si rezultat i saj lideri i partisë së dytë sipas rezultatit zgjedhor – LDK-së, Isa Mustafa u bë kryeministër, e pas kalimit të mandatit kushtetues të Presidentes Atifete Jahjaga, lideri i partisë më të madhe fituese në zgjedhje – Hashim Thaçi u kandidua dhe zgjodh President i Kosovës ndërsa dha dorëheqje edhe nga kryetari i PDK-së, të cilën e drejtonte që nga themelimi në vitin 2000.

SHTYPI: DRIDHET KOALICIONI, PDK GATI PËR ZGJEDHJE

“Dridhet koalicioni, PDK gati për zgjedhje”, është një kryetitull balline sot në shtypine Kosovës.Gazeta Zëri shkruan se, Kosova shpejt mund të shkojë në zgjedhje të parakohshme. Të paktën këtë ide e ka dhënë nëpërmjet  deklaratave publike shefi i ri i Grupit Parlamentar të PDK-së, Zenun Pajaziti, duke theksuar se partia e tij është e gatshme për zgjedhje.

Opinion Nga Arben Llalla/

Është e dyta herë brenda një jave që Eduard Zaloshnja publikon të njëjtin “studim tregu” në lidhje me zgjedhjet në Dibër. Gati në mënyrë sfiduese ish-agronomi i politikës kërkon zgjidhjen e një ekuacioni. A do të jetë fitues bashkëpunimi mes PS dhe PDIU-së në Dibër, pa LSI-në? Nuk është e fshehtë që Zaloshnja e ndihmon rrogën me fonde që vijnë nga selia e Sheshit Wilson në Tiranë. Sipas analistit bujqësor, LSI nuk është përfshirë në fushatë, kurse PDIU e ka marrë me zell këtë punë.

Pikërisht, sot, teksa botohet ky sondazh u bë përmbyllja e fushatës elektorale në Dibër nga të dyja kampet. Në atë qeveritar në tribunë u shfaqën shumë udhëheqës, jo vetëm Edi Rama dhe Gramoz Ruçi, por edhe Petrit Vasili. Në fakt ra në sy që nuk ishte asnjë nga ligjvënësit apo drejtuesit e PDIU-së. Një parti që çon në Dibër numrin 2 të saj për të mbështetur kandidatin e aleatit të vet socialist quhet e papërfshirë? Kurse një parti që nuk ngre në tribunë asnjë deputet apo udhëheqës vendor quhet e përfshirë?

Nejse, kjo mungesë e PDIU-së rrëfen se kjo forcë politike e ka vlerësuar aq sa duhet këtë fushatë elektorale, e cila është krejtësisht vendore, ndaj ia ka besuar thjesht drejtuesëve të saj në Peshkopi. Janë këta drejtues që në zgjedhjet e fundit lokale morën me numër, vetëm dy vota më pak se LSI, ndaj nuk kanë përse të mbështeten më shumë se kaq në udhën e tyre. Kuptohet rezultati i PDIU-së në Dibër ka ngjallur mërinë dhe xhelozinë, kryesisht të Sheshit Wilson, sepse një realitet politik në rritje kujton kohët e dikurshme, kur nga i vogël bëhesh i madh. Shqipëri është, ndaj konkurenti nuk është se dashurohet.

Kjo është arsyeja e këtyre shkrimeve apo e ngazëllimit që Edi Rama është thyer para presionit grek për ta përfshirë PDIU-në në qeveri. Si në kohën e princërve arbër që për të thyer sho-shoqin thërrisnin në ndihmë osmanët, edhe sot thërrasim në ndihmë grekët.

Por, le t’i kthehemi real-politikës. Në Dibër sido që të jetë PDIU nuk i fiton dot zgjedhjet për PS-në, as i humb dot ato për llogari të PS-së. Është PS-ja që i humb apo i fiton zgjedhjet. Nëse rezultati i kësaj partie është zhgënjyes, nuk ka PDIU a LSI që ta shpëtojë, sepse zgjedhjet nuk fitohen me bedelë. Ndaj, PDIU mund të ndihmojë fitoren, por nuk është thembra e Akilit. Kështu që në një dështim të mundshëm nuk ka përse ta gjejë kush alibinë tek PDIU. Me ç’duket kjo është strategjia e Zaloshnjës dhe pagatorëve të tij. Nëse humb Muharrem Rama, fajin e ka PDIU, nëse fiton Muharrem Rama fitoren e kemi të gjithë bashkë. Në fakt, kjo nuk është politikë, por hesap bakalli. Në Dibër përballen kandidatët e koalicionit të PS-së dhe koalicionit të PD-së, pra nëse lokomotiva nuk tërheq si duhet, fajin nuk e kanë vagonat, edhe sikur ato të transportojnë pesha të rënda si Ilir Meta apo Kreshnik Spahiu.

…

Plavë Guci, 9 shtator 2016-Shoqata “Shokë klase përgjithmonë” me qendër në New York  përmes një aksioni bamirësie bëri një gjest me shume vlerë në Plave Guci, duke dhuruar një numër të konsiderueshëm fletoresh, lapsash, ngjyrash etj. nxënësve të shkollave fillore shqipe të Plavës  Gucisë.

Kjo shoqatë realizoi këtë aksion duke koordinuar dërgimin dhe shpërndarjen e këtyre ndihmave me aktivistin e dalluar të komunitetit tonë në New York zt Imer Mehaj, si dhe me stafin e mësimdhënëseve shqiptar në Plavë Guci gjegjësisht me prof.Fadil Ulaj.

Në emër të mësimdhënësve dhe nxënësve shqiptar të Plavë Gucisë prof.Fadil Ulaj falënderojë këtë shoqatë dhe stafin e saj të drejtuar nga znj. Lendita Hoxha për këtë kontribut të jashtëzakonshëm për vogëlushët tanë në vendlindje.(Esad Gjonbalaj)

Shkruan:MSc. Albert Habazaj/

Kur ishim të vegjël, në vitet 1967-1974, nxënës në shkollën 8-vjeçare “Halim Xhelo” të vendlindjes time, në Tërbaçin e dashur, drejtori i shkollës, mësuesi madh, që vërtet e meritonte të ishte Profesor, poeti popullor i teksteve të këngëve të grupit të madh të Tërbaçit, dragoi i këngës labe Kujtim MICI, punonte si ai edhe me folklorin. E veçanta e tij qe puna në sistem zinxhir me grupet e të rriturve, të burrave, të grave, me grupin miks, të pionierëve dhe të fatosave.

Kënga e Petro Parkos për Halimin. Mbaj mend, qysh nga klasa e parë deri në të tetën, që këngën “Halim Xhelo trim, o trim” e këndonte grupi i madh, ai miks dhe grupi i vogël, yni, i shkollës, vit pas viti (me variantet përkatëse). E dinim këngë të popullit, kur krijuesi rrjedh në përroin e përjetshëm të anonimatit. Në fakt ajo qe bërë këngë e dashur e popullit. Kur u rritëm, morëm vesh që ky tekst kishte një autor. Autor i këngës, aq të dashur edhe sot e kësaj dite në Tërbaç, në Labëri dhe në Vlorë është Kalorësi Rebel i Lirisë, i pamposhturi dhe i pavdekshmi Petro Marko Dhërmiu, që e adhuroj aq shumë, sa do të doja të qe lindur në Tërbaçin tim. Tekstin e këngës e kam lexuar më vonë në librin e parë me poezi të Petros “Horizont” (Tiranë, “Naim Frashëri”, 1959). Ja teksti i këngës: “Të kish rritur Labëria,/ Djalë i popullit Halim,/ Halim Xhelo trim o trim,/ (vargjet 2, 3 janë refren, shën. im – A. H) Të kish pritur Shqipëria,/ Të prit të delje në Vlorë,/ Me flamur të kuq në dorë,/ Po ti u trete i mërguar/ Në Francë, në vend të huaj,/ Shqipërinë për ta shpëtuar./ Ti vdiqe, njeri s’të qau,/ Mau djalëria, mau/ (ashtu është shkruar në tekst, është dialekt.: mbahu, shën im – A.H) Halimi rrugën e çau,/ Hall e popullit e qau”. Kjo këngë, sa e thjeshtë, aq e bukur, në shtratin e shtruar të labërishtes, është thurur si një këngë e përvajshme qysh në vitin 1937, sepse Petro Marko qe adhurues idealist i shpirtzjarrtit për atdhe Halim Xhelo Tërbaçi. (Dhe i ngjante në karakter, në dinjitet). Vetëm një lexues i vëmendshëm mund të merrte informacion dhe tepër shkarazi, që këtë tekst e ka bërë P. Marko. Tek vepra përgjithësuese “Historia e Letërsisë Shqiptare” 1983, kur trajtohet P. Marko si një nga poetët dhe prozatorët kryesorë të brezit të viteve ’30 të shek. XX, shkruhet: “Poeti do t’i këndonte Halim Xhelos, një nga komunistët shqiptarë të shquar të kohës, dhe vjersha do të bëhej më pas popullore” (Shih: “Historia e Letërsisë Shqiptare që nga fillimet deri te Lufta Antifashiste Nacional Çlirimtare”, Akademia e Shkencave e RPSSH, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë 1983 f. 577).

Mjeshtri i madh Muhamet Tartari për Halim Xhelon. I mirënjohuri i Vranishtit të valleve së vetëtimave, Muhamet Tartari ka bërë disa këngë për Halim Xhelon, të cilat i ka kënduar grupi i Tërbaçit. Po prezantojmë vetëm pak vargje, që të japin imazhin e një pikture poetike të peizazhit epik të vendlindjes së Heroit: “Po rrjedh ujë nga burimi,/ Ujë mali, ujë bore,/ Po ushton një këngë labe,/ Këngë trimash, burrërore./ Ja fillon e para Çika,/ Iso Çipini, Stogoi,/ Ja hedh bukur Bogonica/ Për Halim Xhelo dragoin./ Nga balt’ e Tërbaçit doli,/ E ushqeu toka labe,/ Mori forcën dhe qëndresën,/ Trimërin’ në këto male”.

Kënga për Halimin e mësuesit krijues, të paharruarit Zaim Hoxha: Mësues e bir mësuesi, Zaimi jepte gjuhë e letërsi në shkollën 8 vjeçare “Halim Xhelo”, Tërbaç. Gjatë gati dhjetë vjetëve, që punoi në vendlindje, ai krijoi edhe një këngë shumë të bukur me vlera artistike, estetike dhe emocionale “Veshur Bronx e ballë lartë” kushtuar tërbaçiotit të madh Halim Xhelo, këtij burri të lartë kombi, kësaj figure demokratiko-revolucionare për pavarësi, liri e përparim, e rangut kombëtar. “Flet Halimi, ësht’ i gjallë,/ Për atë s’ka vdekje./ Do sikur të thot’ ca fjalë/ Bashk’ me ne në mbledhje./ Rri e do të puthë dheun,/ Rri, po nuk i rrihet…” janë  disa vargje që thuri mësues Zaimi për grupin e shkollës, që ngriti drejtor Kujtimi dhe mësues Rexhepi me ne, që kur u bë kjo këngë, më 1973, ishim në klasë të shtatë. Si e përjetësuar në bronx na vjen portreti i Halimit në këngën recitative të mësuesit veteran, dritanit i arsimit në Vlorë, fisnikut Zaim Nuro Hoxha
Vjershërimi dhe kënga, një anë pak e njohur e Halim Xhelos. Pak e dinë që Halimi ka shkruar dhe poezi. Gjithashtu ai e këndonte shumë bukur këngën labe. Ka ngritur edhe vetë këngë. Këtë fakt na e kanë thënë e na e kanë lënë në memorien tonë ata lisat e moçëm që u rrëzuan me kohë e një nga një, duke transmetuar pas kujtesën individuale e atë sociale brezave, ata pleq të mençur të fshatit, qysh në vitet ’70 të shekullit të kaluar si Sali Lusho, Rustem Xhaka, Hairo Laze etj., të cilët e njihnin nga afër Halimin. Është një këngë për Luftën e Vlorës. Si praktikë folklorike, kanë qenë raste të rralla aktivizimet e njerëzve të arsimuar, të cilët kanë krijuar vargje e i kanë kënduar së bashku me banorët, luftëtarët, kuvendarët etj. Të tillë, pra, mund të përmendim Halim Xhelon, i cili më 9 maj 1920, kur bobla mblodhi tërbeçtë në Bregun e Bragjine (që nga ai çast mori emrin Bregu i Alarmit), në ballë të fshatit Tërbaç të Lumit të Vlorës thuri dhe këndoi në mes të bashkëfshatarëve të tij këtë njësi folklorike të regjistruar dhe të memorizuar në kujtesën sociale të komunitetit që e pranoi dhe e përcolli tek të pasmit e gjakut. Kënga. Ja vargjet e këngës që improvizoi Halimi, si pasqyrim të atypëratyshëm të shfaqjes së dukurisë apo nevojës  së menjëhershme për t’u bashkuar në luftë kundër armikut për lirinë e Atdheut të pushtuar: “Shqipëri e dashur/ Je në robëri./ Jamte buzëplasur/ Se ti s’ke liri./ Un’ për ty do des,/ I dashur Atdhe,/ I gjall’ të mos jes,/ Ndryshe pse më ke?/ Ngrihi burra trima,/ Armikun përzëmë/ Porsi vetëtima/ këtu mos ta lëmë!/ Shqip’ria thërret-ë/ lirinë kërkon-ë,/ nga nevej e pret-ë/ mvetësi dëshron-ë./ Nevej të bashkuar/ O për një qëllim-ë./ Me flamur në duar:/ Vdekje për shpëtim-ë”. E shënuam këngën siç e kemi dëgjuar atje ku është kënduar, sikurse është praktikuar, me të folmen dialektore të Tërbaçit, duke respektuar parimin fonetik detyrimisht. Ky krijim foklorik ka një fillesë krijuese individuale. U paraqit, u pranua, u përfshi në praktikim, në qarkullimin folkorik të bashkësisë përkatëse. Individi krijues është Halim Xhelo. Banorët që e pranuan dhe e bënë të tyren janë tërbaçiotët. Data e krijimit është 9. 05. 1920. Këtë këngë të H. Xhelos e kemi gjetur të botuar në gazetën “Mbrojtja Kombëtare”, gjatë gërmimit në arkivat e shtypit periodik të Bibliotekës Kombëtare, Tiranë. Gjithashtu, memorja na e sjell si në ekran, ngaqë në vitet 1967-’70, kur ndihej një situatë sa festive, aq solemne në Tërbaç, sepse gëzonin njerëzit, tek prisnin 50 vjetorin e kujtimit të fitores së bujshme që kishin arritur në Luftën e Vlorës, më Njëzetën, “kur hodhën talanin në det”, siç thoshnin ish-vullnetarët e kësaj lufte çlirimtare. Parë në rrafshin krahasimtar me njësitë e tjera folkorike, kjo këngë mund të jetë edhe akretipi i ciklit të këngëve të Epikës historike të Luftës së Vlorës.

Vjersha. Nga Parisi, më 17 Prill 1936, Halim Xhelo, me frymëzim atdhetar, bën vjershën “Të njëmbëdhjetë xhandarët”, me 6 strofa 12 rrokëshe (edhe pse nuk respektohet fort metri), e cila është shkruar nën përshtypjen e thellë të shtypjes mizore që iu bë Kryengritjes së Fierit nga regjimi. Vjersha i referohet faktit të vrasjes pa gjyq të 11 xhandarëve antizogistë që morën pjesë në atë kryengritje: “Përtej nga lëndinat, mu për nënë shelgje/ Dëgjohen ca bërtima, po bien ca dyfeqe,/ Ç’është andej, mor djema, or ju udhëtarë?/ Mos pyet xha Nako, njëmbëdhjetë xhandarë./ Me plumba i qëndisnë, mu në zëmër e në ballë/ Po syri s’iu përënt sa qenë të gjallë,/ Me kryet përpjetë, thirrën me një zë:/ Të bëni ju popull, atë që dot s’u bë./ Njëmbëdhjetë varre, njëmbëdhjetë qivurë/ U ngrehnë në Fier, ndën arat me grurë/ Ju nënat e tyre, pushoni pak ligjet,/ O nuset e reja, që xhani po ju digjet./ Djemt e burrat t’uaj vdiqën për liri,/ I qan gjithë populli, tër një Shqipëri./ Me xha Nakon, bujk, Lalë Myzeqeje,/ Që s’ka hi në vatër, as çull e mbuleje./ Do ngrihet vegjëlia, si një trup më këmbë,/ Sulltanin e Tiranës, ta çqepë me dhëmbë,/ Për vete të fitojë male e vërri,/ Çifliqet e grabitur, nder e burrëri./ Në Fier një Pantheon mermeri të skalisur,/ Me krejt martirët t’anë, tejpërtej stolisur./ Do vemi haxhilerë të hedhim trëndelinë,/ Mbi varret e atyre, që ranë për lirinë.”. Duke bërë pelegrinazh në varret e të rënëve, autori shfryn gjithë urrejtjen kundër regjimit dhe i bën thirrje popullit për ta përmbysur atë. Vjersha është botuar pas vdekjes së Halimit në gazetën “Bashkimi Kombëtar”, nr. 6, më 15 Shkurt 1937. Pa u futur në analizë të hollësishme, nuk mund të flasim për nivel artistik, sepse është më tepër një vjershë kushtruese, deklaratë e këngëzuar me duf, është një poezi e përkushtuar, e angazhuar, deklarative, por e mbushur me dashuri për atdheun, me adhurim për lirinë, me nderim për martirët.

NGA SIMON MIRAKAJ*/

Ne nje fotografi me Voltana Ademin, Kryetare e Bashkise Shkoder dhe znj.Luli

Ne Foto: Hamza Jup Kazazi dhe Simon Mirakaj

Hamza Jup Kazazi ,Seit Prishta Reshat Kripa dhe Simon Mirakaj

Ne Foto:Nga e djathta: Reshat Kripa, Mexhit Cungu ish prefekt i Shkodres, Simon Miraka, zonja Luli, Seit Prishta.

Te nderuar pjesmarres, jemi mbledhur sot në këtë cermoni përkujtimore me rastin e 70 vjetorit të kryengritjes së Postribës e cila na bën te ndihemi krenarë si e para kryengritje anti komuniste në Europën Lindore. Na bën të ndihemi krenarë për përpjekjen e rezistencen heroike te këtyre martirve te lirisë, të cilët e morën pushkën në krahë për një Postibë të lirë e demokratike e jo vetëm për  Postribën por për të gjithë Shqipërinë nga Vermoshi në Konispol. Ata janë e do mbeten madhështorë në kujtesen tonë sepse madhështore ishte dhe kauza e tyre liria, demokracia. Ata janë faqja e ndritëshme e historisë tonë. Të nderuar familjarë të ikonave të lirisë, të nderuar  të pranishëm ata që japin jetën për liri e demokraci nuk vdesin ata i përkasin përjetësisë.

Komunizmi u instalua dhunshëm në Shqipëri me vrasje me gjygj e pa gjygj, me burgosje, internime, por me gjithë ashpërsinë e tij ai ndeshi  në rezistencë heroike në veri të Shqipërisë ku komunizmi nuk i kishte ngulë kthetrat e tij si kryengritja e Kelmëndit me heroin legjendar Preng Calin, kryengritja e Malsisë Madhe me në krye Llesh Marashin deri te kryengritja e Postribës me në krye Jup Kazazin I cili kishte në krahë kreshnikë të tillë si Osman Haxhinë, Idriz Tahiri etj. Kjo kryengritje gjeti mbështetje edhe nga qytetaria Shkodrane e cila kishte një vizion perëndimor  e një mentalitet europian. Për Shkodrën thuhet se është djepi  i kulturës po është e vërtetë, për Shkodrën thuhet se është djepi I futbollit po është e vërtetë, e këtyre thënjeve  duhet të ju shtojmë se Shkodra është dhe djepi i lirisë e kjo është më se e vërtetë. Lavdi te përjetëshme martirve të kryengritjes së Postribës.

I  pa harruar kujtimi i martirëve të lirisë.

Shkodër 9/9/2016

Simon Mirakaj Kryetari I shoqatës së ish të përndjekurve politikë antikomunistë  të Shqipërisë.

* Fjala e mbajtur nga Simon Mirakaj me rastin e 70 vjetorit të kryengritjes sË Postribes.

Nuk ka komb kosovar, ka vetem komb shqiptar. Jemi komb i ndare, por te mos jemi komb i percare/

 Nga Sadik ELSHANI*/Filadelfia/

Ka kohe qe Nexhmedin Spahiu dhe disa te tjere me plot zell jane duke e trumpetuar “tezen” e kombit kosovar. Kete ai e ben edhe ne shkrimin e fundit te botuar ne disa portale (faqe) elektronike: “Enver Robelli vs. Halil Matoshi & Ben Blushi”. Se pari, shqip ne do ta shkruanim: “Enver Robelli kunder Halil Matoshit dhe Ben Blushit”. Ne kete shkrim nuk do te hy ne imtesi lidhur me perkufizimin se cka eshte kombi, sepse keto perkufizime jane shtjelluar e pranuar ne literaturen shkencore qe merret me keto ceshtje. Pastaj,  nuk jam as sociology e as politikolog, por per disa gjera duhet te kesh njohuri dhe gjykime te shendosha.

Krijimin e “kombit” kosovar N. Spahiu e merr si pune te kryer. Madje ai mburret se kombi kosovar ishte ide e tij e para 25 viteve dhe pastaj shton se kete ide te tijen e perkrahen Halil Matoshi, Fatos Lubonja dhe me pas edhe vete kryetari, Dr. Ibrahim Rugova. Mesa di une, Dr. Rugova kurr nuk eshte shprehur per kombin kosovar, por ai gjithmone eshte angazhuar per Kosoven si shtet i pavarur e sovran. “Por, tani per kombin kosovar me nuk flitet si per nje ide, sepse ai tashme eshte nje realitet politik i njohur nga 112 kombe te botes” , shkruan N. Spahiu. Sic duket N. Spahiu “tezen” e tij per kombin kosovar e bazon ne perkethimin e fjales se gjuhes angleze, “nation”, vetem me perkethimin ne gjuhen shqipe si “komb”. Por, fjala “nation” ka edhe kuptime te tjera per te cilat do te flasim pak me poshte ne kete shkrim. Kombet nuk e kane njohur kombin e Kosoves, por vendet, shtetet sovrane e kane njohur Kosoven si shtet te pavarur e sovran. Ne nje shkrim ne internet: “International recognition of Kosovo” (“Njohjet nderkombetare te Kosoves”), shkruhet: “As of 8 July, 2016, the Republic of Kosovo has received 113 diplomatic recognitions as an independent state.” (“Deri me 8 korrik, 2016, Republika e Kosoves ka marre 113 njohje diplomatike si shtet i pavarur”). Ne shkrim pastaj jepet lista e vendeve, shteteve qe e kane njohur Kosoven, me shenimin: Countries that recognize Kosovo ( vendet, shtetet qe e njohin Kosoven). Pra, shtetet, vendet e kane njohur shtetin e Kosoves dhe jo kombin  kosovar, sic ngul kembe N. Spahiu.

Pastaj ne shkrimin e tij vazhdon: “U desh ndihma e fuqishme e aleateve perendimore qe te krijohemi si komb. Pra, komb kosovar qe per momentin eshte monoetnik…” Nexhmedin Spahiu duhet ta dije fare mire se aleatet tane perendimore, sado te fuqishem qofshin ata, nuk mund te krijojne kombe brenda nates. Aleatet perendimore nuk kane punetori, laboratore ku krijojne kombe ne epruveta apo ne enet Petri. Krijimi i kombeve eshte nje process i gjate shoqeroro-historik.

“Tezen” e tij per kombin kosovar, Nexhmedin Spahiu e bazon kryesisht ne perkthimin e fjales “nation” me fjalen shqipe “komb”. Ai vazhdon: “Me cdo fjalor anglisht – shqip apo shqip – anglisht, fjala “nation” perkthehet “komb” dhe anasjelltas”. Kjo nuk eshte e vertete. Ne fjalorin anglisht – shqip te Ilo Stefanllarit (Rilindja, Prishtine, 1988, faqe 254), ja si perkthehet fjala “nation”: 1) komb; 2) shtet; 3) vend. Te njejtin perkthim e gjejme edhe ne fjalorin tjeter te Ilo Stefanllarit, Albanian – English, English – Albanian Dictionary (Hippocrene Books, New York, 2002, faqe 298). Edhe ne fjalorin engleski – srpskohrvatski (anglisht – serbokroatisht), srpskohrvatski – engleski (serbokroatisht – anglisht), (Obod Cetinje, Medicinska knjiga Beograd Zagreb, 1988, faqe 212), fjala “nation” perkthehet: 1) narod (popull), nacija (komb), 2) narodnost (pakice kombetare), nacionalnost (kombesi), 3) drzava (shtet), zemlja (vend). Po ashtu, ne fjalorin portugalisht – anglisht ( portugues – ingles), portugalisht – anglisht (portugues – ingles), (Sao Paulo, 1985, faqe 225), fjala ‘nation” perkthgehet: 1) nacao (komb), pais (vend, shtet), 2) raca ( race, dhe disa kuptime tjera).

Pastaj, Nexhmedin Spahiu perqendrohet te spjegimi i fjales “nation” ne fjalorin e Oxfordit: “Komb konsiderohet nje komunitet i madh njerezish qe i bashkon origjina, historia, kultura, gjuha e perbashket dhe qe qeveriset nga nje qeveri”. Ky eshte vetem njeri nga kuptimet. Po te shkosh ne internet dhe te kerkosh fjalen “nation” ne fjalorin e Oxfordit, aty jepen edhe kuptimet tjera (sinonimet) per fjalen “nation”: country (vend), sovereign state (shtet sovran), state (shtet), land (vend, teritor), realm (perandori, mbreteri), kingdom (mbreteri), republic (republike). Pra, edhe ne fjalorin e Oxfordit dhe fjalore te tjere si, Merriam – Webster, fjala “nation” ka disa kuptime. Ne vend te fjales sone shtet ne kuptimin e shtetit te pavarur, sovran, amerikanet e perdorin fjalen “nation”, sepse shtet (state) per ta eshte secili nga 50 shtetet qe perbejne ShBA-te. Ja dy shembuj ku fjala “nation” perdoret ne kuptimin shtet sovran:

• Kur duan ta tregojne madheshtine e ekonomise se Kalifornise, amerikanet thone: If California were a nation, it would be the 8^th largest economy in the world (Nese Kalifornia do te ishte shtet sovran, do te ishte ekonomia e 8-te me e madhe ne bote). Te gjithe e dime se nuk ka komb kalifornian.
• The largest state in the nation (shteti me i madh ne vend). Pra, nuk thuhet shteti me i madh ne komb.

Fjala “nation-building” perdoret ne kuptimin e ndertimit te shtetit, institucioneve, organeve shteterore dhe jo ndertimit te kombit. Kombet nuk ndertohen.

Pastaj ai e jep perkufizimin e fjales “komb” ne fjalorin e Kostallarit dhe vazhdon: “Ne fjalorin e Kostallarit (shokut Enver Hoxha), mungojne fjalet “nen nje qeveri”. Kjo i ben disa apo shumicen, e sidomos ata jashte Shqiperise, te mendojne se i gjithe etnikumi shqiptar ne Ballkan perbejne kombin shqiptar. Shpesh perdorin termin komb i ndare. Harrojne se komb i ndare do te thote dy kombe, sepse kombi eshte INTEGRUM, pra eshte i pandashem. Nese ndahet nuk eshte nje komb”. Nexhmedin Spahiu duhet ta di shume mire se perse shqiptaret jane te ndare dhe nuk qeverisen nga nje qeveri. Nese shqiptaret nuk qenkan nje komb i ndare, atehere perse po e kerkojme bashkimin kombetar?! Perse akademiku i nderuar, Mark Krasniqi, nga shtrati i vdekjes e leshoi thirrjen: Kurre mos hiqni dore nga bashkimi kombetar. Sikur Kosova te mos ishte ndare ne Konferencen e Ambasadoreve ne Londer, atehere a do te behej fjale per kombin kosovar? Po nese neser Kosova e Shqiperia bashkohen, atehere cdo te behet me “kombin” kosovar? Sipas N. Spahiut shqiptaret e Shqiperise, Kosoves Maqedonise, Malit te Zi, Lugines se Presheves, Camerise, nuk qenkan nje komb, por qenkan 5-6 kombe te ndryshme. Fatkeqsisht kombet ndahen. Ne shqiptaret kete duhet ta dime fare mire. Edhe kombe te tjera kane qene te ndare, e disa jane te ndarte edhe sot. Korea eshte e ndare ne dy shtete: Korene e Veriut dhe Korene e Jugut. por nuk ka komb koreo-verior e koreo-jugor. Ishin te ndare edhe Vietnami, Gjermania, Jemeni, etj. Gjate tere periudhes 40 vjecare sa ishte e ndare Gjermania ne ate Perendimore e Lindore, nuk kishte komb gjermano-perendimor e gjermano-lindor. Kombi gjerman ishte nje para ndarjes, gjate periudhes se ndarjes dhe tani i bashkuar perseri. Ka kombe qe jane te ndare ne 4-5 shtete dhe nuk e kane shtetin e vet: kurdet. Ka shtete qe popullsia e atij shteti nuk perbejne nje komb: Zvicra, Singapuri, etj. Te tilla kane qene edhe Cekosllovakia e Jugosllavia, nuk ka patur komb cekosllovak dhe nuk ka patur komb jugosllav.

Per t’i dhene besueshmeri “tezave”, qendrimeve te tij, N. Spahiu mundohet t’i fuse ne kete valle edhe disa figura te ndritura te kombit tone: “Bota komunikon me fjalorin e Oxfordit e jo me fjalor te Kostallarit. Shqiptaret me te ditur qe kane teoretizuar per kombin si Gjergj Fishta, Branko Merxhani, Vangjel Koca, Sami Frasheri, Vaso Pasha, Nebil Cika, etj., nuk kane komunikuar me fjalor te shokut Enver, por me fjalor qe e kupton bota” – shkruan N. Spahgiu ne shkrimin e tij. N. Spahiu harron apo nuk e njeh historine tone, nuk e di qe At Gjergj Fishta, Sami Frasheri, Vaso Pasha dhe te tjeret u angazhuan per clirimin e popullit shqiptar, per nje Shqiperi te pavarur qe do te perfshinte gjithe shqiptaret dhe te gjitha trojet shqiptare. Une nuk di qe ndonjeri prej tyre e ka permendur kombin kosovar, sic ben N. Spahiu. Ata u angazhuan per bashkimin e te gjithe shqiptareve: “E mos shikoni kisha e xhamija/ se feja e shqiptarit ashte shqiptaria” – jane vargjete emblematike te Vaso Pashes. Pra, jo ndasi, por bashkim. Bota flet me shume fjalor, nder ta eshte edhe fjalori i Oxfordit, te cilin N. Spahiu nuk e kupton si duhet. Shikoni edhe kuptimet tjera te fjales “nation”.

Shkrimin e tij e perfundon me disa “keshilla” absurd per shqiptaret e Maqedonise, Malit te Zi e Lugines se Presheves: “U themi shqiptareve ne Maqedoni, ne Mal te Zi, ne Luginen e Presheves se jeni shqiptare, ne mos me te mire se prishtinasit e tiranasit, te pakten jo me te keqij, por nuk jeni komb, jeni pakice etnike. Kultivoni marredhenie vellazerore me Prishtinen e Tiranen, por ne radhe te pare shikioni interesin tuaj. Krijoni raporte miqesore me komunitetet e tjera etnike te vendeve ku jetoni dhe avancojeni poziten tuaj.” Nuk dua te fyej njeri, por si mund te shkruaje nje gje te tille nje njeri qe e quan veten professor, politikolog. Shqiptaret e trevave te l;artpermendura jane pjese e kombit shqiptar. Edhe pse ata jane pakice kombetare ne vendet ku jetojne sot, nuk do te thote se ata duhet ta ulin koken e t’u nenshtrohen sundimtareve te tyre

“Fakti se shqiptaret e Kosoves e quajne veten shqiptare e jo kosovare, nuk eshte mohim i kombit kosovar. Kur deklarohen si shqiptare ata deklarojne identitetin e tyre etnik qe mbetet i pandryshueshem. Natyrisht se luften e ben si shqiptare etnike, sepse ne kohen e luftes koimbi ishte vetem ide dhe akoma jo nje realitet.” – shkruan N. Spahiu. Pra, N. Spahiu e pranon edhe vete se shqiptaret e Kosoves para luftes nuk paskan qene komb, atyehere edhe ata si shqiptaret e Maqedonise, Malit te Zi e Lugines se Presheves qenkan dashur t’u nenshtrohen sundimtareve te tyre. Absurdi tjeter: shqiptaret e Kosoves para luftes nuk paskan qene komb (i vecante nga kombi shqiptar), ndersa pas luftes qenkan bere komn. Pra, siopas N. Spahiut kombet po krijohekan brenda nates.As para luftes dhe as pas luftes nuk kane qene dhe nuk jane komb i vecante, ‘komb” kosovar – ata si te gjithe shqiptaret tjere perbejne kombin shqiptar. Pas luftes, me 17 shkurt te viti 2008, nuk eshte krijuar kombi kosovar, por Kosova eshte shpallur shtet i pavarur.

Dihen fare mire arsyet historike se perse kombi yne eshte i ndare dhe nuk qeveriset nga nje qeveri. Per kete askush nuk ka nevoje te shfletoje asnje fjalor, as fjalorin e Oxfordit. Keto ide coroditese te N. Spahiut dhe perkraheseve te tij jane teper te rrezikshme e te demshme per kombin tone shqiptar. Nxisin percarje kur tani synimet tona duhet te perqendrohen drejt realizimit te bashkimit kombetar. Kjo ka qene endrra e te gjithe atdhetareve shqiptare ne te gjitha periudhat e hiustorise sone kombetare, sidomos, nga Lidhja e Prizrenit e kendej. Ndoshta dikush neser do te ndjeke shembullin e N. Spahiut dhe do te hedhe “tezat” e “kombit” gege e “kombit” toske”.

Armiqte tane u munduan te na percajne, por shqiptaret edhe ne rrethanat shume te veshtira historike, u ben balle te gjitha atyre taktikave djallezore. Keshtu u munduan edhe shovinistet serbe te kohes se Kralit e te kohes se Rankoviqit qe te ndanin shqiptaret e Kosoves dhe trojeve tjera shqiptare ne ish Jugosllavi me ata te Shqiperise. Shqiptaret qe jetonin ne trojet e tyre ne ish Jugosllavi ata i quanin “shiptari”, ndersa ata qe jetonin ne Shqiperi i quanin “albanci”. U desht te behej nje lufte e rrepte qe ky term fyes per shqiptaret te mos perdorej me zyrtarisht. Pra, shovinistet serbe para Nexhmedin Spahiut u munduan te krijonin nje pakice kombetare, nje “komb” te tipit komb kosovar te quajtur “shiptari”.

Eshte per te ardhur keq kur lexon shkrime te tilla. Ne roberi shqiptaret qendruan te bashkuar, ndersa tani ne liri, disa qe e quajne veten intelektuale po mundohen ta percajne kombin tone. Armiqte tane u munduan t’i nderprisnin lidhjet tona fizike, por ata kurre nuk ia arriten qe t’i nderprisnin lidhjet tona shpirterore, t’i shaunin endrrat dhe perpjekjet tona per bashkim kombetar. Armiqte tane deshtuan ne kete drejtim dhe po ashtu do te deshtojne edhe Nexhmedin Spahiu me bashkemendimtaret e tij.

Sot per sot kombi kosovar nuk ekziston, ekziston vetem kombi shqiptar. Cka do te ndodhe pas 100, 500, apo pas 1000 vjeteve, kete askush nuk e di. Jemi komb i ndare, por te mos jemi edhe komb i percare, Kemi shume gjera, ceshtje te rendesishme me te cilat duhet te merren intelektualet tane e jo me gjera te tilla qe shkojne vetem ne dobi te armiqve tane.

Philadelphia, 10 shtator, 2016

*Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.

Si asnjëherë më parë, delegacionet nga Kosova dhe Serbia, në bisedimet teknike në Bruksel, kanë kumtuar qëndrime e deklarata krejtësisht të kundërta rreth rezultateve dhe marrëveshjeve të arritura.Deklarata kundërthënëse kanë prezantuar edhe ministra brenda Qeverisë së Kosovës.

Fillimisht, ishte ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal në Qeverinë e Kosovës, Lubomir Mariq, ai i cili kishte konfirmuar formimin e një ekipi menaxhues për hartimin e statutit dhe themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Më pas, i njëjti ishte demantuar nga ministrja për Dialog, Edita Tahiri, e cila tha se ekipi që Mariq dhe delegacioni i Beogradit kanë prezantuar, nuk ka mandat për të hartuar statutin e Asociacionit. Madje, sipas saj, anëtarët e këtij ekipi as që janë lejuar të futen në hapësirat ku delegacionet e Kosovës dhe Serbisë i zhvillojnë bisedimet në Bruksel. Sipas Tahirit, ky ekip ishte manipuluar nga Serbia dhe se ai nuk mund të fillojë punën në këtë fazë.

“Puna e këtij grupi mund të fillojë vetëm atëherë kur ai të autorizohet nga Qeveria e Kosovës. Nuk është vetëm ky grup menaxhues që do të punojë në të ardhmen për statutin, por është edhe përfaqësuesi i Qeverisë së Kosovës, si dhe misioni i OSBE-së dhe Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë”.

“Porosia ime për këtë grup është që është mirë që ta dinë se është një mekanizëm i krijuar nga shteti i Kosovës dhe duhet t’i respektojë ligjet e Kosovës. Nëse do të lejohen të manipulohen përsëri nga Serbia, dhe ata e lejojnë këtë manipulim, ka mundësi që i shkarkojmë”, ka thënë Tahiri.

Në anën tjetër, ministri Lubomir Mariq, nuk është prononcuar në lidhje me këtë ekip menaxhues dhe deklaratat e tij se puna për hartimin e statutit ka filluar.

Kurse zëvendësministri i Administrimit të Pushtetit Lokal, Bajram Gecaj ka thënë për Radion Evropa e Lirë se ekipi menaxhues ekziston që nga viti 2013. Por, dy anëtarë të këtij grupi, Lubomir Mariq, tani ministër dhe Dragan Jabllanoviq, kryetar i komunës së Leposaviqit, janë zëvendësuar ndërkohë me dy anëtarë të rinj, për shkak se kishte konflikt interesi.

Ky ekip, ka thënë Gecaj, është pjesë e institucioneve të Kosovës dhe do të funksionojë vetëm në koordinim me Qeverinë dhe misionet ndërkombëtare në Kosovë.

“Ky ekip është pjesë e institucioneve të Kosovës dhe të gjitha veprimet duhet t’i bëjë në koordinim me institucionet e Republikës së Kosovës. Gjithashtu, sipas marrëveshjes, është e paraparë që ekipi në bashkëpunim me Ministrinë e Administrimit të Pushtetit Lokal, me misionin e OSBE-së dhe me Bashkimin Evropian do të punojnë në hartimin e statutit të Asociacionit”, ka thënë Gecaj.

Nisur nga këto zhvillime rreth Asociacionit, analisti Dushan Janjiq nga Forumi për Marrëdhënie Etnike në Beograd thotë se me gjithë deklaratat kontradiktore për media, po krijohen kushtet që të hartohet statuti i Asociacionit. Por, i gjithë procesi, sipas tij, duhet të kalojë përmes Ministrisë së Administrimit të Pushtetit Lokal në Kosovë dhe ligjeve të Kosovës.

“Tani janë krijuar kushtet që të fillohet puna e përbashkët për hartimin e statutit i cili do t’i dorëzohej Qeverisë së Kosovës gjatë tetorit, në mënyrë që pastaj në tetor apo nëntor të sjell vendimin për themelimin e Asociacionit. Mendoj se ky nuk është një përparim historik siç po prezantohet, por është një përparim i rëndësishëm”, ka thënë Janjiq.

Analisti Janjiq thotë se i kupton deklaratat e nxituara dhe shpesh kundërthënëse të zyrtarëve të Beogradit dhe Prishtinës, të cilat sipas tij, bëhen më shumë për konsum të brendshëm politik.

Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe parashihet me Marrëveshjen e parë të parimeve për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë të arritur më 19 prill të vitit 2013.

Por, themelimi i këtij Asociacioni, sipas zyrtarëve në Prishtinë do të mundësohet vetëm pasi që Beogradi t’i shuajë strukturat paralele të pushtetit në veri dhe pasi që të pajtohet për zbatimin e marrëveshjes për kodin telefonik të Kosovës dhe marrëveshje të ngjashme që janë nënshkruar në Bruksel, por të cilat nuk janë zbatuar ende. (Kortezi: Zijadin Gashi REL)

Në 15 vjetorin e sulmeve terroriste të 11 shtatorit 2001, ish-lokacioni i “World Trade Center” në Nju Jork …../Një skulpturë e flamurit amerikan qëndron në memorialin për 11 shtatorin në Motza, Izrael, në perëndim të Jerusalemit. Emrat e viktimave, përfshirë edhe pesë qytetarë izraelitë, janë të shkruar në pllakën përkujtimore të memorialit./

Artistja amerikane, Miya Ando, pozon në Londër pranë punimit të saj të quajtur “Pas 11 shtatorit”, i punuar nga çeliku i gjetur në “World Trade Center”. Skulptura ishte lëvizur nga lokacioni i përkohshëm në Battersea, në Parkun Olimpik të Londrës, pi pasojë e vonesave në dizajnimin e “shtëpisë së përhershme” të punimit. Kjo ishte një dhuratë nga Autoriteti i Portit të Nju Jorkut dhe Nju Xhërsit për Mbretërinë e Bashkuar.

Një skulpturë nga artisti ruso-gjeorgjian, Zurab Tsereteli, i titulluar “Kushtuar luftës kundër terrorizmit botëror”, qëndron në Bayonne, Nju Xhërsi, në afërsi të Manhattan. Punimi me gjatësi prej 30 metrash i është dhuruar Shteteve të Bashkuara si dhuratë zyrtare nga qeveria ruse në shtator të vitit 2006.

Fëmijët lëshojnë pëllumba të bardhë përpara monumentit kushtuar viktimave të terrorizmit në Kiev të Ukrainës, më 11 shtator 2014. Monumenti, i cili u përurua në vitin 2005, ka të gdhendur mbishkrimin “Ti nuk duhet të vrasësh”, në 120 gjuhë të botës.